Research Article
BibTex RIS Cite

Türkiye’de yönetimde etik liderlik: 2020-24 yılları arasında yapılan çalışmaların sistematik incelenmesi

Year 2025, Volume: 8 Issue: 1, 33 - 52, 02.05.2025
https://doi.org/10.52848/ijls.1655487

Abstract

Bu çalışma, Türkiye’de yönetimde etik liderlik konusuna odaklanan araştırmaları sistematik bir biçimde incelemeyi amaçlamaktadır. Bu kapsamda, 2020–2024 yılları arasında yayımlanan Türkçe akademik çalışmalar, belirli ölçütlere göre analiz edilmiştir. Çalışma türü (hakemli akademik dergilerde yayımlanmış araştırmalar), yayın dili (Türkçe), analiz edilen ülke (Türkiye) ve konu odağı (yönetim ve etik liderlik ilişkisi) temelinde belirlenen dahil etme ve hariç tutma kriterleri uygulanmıştır. Araştırma verileri Google Akademik üzerinden “etik liderlik”, “yönetim” ve “Türkiye” anahtar kelimeleriyle yapılan taramalar yoluyla elde edilmiştir. İncelenen 62 çalışma temelinde yapılan analizler, etik liderlik araştırmalarının büyük oranda eğitim alanına yoğunlaştığını ortaya koymuştur. Bununla birlikte, sağlık, kamu yönetimi, turizm, finans ve spor bilimleri gibi sektörlerde sınırlı sayıda çalışmaya rastlanmıştır. Etik liderlik çoğunlukla iş tatmini, örgütsel bağlılık, adalet, güven ve motivasyon gibi değişkenlerle ilişkilendirilmiş; çalışmaların çoğu nicel araştırma yöntemleriyle gerçekleştirilmiştir. Bulgular, etik liderliğin yalnızca bireysel tutumlar üzerinde değil, örgütsel yapı ve performans üzerinde de önemli etkiler yarattığını göstermektedir. Bununla birlikte, sektörel çeşitliliğin artırılması ve makro düzey çıktılara (inovasyon, sürdürülebilirlik, kurumsal performans) odaklanan araştırmaların geliştirilmesi gerekmektedir.

