FEMINIST ART AND THE REPRESENTATION OF WOMEN: A HISTORICAL AND SOCIAL CONTEXTUAL ANALYSIS

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 19, 165 - 182, 31.12.2024

Şenay Sayın Alsan

Öz

The image of women has undergone a continuous transformation throughout history, being associated
with various meanings and themes in social and artistic contexts. At times, women have been
idealized with positive concepts such as fertility and strength, while at other times they have been
identified with themes like innocence or resistance. However, these images have often been shaped
by a male-dominated perspective, and women have been represented more as objects than as subjects
in works of art. This situation has profoundly affected perceptions of women’s social roles and rights.
Art has been an important tool in the struggle for women’s rights and freedoms. Issues such as sexual
discrimination, social pressures, and the exploitation of women’s bodies have been questioned
through art, raising awareness among broad audiences. Art is not only a form of expression but
also provides a platform for social change, creating a space for women to voice their concerns and
articulate their demands for rights.
Feminist art is not just an artistic movement but also a significant reference point and propaganda
tool in the transformation of the image of women in art as part of social awareness and the gender
struggle. Since the 1960s, the feminist art movement has brought a critical perspective to the
exclusion of women from the art world, aiming to redefine the female body and identity. Feminist
artists, questioning traditional artistic understanding, have produced works that critique the maledominated perspective that views the female body as an object of desire, enabling women to have a
voice in art.

Anahtar Kelimeler

Feminist Art, Women, Body, Nudity, Gender Equality, Sexuality

FEMİNİST SANAT VE KADIN TEMSİLİ: TARİHSEL VE TOPLUMSAL BAĞLAMDA BİR İNCELEME

Öz

Kadın imgesi, tarih boyunca toplumsal ve sanatsal bağlamda sürekli bir dönüşüm geçirmiş, farklı
dönemlerde çeşitli anlamlar ve temalarla ilişkilendirilmiştir. Kadın, kimi zaman doğurganlık ve güç
gibi olumlu kavramlarla idealize edilmiş, kimi zaman ise masumiyet ya da direniş gibi temalarla
özdeşleştirilmiştir. Ancak, bu imgeler çoğu zaman erkek egemen bir bakış açısıyla şekillenmiş ve
kadın, sanat eserlerinde bir özne olmaktan çok bir nesne olarak temsil edilmiştir. Bu durum, kadınların
toplumsal rollerine ve haklarına dair algıları da derinden etkilemiştir.
Sanat, kadınların hakları ve özgürlükleri için verdikleri mücadelede önemli bir araç olmuştur.
Kadınların yaşadığı cinsel ayrımcılık, toplumsal baskılar ve beden sömürüsü gibi konular, sanat
aracılığıyla sorgulanmış ve bu sayede geniş kitlelere farkındalık yaratılmıştır. Sanat, yalnızca bir
ifade biçimi değil, aynı zamanda toplumsal değişim için bir platform sunmuş, kadınların seslerini
duyurabilmeleri ve hak taleplerini dile getirebilmeleri için bir alan yaratmıştır.
Feminist sanat, sadece sanatsal bir hareket değil, aynı zamanda toplumsal bilinçlenme, cinsiyet
mücadelesinin bir parçası olarak kadın imgesinin sanattaki dönüşümü konusunda önemli bir referans
noktası ve propaganda aracıdır.
1960’lı yıllardan itibaren feminist sanat hareketi, kadınların sanat dünyasında dışlanmasına eleştirel
bir bakış açısı getirerek, kadın bedeni ve kimliğini yeniden tanımlamayı hedefler. Geleneksel sanat
anlayışını sorgulayan feminist sanatçılar kadın bedeninin bir arzu nesnesi olarak gören erkek egemen
bakış açısını eleştirerek kadınların sanatta söz sahibi olmasını sağlayacak eserler üretmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Feminist Sanat, Kadın, Beden, Çıplak, Toplumsal Cinsiyet Eşitliği, Cinsellik

