YILLAR İÇİNDE DEĞİŞEN BARBİE VE BU DEĞİŞİMİN BARBİE INSTAGRAM HESABI PAYLAŞIMLARINA YANSIMASI

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 15, 126 - 144, 31.12.2022

Uğur Günay Yavuz , Seçil Taylan Erdemli

Öz

Her dönemin ve her toplumun farklı beden algısı, farklı beden tanımı olduğu ve bu beden
algılarının zaman ve mekânla değiştiği, geliştiği, yeni özelliklerle donatıldığı söylenebilir.
Foucault, modern iktidar kavramını tanımlarken, onun bedenle ilişkisine odaklanır. Modern
bedenin oluşumunu ve sahip olması gereken nitelikleri açıklar, biyo-iktidar kavramı ile insan
bedeninin iktidar tarafından değiştirilmesini anlatır. Foucault, disipliner modern iktidarın
bedeni kontrol ve tahakküm altına alıp onu pasifleştirdiğini, Baudrillard ise, bedenin güzellik
ve erotizmle dolu kült bir nesneye dönüştürüldüğünü söyler. Barbie bebekler, modern iktidarın
empoze ettiği modern beden tanımının yansıması denebilir. Bu çalışma ile modern topluma ait
değişen beden algısını popüler kültür ürünü ve ikonu, aynı zamanda bir Amerikan simgesi olan
Barbie bebekleri üzerinden okumak amaçlanmaktadır. Ayrıca ilk üretimin yapıldığı 1959
yılından günümüze olan süreçte bu bebeklerin beden, giysi ve yaşamlarındaki değişimlerin,
modern dünyanın çok kültürlü ve çok kimlikli yapısı ile bağı kurulurken bu bağın bir reklam
stratejisine dönüştürülmesi durumu ise politik doğruculuk kavramından hareketle Barbie ve
Mattel’in Instagram paylaşımında kullanılan görseller üzerinden ele alınacak, analiz edilecektir.
Modern iktidarın tanımladığı modern beden algısı ile uyumlu olan Barbie bebeklerin, öncelikle
yalnızca kadın olarak üretildiği, sonrasında tüm toplumsal cinsiyet kimliklerini kapsayacak
şekilde üretimin genişletildiği görülmektedir. Barbie ve arkadaşlarının bedenlerinin,
giysilerinin, dininin, etnik kimliğinin, ten renginin de toplumsal değişim ekseninde değiştiği,
çeşitlendiği ve bu değişimin de Instagram platformu aracılığı ile yansıtıldığı saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Barbie, Beden, Çok kültürlülük, Çok kimliklilik, Instagram

BARBIE THAT CHANGED OVER THE YEARS AND THE REFLECTION OF THIS CHANGE ON THE BARBIE POSTS THROUGH INSTAGRAM

Öz

It can be said that every time period and society has a different body perception&definition.
These body perceptions change, develop and are equipped with new features with time and
space. While defining the modern concept of power, Foucault focuses on its relationship with
the body. He explains the formation of the modern body and the qualities it should have.
Explains the concept of bio-power and the changing of the human body by power. Foucault
says that disciplinary modern power controls and dominates the body and makes it passive;
while Baudrillard says that the body is transformed into a cult object full of beauty and
eroticism. It can be said that Barbie dolls are the reflection of modern definition of the body,
imposed by modern power. This study’s aim is to understand the changing body perception of
modern society through the American pop culture product and icon, the Barbie doll.
Additionally, the changes in the body, clothing and life of these dolls in the process from the
first production in 1959 to the present day. While establishing a connection with the
multicultural and multi-identity structure of the modern world. The situation of transforming
this bond into an advertising strategy is evident by the visuals used in the Instagram sharing of
Barbie and Mattel; based on the concept of political correctness. All these topics will be
discussed and analysed. It can be seen that Barbie dolls, which are compatible with the modern
body perception defined by the modern power, were first produced as women only, and later
the production was expanded to include all gender identities. It has been determined that the
bodies, clothes, religion, ethnic identity and skin color of Barbie and her friends also change
and diversify on the axis of social change, this change is reflected through the Instagram.