References

  • Akduru, H. E., & Semerciöz, F. (2020). Farklılık ikliminin psikolojik sermaye üzerindeki etkisinde etik liderlik ve psikolojik güvenliğin rolü. İşletme Araştırmaları Dergisi, 12(3), 2260-2275.
  • Akın, M. A., İş, E., & Anuştekin, M. (2023). Okul psikolojik danışmanlarının algılarına göre okul yöneticilerin etik liderlik davranışlarının incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 52(238), 885-908.
  • Akıncı, A. Y. (2020). Gençlik hizmetleri ve spor il müdürlüklerinde görev yapan antrenörlerin etik liderlik algısının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Spor Eğitim Dergisi, 4(2), 131-140.
  • Aktaş, M., & Aydın, A. Ö. (2020). Çalışanların etik liderlik algısı ve iş tatmini: Mersin ili örneği. 19 Mayıs Sosyal Bilimler Dergisi, 1(4), 310-330.
  • Akyüz, A. M., & Durmuş, İ. (2021). Akademisyenlerin akademik başarı çabası ile yöneticilerin etik liderlik davranışı, yöneticiye sadakat, kuruma sadakat ve akademik kıskançlık davranışı arasındaki ilişkiler üzerine bir araştırma. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, 11(22), 227-263.
  • Alp, S., & Sevim, F. (2024). Sağlık sektöründe liderlik ve liderlik tarzları: Bir sistematik derleme çalışması. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 14(1), 182-201.
  • Altıntaş, M., Özata, M., & Bozbayır, O. (2022). Etik liderlik ve Whistleblowing (Erdemli raporlama): Yükseköğretimde bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 13(35), 864-892.
  • Arslan, E. Y., Yeniçeri, E., & Ayan, Ş. (2024). Okul müdürlerinin etik liderlik davranışları ile öğretmenlerin iş tatmini arasındaki ilişki. Ulusal Özgün Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2(1), 163-176.
  • Aslan, R., & Sarıyıldız, Y. (2022). Yöneticilerin etik liderlik davranışlarının çeşitli değişkenler açısından öğretmen algılarına göre incelenmesi. Asya Studies, 6(20), 51-60.
  • Atıf Bayat, E., & Akbaba, A. (2022). Okul müdürlerinin etik liderlik özellikleri ile öğretmenlerin özerklik davranışları arasındaki ilişki. Türk & İslam Dünyası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(33), 16-38.
  • Ayar, M. (2022). Etik liderlik davranışının çalışanların iş tatmini üzerindeki etkisinde örgütsel adalet algısının aracılık rolü. Kırklareli Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 3(1), 1-22.
  • Aydın, A. Ö., Akdoğan, C., & Hazır, K. (2021). Liderlik davranışında etik değer algısının sosyal sermaye üzerindeki etkisine yönelik değerlendirme. Toros Üniversitesi İİSBF Sosyal Bilimler Dergisi, 8(15), 29-53.
  • Bahçebaşı, H., & Yıldız, M. L. (2021). Sosyal girişimcilerin etik ve hizmetkâr liderlik davranışlarının cinsiyet bağlamında karşılaştırmalı analizi. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 43(2), 329-347.
  • Balıkçı, A. (2022). Okul müdürlerinin etik davranışları ile örgütsel güven arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yaşadıkça Eğitim, 36(3), 610-626.
  • Bandura, A. (1977). Social learning theory. Prentice-Hall.
  • Baş, M. (2023). Sağlık çalışanlarının etik liderlik algısının bilgi paylaşımı üzerindeki etkisinde örgütsel iletişimin aracılık rolü. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 26(1), 29-48.
  • Bedir, G., & Alpaydın, Y. (2021). Özel okullardaki yöneticilerin etik liderlik davranışlarının kurum öğretmenlerinin motivasyon düzeyi ile ilişkisi. Talim, 5(2), 101-127.
  • Bowen, S. A. (2020). Communication ethics as a foundational construct in applied communication theory, research, and practice. The Handbook of Applied Communication Research, 595-612.
  • Bridge, D. J. (2022). The ethics of climate change: A systematic literature review. Accounting & Finance, 62(2), 2651-2665.
  • Brown, M., Treviño, L., & Harrison, D. (2006). Quel est le degré de leadership éthique au sein de votre équipe? Ethical leadership: A social learning perspective for construct development and testing. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 97(2), 117-134.
  • Büyükbeşe, T., & Gündoğdu, H. (2021). Örgütsel adaletin bağlamsal performans üzerine etkisinde etik liderliğin aracı rolü. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(2), 1080-1101.
  • Can, N., & Doğan, İ. F. (2020). Etik liderlik ve psikolojik güçlendirme arasındaki ilişkide örgütsel demokrasinin aracılık rolü: Bir alan araştırması. İşletme Araştırmaları Dergisi, 12(4), 3828-3842.
  • Chappell, S. G. (2020). Virtue ethics and climate change 1. In Moral theory and climate change (pp. 177-192): Routledge.
  • Çakıroğlu, D., & Başpınar, N. Ö. (2021). Etik liderlik davranışlarının örgüt iklimi ve örgütsel özdeşleşmeye etkisi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(3), 1903-1927.
  • Çalışkaner, D. (2021). Hemşirelik hizmetleri yönetiminde profesyonellik, etik davranışlar, liderlik ve teknolojinin etkisi. SDÜ Sağlık Yönetimi Dergisi, 3(2), 134-148.
  • Çevik, M. S. (2022). Etik liderlik ile örgütsel adalet arasındaki ilişki: Bir meta analiz çalışması. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 20(3), 1066-1093. Çitak, G., & Kahraman, B. (2021). Yöneticilerin etik liderlik davranışları ve hemşirelerin örgütsel adalet algıları. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 8(1).
  • Dedeoluk, Y., Kırmızı, Y., Başel, H., & Çöllü, S. (2023). Eğitim yönetiminde liderlik ve yönetici rolleri. Ulusal Eğitim Dergisi, 3(8), 1258-1273. Dedeoğlu, B. B., Çelik, S., İnanır, A., & Altay, H. (2016). Etik liderlik, örgütsel bağlılık ve iş tatmini arasındaki ilişkide cinsiyet ve çalışma süresinin farklılaştırıcı rolü. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 14(4), 45-54.
  • Doğan, T. G. B., Demirtaş, Ö., Altınkaynak, S. K., & Doğan, S. (2021). Lidere güven aracı rolde iken etik liderliğin işe adanmışlık üzerindeki etkisi: Öz-yeterliliğin düzenleyici rolü. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(47), 391-401.
