Conference Paper
BibTex RIS Cite

On the Name Tonyukuk / Tunyukuk

Year 2019, Volume: 1 Issue: 2, 171 - 184, 31.12.2019

Abstract

As is well known, no consensus has been reached as to whether the phrase Twńwkwk /  Twnywkwk in Old Turkic inscriptions should be read as
Tońukuk / Tuńukuk or another. Longstanding studies on this topic have not yet resolved this problem. The present study tries to clarify the origin
of the phrase in question and its phonetic structure in Old Turkic by accounting of the etymological studies carried out on this topic and
considering the spelling of this name in Chinese sources.

References

  • Aydın, E. (2019a): Türklerin Bilge Atası Tonyukuk. İstanbul.
  • Aydın, E. (2019b): Sibirya’da Türk İzleri. Yenisey Yazıtları. İstanbul.
  • Aydın, E. (2019c): On The Name and Titles of Tonyuquq. Türkbilig, 37, 2019: 1-10.
  • Babayarov, G. (2017): On the relations between the rulers of Chach and Tokharistan in the Pre-Islamic period. Archivum Eurasiae Medii Aevi. 2017: 23: 5-20.
  • Çandarlıoğlu, G. (2004): Uygur Devletleri Tarihi ve Kültürü (Çin Kaynakları ve Uygur Kitabelerine Göre). İstanbul.
  • DTS Nadelyaev, V. M. vd. (1969): Древнетюркский словарь. Ленинград.
  • Elöve, A. U. (1958): Bir Yazı Meselesi Üzerine. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı. Belleten. 1958: 69-85.
  • Erdal, M. (1991): Old Turkic Word Formation. A Functional Approach to the Lexicon. I-II. Wiesbaden.
  • Giraud, R. (1961): L’inscription de Baïn Tsokto. Paris.
  • Hirth, F. (1899): Nachworte zur Inschrift des Tonyuquq. Beiträge zur Geschichte der Ost-Türken im 7. und 8. Jahrhundert nach chinesischen Quellen. In: Radloff, W.: Die alttürkischen Inschriften der Mongolei (Zweite Folge). St.-Petersburg, 1899: 1-140.
  • Jankowski, H. (2013): Turkic tūn ~ tun, tunġuč, tunŋġut ‘firstborn’; Kalmuk: tuŋg˱ū ‘woman who bore only one child; mare after the first foal’ – an attempt at etymology. Yalım Kaya Bitigi – Osman Fikri Sertkaya Armağanı. User, H. Ş. / Gül, B. (Haz.). Ankara, 2013: 345-354.
  • KarK. Baskakov, N. A. / Zayonçkovskiy, A. / Şapşal, S. M. (1974): Караимско-русско-польский словарь. Москва.
  • Klyaştornıy, S. G. (1966): Тоньюкук – Ашидэ Юаньчжэнь. Тюркологический Сборник, 1966: 2002-205.
  • Liu, M-T. (2006): Çin Kaynaklarına Göre Doğu Türkleri. Ayaoğlu, E. / Banoğlu, D. (Çev.). İstanbul.
  • Loewe, M. (19932): Early Chinese Texts: A Bibliographical Guide. New Haven. TONYUKUK / TUNYUKUK ADI ÜZERİNE 183
  • Маlov, S. Е. (1951): Памятники древнетюркской пись- менности. Тексты и исследования. Ленинград.
  • Nadelyaev, V. М. (1963): Чтение орхоно-енисейского знака y и этимология имени Тоньукука. Тюркологические исследования, 1963: 197-213.
  • Müller, F. K. (1913): Ein Doppelblatt aus einem manichäischen Hymnenbuch: (Maḥrnâmag). (Mit 2 Tafeln). Abhandlungen der Preussischen Akademie der Wissenschaften zu Berlin. 1912, Nr. 5. Berlin, 1913: 1-40.
  • Ölmez, M. (20153): Orhon-Uygur Hanlığı Dönemi Moğolistan’daki Eski Türk Yazıtları. Metin-Çeviri-Sözlük. Ankara.
  • Pulleyblank, E. G. (1984): Middle Chinese: A Study in Historical Phonology. Vancouver.
  • Pulleyblank, E. G. (1991): Lexicon of reconstructed pronunciation in Early Middle Chinese, Late Middle Chinese, and Early Mandarin. Vancouver.
  • Radloff, W. (1895): Die alttürkischen Inschriften der Mongolei. St.-Petersburg.
  • Radloff, W. (1899): Die alttürkischen Inschriften der Mongolei (Zweite Folge). St.-Petersburg.
  • Sertkaya, O. F. (2003): Kâzım Mirşan’a Cevap: Bilgi (Bilge) Atuñ Ukuk Adlı Bir Tarihçimiz Var mı? Orkun. Temmuz, 65, 2003: 31-33.
  • Sertkaya, O. F. (2012): Göktürkçedeki y (ny) Runası Üzerine. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi. Sayı: 1- 4, 2012: 1-10.
  • Tekin, T. (1994): Tunyukuk Yazıtı. Ankara.
  • Togan, İ. / Kara, G. / Baysal, C. (2017): Çin Kaynaklarında Türkler. Eski T’ang Tarihi (Chiu T’ang-shu). Ankara.
  • Tuguşeva, L. Yu. (2013): Уйгурские деловые документы X-XIV вв. из Восточного Туркестана. Москва.

