THE PERCEPTION OF BYZANTINE WOMAN IN ABDULLAH ZİYA KOZANOĞLU AND MURAT SERTOĞLU NOVELS

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 8, 45 - 56, 31.10.2019

Dilek Maktal

Öz

The historical novel emerges as a result of the combination of the historical events assumed to be
experienced and the author’s fiction world. The subject of an important part of the popular historical
novels in Turkish literature was the relationship between the Byzantine Empire and the Turkish
states where we shared the same geography until 1453. In this period, the writers tried to strengthen
the construction of the national identity within the framework of one language, one nation and one
ideal with the Turkish heroes they created. Byzantine women supported Kozanoğlu’s heroes, which
he created within the framework of nationalist ideology. In his novels, Byzantine women who are in
love with strong and invincible Turkish heroes; beautiful, charming, brave, courageous and chaste
women are seen as. These women opposed Byzantium and helped Turkish men. The preference of
the species against their own nations supported the supremacy of the Turks. However, all Byzantine
women except the Byzantine woman who fell in love with the main hero; it was described as
coquettish, lustful, and passionate about sexuality.
Abdullah Ziya Kozanoğlu (1906-1966) and Murat Sertoğlu (1910-1989), who exhibited a popular
language in the historical novel, which emerged intensely after 1923, are distinguished from other
authors in terms of their main subject as Byzantine women in their novels or as Byzantine women
being important heroes in their novels.
The main subject of this article is to try to understand the point of view of the Byzantine women who
were marginalized in Abdullah Kozanoğlu and Murat Sertoğlu’s novels. In this article, nine works of
these writers will be examined and the image of Byzantine women in these novels and the perception
of Byzantine women will be determined

ABDULLAH ZİYA KOZANOĞLU VE MURAT SERTOĞLU’NUN ROMANLARINDA BİZANS KADINI ALGISI

Öz

Tarihî roman, yaşandığı kabul edilen tarihî olaylarla, yazarın kurgu dünyasının bileşimi sonucunda
ortaya çıkar. Türk edebiyatında popüler tarih romanların önemli bir bölümünün konusunu, 1453’e
kadar aynı coğrafyayı paylaşan Bizans İmparatorluğu ile Türk devletlerinin münasebeti oluşturmuştur.
Bu dönemde yazarlar; tek dil, tek millet, tek ülkü çerçevesinde ulus kimliğinin inşasını, yarattıkları
Türk kahramanlar ile güçlendirmeye çalışmışlardır. Kozanoğlu’nun ulusçu ideoloji çerçevesinde
oluşturduğu kahramanlarına Bizanslı kadınlar destek olur. Romanlarında güçlü, kuvvetli, yenilmez
Türk kahramanlarının âşık olduğu Bizanslı kadınlar; güzel, alımlı, mert, cesur ve iffetli kadınlar
olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu kadınlar, Bizans’a karşı olup Türk erkeklerine yardım ederler.
Kendi milletlerine karşı Türkleri tercih etmeleri Türklerin üstünlüğünü desteklemektedir. Bununla
birlikte, ana kahramana âşık Bizanslı kadın dışındaki tüm Bizanslı kadınlar; cilveli, şehvet düşkünü,
cinsellik tutkunu olarak olumsuz söylemlerle tasvir edilmiştir.
1923’ten sonra yoğun bir şekilde beliren tarihî roman furyasında popüler bir dil sergileyen Abdullah
Ziya Kozanoğlu (1906- 1966) ve Murat Sertoğlu (1910-1989), romanlarında ana kahraman olarak
Bizanslı kadınları konu edinmeleri veya romanlarında Bizanslı kadınların önemli kahramanlar olması
nedeniyle konumuz bakımından diğer yazarlardan ayrılmaktadırlar.
Abdullah Kozanoğlu ve Murat Sertoğlu’nun romanlarında ötekileştirilen Bizanslı-Rum kadınlara
bakış açısı ve bu algının nedeninin anlaşılmaya çalışılması, bu çalışmanın ana konusu olacaktır.
1923’ten sonra Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nde geniş bir okuyucu kitlesine ulaşan bu yazarların,
dokuz eseri incelenerek bu romanlarındaki Bizanslı kadın imajı ve dönemin Bizanslı kadın algısı
belirlenmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Abdullah Ziya Kozanoğlu, Murat Sertoğlu, Popüler Tarihî Roman, Bizans (Rum) Kadınları