  • Düger, Y. S. (2020). Etik liderlik ve çalışanların yenilikçi davranışı: Lider-üye etkileşimi ve duygusal zekânın düzenleyici aracılık modeli. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(3), 706-725.
  • Düger, Y. S. (2021). Etik liderlik ile bilgi paylaşımı arasındaki ilişki: Sistematik bir inceleme. Alanya Akademik Bakış, 5(2), 619-645.
  • Dülger, E., & Cinnioğlu, H. (2021). Otel işletmeleri çalışanlarında etik liderlik algısı, kariyerizm ve işgören performansı ilişkisi: İstanbul örneği. Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Dergisi, 4(11), 1090-1109.
  • Erbir, M. (2024). Hizmet sektöründe etik liderlik algısının politik davranışa etkisinde örgüt temelli öz saygının aracılık rolü. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(1), 88-106.
  • Eser, İ., & Summak, M. S. (2020). Öğretmenlerin pozitif psikolojik sermaye ve etik liderlik algısının işle bütünleşmeyle olan ilişkisi. Çağdaş Yönetim Bilimleri Dergisi, 7(2), 180-205.
  • Green, F., & Brandstedt, E. (2020). Engaged climate ethics. Journal of Political Philosophy.
  • Guerrero-Dib, J. G., Portales, L., & Heredia-Escorza, Y. (2020). Impact of academic integrity on workplace ethical behaviour. International Journal for Educational Integrity, 16(1), 2.
  • Gulia, A., & Salins, N. (2020). Ethics-based decision-making in a COVID-19 pandemic crisis. Indian Journal of Medical Sciences, 72(2), 39. Häyry, M. (2021). Just better utilitarianism. Cambridge Quarterly of Healthcare Ethics, 30(2), 343-367.
  • Hester, R., & Rogers, A. (2021). Morals and ethics in leadership and management. In Leading, managing, caring: understanding leadership and management in health and social care (pp. 401-425): Routledge.
  • Hızarcıoglu, G. (2022). Etik liderlik ile iş tatmini arasındaki ilişki üzerine bir araştırma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 21(84), 1465-1477. Işık, M. (2020). Okul yöneticilerinin etik liderlik özellikleri ile öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeyleri arasındaki ilişki. İZÜ Eğitim Dergisi, 2(4), 155-173.
  • İlğan, A., & Ekiz, M. (2020). Okul müdürleri etik beklenti ölçeği ile etik liderlik ölçeğinin geliştirilmesi: geçerlik ve güvenirlik çalışması [Development of school principals' ethical expectation scale and ethical leadership scale: validity and reliability study]. İş Ahlakı Dergisi, 13(2), 38-81.
  • Jacob, S., Decker, D. M., Lugg, E. T., & Diamond, E. (2022). Ethics and law for school psychologists: John Wiley & Sons. Kaçar, T., Erol, E., Kölemen, M. A., Bayraktar, B., Bayraktar, S. A., Güzen, H., & Tantekin, Z. (2024). Öğretmenlerin görüşlerine göre yöneticilerin etik liderlik özellikleri. Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi, 11(1), 377-387.
  • Kalfaoğlu, S., Attar, M., & Tekin, E. (2021). Etik liderliğin örgüt kültürüne etkisinde örgütsel adaletin aracılık rolünün araştırılması. İşletme Araştırmaları Dergisi, 13(2), 1107-1126.
  • Kalshoven, K., Den Hartog, D. N., & De Hoogh, A. H. B. (2011). Ethical leader behavior and big five factors of personality. Journal of Business Ethics, 100(2), 349–366. https://doi.org/10.1007/s10551-010-0685-9
  • Kant, I. (1996). Groundwork of the metaphysics of morals (M. J. Gregor, Trans.). Cambridge University Press.
  • Karabey, C. N., & Alioğulları, Z. D. (2020). Etik liderlik, politik beceri ve güç mesafesi yöneliminin çalışan sesliliğine etkisi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24(Özel Sayı), 37-56.
  • Karagöz, H. (2024). Etik liderliğin örgütsel özdeşleşme üzerindeki etkisi: konaklama ve yiyecek hizmetleri faaliyetleri çalışanları üzerine bir araştırma. İşletme Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 7(1), 1-18.
  • Kasap, M. (2020). Etik liderliğin iç girişimciliğe etkisi: Çanakkale’de bir araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 34(1), 257-272.
  • Kavrayıcı, C. (2021). Okullarda örgütsel adalet algısının yordayıcısı olarak etik liderlik. Trakya Eğitim Dergisi, 11(2), 1076-1086.
  • Kılıç, N. Ç., & Eser, G. (2022). Sosyal öğrenme ve sosyal değişim teorileri perspektifinden etik liderliğin çalışan sesliliği üzerindeki etkisi: Psikolojik güvenliğin aracı rolü. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 18(1), 78-101.
  • Kubilay, F. (2022). Okuldaki etik sorumluluklar ve etkili liderlik. İstanbul Aydın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 53-74.
  • Kuenzi, M., Mayer, D. M., & Greenbaum, R. L. (2020). Creating an ethical organizational environment: The relationship between ethical leadership, ethical organizational climate, and unethical behavior. Personnel Psychology, 73(1), 43-71.
  • Kul, M., Şipal, O., Aksoy, Ö. F., & Boz, E. (2020). Sporcu algılarına göre halter antrenörlerinin etik liderlik davranışlarının incelenmesi. Spor Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5(2), 247-256.
  • Kürü, S. A., & Aksoy, G. (2021). Etik liderlik üzerine hazırlanan lisansüstü tezlere yönelik bir inceleme. Ardahan Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(2), 102-111.
  • Kütükçü, S., & Özen, F. (2023). Eğitim örgütlerinde etik liderlik: Sistematik analiz. Kastamonu İnsan ve Toplum Dergisi, 1(2), 223-244. Leib, M., & Shalvi, S. (2020). Justifications as a threat to honesty: A behavioral ethics approach.
  • Liu, S., & Yin, H. (2023). How ethical leadership influences professional learning communities via teacher obligation and participation in decision making: A moderated-mediation analysis. Educational management administration & leadership, 51(2), 345-364.
  • Lubis, F. R., & Hanum, F. (2020). Organizational culture. Paper presented at the 2nd Yogyakarta International Conference on Educational Management/Administration and Pedagogy (YICEMAP 2019).