Tonyukuk / Tunyukuk Adı Üzerine

Year 2019, Volume: 1 Issue: 2, 171 - 184, 31.12.2019

Abstract

Bilindiği üzere yazıtlarda Twńwkwk /  Twnywkwk  harfleriyle yazılan bu ibarenin Tońukuk / Tuńukuk mu ya da başka bir şekilde mi okunması
gerektiği konusunda henüz bir görüş birliğine varılamamıştır. Bu konuda uzun zamandır yapılan araştırmalar bu soruna henüz bir netlik kazandıramamıştır.
Çalışma, bu konudaki kökenleme çalışmalarını tanıtarak ve bu adın Çin kaynaklarındaki yazımını da dikkate alarak söz konusu ibarenin kökenini ve Eski Türkçedeki ses yapısını açıklığa kavuşturmaya çalışıyor.

References

  • Aydın, E. (2019a): Türklerin Bilge Atası Tonyukuk. İstanbul.
  • Aydın, E. (2019b): Sibirya’da Türk İzleri. Yenisey Yazıtları. İstanbul.
  • Aydın, E. (2019c): On The Name and Titles of Tonyuquq. Türkbilig, 37, 2019: 1-10.
  • Babayarov, G. (2017): On the relations between the rulers of Chach and Tokharistan in the Pre-Islamic period. Archivum Eurasiae Medii Aevi. 2017: 23: 5-20.
  • Çandarlıoğlu, G. (2004): Uygur Devletleri Tarihi ve Kültürü (Çin Kaynakları ve Uygur Kitabelerine Göre). İstanbul.
  • DTS Nadelyaev, V. M. vd. (1969): Древнетюркский словарь. Ленинград.
  • Elöve, A. U. (1958): Bir Yazı Meselesi Üzerine. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı. Belleten. 1958: 69-85.
  • Erdal, M. (1991): Old Turkic Word Formation. A Functional Approach to the Lexicon. I-II. Wiesbaden.
  • Giraud, R. (1961): L’inscription de Baïn Tsokto. Paris.
  • Hirth, F. (1899): Nachworte zur Inschrift des Tonyuquq. Beiträge zur Geschichte der Ost-Türken im 7. und 8. Jahrhundert nach chinesischen Quellen. In: Radloff, W.: Die alttürkischen Inschriften der Mongolei (Zweite Folge). St.-Petersburg, 1899: 1-140.
  • Jankowski, H. (2013): Turkic tūn ~ tun, tunġuč, tunŋġut ‘firstborn’; Kalmuk: tuŋg˱ū ‘woman who bore only one child; mare after the first foal’ – an attempt at etymology. Yalım Kaya Bitigi – Osman Fikri Sertkaya Armağanı. User, H. Ş. / Gül, B. (Haz.). Ankara, 2013: 345-354.
  • KarK. Baskakov, N. A. / Zayonçkovskiy, A. / Şapşal, S. M. (1974): Караимско-русско-польский словарь. Москва.
  • Klyaştornıy, S. G. (1966): Тоньюкук – Ашидэ Юаньчжэнь. Тюркологический Сборник, 1966: 2002-205.
  • Liu, M-T. (2006): Çin Kaynaklarına Göre Doğu Türkleri. Ayaoğlu, E. / Banoğlu, D. (Çev.). İstanbul.
  • Loewe, M. (19932): Early Chinese Texts: A Bibliographical Guide. New Haven. TONYUKUK / TUNYUKUK ADI ÜZERİNE 183
  • Маlov, S. Е. (1951): Памятники древнетюркской пись- менности. Тексты и исследования. Ленинград.
