DİSİPLİNLERARASI BİR FORMASYON OLARAK MEDİKAL İLLÜSTRASYON VE TÜRKİYE’DEKİ İLK ÖRNEK: ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ GÜZEL SANATLAR ENSTİTÜSÜ TIBBİ RESİMLEME ANABİLİM DALI

Yıl 2016, Sayı: 1, 85 - 93, 01.12.2016

Ali Seylan

Öz

Medikal illüstrasyon sağlık alanlarının eğitiminin, üretiminin ve teknolojisinin daha anlaşılır kılınması noktasında önemli bir fonksiyon yerine getirmektedir. Batıda yaklaşık 500 yıldır süregelen Medikal İllüstrasyon uygulamaları, yaklaşık 100 yıldır da eğitimi verilen mesleki bir formasyon kazanmıştır. İlk program lisansüstü düzeyde ABD’de John Hopkins Üniversitesi’nde açılmıştır. Medikal İllüstrasyon sanat ve tıp biliminin arakesitinde ortaya çıkan disiplinlerarası bir alandır. Bu nedenle gelişimi tıp alanındaki bilimsel yeniliklere paralel bir şekilde ve sanatın geleneksel yöntemlerini kullanarak sürmüş; günümüzde ise teknolojinin sağladığı yeni imkânlarla daha etkili ifade araçlarına ve formlarına kavuşmuştur. Teknolojik gelişmeler bu alanın disiplinlerarası niteliğini daha da girift hale getirmiştir. Tıp alanındaki yeni görüntüleme teknikleri insan bedenini daha anlaşılır hale getirirken, teknolojinin sağladığı yeni görselleştirme teknikleri, sanatçının iletişim becerilerini güçlendirmiştir. Batı’da bu alanda açılan okullar, sergiler, meslek kuruluşları, kütüphane arşivleri medikal illüstratörlüğünün tamamen kurumsallaştığının bir göstergesidir. Yeni medya olanakları ile internet ağı, alan mensuplarının mesleki iletişimlerini güçlendirmiştir. Özellikle, tasarımcı ile kullanıcı arasındaki ilişki, tasarımcının deneyim paylaşımı ve eğitimler yoluyla yaşam boyu bir mesleki eğitim sağlanması açısından önemli görünmektedir. Online kütüphaneler aracılığı ile tıp ve medikal illüstrasyona ait arşivler kullanıcıya daha kolay ulaşabilmektedir. Türkiye’de, tıp araştırmaları ve yayınlarında, tıp eğitiminde, kamu sağlığı ile ilgili bilgilendirmelerde, tıbbi ürünler ve teknolojilerin tanıtımında kullanılmak üzere medikal illüstrasyonlara yoğun bir ihtiyaç bulunmaktadır. Ülkemizde gerek tıp eğitiminde, gerekse sanat alanlarının eğitiminde kazanılan deneyim bu ara alana kanalize edilememiştir. Medikal İllüstrasyon eğitimi Batı’da, özellikle ABD ve Kanada’da yüz yıla yakın bir geçmişe sahipken, ülkemizdeki ilk uygulama lisansüstü düzeyde Ondokuz Mayıs Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü’nde başlatılmıştır. Bu makalede programın açılma gerekçeleri, kapsamı ve içeriği açıklanmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Medikal illüstrasyon, tıbbi resimleme, tıp sanatı, biyomedikal iletişim

MEDICAL ILLUSTRATION AS A INTERDISCIPLINARY FORMATION AND THE FIRST EXAMPLE IN TURKEY: ONDOKUZ MAYIS UNIVERSITY INSTITUTE OF FINE ARTS MEDICAL ILLUSTRATION GRADUATE PROGRAM

Öz

Medical illustration is an interdisciplinary field at the intersection of arts and medicine that has been practiced in the West forn early 500 years and has acquired a Professional identity for 100 years in order to render the education, production, and technology of health-related fields more intelligible. The first program was opened at the John Hopkins University in the US at the graduate level. Medical Illustration is an interdisciplinary field that emerges at the intersection of art and medicine. Its development process evolved in paralel with the scientific innovations in medicine through the use of the traditional methods of art; however, today it has attained more effective to olsand forms of expression through the new facilities offered by technology. The technological developments have made its interdisciplinary nature more elaborate. While new imaging techniques in the medical field make the human body more understandable, new visualization techniques provided by the technology have strengthened the communications kills of the artist. In the West this is an indication that the schools, exhibitions, Professional associations, library archives, which are opened in the field, have fully institutionalized medical illustrations. New media facilities and internet network have strengthened the Professional communication of the field members. Inparticular, the relationship between the designer and the user appears to be important in terms of providing a lifelong vocational training through the designer's experience sharing and trainings. Archives of medical and medical illustrations can be accessed more easily by the online libraries. There is a great need for medical illustrations for use in the promotion of medicinal products and technologies in Turkey, in medical research and publications, in medical education, and in public health informations. The experience gained in our country, both in medical educationand in the education of arts fields, has not been transferred to this interimarea. While the education of medical illustration possesses a nearly 100-year background in the West, especially in the USA and in Canada, the first instance of its practice was initiated at the postgraduate level at Ondokuz Mayıs University. This article aims to discuss the rationale, scope, and content of this educational practice.

Anahtar Kelimeler

Medical Illustration, medicine art, biomedical communication