  • MacIntyre, A. (1981). After virtue: A study in moral theory. University of Notre Dame Press.
  • Mansur, F., & Uysal, D. (2021). Covid-19 pandemi sürecinde hemşirelerin etik ve alturistik liderlik algısı. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi, 7(2), 329-344.
  • Megías, A., de Sousa, L., & Jiménez-Sánchez, F. (2023). Deontological and consequentialist ethics and attitudes towards corruption: A survey data analysis. Social Indicators Research, 170(2), 507-541.
  • Mill, J. S. (2001). Utilitarianism. Hackett Publishing Company.
  • Mumcu, A. (2022). Etik liderliğin örgütsel özdeşleme üzerindeki etkisinde ahlaki kimliğin düzenleyici rolü. Alanya Akademik Bakış, 6(1), 1719-1737.
  • Özbezek, B. D., Paksoy, H. M., Paksoy, S., & Gültekin, V. M. (2022). Etik liderliğin bilgi uçurma üzerindeki etkisinde psikolojik sermayenin aracılık rolü. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 32(2), 649-662.
  • Özcan, H. M., & Özdemir, B. (2022). Psikolojik güçlendirmenin psikolojik sahiplenme üzerindeki etkisinde etik liderlik algısının düzenleyici rolü: Bankacılık sektöründe bir araştırma. İş Ahlakı Dergisi, 15(1), 150-183.
  • Özmen, S., Özlem, Ö., & Özkan, O. (2020). Sağlık çalışanlarında etik liderlik ve örgüt kültürünün incelenmesi: Özel bir hastanede uygulama. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(2), 445-461.
  • Öztürk, H., & Demirtaş, Ö. (2022). Etik liderlik davranışlarının çalışan sadakati aracılığıyla işe adanmışlık üzerindeki etkisi: Bir alan çalışması. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 25(1), 192-200.
  • Queloz, M., & van Ackeren, M. (2024). Virtue ethics and the morality system. Topoi, 43(2), 413-424.
  • Russell, C. (2023). Virtue ethics. In Global Encyclopedia of Public Administration, Public Policy, and Governance (pp. 13255-13260): Springer.
  • Sever, N., & Atik, S. (2021). Okul müdürlerinin liderlik stilleri ile okulların örgütsel çekicilikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(1), 772-808.
  • Shafique, I., Ahmad, B., & Kalyar, M. N. (2020). How ethical leadership influences creativity and organizational innovation: Examining the underlying mechanisms. European Journal of Innovation Management, 23(1), 114-133.
  • Small, C., & Lew, C. (2021). Mindfulness, moral reasoning and responsibility: Towards virtue in ethical decision-making. Journal of Business Ethics, 169(1), 103-117.
  • Soydaş, S., Soydaş, E., Hazerli, O., Gündoğan, V., & Güzel, S. Y. (2024). Öğretmen algılarına göre okul yöneticilerinin etik liderlik algılarının belirlenmesi. Sosyal Gelişim Dergisi, 2(1), 27-34.
  • Soyer, F., Yılmaz, M., & Sarı, İ. (2022). Etik liderlik ve örgütsel bağlılık arasındaki ilişki: spor genel müdürlüğü ve taşra teşkilatı üzerine bir araştırma. İnönü Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 9(3), 50-65.
  • Şen, S., & Özdemir, S. (2024). Üniversite yöneticilerinin etik karar verme süreçlerinin incelenmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 44(1), 527-565.
  • Taşer, A., Semiz, T., & Kanbay, T. (2022). Sağlık yönetiminde uygulanan liderlik modelleri üzerine bir inceleme. Sakarya İktisat Dergisi, 11(1), 33-45.
  • Topaloğlu, H., Mavi, D., & Uslu Çetin, O. (2023). Okul müdürlerinin etik liderlik davranışları: Devlet okulu-özel okul karşılaştırması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 67(1).
  • Torun, B. T. (2023). Etik liderlik anlayışının örgütsel bağlılığa etkisi: kamu kurumlarında bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 15(3), 2139-2153.
  • Treviño, L. K., Brown, M., & Hartman, L. P. (2003). A qualitative investigation of perceived executive ethical leadership: Perceptions from inside and outside the executive suite. Human Relations, 56(1), 5–37. https://doi.org/10.1177/0018726703056001448.
  • Tseng, P.-E., & Wang, Y.-H. (2021). Deontological or utilitarian? An eternal ethical dilemma in outbreak. International journal of environmental research and public health, 18(16), 8565.
  • Turan, Ç., Elçi, M., & Eminoğlu, G. M. (2021). Yeşil ve yeşil olmayan otel çalışanlarının örgütsel sessizlik, etik iklim ve etik liderlik algılamaları. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi(60), 145-160.
  • Ünüvar, B., & Demirtaş, Ö. (2021). Etik liderlik davranışlarının dile getirme davranışı aracılığıyla örgütsel adalet algısına etkisi: Sağlık çalışanları üzerine bir araştırma. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi, 7(1), 117-129.
  • Yanık, O., & Naktiyok, A. (2017). Etik (ahlaki) liderliğin çalışanların iş tatminine, örgütsel bağlılığına ve işten ayrılma niyetine etkisinde örgütsel güven ve örgütsel adalet algısının aracı rolü. Bartın Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 8(15), 297-319.
  • Yeksan, Ö. (2020). Yükseköğretimde çalışanların etik liderlik algılarının örgütsel bağlılıkları üzerindeki etkisi. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 12(1), 37-60.
  • Yıldız, A. T., & Demirtaş, Ö. (2022). Sağlık işletmelerinde etik liderliğin dile getirme davranışları aracılığıyla iş performansına etkisi: örgütsel aidiyetin düzenleyici rolü. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 12(3), 1334-1346.
  • Yoğurtcu, B., & Güngör, S. K. (2021). Bir yükseköğretim kurumunda örgütsel gücün etik iklim ve etik liderlik ile ilişkisi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25(3), 1151-1170.
  • Zengin, T., & Arpacı, Ö. (2021). Öğretmen algılarına göre okul yöneticilerinin etik liderlik özelliklerinin örgütsel sinizme etkisinin incelenmesi. Trakya Eğitim Dergisi, 11(1), 347-365.
  • Zikargae, M. M. H. (2022). Risk communication, ethics and academic integrity in the process of minimizing the impacts of the covid-19 crisis in Ethiopian higher education. Cogent Education, 9(1), 2062892.