Kaynakça

• Argunşah H.E. (1990). Türk Edebiyatında Tarihî Roman (Türk Tarihî ile İlgili). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi.
• Belge M. (2009). Genesis “Büyük Ulusal Anlatı” ve Türklerin Kökeni. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Cameron A. (2015). Bizanslılar. (Ö. Akpınar Çev.).İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
• Çetindaş D. (2006). Popüler Tarihî Romanlar ve M. Turhan Tan, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Gibbon E. (1995). Bizans, Roma İmparatorluğunun Gerileyiş ve Çöküş Tarihî IV-V. (A. Baltacıgil Çev.). İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
• Edebiyatçılar Ansiklopedisi (2010). Tanzimat’tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Herrin J. (2010). Bizans Bir Ortaçağ İmparatorluğunun Şaşırtıcı Yaşamı. (Çev. U. Kocabaşoğlu). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Kitapçı Bayrı B. (2013). Bizans Tahyyülünün Şekillenmesinde Abdullah Ziya Kozanoğlu Etkisi Büyük Türk Romanları ve Bizans. Toplumsal Tarih 229. s. 90-93.
• Kozanoğlu A.Z. (1946). Battal Gazi Destanı. İstanbul: Türkiye Yayınevi.
• Kozanoğlu A.Z. (1964). Sarı Benizli Adam. İstanbul: Atlas Kitabevi.
• Kozanoğlu A.Z. (1969). Arena Kıraliçesi. İstanbul: Atlas Kitabevi.
• Kozanoğlu A.Z. (1970). Savcı Bey. İstanbul: Atlas Kitabevi.
• Kurdakul Ş. (1973). Şairler ve Yazarlar Sözlüğü. Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Metin M. (2007). Abdullah Ziya Kozanoğlu’nun Tarihî Romanları (1923-1933). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Millas H. (2000). Türk Romanı ve “Öteki” Ulusal Kimlikte Yunan İmajı. İstanbul: Sabancı Üniversitesi Yayını.
• Norwich J.J. (2013). Bizans I-II-III. (S. Hırçın Riegel Çev.). İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Ocak A.Y. (1992). Battal Gazi. TDV İslam Ansiklopedisi C: 5. s. 204-205.
• Ostrogorsky G. (2015). Bizans Devleti Tarihî. (Çev. F. Işıltan). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayını.
• Prokopios (2001). Bizans’ın Gizli Tarihî. (Çev. O. Duru). İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
• Sağlık Ş. (2002). “Tarihî Popüler Türk Romanlarında Yüceltilen Bir “Değer” Olarak “Türk” Kimliği”. Ilmi Araştırmalar 14. İstanbul.
• Sertoğlu M. (1950). Teodora’nın Ölümü. İstanbul: Güven Yayınevi.
• Sertoğlu M. (1955). Bizansın Aşk İlahesi İmparatoriçe Teodora. İstanbul: Güven Yayınevi.
• Sertoğlu M. (1956). Bizans Alevler İçinde. İstanbul: Güven Yayınevi.
• Sertoğlu M. (1960). Bizanslı Aspasya C: 1-2. İstanbul: Aydın Yayınevi.
• Sertoğlu M. (1967). Battal Gazi. İstanbul: İtimat Kitabevi.
• Tan T. (2010). Gönülden Gönüle. İstanbul: Çağrı Yayınları.
• Tekeli S. (1975). Modern Bilimin Doğuşunda Bizans’ın Etkisi. Ankara: Kalite Matbaası.
• Türkmen M. (2008). Abdullah Ziya Kozanoğlu’nun 1933’ten Sonraki Tarihî Romanlarının İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yerebasan N. (2010). Murat Sertoğlu’nun Romanlarında Milli Romantik Unsurlar. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.