The Effect of the February 6 Kahramanmaraş Earthquakes in Türkiye on Tax Revenues: An Evaluation on Kahramanmaraş and Hatay

Year 2024, Volume: 9 Issue: 2, 307 - 326, 25.12.2024

Arınç Boz , Adem Demirbozan

https://doi.org/10.30927/ijpf.1429090

Abstract

Earthquakes are natural disasters caused by seismic movements and not prevented. Türkiye is called earthquake affected country in terms of its geograph. The earthquakes that occurred in Kahramanmaraş on February 6, 2023 had affected 11 provinces and a large geography. Apart from the primary effects of earthquakes, which are loss of life and property, they have many effects on social life, psychology and economy. The impact of earthquakes on the economy can be seen as a decrease in public revenues and, in particular, tax revenues. In this context, the effect of the 6 February earthquakes on public revenues is the starting point of the research. Due to its approximately 80% share in public revenues in Türkiye, the research has been limited to tax revenues. In this direction, the effect of the earthquakes in Kahramanmaraş on 6 February 2023 on tax revenues has been calculated on the basis of eleven provinces, taking into account the total tax revenues of Türkiye. When the findings obtained as a result of the secondary data analysis are evaluated, it was seen that tax revenues decreased by 29% in february compared to the previous month after the earthquakes in Türkiye. It has been observed that the share of eleven provinces in total, tax revenues were around 5% in the month before the earthquake, and this rate decreased to 2.5% after the earthquake.

Keywords

Earthquake, Tax Revenue, Türkiye

Türkiye’de Meydana Gelen 6 Şubat Kahramanmaraş Depremlerinin Vergi Gelirlerine Etkisi: Kahramanmaraş ve Hatay Üzerine Bir Değerlendirme

Abstract

Depremler sismik hareketlerden kaynaklanan ve önlenemeyen doğal afetlerdir. Türkiye bulunduğu coğrafya bakımından deprem ülkesi konumundadır. 6 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş’ta meydana gelen depremler 11 ilin bulunduğu büyük bir coğrafyayı etkilemiştir. Depremlerin birincil etkilerinden olan can ve mal kayıplarının dışında, sosyal yaşam, psikoloji ve de ekonomi üzerinde birçok etkisi bulunmaktadır. Depremlerin ekonomi üzerindeki etkilerinden biri de genelde kamu gelirlerini, özelinde ise vergi gelirlerini azaltmasıdır. Bu bağlamda 6 Şubat depremlerinin kamu gelirleri üzerindeki etkisi araştırmanın çıkış noktasıdır. Türkiye’de kamu gelirleri içerisindeki yaklaşık %80’lik payı sebebiyle araştırma, vergi gelirlerinin incelenmesiyle sınırlandırılmıştır. Bu doğrultuda, 6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremlerin, vergi gelirlerine etkisi Türkiye’nin toplam vergi gelirleri dikkate alınarak, on bir il bazında hesaplanmıştır. Yapılan ikincil veri analizi sonucunda elde edilen bulgular değerlendirildiğinde, Türkiye’de yaşanan depremlerin sonrasında vergi gelirlerinin şubat ayında bir önceki aya göre %29 azaldığı görülmüştür. Toplam vergi gelirleri içerisinde on bir ilin payının depremden önceki ayda %5 civarında olduğu, deprem sonrasında bu oranın %2,5’e düştüğü gözlemlenmiştir.