Ethical leadership in management in Türkiye: A systematic review of studies conducted between 2020-2024

Year 2025, Volume: 8 Issue: 1, 33 - 52, 02.05.2025
https://doi.org/10.52848/ijls.1655487

Abstract

This study aims to systematically examine academic research conducted in Türkiye over the past five years that focuses on ethical leadership in management. Within this scope, Turkish-language articles published between 2019 and 2023 in peer-reviewed journals were selected based on predetermined inclusion criteria: publication type, language (Turkish), geographical focus (Türkiye), and thematic alignment (management and ethical leadership). The data were collected using Google Scholar with the keywords “ethical leadership,” “management,” and “Türkiye.” The analysis of 62 studies revealed that research on ethical leadership is predominantly concentrated in the field of education. However, sectors such as healthcare, public administration, tourism, finance, and sports sciences remain underrepresented. Most studies utilized quantitative methods and associated ethical leadership with organizational behavior variables such as job satisfaction, organizational commitment, justice, trust, and motivation. The findings indicate that ethical leadership significantly influences not only individual outcomes but also broader organizational structures and performance. Nevertheless, future research should increase sectoral diversity and focus more on macro-level outcomes such as innovation, sustainability, and institutional effectiveness.

References

  • Akduru, H. E., & Semerciöz, F. (2020). Farklılık ikliminin psikolojik sermaye üzerindeki etkisinde etik liderlik ve psikolojik güvenliğin rolü. İşletme Araştırmaları Dergisi, 12(3), 2260-2275.
  • Akın, M. A., İş, E., & Anuştekin, M. (2023). Okul psikolojik danışmanlarının algılarına göre okul yöneticilerin etik liderlik davranışlarının incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 52(238), 885-908.
  • Akıncı, A. Y. (2020). Gençlik hizmetleri ve spor il müdürlüklerinde görev yapan antrenörlerin etik liderlik algısının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Spor Eğitim Dergisi, 4(2), 131-140.
  • Aktaş, M., & Aydın, A. Ö. (2020). Çalışanların etik liderlik algısı ve iş tatmini: Mersin ili örneği. 19 Mayıs Sosyal Bilimler Dergisi, 1(4), 310-330.
  • Akyüz, A. M., & Durmuş, İ. (2021). Akademisyenlerin akademik başarı çabası ile yöneticilerin etik liderlik davranışı, yöneticiye sadakat, kuruma sadakat ve akademik kıskançlık davranışı arasındaki ilişkiler üzerine bir araştırma. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, 11(22), 227-263.
  • Alp, S., & Sevim, F. (2024). Sağlık sektöründe liderlik ve liderlik tarzları: Bir sistematik derleme çalışması. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 14(1), 182-201.
  • Altıntaş, M., Özata, M., & Bozbayır, O. (2022). Etik liderlik ve Whistleblowing (Erdemli raporlama): Yükseköğretimde bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 13(35), 864-892.
  • Arslan, E. Y., Yeniçeri, E., & Ayan, Ş. (2024). Okul müdürlerinin etik liderlik davranışları ile öğretmenlerin iş tatmini arasındaki ilişki. Ulusal Özgün Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2(1), 163-176.
  • Aslan, R., & Sarıyıldız, Y. (2022). Yöneticilerin etik liderlik davranışlarının çeşitli değişkenler açısından öğretmen algılarına göre incelenmesi. Asya Studies, 6(20), 51-60.
  • Atıf Bayat, E., & Akbaba, A. (2022). Okul müdürlerinin etik liderlik özellikleri ile öğretmenlerin özerklik davranışları arasındaki ilişki. Türk & İslam Dünyası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(33), 16-38.
  • Ayar, M. (2022). Etik liderlik davranışının çalışanların iş tatmini üzerindeki etkisinde örgütsel adalet algısının aracılık rolü. Kırklareli Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 3(1), 1-22.
  • Aydın, A. Ö., Akdoğan, C., & Hazır, K. (2021). Liderlik davranışında etik değer algısının sosyal sermaye üzerindeki etkisine yönelik değerlendirme. Toros Üniversitesi İİSBF Sosyal Bilimler Dergisi, 8(15), 29-53.
  • Bahçebaşı, H., & Yıldız, M. L. (2021). Sosyal girişimcilerin etik ve hizmetkâr liderlik davranışlarının cinsiyet bağlamında karşılaştırmalı analizi. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 43(2), 329-347.
  • Balıkçı, A. (2022). Okul müdürlerinin etik davranışları ile örgütsel güven arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yaşadıkça Eğitim, 36(3), 610-626.
  • Bandura, A. (1977). Social learning theory. Prentice-Hall.
  • Baş, M. (2023). Sağlık çalışanlarının etik liderlik algısının bilgi paylaşımı üzerindeki etkisinde örgütsel iletişimin aracılık rolü. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 26(1), 29-48.
  • Bedir, G., & Alpaydın, Y. (2021). Özel okullardaki yöneticilerin etik liderlik davranışlarının kurum öğretmenlerinin motivasyon düzeyi ile ilişkisi. Talim, 5(2), 101-127.