Anahtar Kelimeler

Barbie, Beden, Çok kültürlülük, Çok kimliklilik, Instagram

Kaynakça

• Baudrillard, J. (2013). Tüketim Toplumu, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• “Barbie”, Britannica, 12.4.2022, https://www.britannica.com/topic/Barbie Çabuklu, Y. (2008). Toplumsal Performanslar, İstanbul: Ayraç Yayınları.
• Eco, U. (2008), Güzelliğin Tarihi, İstanbul: Doğan Yayınları.
• Foucault, M. (1992). Hapishanenin Doğuşu, Ankara: İmge Yayınevi, 1992. _____, (2022, 17 Ocak). Barbie, Instagram, https://www.instagram.com/p/CY1rskwqYVO/ _____, (2022, 30 Nisan). Barbie, Instagram, https://www.instagram.com/p/BzLcxvJFuMM/ _____, (2021, 2 Haziran). Barbie Instagram, https://www.instagram.com/p/CPn635KhAgo/ _____, “Barbie Artık Büyük Beden Ashley Graham İlham Oldu”, İnternethaber, , https://www.internethaber.com/barbie-artik-buyuk-beden-ashley-graham-ilham-oldu-fotogalerisi- 1731730.htm?page=5, 20 Aralık 2022. _____, (2014, 14 Temmuz).“Barbie Gerçek Bir Kadın Olsaydı Nasıl Olurdu?”, Haberler.com, https://www.haberler.com/fotogaleri/barbie-gercek-bir-kadin-olsaydi-nasil-olurdu/. 2 Şubat 2022. _____, (2018, 6 Temmuz). “Barbie Bebeklere Karşı Fulla Bebek”, Dünya Bülteni, https://www.dunyabulteni.net/arsiv/barbie-bebeklere-karsi-fulla-bebek-h889.html. 22 Kasım 2022. _____, (2008, 25 Eylül). “Barbie’nin Yeni Rakibi Sara!”, Radikal, http://www.radikal.com.tr/hayat/barbienin-yeni-rakibi-sara-900273/. 25 Kasım 2021. _____, (2007, 1 Eylül). “Bebeğe Bak Toplumu Anla”, Deutsche Welle, https://www.dw.com/tr/bebe%C4%9Fe-bak-toplumu-anla/a-2761773 (Erişim 17.12.2021) _____, (2016, 29 Ocak). “Bu Barbie Çok Değişti Çok”, Odatv, , https://odatv4.com/magazin/bubarbie- cok-degisti-cok-2901161200-88711. 2 Şubat 2022.
• Campbell Maude, “Barbie’nin Tasarımcısı Füze Yapmaya Başladı”, Popular Mechanics, (2019): https://www.popularmechanics.com/culture/a26144149/missile-designer-barbie-inventor-jackryan/. 12 Nisan 2022. _____, Change.org, https://www.change.org/p/mattel-inc-please-make-a-beautiful-and-bald-barbie. 20 Kasım 2021. _____, (2009, 23 Kasım). “Çarşaflı, Peçeli Barbie”, Radikal, http://www.radikal.com.tr/hayat/carsaflipeceli- barbie-965785/. 25 Kasım 2021. _____, (2009, 15 Ağustos). “Cübbelinin Tahrik Edici Bulduğu Barbie Konuştu”, Medyafaresi, , https://www.medyafaresi.com/haber/cubbelinin-tahrik-edici-buldugu-barbie-konustu/29366. 18 Aralık 2021. _____, (2013, 13 Nisan). “İlk Barbie Bebek Reklamı 1959 Alkışlarla Yaşıyorum”, Mutlu Yavuzer Youtube Kanalı, https://www.youtube.com/watch?v=xIG6nmAIc70. 18 Aralık 2021. _____, (2021, 2 Mart). “Politik Doğruculuk Totalitarizmin Daha Tehlikeli Bir Şeklidir”, Kulturmedium Youtube Kanalı, https://www.youtube.com/watch?v=YonSXyq2Uqk. 18 Aralık 2021.
• Lee Nunley, “More Muslim Competition For Barbie”, Inventorsport, ,http://inventorspot.com/articles/more_muslim_competition_barbie_7656. 27 Kasım 2021. _____, (2017, 14 Kasım). “Mattel’den Hicaplı Barbie Bebek Hamlesi”, Euronews, https://tr.euronews.com/2017/11/14/mattelden-hicapli-barbie-bebek-hamlesi. 27 Kasım 2021. _____, (2020, 5 Mart). “Milli yüzücü Sümeyye Boyacı Türkiye’den Barbie’nin 2020 rol modeli seçildi.”, NTV, https://www.ntv.com.tr/galeri/yasam/milli-yuzucu-sumeyye-boyacitu rkiyeden-barbienin-2020-rol-modeli-secildi,5UzQoygScUWqAia 6Uxw_uQ/xzuSrjJQJkSLnFU34CgCA12. 18 Nisan 2022.
• Rajul Jain, (2016, 2 Şubat) “New Shapes and Colors Dont Change The Barbie Effect”, Womensenews, https://womensenews.org/2016/02/new-shapes-and-colors-dont-change-the-barbie-effect/. 1 Şubat 2022. _____, (2009, 7 Temmuz). “Oyuncak Bebekler Cübbeli Ahmet Hoca’yı Tahrik Ediyormuş”, Radikal, http://www.radikal.com.tr/turkiye/oyuncak-bebekler-cubbeli-ahmet-hocayi-tahrik-ediyormus- 944006/. 12 Aralık 2021.
• Sulthani, Lenita. (2007, 10 Eylül). “Barbie Inspires Modest, Muslim Alternative”, Reuters, www.reuters.com/article/lifestyleMolt/idUK L1016869520071010?edition-redirect=uk. 20 Aralık 2021. _____, (2020, 27 Ağustos). “I designed the first gender-neutral doll line, which keeps labels out and invites everyone in”, Be you Network, https://www.beyounetwork.org/articles/i-designed-thefirst- gender-neutral-doll-line-which-keeps-labels-out-and-invites-everyone-in-why-researchbacked- design-is-critical-to-innovation. 20 Kasım 2021.
• Zizek, S. (2018). Cinsel Olan Politik midir?. İstanbul: Encore Yayınları.