Küreselleşme, Vergi Rekabeti ve Türkiye’de Vergi Yükü

Year 2016, Volume: 1 Issue: 1, 1 - 22, 27.07.2016

Veli Kargı , Tacim Yayğır

https://doi.org/10.30927/ijpf.319847

Cited By: 5

Abstract

1990’lı
yılların dünyası 1950’li yılların dünyasından oldukça farklıdır. Özellikle son
yirmi yıl içinde Dünya’da küreselleşme ve Rekabete dayalı piyasa ekonomisinin
hâkimiyeti yanında 1990’lı yıllarda Japonya’nın dünya ekonomisinde üstlendiği
rolün artması, bilgi-işlem teknolojilerindeki gelişmelere bağlı olarak
bilgilerin çok çabuk yayılması ve teknoloji alanında ortaya çıkan uluslararası
rekabet dünya ekonomisinde önemli gelişmelere neden olmuştur.

Vergi rekabeti sonucu, mobilitesi yüksek olan
gelir ve kurumlar vergisi oranlarının indirilmesi vergi yükünün adaletsiz
dağılımına yol açabilmektedir. Dolaylı vergilerin, Türkiye’de elde edilen vergi
gelirlerinin yaklaşık %70’ini oluşturması, Türkiye’de vergi yükü dağılımında
adaletsizliğin olduğuna dair bir gösterge olarak kabul edilebilir.

Bu çalışmada küreselleşme ve vergi rekabetinin
tanımı yapıldıktan sonra vergi
rekabetinin sınıflandırılması, vergi rekabetini arttıran nedenler, vergi
rekabetinin yarar ve zararları belirtilip, vergi rekabeti sonucu ülkelerin
vergi sistemlerinde yapmış oldukları değişiklikler, Türkiye’de vergi rekabeti
sonucu vergi yükü dağılımı ile Türkiye’deki yeni gelir vergisi kanun
tasarısının vergi rekabeti açısından etkinliği araştırılmaya çalışılmıştır.

Keywords

Küreselleşme, Vergi Rekabeti, Türkiye’de Vergi Yükü

Globalization, Tax Competition and Tax Burden İn Turkey

Abstract

1990’s
world was quite different from the world of 1950’s. Especially in the last
twenty years, the increasing involvement of Japan in the world economy since
the 1990s, in addition to the dominance of globalization and market economy
throughout the world, the rapid spread of information resulting from the
developments in IT-technology and the international competition emerging in the
field of technology have all led to some significant developments in the world
economy.

Reduction of high mobility income and corporate tax rates due to
tax competition may cause an unjust distribution of the tax burden. The fact
that indirect taxation constitutes about 70% of the tax revenues obtained in
Turkey can be taken as an indication of the unfairness in the distribution of
tax burden in Turkey.

In this study,
following a definition of globalization and tax competition, classification of tax competition,
reasons for increasing tax competition, benefits and losses of tax competition are
explained, and changes introduced by various countries in their tax systems due
to tax competition, the distribution of tax burden resulting from tax
competition in Turkey and the effectiveness of the new income tax law in Turkey
in terms of tax competition are analyzed.