  • Bowen, S. A. (2020). Communication ethics as a foundational construct in applied communication theory, research, and practice. The Handbook of Applied Communication Research, 595-612.
  • Bridge, D. J. (2022). The ethics of climate change: A systematic literature review. Accounting & Finance, 62(2), 2651-2665.
  • Brown, M., Treviño, L., & Harrison, D. (2006). Quel est le degré de leadership éthique au sein de votre équipe? Ethical leadership: A social learning perspective for construct development and testing. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 97(2), 117-134.
  • Büyükbeşe, T., & Gündoğdu, H. (2021). Örgütsel adaletin bağlamsal performans üzerine etkisinde etik liderliğin aracı rolü. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(2), 1080-1101.
  • Can, N., & Doğan, İ. F. (2020). Etik liderlik ve psikolojik güçlendirme arasındaki ilişkide örgütsel demokrasinin aracılık rolü: Bir alan araştırması. İşletme Araştırmaları Dergisi, 12(4), 3828-3842.
  • Chappell, S. G. (2020). Virtue ethics and climate change 1. In Moral theory and climate change (pp. 177-192): Routledge.
  • Çakıroğlu, D., & Başpınar, N. Ö. (2021). Etik liderlik davranışlarının örgüt iklimi ve örgütsel özdeşleşmeye etkisi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(3), 1903-1927.
  • Çalışkaner, D. (2021). Hemşirelik hizmetleri yönetiminde profesyonellik, etik davranışlar, liderlik ve teknolojinin etkisi. SDÜ Sağlık Yönetimi Dergisi, 3(2), 134-148.
  • Çevik, M. S. (2022). Etik liderlik ile örgütsel adalet arasındaki ilişki: Bir meta analiz çalışması. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 20(3), 1066-1093. Çitak, G., & Kahraman, B. (2021). Yöneticilerin etik liderlik davranışları ve hemşirelerin örgütsel adalet algıları. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 8(1).
  • Dedeoluk, Y., Kırmızı, Y., Başel, H., & Çöllü, S. (2023). Eğitim yönetiminde liderlik ve yönetici rolleri. Ulusal Eğitim Dergisi, 3(8), 1258-1273. Dedeoğlu, B. B., Çelik, S., İnanır, A., & Altay, H. (2016). Etik liderlik, örgütsel bağlılık ve iş tatmini arasındaki ilişkide cinsiyet ve çalışma süresinin farklılaştırıcı rolü. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 14(4), 45-54.
  • Doğan, T. G. B., Demirtaş, Ö., Altınkaynak, S. K., & Doğan, S. (2021). Lidere güven aracı rolde iken etik liderliğin işe adanmışlık üzerindeki etkisi: Öz-yeterliliğin düzenleyici rolü. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(47), 391-401.
  • Düger, Y. S. (2020). Etik liderlik ve çalışanların yenilikçi davranışı: Lider-üye etkileşimi ve duygusal zekânın düzenleyici aracılık modeli. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(3), 706-725.
  • Düger, Y. S. (2021). Etik liderlik ile bilgi paylaşımı arasındaki ilişki: Sistematik bir inceleme. Alanya Akademik Bakış, 5(2), 619-645.
  • Dülger, E., & Cinnioğlu, H. (2021). Otel işletmeleri çalışanlarında etik liderlik algısı, kariyerizm ve işgören performansı ilişkisi: İstanbul örneği. Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Dergisi, 4(11), 1090-1109.
  • Erbir, M. (2024). Hizmet sektöründe etik liderlik algısının politik davranışa etkisinde örgüt temelli öz saygının aracılık rolü. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(1), 88-106.
  • Eser, İ., & Summak, M. S. (2020). Öğretmenlerin pozitif psikolojik sermaye ve etik liderlik algısının işle bütünleşmeyle olan ilişkisi. Çağdaş Yönetim Bilimleri Dergisi, 7(2), 180-205.
  • Green, F., & Brandstedt, E. (2020). Engaged climate ethics. Journal of Political Philosophy.
  • Guerrero-Dib, J. G., Portales, L., & Heredia-Escorza, Y. (2020). Impact of academic integrity on workplace ethical behaviour. International Journal for Educational Integrity, 16(1), 2.
  • Gulia, A., & Salins, N. (2020). Ethics-based decision-making in a COVID-19 pandemic crisis. Indian Journal of Medical Sciences, 72(2), 39. Häyry, M. (2021). Just better utilitarianism. Cambridge Quarterly of Healthcare Ethics, 30(2), 343-367.
  • Hester, R., & Rogers, A. (2021). Morals and ethics in leadership and management. In Leading, managing, caring: understanding leadership and management in health and social care (pp. 401-425): Routledge.
  • Hızarcıoglu, G. (2022). Etik liderlik ile iş tatmini arasındaki ilişki üzerine bir araştırma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 21(84), 1465-1477. Işık, M. (2020). Okul yöneticilerinin etik liderlik özellikleri ile öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeyleri arasındaki ilişki. İZÜ Eğitim Dergisi, 2(4), 155-173.
  • İlğan, A., & Ekiz, M. (2020). Okul müdürleri etik beklenti ölçeği ile etik liderlik ölçeğinin geliştirilmesi: geçerlik ve güvenirlik çalışması [Development of school principals' ethical expectation scale and ethical leadership scale: validity and reliability study]. İş Ahlakı Dergisi, 13(2), 38-81.
