ANADOLU’DA GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE DOĞALTAŞ MOZAİK SANATI ve GELECEĞE AKTARILMASI

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 4, 0 - 0, 31.07.2018

Gökhan Ekincioğlu Zeynel Başıbüyük , Alper Gölbaş , İlkay Kaydu Akbudak

Öz

İnsanoğlunun taşla olan ilişkisi milyonlarca yıl öncesine dayanmaktadır. Taştan imal edilmiş işlevsel aletler, insanların temel ihtiyaçlarını karşılarken estetik unsurun da içine girdiği sanatsal objeler ise insan ruhunda yarattıkları hazla etkili olmuştur. Hammadde olarak taşın kullanıldığı eserler; çeşitli takılar, heykeller ve kabartmaların yanında mozaik sanatını da içermektedir. İnsanlık tarihinde köklü bir geçmişe sahip olan doğal taş mozaik sanatı, cazibesini günümüzde de sürdürmektedir. Bin yıllar içerisinde toplumların yaşadıkları olaylar ve kültürlerindeki gelişmeler ile motifler değişikliklere uğramış ve bu sanatın estetik değeri zenginleşerek günümüze kadar ulaşmıştır. Anadolu’da binlerce yıldır çeşitli şekillerde ve çeşitli üsluplarla gelişip şekillenen mozaik sanatının günümüzde de unutulmaması ve gelecek nesillere aktarılarak devam ettirilmesi amacıyla Ahi Evran Üniversitesi Kaman Meslek Yüksekokulu’nda bir mozaik kulübü kurulmuş ve çeşitli uygulamalar yapılmıştır. Mozaik kulübünde Anadolu’nun farklı yörelerinden gelen öğrencilerin bu sanatı tüm teknikleri ile uygulamalı olarak öğrenmeleri ve kendi yörelerine taşımaları, bir kültür mozaiği olan Anadolu’nun doğal taş mozaik sanatının yaygınlaşması ve geleceğe aktarılması noktasında önemli katkılar sağlayacaktır. Bu çalışma ile geçmişte kiliseler, hanlar, hamamlar v.b. gibi insan hayatında önemli bir yere sahip olan alanlarda kullanılan mozaik sanatının ortaya çıkışı, tarihsel gelişimi ve imalat tekniklerinin verilmesi amaçlanmaktadır. Bunun yanı sıra bu sanata gönül veren Kaman Meslek Yüksekokulu öğrencilerine doğal taş mozaik sanatının öğretilerek günümüzde eski popüler değerinin kazandırılması ve gelecek nesillere aktarılması hedeflenmiştir. Çalışmanın bir diğer amacı da arkeolojik kazılar sonucunda ortaya çıkan doğal taş mozaik eserlerin restorasyonunda yetkin elemanların yetiştirilmesine kılavuzluk etmektir.

Anahtar Kelimeler

Mozaik, sanat, doğal taş, sanat tarihi

Kaynakça

• Aslan, T. (2016). Anadolu Coğrafyasında Bronz Çağ’dan Osmanlı’ya Farklı Kültür ve Medeniyetlere Ait Cam Üretimlerin Gelişimi Üzerine Bir İnceleme. Uluslararası Disiplinlerarası ve Kültürlerarası Sanat Dergisi, (1), 1-19. Aygüneş, F, M. (2006). Roma Dönemi Anadolu ve Doğu Akdeniz Mozaik Sanatında Dionysos Betimlemeleri. Yayımlanmamış Yüksel Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Cömert, B. (2010). Mitoloji ve İkonografi, Deki Yayınları. Çelik, M. Y. ve Bağçı, M. (2003). Dekoratif Mermer Mozaik Yapım Teknikleri. Türkiye IV Mermer Sempozyumu Bildiriler Kitabı. Dunbabin (1999). Mosaics of the Greek and Roman World, Cambridge University Press, Cambridge. Elias Ö., Tahira S. ve Özkan, B. (2007). From Clay Cones to Tesserae: the Generative Art of Mosaic Making. 10th International Conference on Generative Art. 1-10. Erkan, O. (2006). Mozaik Sanatı ve Büyük Saray Mozaikleri Restorasyon Çalışmaları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Maltepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Eren, G. (2012). Kamusal Alanlarda Mozaik Çalışmalar Ayasofya ve Sagrada Familia. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü., 101, Sakarya. Gölbaş, A. ve Atak, O. (2016). “Arkeolojik Potansiyelin Kırsal Turizme Kazandırılması: Ortaca Örneği”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, C. 9, S. 47, 1210-1223. Piermattei, B. (2007a). Short guide to mosaic art, İl Segno e İl Mito: nei mosaici antichi della provincia di Pesaro e Urbino, Ed: Cecilia Cassano ve Barbara Piermattei, 116-117. Piermattei, B. (2007b). “The origins and the history of the mosaic”, İl Segno e İl Mito: nei mosaici antichi della provincia di Pesaro e Urbino, Ed: Cecilia Cassano ve Barbara Piermattei, 117-118. Sözen, M. ve Tanyeli, U. (1996). Sanat Kavram ve Terimleri Sözlüğü, İstanbul: Remzi Kitabevi, İstanbul. Şahin, M. (2010). Mozaik Sanatı Antakya ve Zeugma Mozaiklerinin Resim Analizleri. Eskişehir Anadolu Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü. Şirin, M. (2011). Anadolu’da Roma Dönemi Mozaik Sanatında Konu Biçim Anlayışı, Bu Anlayışı Oluşturan Kültürel Etkiler Ve Bu Etkilerin Erken Hıristiyanlık Sanatına Kadarki Evrimi. Yayımlanmamış Yüksel Lisans Tezi. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Turani, A. (2013). Dünya Sanat Tarihi, Remzi Kitabevi. Uğur, T. (2011). Perge Antik Kentine Ait Mozaik Harçlarının Karakterizasyonu. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 278, İstanbul. Üstüner, A. C. (2002). Mozaik Sanatı, Engin Yayıncılık, İstanbul. Vitruvius (2017). Mimarlık Üzerine, (Çiğdem Dürüşken Çev.), Alfa Yayınları. http://cargocollective.com/klink/History-Cone-Mosaic-Mesopotamia Erişim tarihi, 03.02.2018 http://izdesigner.blogspot.com/2015/04/nghe-thuat-trang-tri-mosaic-lagi.html Erişim Tarihi: 04.05.2018