Kaynakça

• Akalın, T. ve Baş, R. (2018). Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliğinin Kadın Sanatçılara Yansıması.Marmara Üniversitesi Kadın ve Toplumsal Cinsiyet Araştırmaları Dergisi. Sayı: 2. S. 112-128.
• Akkaya, Ş. (2024). Batı Uygarlığı Bağlamında Kadın Bedeninin Seyirlik Nesneye Dönüşmesineİlişkin Bir İnceleme: Tanrıça Venüs’ten Hottentot Venüsü’ne. İmgelem(14), 221-250. https://doi.org/10.53791/ imgelem.1454734
• Alp, K. Özlem (2014). Feminist Sanatta Beden ve Yabancılaşma. Ar-te Sanat Dergisi. Sayı: 14. S.338-365. Antmen, Ahu (2014). Sanat/Cinsiyet Sanat Tarihi ve Feminist Eleştiri. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Antmen, Ahu (çev) (2022). Neden Hiç Büyük Kadın Sanatçı Yok? Linda Nochlin. İstanbul: Hayalperest Yayınevi.
• Bircan, Ufuk (2019). Feminist Sanatın Kadın Algısı Üzerine Etkisi. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. Sayı 22.
• Buchholz, E. L.ve P. P., Zimmermann, B. (2005). Pablo Picasso: life and work. Könemann Erbil, P. (2008). Kibele’den Pandora’ya Kadının Tarihsel Yenilgisi. Ankara: Arkadaş Yayınevi.
• Gimbutas, M. (2001). The Language of the Goddess. San Francisco: Harper & Row, Publishers. Irigaray, L. (1985). This sex which is not one (C. Porter, Trans.). Cornell University Press.
• Işıkören, N.D. (2015). Kadın İmgesi ve Tarih Boyunca Değişimi. Sanat ve Tasarım Dergisi. 16.115 131.
• Karaduman, Burcu (2023). Sivil Toplum ve Feminist Sanat: Cinsiyet Eşitsizliğine Karşı Toplumsal Bilincin İnşası. Sanat Yazıları, S. 577-594.
• Krom, İpek (2014). Sanat/Cinsiyet: Sanat Tarihi ve Feminist Eleştiri. International Journal of Social Science. Sayı 29. S. 125-137.
• Köse, Z. ve Şahan, G. (2021). Geçmişten Günümüze Resim Sanatında Kadına Bakış: Sanatta Kadın İmgesi ve Kadın Ressamlar. Journal of Human Sciences. 18. 431-449.
• Salomon, N. (2014). Sanat Tarihi Kanonu: Dışlama Günahları, E. Soğancılar ve A. Antmen (Çev.), Sanat/ Cinsiyet Sanat Tarihi ve Feminist Eleştiri içinde (161-185), İstanbul: İletişim Yayınları.
• Şentuna, C. (çev.) (1997). Ksenophon, Sokrates’ten Anılar. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. Tunalı, İ. (2009). Felsefeye Giriş. İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.
• Turani, A. (2010). Dünya Sanat Tarihi, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Cömert, B. (2006). Mitoloji ve İkonografi. Ankara: De Ki Basım Yayın Ltd.
• Tüfek, A. Alev (2022). Temsil ve Temsil Krizinin Feminist Sanata Yansıması. İnsanat: Sanat Tasarım ve Mimarlık Araştırmaları Dergisi. Sayı 1. S. 82-98.
• Wallace, I. (2004). From the other side of the mirror: Thoughts on Jenny Saville’s Propped. Visual Culture in Britain, 5(2), 77-91.
• Yıldırım, C. (2018). “Arnolfini’nin Düğünü”Nde Nesne Simgeciliği Üzerinden ‘Gizemli İnisiyasyon’un Analojisi. Yıldız Journal of Art and Design, 5(2), 1-14.