Keywords

Deprem, Vergi Geliri, Türkiye

References

• Aktürk, İ., & Albeni, M. (2002). “Doğal Afetlerin Ekonomik Performans Üzerine Etkisi: 1999 Yılında Türkiye'de Meydana Gelen Depremler ve Etkileri”. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 7(1), 1-18.
• Ambraseys, N. N. (1968).“ Earthquake Hazards and Emergency Planning”. Cento Conference on Earthquake Hazard Minimization, 187-199. Ankara, Türkiye.
• Aydın, G., & Koç, E. (2016). “Social Marketing Analysis of Attitude Toward Compulsory Earthquake Insurance in Turkey”. Yönetim ve Ekonomi Dergisi. 23(2), 389-407. https://doi.org/10.18657/yecbu.81769.
• Bardakçı H. & Demirtaş, F. (2023). “Doğal Afetlerin Dış Ticarete Etkisi: 2023 Türkiye Depremleri ve Sonuçlarının Değerlendirilmesi”. Avrasya Dosyası Dergisi. 14(1), 183-204.
• Bibbee, A., Gönenç, R., Jacobs, S., Konvitz, J., & Price, R. (2000). “Economic Effects of the 1999 Turkish Earthquakes: An Interim Eeport”. OECD Economics Department Working Papers. 247, 1-46. https://doi.org/10.1787/233456804045.
• Bowman, G., Foulser-Piggott, R., & Beamish, P. W. (2023). “Natural disasters and MNE internalization: Reoptimizing subsidiary governance”. Journal of World Business. 58(2), 1-13. https://doi.org/10.1016/j.jwb.2022.101387.
• Brookshire, D. S., Chang, S. E., Cochrane, H., Olson, R. A., Rose, A., & Steenson, J. (1997). “Direct and Indirect Economic Losses from Earthquake Damage”. Earthquake Spectra. 13(4), 683-701. https://doi.org/10.1193/1.1585975.
• Cochrane, H. (1997). “Economic Impacts of a Midwestern Earthquake”. The Quarterly Publication of NCEER. 11(1), 1-19.
• Çilek, A. & Ergün, M. (2023). “The Impact of the 2023 Kahramanmaraş Earthquake on Bist100 and Bist Bank Index: Evidence From Toda-Yamamoto Causality Test”. Press Academia Procedia. 17(1), 92-100. https://doi.org/10.17261/Pressacademia.2023.1760.
• Daniell, J. E., & Love, D. (2010). “The Socio-economic Impact of Historic Australian Earthquakes”. Australian Earthquake Engineering Society 2010 Conference. Perth, Western Australia.
• Doyle, L., & Noy, I. (2015). “The Short-run Nationwide Macroeconomic Effects of the Canterbury Earthquakes”. New Zealand Economic Papers. 49(2), 134-156. https://doi.org/10.1080/00779954.2014.885379.
• Edemen, M., Okkay, M., Tugrul, R., Kurt, M. Ş., Bircan, O., Yoldaş, H., ... & Aslan, A. (2023). “Deprem Nedir? Nasıl Oluşur? Türkiye’de Oluşmuş Depremler ve Etkileri Nelerdir? Depremlere Karşı Alınabilecek Tedbirler Hususunda Öneriler”. International Journal of Social Humanities Sciences Research. 10(93), 719-734. https://doi.org/10.26450/jshsr.3584.
• Evci, G. (2023). “6 Şubat 2023 Depremlerinin Borsa İstanbul Endeksleri Üzerindeki Etkileri: Bir Olay Çalışması”. 3. Uluslararası Akdeniz Bilimsel Araştırmalar Kongresi (761-771) 17-18 Nisan 2023, Mersin, Türkiye.
• Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB). https://gib.gov.tr/sites/default/files/fileadmin /user_upload/VI/20231.htm (Erişim: 17.12.2023).
• Gök, Y. , Altaş, N. T. & Zaman, S. (2007). “Aşkale Depremleri ve Etkileri”. Doğu Coğrafya Dergisi. 12 (17), 161-184.
• Gül, T. (2014). The Effect of Disasters On Development: Van And Bingöl Case Studies [Yüksek Lisans Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi]. Orta Doğu Teknik Üniversitesi Açık Erişim Sistemi. https://open.metu.edu.tr/handle/11511/23682
• Harada, H. (2015). “The Great East Japan Earthquake and Fiscal Measures”. The Senshu Social Well-being Review. (1), 45-68.