  • Nadelyaev, V. М. (1963): Чтение орхоно-енисейского знака y и этимология имени Тоньукука. Тюркологические исследования, 1963: 197-213.
  • Müller, F. K. (1913): Ein Doppelblatt aus einem manichäischen Hymnenbuch: (Maḥrnâmag). (Mit 2 Tafeln). Abhandlungen der Preussischen Akademie der Wissenschaften zu Berlin. 1912, Nr. 5. Berlin, 1913: 1-40.
  • Ölmez, M. (20153): Orhon-Uygur Hanlığı Dönemi Moğolistan’daki Eski Türk Yazıtları. Metin-Çeviri-Sözlük. Ankara.
  • Pulleyblank, E. G. (1984): Middle Chinese: A Study in Historical Phonology. Vancouver.
  • Pulleyblank, E. G. (1991): Lexicon of reconstructed pronunciation in Early Middle Chinese, Late Middle Chinese, and Early Mandarin. Vancouver.
  • Radloff, W. (1895): Die alttürkischen Inschriften der Mongolei. St.-Petersburg.
  • Radloff, W. (1899): Die alttürkischen Inschriften der Mongolei (Zweite Folge). St.-Petersburg.
  • Sertkaya, O. F. (2003): Kâzım Mirşan’a Cevap: Bilgi (Bilge) Atuñ Ukuk Adlı Bir Tarihçimiz Var mı? Orkun. Temmuz, 65, 2003: 31-33.
  • Sertkaya, O. F. (2012): Göktürkçedeki y (ny) Runası Üzerine. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi. Sayı: 1- 4, 2012: 1-10.
  • Tekin, T. (1994): Tunyukuk Yazıtı. Ankara.
  • Togan, İ. / Kara, G. / Baysal, C. (2017): Çin Kaynaklarında Türkler. Eski T’ang Tarihi (Chiu T’ang-shu). Ankara.
  • Tuguşeva, L. Yu. (2013): Уйгурские деловые документы X-XIV вв. из Восточного Туркестана. Москва.
There are 28 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Language Studies
Journal Section Articles
Authors

Hakan Aydemir 0000-0002-2368-7103

Publication Date December 31, 2019
Published in Issue Year 2019 Volume: 1 Issue: 2

Cite

APA Aydemir, H. (2019). Tonyukuk / Tunyukuk Adı Üzerine. International Journal of Old Uyghur Studies, 1(2), 171-184.
AMA Aydemir H. Tonyukuk / Tunyukuk Adı Üzerine. IJOUS. December 2019;1(2):171-184.
Chicago Aydemir, Hakan. “Tonyukuk / Tunyukuk Adı Üzerine”. International Journal of Old Uyghur Studies 1, no. 2 (December 2019): 171-84.
EndNote Aydemir H (December 1, 2019) Tonyukuk / Tunyukuk Adı Üzerine. International Journal of Old Uyghur Studies 1 2 171–184.
IEEE H. Aydemir, “Tonyukuk / Tunyukuk Adı Üzerine”, IJOUS, vol. 1, no. 2, pp. 171–184, 2019.
ISNAD Aydemir, Hakan. “Tonyukuk / Tunyukuk Adı Üzerine”. International Journal of Old Uyghur Studies 1/2 (December 2019), 171-184.
JAMA Aydemir H. Tonyukuk / Tunyukuk Adı Üzerine. IJOUS. 2019;1:171–184.
MLA Aydemir, Hakan. “Tonyukuk / Tunyukuk Adı Üzerine”. International Journal of Old Uyghur Studies, vol. 1, no. 2, 2019, pp. 171-84.
Vancouver Aydemir H. Tonyukuk / Tunyukuk Adı Üzerine. IJOUS. 2019;1(2):171-84.

Uluslararası Eski Uygurca Çalışmaları