EXPERIMENTALITY in TEXTILE SURFACE DESIGN

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 8, 139 - 151, 31.10.2019

Semra Gür

Öz

The textile, which is usually referred to weaving, today is mostly associated with clothing and
fashion. However, textile design; in addition to weaving also knitting as a production method and
printing design which is decoration and patterning of the textile surface obtained by these production
methods. In design education, the most effective way of working while improving the skills of the
students with innovative perspective towards industry is to steer students towads research and
experimental actions. Aim is not to specify a model or target as an art product or design object in
the experimental approach. Purpose of this study; is to show the differences that can be obtained as
a result of experimentation in surface designs which seem to be a sketch process mostly related to
printing design. Although experimentalism is in the foreground, in surface designs; design elements
should be investigated to be in harmony and balanced in accordance with the principles. In addition 

to textiles, surface designs can be applied to different fields such as ceramics, packaging design
and accessories. However, although it can be used in many fields, each field has dynamics that vary
according to the construction material. The surface designs that are created without considering the
factors such as knitting and yarn thicknesses of structure in woven or knitted fabric are valuable
in terms of originality during creation of designers. In this context, the biggest supporter of textile
designers in search of the new is thought to be experimental surface designs. In this study, surface
designs of Creative Composition course, one of the basic courses of Textile Department of Marmara
University Faculty of Fine Arts, were examined.

TEKSTİL YÜZEY TASARIMINDA DENEYSELLİK

Öz

Genellikle dokuma ve dokumacılıkla anılan tekstilin, günümüzde en çok giyim ve moda
ile ilişkilendirildiği görülmektedir. Ancak tekstil tasarımı; tekstilin üretim yöntemlerinden
dokumanın haricinde örmeyi ve bu üretim yöntemleri ile elde edilen tekstil yüzeyinin dekore
edilip desenlendirilmesi olan baskı tasarımını da içermektedir. Tasarım eğitiminde, öğrencileri
sektöre yönelik, yenilikçi bakış açısını kaybetmeden tasarlamaya taşıyan yeteneklerini geliştirici
en etkin çalışma yöntemi; araştırmacı ve deneysel eylemlerde bulunmasını sağlayan yöntemdir.
Deneysel yaklaşımda sanat ürünü veya tasarım objesi olarak model veya hedef belirtmek amaç
değildir. Çalışmanın amacı; çoğunlukla baskı tasarımı ile ilgili bir eskiz süreci gibi görünen yüzey
tasarımlarında deneysellik sonucu elde edilebilen farklılıkları göstermektir. Deneysellik ön planda
olsa da yüzey tasarımlarında; tasarım öğelerinin, ilkeler doğrultusunda uyumlu ve dengeli bir şekilde
kurgulanması araştırılmalıdır. Yüzey tasarımları tekstilin dışında seramik, ambalaj tasarımı ve
aksesuar gibi farklı alanlara da uygulanabilir. Ancak birçok alanda kullanılabilmesi mümkün olsa
da her alanın yapı oluşturma malzemesine göre değişen dinamikler barındırmaktadır. Bu bağlamda
tekstil tasarımcılarının yaratı sürecinde; dokuma veya örme kumaştaki yapıyı oluşturan, örgü ve iplik
kalınlıkları gibi etmenleri düşünmeden yaptıkları yüzey tasarımları, özgünlük açısından değerlidir.
Tekstil tasarımcılarının yeniyi aramadaki en büyük destekçisinin deneysel yüzey tasarımları olacağı
düşünülmektedir. Çalışmada, Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Tekstil Bölümünün
temel derslerinden biri olan Buluş Kompozisyon dersinde yapılan yüzey tasarımları incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Tekstil Yüzey Tasarımı, Buluş Kompozisyon, Yaratıcılık, Deneysellik

Kaynakça

• Ak, B. (2008). Sanat ve Tasarım Eğitiminde Tatbiki Güzel Sanatlar Okulu Gerçeği. İstanbul: M.Ü. Güzel sanatlar Fakültesi
• Akbostancı, İ. (2014). 20. ve 21. Yüzyıllarda Tekstil Baskı Tasarımı ve Üretiminin Değişen Tanımı. Sanat Tasarım Dergisi. Sayı:5, s.31-41.
• Aslıer, M. (1980). Varolmayana Biçim Vermek. İstanbul: Devlet Tatbiki Güzel Sanatlar Yüksek Okulu Yayınları.
• Denel, B. (1981). Temel Tasarım ve Yaratıcılık. Ankara: ODTÜ Mimarlık Fakültesi Basım İşliği.
• Denel, B. (1970). Tasarım Üzerine Bir Deneme. İstanbul: Yükselen Matbaacılık Limited Şirketi.
• Doğan, N. (2007). Yaratıcı Düşünme ve Yaratıcılık. Özcan Demirel (Ed.), Eğitimde Yeni Yönelimler içinde (s.167-192). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Ergür, A. (2002). Tekstil Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Boğaziçi Yayınevi.
• Güngör, İ. H. (2005). Görsel Sanatlar ve Mimarlık İçin Temel Tasar. İstanbul: Bilgisayar Destekli Baskı ve Reklam Hizmetleri Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.
• Gür, S. (2014). Tekstil Yüzey Tasarımı Yaratı Sürecinde Renk. (Yayımlanmamış Sanatta Yeterlik Tezi). Marmara Üniversitesi/Güzel Sanatlar Enstitüsü, İstanbul.
• Kagan, M. (1993). Estetik ve Sanat Dersleri. İstanbul: İmge Kitabevi.
• Miless, J. ve Beattie, V. (2011). Surface Design of Textile. Briggs-Goode, Amanda and Katherine Townsend (Ed.), Textile Design: Principles, Advances and Applications içinde (ss. 89-104). Oxford: Woodhead Publishing.
• Sezgin, Ş. ve Önlü, N. (1992). Tekstilde Tasarım Olgusu. Tekstil ve Mühendis. Sayı:32, s.84-89.
• San, İ. (2008). Sanat ve Eğitim. Ankara: Ütopya Yayınevi.
• San, İ. (2010). Sanat Eğitimi Kuramları. Ankara: Ütopya Yayınevi.
• TDK, Güncel Türkçe Sözlük. http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_ gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.5d9a37e0571ff0.69259629 (30 Ekim 2019)
• Tunalı, İ. (2004). Tasarım Felsefesine Giriş. İstanbul: Yapı Yayın.
• 20. Yıl Kataloğu (1977). DTGSYO Tekstil Sanatları Bölümü. İstanbul.