• Hayrullahoğlu, B. (2022). “Türkiye'de Deprem Harcamalarının Finansmanı Amacıyla Yürürlüğe Konulan Vergilerin İncelenmesi”. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 9(1), 102-120. https://doi.org/10.30798/makuiibf.836513.
• Hazine ve Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü. (2023). Merkezi Yönetim Bütçe İstatistikleri. https://muhasebat.hmb.gov.tr/merkezi-yonetim-butce-istatistikleri. (Erişim 20.08.2023).
• Hazine ve Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü. (2023). Genel Bütçe Gelirlerinin İlleri İtibarıyla Tahakkuk ve Tahsilatı. https://muhasebat.hmb.gov.tr/genel-butce-gelirlerinin-iller-itibariyle-tahakkuk-ve-tahsilati-2004-2019. (Erişim: 12.09.2023).
• Irsyada, M. R., & Romadlon, S. R. (2024). “Analysis of the Impact of the Earthquake on the Economy of Wirotaman Village, Ampelgading District, Malang Regency”. International Journal of Economic Research and Financial Accounting (IJERFA). 2(2), 271-278.
• Kırkağaç, M., & Karpuz, E. (2023). “2023 Kahramanmaraş Depremlerinin Bist Banka ve Sigorta Piyasasına Etkisi Üzerine Bir Olay Çalışması Analizi”. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 13(2), 387-401.
• Kroll, C. A., Landis, J. D., Shen, Q., & Stryker, S. (1991). “Economic Impacts of the Loma Prieta Earthquake: A Focus on Small Business”. U.C. Transportaion Center and the Center for Real Estate and Urban Economics Working Papers. No: 91-187.
• Li, Y., Wang, Y., Zhang, Y., Zhou, X., & Sun, H. (2021). “Impact of Economic Development Levels on the Mortality Rates of Asian Earthquakes”. International Journal of Disaster Risk Reduction. 62, 102409, 1-9. https://doi.org/ 10.1016/j.ijdrr.2021.102409.
• Li, F., Liao, S., Zhang, X., & Liu, T. (2024). “Assessment of Earthquake Damage and Economic Recovery in Hatay Province, Turkey Using Nighttime Light Data”. Preprint Version. doi:10.20944/preprints202407.1060.v1.
• Marangoz, M. & Çağrı, İ. (2023). “Doğal Afetlerin Ekonomik, Sosyal ve Çevresel Etkilerinin 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş Merkezli Depremler Bağlamında Girişimciler Açısından Değerlendirilmesi”. Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi. 24(52), 1-30.
• Mazzocchi, M., & Montini, A. (2001). “Earthquake effects on tourism in central Italy”. Annals of Tourism Research. 28(4), 1031-1046. https://doi.org/10.1016/S0160-7383(01)00008-1.
• Özbek, S. (2021). “Kahramanmaraş İli Sosyo-Ekonomik Analizi: Vergi Göstergeleri Boyutuyla Bir İnceleme”. Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 5(2), 13-36.
• Özüdoğru, B. A. (2023). “2023 Yılında Gerçekleşen Kahramanmaraş Merkezli Depremin Etkileri ve Politika Önerileri”. Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı. 1-35.
• Ranger, N., & Surminski, S. (2013). Disaster Resilience and Post-2015 Development Goals: The Options for Economics Targets and Indicators. Grantham Research Institute on Climate Change & Environment Policy Paper, London, UK.
• Rasmussen, T. N. (2004). “Macroeconomic Implications of Natural Disasters in the Caribbean”. IMF Working Paper. 04/224, 1-24.
• Say, S. & Doğan, M. (2023). “Depremlerin Hisse Senedi Getirileri Üzerindeki Etkisi: 2023 Yılı Kahramanmaraş Depremi Örneği”. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi. 12(1), 90-97.
