From Homoeconomicus to Homo Islamicus: A Comparative Research

Yıl 2020, , 138 - 155, 31.07.2020

Ali Can Yenice

https://doi.org/10.25272/ijisef.751251

Cited By: 3

Öz

Homoeconomicus is found in economic models as one of the major assumptions of mainstream economics. This assumption, while providing the internal consistency of the models, also constitutes human thought. There are objections to Homoeconomicus from Heterodox economics along with Orthodox economics. However, the studies dealing with the human approach of mainstream economics within the framework of Islamic economics are almost nonexistent. In this study, the approaches of modern Islamic economics thinkers towards human are evaluated on four concepts. These concepts are: Information, rationality, objectivity, utility / profit. These concepts provide a rich content in terms of showing differences in human thought between mainstream and Islamic economics. In this study, the ideas of modern Islamic economics thinkers towards human imagery are explained on these concepts. Then, a comparative analysis is made within the framework of these concepts.

Anahtar Kelimeler

Homoeconomicus, Homo Islamicus, Economic human

Homoeconomicus’ tan Homoislamicus’a: Karşılaştırmalı Bir Araştırma

Öz

Homoeconomicus, ana akım iktisadın önemli postulalarından biri olarak iktisadi modellerde yer bulmaktadır. Bu postula, modellerin iç tutarlılığını sağlamanın yanında bir insan tasavvuruna karşılık gelmektedir. Homoeconomicus’a Ortodoks iktisatla birlikte Heterodoks iktisattan da itirazlar gelmektedir fakat ana akım iktisadın insan yaklaşımını, İslam iktisadı düşüncesi çerçevesinde ele alan çalışmalar yok denecek kadar azdır. Bu çalışmada modern İslam iktisadı düşünürlerinin insana yönelik yaklaşımları dört kavram üzerinden değerlendirilmektedir. Bu kavramlar şunlardır: Bilgi, rasyonalite, objektivite, fayda/kâr. Bu kavramlar ana akım ile İslam iktisadındaki insan tasavvurlarının farklılıklarını göstermesi açısından zengin bir içerik sunmaktadır. Çalışmada modern İslam iktisadı düşünürlerinin bu insan tasavvuruna yönelik düşüncelerine yer verildikten sonra belirlenen kavramlar çerçevesinden karşılaştırmalı bir analiz yapılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Homoeconomicus, Homo İslamicus, İktisadi insan

Kaynakça

• Akyıldız, H. (2008). Tartışılan Boyutlarıyla “Homo Economıcus". Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(2), 29–41.
• Asutay, M. (2007a). A Political Economy Approach to Islamic Economics: Systemic Understanding for an Alternative Economic System. Kyoto Bulletin of Islamic Area Studies, 2, 3–18.
• Asutay, M. (2007b). Conceptualisation of the Second Solution in Overcoming the Social Failure of Islamic Banking and Finance : Examining the Overpowering of Homoislamicus. IIUM Journal of Economics and Management 15, 15(2), 167–195.
• Baloğlu, B. (2004). İktisadın Sosyal Boyutu. Sosyoloji Konferansları. doi:10.18368/sk.55457
• Candan, E. ve Hanedar, A. Ö. (2005). İktisat Neden Bir Kapalı Kutudur? Hâkim İktisadın Değer Yargısı – Sınama İlişkisi. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilinler Fakültesi, Ekonomik Yaklaşım Dergisi Kongreler Dizisi(IV), (March), 25–27.
• Dinler, Z. (2004). İktisada Giriş (14. Baskı.). Bursa: Ekin Kitabevi Yayınları.
• Erkekoğlu, C. L. (2015). Seküler İktisadi Doktrinin Eleştirisi Çerçevesinde Ortadoğu- İslam Toplumunda Ekonomik Entegrasyonun Esasları. Marmara Üniversitesi Doktora Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Orta Doğu Ve İslâm Ülkeleri Araştırmaları Enstitüsü Ortadoğu Ekonomi Politiği Anabilim Dalı. doi:10.1017/CBO9781107415324.004
• Kazgan, G. (2011). İktisadi Düşünce veya Politik İktisadın Evrimi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Levent, A. (2019). Homo Economicus, Rasyonel Birey ve Ortodoks İktisat. İnsanı Yeniden Düşünmek içinde (ss. 101–131).
• Madi, İ. (2014). Ortadoğu Dinleri Açısından Homo Economıcus’un Analizi. Marmara Üniversitesi Doktora Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Orta Doğu Ve İslâm Ülkeleri Araştırmaları Enstitüsü Ortadoğu Ekonomi Politiği Anabilim Dalı. doi:10.1017/CBO9781107415324.004
• Özel, M. (1994). İktisadi Düşüncenin Laikleşmesi. M. Özel (Ed.), İktisat Risaleleri içinde (ss. 7–33). İstanbul: İz Yayıncılık.
• Ruben, E. B. (2013). İktisadın Unuttuğu İnsan. İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• Sarfati, M. (2004). Rasyonalite Ve Neoklasik Kuram. Ekonomik Yaklaşım, 16(57), 103–130. http://www.ejmanager.com/mnstemps/94/94-1395673474.pdf adresinden erişildi.
• Tabakoğlu, A. (2008). İslam İktisadına Giriş (2. bs.). İstanbul: Dergah Yayınları.
• Zaim, S. (1992). İslam-İnsan-Ekonomi. İstanbul: Yeni Asya Yayınları.
• Zaman, A. (2005). Towards A New Paradigm for Economics. Journal of King Abdulaziz University-Islamic Economics, 18(2), 49–59. doi:10.4197/islec.18-2.3
• Zaman, A. (2008). Islamic Economics: A Survey of the Literature. Available at SSRN 1282786, 1–85. doi:10.2139/ssrn.1282786
• Zaman, A. (2015). Re-defining Islamic economics. Islamic Economics: Basic Concepts, New Thinking and Future Directions, (March 2013), 58–76.