Keywords

Globalization, Tax Competition, Tax Burden in Turkey

References

• Akdiş, M. (2002). “Küreselleşmenin Finansal Piyasalar Üzerindeki Etkileri ve Türkiye: Finansal Krizler-Beklentiler”, Dış Ticaret Müsteşarlığı, Dış Ticaret Dergisi, 7 (26), ss. 1-45.
• Akmaz, K. (2007). “Uluslararası Vergi Rekabeti”, http://frekansdenetim.com.tr/wp-content/uploads/ULUSLARARASI-VERG%C4%B0-REKABET%C4%B0.pdf, (01.01.2016).
• Aktan, C., C. & Vural, İ. Y. (2004). “Vergi Rekabeti”, Erciyes üniversitesi İİBF Dergisi, 22, ss. 1-18. http://iibf.erciyes.edu.tr/dergi/sayi22/ccaktan.pdf, (02.01.2016)
• Armağan, R. (2007). “Türkiye’de Gelir ve Kurumlar Vergisi Oranlarında İndirimin Vergi Gelirleri Üzerine Etkileri”, Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, 3 (12), ss. 227-252.
• Batun, M. (2009). “Küreselleşme Sürecinde Vergi Rekabeti ve Türkiye”, Yaklaşım Dergisi, 17 (196), ss. 85-93.
• Benk, S. (2004). “Küreselleşme ve Vergi Rekabeti: Gelişmekte Olan Ülkeler Açısından Önemi”, Vergi Dünyası, 23 (273), ss. 142-149
• Benk, S. & Günaydın, İ. (2003). “Globalleşmenin Vergi Sistemlerinde Ortaya Çıkardığı Sorunlar ve Çözüm Önerileri – I”, Vergi Sorunları, 26 (179), ss. 138-161
• Çak, M. (2008). Uluslararası Vergi Rekabeti Transfer Fiyatlaması ve Vergilendirme, T.C. Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı Yayın No: 2008/385, Ankara.
• Çelikkaya, A. (2010). “Globalleşmenin Neden Olduğu Kurumlar Vergisi Reformları ve OECD Üyesi Ülkeler Üzerine Bir Değerlendirme”, Maliye Dergisi, 159, ss. 36-52, https://dergiler.sgb.gov.tr/calismalar/maliye_dergisi/yayinlar/md/159/Ali%C3%87EL%C4%B0KKAYA.pdf, (03.01.2016).
• Ferhatoğlu, E. (2006). “Uluslararası Vergi Rekabeti ve Sürükleyici güçleri”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), ss. 79-96, http://www.emrahferhatoglu.net/index_htm_files/vergi_rekabeti_ferhatoglu.htm, (03.01.2016).
• Gedik, M. D. (2011). “Vergi Rekabeti Etkinlik Değerlendirmesi: OECD Üyesi Ülkeler İçin Veri Zarflama Analizi Uygulaması”, Maliye Dergisi, 160, ss. 328-350, https://dergiler.sgb.gov.tr/calismalar/maliye_dergisi/yayinlar/md/160/016.pdf, (05.01.2016).
• Giray, F. (2005). “Küreselleşme Sürecinde Vergi Rekabeti ve Boyutlar”, Akdeniz İİBF Dergisi, 9, ss. 93-122, http://www.acarindex.com/dosyalar/makale/acarindex-1423868866.pdf, (05.01.2016)
• Göker, Z. (2008). “Vergi Rekabetinin Kamu Harcamalarına Etkisi ve Harcama Rekabeti”, Maliye Dergisi, 154, ss. 121-134, https://dergiler.sgb.gov.tr/calismalar/ maliye_dergisi/yayinlar/md/154/8.zelihagoker.pdf, (07.01.2016)
• Günaydın, İ. & Eser, L. Y. (2005). “Uluslararası Vergi Rekabetinin Vergi Oranları, Vergi Gelirleri ve Vergi yükünün Dağılımı Üzerine Etkisi”, Vergi Sorunlar Dergisi, 202, ss. 123-153.
• Güngör, G. & Aydın, A. (2011). “Küreselleşmenin Türk Vergi Politikaları Üzerine Etkisinin 1980 Sonrası Analizi”, Ekonomi Bilimleri Dergisi, 3(2), ss. 69-78, http://www.sobiad.org/ejournals/dergi_EBD/arsiv/2011_2/gonca_gungor.pdf, (10.01.2016).