  • Jacob, S., Decker, D. M., Lugg, E. T., & Diamond, E. (2022). Ethics and law for school psychologists: John Wiley & Sons. Kaçar, T., Erol, E., Kölemen, M. A., Bayraktar, B., Bayraktar, S. A., Güzen, H., & Tantekin, Z. (2024). Öğretmenlerin görüşlerine göre yöneticilerin etik liderlik özellikleri. Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi, 11(1), 377-387.
  • Kalfaoğlu, S., Attar, M., & Tekin, E. (2021). Etik liderliğin örgüt kültürüne etkisinde örgütsel adaletin aracılık rolünün araştırılması. İşletme Araştırmaları Dergisi, 13(2), 1107-1126.
  • Kalshoven, K., Den Hartog, D. N., & De Hoogh, A. H. B. (2011). Ethical leader behavior and big five factors of personality. Journal of Business Ethics, 100(2), 349–366. https://doi.org/10.1007/s10551-010-0685-9
  • Kant, I. (1996). Groundwork of the metaphysics of morals (M. J. Gregor, Trans.). Cambridge University Press.
  • Karabey, C. N., & Alioğulları, Z. D. (2020). Etik liderlik, politik beceri ve güç mesafesi yöneliminin çalışan sesliliğine etkisi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24(Özel Sayı), 37-56.
  • Karagöz, H. (2024). Etik liderliğin örgütsel özdeşleşme üzerindeki etkisi: konaklama ve yiyecek hizmetleri faaliyetleri çalışanları üzerine bir araştırma. İşletme Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 7(1), 1-18.
  • Kasap, M. (2020). Etik liderliğin iç girişimciliğe etkisi: Çanakkale’de bir araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 34(1), 257-272.
  • Kavrayıcı, C. (2021). Okullarda örgütsel adalet algısının yordayıcısı olarak etik liderlik. Trakya Eğitim Dergisi, 11(2), 1076-1086.
  • Kılıç, N. Ç., & Eser, G. (2022). Sosyal öğrenme ve sosyal değişim teorileri perspektifinden etik liderliğin çalışan sesliliği üzerindeki etkisi: Psikolojik güvenliğin aracı rolü. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 18(1), 78-101.
  • Kubilay, F. (2022). Okuldaki etik sorumluluklar ve etkili liderlik. İstanbul Aydın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 53-74.
  • Kuenzi, M., Mayer, D. M., & Greenbaum, R. L. (2020). Creating an ethical organizational environment: The relationship between ethical leadership, ethical organizational climate, and unethical behavior. Personnel Psychology, 73(1), 43-71.
  • Kul, M., Şipal, O., Aksoy, Ö. F., & Boz, E. (2020). Sporcu algılarına göre halter antrenörlerinin etik liderlik davranışlarının incelenmesi. Spor Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5(2), 247-256.
  • Kürü, S. A., & Aksoy, G. (2021). Etik liderlik üzerine hazırlanan lisansüstü tezlere yönelik bir inceleme. Ardahan Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(2), 102-111.
  • Kütükçü, S., & Özen, F. (2023). Eğitim örgütlerinde etik liderlik: Sistematik analiz. Kastamonu İnsan ve Toplum Dergisi, 1(2), 223-244. Leib, M., & Shalvi, S. (2020). Justifications as a threat to honesty: A behavioral ethics approach.
  • Liu, S., & Yin, H. (2023). How ethical leadership influences professional learning communities via teacher obligation and participation in decision making: A moderated-mediation analysis. Educational management administration & leadership, 51(2), 345-364.
  • Lubis, F. R., & Hanum, F. (2020). Organizational culture. Paper presented at the 2nd Yogyakarta International Conference on Educational Management/Administration and Pedagogy (YICEMAP 2019).
  • MacIntyre, A. (1981). After virtue: A study in moral theory. University of Notre Dame Press.
  • Mansur, F., & Uysal, D. (2021). Covid-19 pandemi sürecinde hemşirelerin etik ve alturistik liderlik algısı. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi, 7(2), 329-344.
  • Megías, A., de Sousa, L., & Jiménez-Sánchez, F. (2023). Deontological and consequentialist ethics and attitudes towards corruption: A survey data analysis. Social Indicators Research, 170(2), 507-541.
  • Mill, J. S. (2001). Utilitarianism. Hackett Publishing Company.
  • Mumcu, A. (2022). Etik liderliğin örgütsel özdeşleme üzerindeki etkisinde ahlaki kimliğin düzenleyici rolü. Alanya Akademik Bakış, 6(1), 1719-1737.
  • Özbezek, B. D., Paksoy, H. M., Paksoy, S., & Gültekin, V. M. (2022). Etik liderliğin bilgi uçurma üzerindeki etkisinde psikolojik sermayenin aracılık rolü. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 32(2), 649-662.
  • Özcan, H. M., & Özdemir, B. (2022). Psikolojik güçlendirmenin psikolojik sahiplenme üzerindeki etkisinde etik liderlik algısının düzenleyici rolü: Bankacılık sektöründe bir araştırma. İş Ahlakı Dergisi, 15(1), 150-183.
  • Özmen, S., Özlem, Ö., & Özkan, O. (2020). Sağlık çalışanlarında etik liderlik ve örgüt kültürünün incelenmesi: Özel bir hastanede uygulama. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(2), 445-461.