• Smyth, A. W., Altay, G., Deodatis, G., Erdik, M., Franco, G., Gülkan, P., Kunreuther, H., Luş, H., Mete, E. Seeber, N. & Yüzügüllü, Ö. (2004). “Probabilistic Benefit-cost Analysis for Earthquake Damage Mitigation: Evaluating Measures for Apartment Houses in Turkey”. Earthquake Spectra. 20(1), 171-203. https://doi.org/ 10.1193/1.1649937.
• Szlafsztein, C. F. (2020). “Extreme Natural Events Mitigation: An Analysis of the National Disaster Funds in Latin America”. Frontiers in Climate. 2, 603176. 1-12. https://doi.org/10.3389/fclim.2020.603176.
• Şahin, I. & Kılınç, T. (2016). “Türkiye’de 1980-2014 Yılları Arasında Görülen Depremlerin Ekonomik Etkileri”. Siirt Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İktisadi Yenilik Dergisi. 4(1), 33-42.
• Şen, S. (2023). "Kahramanmaraş Depremlerinin Ekonomiye Etkisi". Diplomasi ve Strateji Dergisi. 4(1), 1-55.
• Taş, N. (2003). “Yerleşim Alanlarında Olası Deprem Zararlarının Azaltılması”. Uludağ Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi. 8(1), 225-231.
• Tetik, N. & Albulut, İ. İ. (2023). “6 Şubat 2023’te yaşanan Depremin Ekonomik ve Finansal Etkileri: İhracat Üzerinden Bir İnceleme”. İçinde Öztürk M. Kırca M., (Ed.), Kahramanmaraş Merkezli Depremler Sonrası için Akademik Öneriler (93-103). Gaziantep: Özgür Yayınları.
• The International Disaster Database (EM-DAT). https://www.emdat.be/ (Erişim: 21.12.2023).
• The World Bank (2023, Şubat 27). Dünya Bankası’nın Afet Değerlendirme Raporuna Göre Türkiye’deki Deprem Hasarının Maliyetinin 34 Milyar Doları Aşması Bekleniyor. https://www.worldbank.org/tr/news/press-release/2023/02/27/earthquake-damage-in-turkiye-estimated-to-exceed-34-billion-world-bank-disaster-assessment-report. (Erişim: 23.01.2024).
• Tokui, J., Kawasaki, K., & Miyagawa, T. (2017). “The Economic Impact of Supply Chain Disruptions from the Great East-Japan Earthquake”. Japan and the World Economy. 41, 59-70. http://dx.doi.org/10.1016/j.japwor.2016.12.005
• Türk Dil Kurumu (TDK). https://sozluk.gov.tr/. (Erişim: 24.12.2023).
• Türkiye Cumhuriyeti Strateji ve Bütçe Başkanlığı (2023). Kahramanmaraş ve Hatay Depremleri Raporu. https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2023/03/ 2023-Kahramanmaras-ve-Hatay-Depremleri-Raporu.pdf.
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları, 2022. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=49685. (Erişim: 24.04.2023).
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). İl Bazında Gayrisafi Yurtiçi Hasıla, 2022. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Il-Bazinda-Gayrisafi-Yurt-Ici-Hasila-2022-5867#:~:text=Ki%C5%9Fi%20ba%C5%9F%C4%B1na%20GSYH'de%2022% 20y%C4%B1l%C4%B1nda%2C%20Kocaeli%20302%20bin%20772,son%20%C3%BC%C3%A7%20s%C4%B1rada%20yer%20ald%C4%B1. (Erişim: 13.12.2023).
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). İstatistiklerle Aile, 2022. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Aile-2022-49683. (Erişim: 30.08.2023).
• Unkaracalar, T., (2023). “2023 Yılı Kahramanmaraş Depremlerinin BIST 30 Endeksi Üzerine Etkisi”. Türk Deprem Araştırma Dergisi. 5(2), 183-193, https://doi.org/10.46464/tdad.1331294.
• Ünsal, H. (2016). “Doğal Afetlere Yönelik Vergi Politikaları ve Türkiye Uygulamalarının İncelenmesi”. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 3(2), 1-23. https://doi.org/10.17336/igusbd.42070 .
• Yazkan, D. (2023). “Hatay’ın Ekonomi’deki Yeri ve Önemi”. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sanayi Politikaları ve Kalkınma Merkezi. Sanayi Politikaları Araştırma Dizisi-2, 2023(2).