• Hoşyumruk, Ş. (2003). Vergi Cennetleri, Tercihli Vergi Rejimleri ve Zarar Verici Vergi Rekabetinin OECD Ülkeleri ve Türkiye Açısından Değerlendirilmesi, Anadolu Üniversitesi Yayınları No: 1459, Açıköğretim Fakültesi Yayınları No: 775, Eskişehir.
• Jafarov, S. (2013). Küresel Vergi Rekabeti ve Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul.
• Karaca, Y. (2001). “Zararlı Vergi rekabeti ve Vergi Cennetleri: OECD Bünyesindeki Çalışmalar Ne Aşamada?”, Vergi Dünyası, 20 (238), ss. 90-99.
• Kargı, V. & Özuğurlu, Y. (2007). “Türkiye’de Küreselleşmenin Vergi Politikaları Üzerine Etkileri: 1980-2005 Dönemi”, Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 14(1), ss. 275-289, http://www2.bayar.edu.tr/yonetimekonomi/dergi/pdf/C14S12007/VKHYO.pdf, (12.01.2016).
• Kılıçaslan, H. (2005). Avrupa Birliği’nde Vergi Rekabeti ve Türkiye, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi), Bursa.
• Kazgan, G. (2009). Küreselleşme ve Ulus Devlet/Yeni Ekonomik Düzen, Bilgi Üniversitesi Yayınları, 5. Baskı, İstanbul.
• Moore, P. J. & Ruane, F P. (2005). “Taxation And The Financial Stracture Of Foreign Direct İnvestment”, IIIS Discussion Paper, 88, ss. 1-31, https://www.tcd.ie/iiis/documents/discussion/pdfs/iiisdp88.pdf, (13.01.2016).
• Özel, S. (2009). “Vergi Rekabeti”, Yaklaşım Dergisi, 17 (196), ss. 337-341.
• Öz, N. S. (2005). Uluslararası Vergi Rekabeti ve Vergi Cennetleri, Ankara, Maliye Hukuk Yayınları.
• Peker, İ. (2012). Küresel Ekonomik Düzende Vergi Rekabeti ve Türk Vergi Sistemi Açısından Değerlendirilmesi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul.
• Saraç, Ö. (2006). Küresel Vergi Rekabeti ve Ulusal Vergi Politikaları Türkiye Değerlendirmesi, Ankara, Maliye ve Hukuk Yayınları
• Susam, N. & Oktayer, N. (2012). “Vergi Rekabetinin Türkiye Üzerindeki Yansımaları”, Küresel Dönemde Vergileme Dönüşüm ve Türkiye’ye Yansımalar, (Der.) Önal, A.Y. & Temelli, S., İstanbul, Beta Yayıncılık, ss. 167-206.
• Şenses, F. (2004). “Neoliberal Küreselleşme Kalkınma için Bir Fırsat mı, Engel mi?”, ERC Working Paper in Economic, 04 (09), ss. 1-27, http://www.erc.metu.edu/ menu/series04/0409.pdf, (15.01.2016).
• Öz, E. & Yaraşır, S. (2009). “Global Bir Kavram: Vergi Rekabeti”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Maliye Araştırma Merkezi Konferansları, 52. Seri, Prof. Dr. Şerafettin Aksoy'a Armağan, ss. 1-40, http://istanbul.dergipark.gov.tr/ download/article-file/7234, (15.01.2016).
• Yıldız, H., & Altun, N. (2006). “Küreselleşme Sürecinde Uluslararası Vergi Rekabeti Uygulamaları ve Vergilemede Yeni Eğilimler, 5. Orta Anadolu İşletmecilik Kongresi Küreselleşme ve İşletmeler, Gaziosmanpaşa Üniversitesi İİBF, ss. 292-300, Tokat.
• Yıldız, H. (2005). Küreselleşmenin Vergileme Üzerine Etkileri ve Türkiye Üzerine Bir Değerlendirme, Ankara, Seçkin Yayıncılık.
• Yüce, M. (1999). “Enflasyon Muhasebesi ve Bu Bağlamda Türk Vergi Sisteminde Yer Alan Düzenlemeler”, Mevzuat Dergisi, 2(18), https://www.mevzuatdergisi.com/, (16.01.2016).