  • Öztürk, H., & Demirtaş, Ö. (2022). Etik liderlik davranışlarının çalışan sadakati aracılığıyla işe adanmışlık üzerindeki etkisi: Bir alan çalışması. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 25(1), 192-200.
  • Queloz, M., & van Ackeren, M. (2024). Virtue ethics and the morality system. Topoi, 43(2), 413-424.
  • Russell, C. (2023). Virtue ethics. In Global Encyclopedia of Public Administration, Public Policy, and Governance (pp. 13255-13260): Springer.
  • Sever, N., & Atik, S. (2021). Okul müdürlerinin liderlik stilleri ile okulların örgütsel çekicilikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(1), 772-808.
  • Shafique, I., Ahmad, B., & Kalyar, M. N. (2020). How ethical leadership influences creativity and organizational innovation: Examining the underlying mechanisms. European Journal of Innovation Management, 23(1), 114-133.
  • Small, C., & Lew, C. (2021). Mindfulness, moral reasoning and responsibility: Towards virtue in ethical decision-making. Journal of Business Ethics, 169(1), 103-117.
  • Soydaş, S., Soydaş, E., Hazerli, O., Gündoğan, V., & Güzel, S. Y. (2024). Öğretmen algılarına göre okul yöneticilerinin etik liderlik algılarının belirlenmesi. Sosyal Gelişim Dergisi, 2(1), 27-34.
  • Soyer, F., Yılmaz, M., & Sarı, İ. (2022). Etik liderlik ve örgütsel bağlılık arasındaki ilişki: spor genel müdürlüğü ve taşra teşkilatı üzerine bir araştırma. İnönü Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 9(3), 50-65.
  • Şen, S., & Özdemir, S. (2024). Üniversite yöneticilerinin etik karar verme süreçlerinin incelenmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 44(1), 527-565.
  • Taşer, A., Semiz, T., & Kanbay, T. (2022). Sağlık yönetiminde uygulanan liderlik modelleri üzerine bir inceleme. Sakarya İktisat Dergisi, 11(1), 33-45.
  • Topaloğlu, H., Mavi, D., & Uslu Çetin, O. (2023). Okul müdürlerinin etik liderlik davranışları: Devlet okulu-özel okul karşılaştırması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 67(1).
  • Torun, B. T. (2023). Etik liderlik anlayışının örgütsel bağlılığa etkisi: kamu kurumlarında bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 15(3), 2139-2153.
  • Treviño, L. K., Brown, M., & Hartman, L. P. (2003). A qualitative investigation of perceived executive ethical leadership: Perceptions from inside and outside the executive suite. Human Relations, 56(1), 5–37. https://doi.org/10.1177/0018726703056001448.
  • Tseng, P.-E., & Wang, Y.-H. (2021). Deontological or utilitarian? An eternal ethical dilemma in outbreak. International journal of environmental research and public health, 18(16), 8565.
  • Turan, Ç., Elçi, M., & Eminoğlu, G. M. (2021). Yeşil ve yeşil olmayan otel çalışanlarının örgütsel sessizlik, etik iklim ve etik liderlik algılamaları. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi(60), 145-160.
  • Ünüvar, B., & Demirtaş, Ö. (2021). Etik liderlik davranışlarının dile getirme davranışı aracılığıyla örgütsel adalet algısına etkisi: Sağlık çalışanları üzerine bir araştırma. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi, 7(1), 117-129.
  • Yanık, O., & Naktiyok, A. (2017). Etik (ahlaki) liderliğin çalışanların iş tatminine, örgütsel bağlılığına ve işten ayrılma niyetine etkisinde örgütsel güven ve örgütsel adalet algısının aracı rolü. Bartın Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 8(15), 297-319.
  • Yeksan, Ö. (2020). Yükseköğretimde çalışanların etik liderlik algılarının örgütsel bağlılıkları üzerindeki etkisi. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 12(1), 37-60.
  • Yıldız, A. T., & Demirtaş, Ö. (2022). Sağlık işletmelerinde etik liderliğin dile getirme davranışları aracılığıyla iş performansına etkisi: örgütsel aidiyetin düzenleyici rolü. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 12(3), 1334-1346.
  • Yoğurtcu, B., & Güngör, S. K. (2021). Bir yükseköğretim kurumunda örgütsel gücün etik iklim ve etik liderlik ile ilişkisi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25(3), 1151-1170.
  • Zengin, T., & Arpacı, Ö. (2021). Öğretmen algılarına göre okul yöneticilerinin etik liderlik özelliklerinin örgütsel sinizme etkisinin incelenmesi. Trakya Eğitim Dergisi, 11(1), 347-365.
  • Zikargae, M. M. H. (2022). Risk communication, ethics and academic integrity in the process of minimizing the impacts of the covid-19 crisis in Ethiopian higher education. Cogent Education, 9(1), 2062892.
There are 85 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Leadership
Journal Section Articles
Authors

Ümit Fındık 0000-0002-3423-8637

Publication Date May 2, 2025
Submission Date March 11, 2025
Acceptance Date April 29, 2025
Published in Issue Year 2025 Volume: 8 Issue: 1

Cite

APA Fındık, Ü. (2025). Türkiye’de yönetimde etik liderlik: 2020-24 yılları arasında yapılan çalışmaların sistematik incelenmesi. Uluslararası Liderlik Çalışmaları Dergisi: Kuram Ve Uygulama, 8(1), 33-52. https://doi.org/10.52848/ijls.1655487