The Fiscal Impact of Population Growth and Population Density on Cities: The Case of İstanbul

Year 2025, Volume: 10 Issue: 1, 183 - 206, 30.06.2025

Recep Emre Eriçok

https://doi.org/10.30927/ijpf.1644315

Abstract

Global population growth and rapid urbanisation trends affect the economic and fiscal dynamics of cities. This study analyses the fiscal impacts of population growth and population density on local and central government budgets through the case of İstanbul. Using budget data and demographic indicators for the 2008-2023 period, the relationship between population growth and population density and per capita public expenditures is evaluated. The findings of the study show that per capita public expenditures in İstanbul have increased faster than population growth and population density, and this situation creates a great fiscal burden for local and central government budgets. The limited revenue resources of local governments and their fiscal reliance on the central government further increase the impacts of population growth on public finance. Therefore, city governments should prioritise strategies such as planned urbanisation, smart city practices, diversification of revenue resources, environmental sustainability and inclusive social policies.

Keywords

Population growth, Population density, Public expenditures, Fiscal impact

Nüfus Artışının ve Nüfus Yoğunluğunun Şehirlere Mali Etkisi: İstanbul Örneği

Abstract

Küresel nüfus artışı ve hızlı kentleşme eğilimleri, şehirlerin ekonomik ve mali dinamiklerini etkilemektedir. Bu çalışma, İstanbul örneği üzerinden nüfus artışı ve nüfus yoğunluğunun yerel ve merkezi yönetim bütçeleri üzerindeki mali etkilerini analiz etmektedir. 2008-2023 dönemine ait bütçe verileri ve demografik göstergeler kullanılarak, nüfus artışı ve nüfus yoğunluğu ile kişi başına kamu harcamaları arasındaki ilişki değerlendirilmiştir. Çalışmadan elde edilen bulgular, İstanbul’da kişi başına kamu harcamalarının nüfus artışı ve nüfus yoğunluğundan daha hızlı arttığını, bu durumun yerel ve merkezi yönetim bütçeleri için büyük bir mali yük oluşturduğunu ortaya koymaktadır. Yerel yönetimlerin gelir kaynaklarının sınırlı ve mali bakımdan merkezi yönetime bağlı olması, artan nüfusun kamu maliyesine etkilerini daha da artırmaktadır. Bu nedenle şehir yönetiminin; planlı kentleşme, akıllı şehir uygulamaları, gelir kaynaklarının çeşitlendirilmesi, çevresel sürdürülebilirlik ve kapsayıcı sosyal politikalar gibi stratejilere öncelik vermesi gerekmektedir.

Keywords

Nüfus artışı, Nüfus yoğunluğu, Kamu harcamaları, Mali etki

References

• Eurostat (2024). Population Glossary. https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Category:Population_glossary. (Erişim: 30.10.2024).
• Holcombe, R. G. & Williams, D. W. (2008). “The Impact of Population Density on Municipal Government Expenditures”. Public Finance Review. 36(3), 359-373.
• İBB (İstanbul Büyükşehir Belediyesi) (2023). Faaliyet Raporu 2023. https://uploads.ibb.istanbul/uploads/2023_Faaliyet_Raporu_1_fa79d76a01.pdf, (Erişim: 07.10.2024).
• Korlu, R. K. & Akbulut, M. (2022). “Yerel Yönetim Kaynaklarının Verimli Bir Şekilde Kullanılmasında Akıllı Şehirlerin Yeri ve Önemi”. Turkish Studies - Economy. 17(4), 1063-1081.
• Kushner, J. & Ogwang, T. (2017). “The Fiscal Impact of Urban Growth on Municipalities”. Canadian Journal of Urban Research. 26(1), 16-28.
• Şentürk, M. (2024). Görüş: İstanbul'un nüfusu azalıyor. Kaçış nereye? Anadolu Ajansı. https://www.aa.com.tr/tr/analiz/gorus-istanbulun-nufusu-azaliyor-kacis-nereye/3144580. (Erişim: 25.09.2024).
• TCCSBB (T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı) (2023). On İkinci Kalkınma Planı (2024-2028). https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2023/12/On-Ikinci-Kalkinma-Plani_2024-2028_11122023.pdf. (Erişim: 20.10.2024).
• TCÇŞİDB (T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı) (2024). Çevresel Göstergeler: Kentsel- Kırsal Nüfus Oranı. https://cevreselgostergeler.csb.gov.tr/kentsel---kirsal-nufus-orani-i-85670. (Erişim: 22.10.2024).
• TCHMB (T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı) (2024a). İller İtibariyle Mahalli İdareler Bütçe İstatistikleri, 2008-2023. https://muhasebat.hmb.gov.tr/iller-itibariyle-mahalli-yonetim-butce-istatistikleri-2006-2018. (Erişim: 15.09.2024).
• TCHMB (T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı) (2024b). İller İtibariyle Merkezi Yönetim Bütçe İstatistikleri, 2008-2023. https://muhasebat.hmb.gov.tr/iller-itibariyle-merkezi-yonetim-butce-istatistikleri-2004-2019. (Erişim: 15.09.2024).
• TCİBGİB (T:C: İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Başkanlığı) (2024). Geçici Koruma İstatistikleri. https://www.goc.gov.tr/gecici-koruma5638. (Erişim: 17.10.2024).
• TCMSBHGM (T.C. Millî Savunma Bakanlığı Harita Genel Müdürlüğü) (2024). İl ve İlçe Yüzölçümleri. https://www.harita.gov.tr/uploads/files-folder/il_ilce_alanlari.xlsx. (Erişim: 22.10.2024).
• Tek, M. & Karaoğlan, B. (2018). “6360 Sayılı Yasaya İlişkin Akademisyenlerin Bakışı Üzerine Değerlendirmeler”. International Journal of Academic Value Studies. 4(21), 711-728.
• TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) (2024a). Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) Sonuçları. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr. (Erişim: 16.09.2024).
• TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) (2024b). İç Göç İstatistikleri, 2023. Haber Bülteni. Sayı: 53676. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Ic-Goc-Istatistikleri-2023-53676. (Erişim: 05.10.2024).
• TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) (2024c). Nüfus Projeksiyonları, 2023-2100. Haber Bülteni. Sayı: 53699. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Nufus-Projeksiyonlari-2023-2100-53699. (Erişim: 20.09.2024).
• TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) (2024d). Uluslararası Göç İstatistikleri, 2023. Haber Bülteni. Sayı: 53544. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Uluslararasi-Goc-Istatistikleri-2023-53544. (Erişim: 05.10.2024).
• TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) (2024e). Yıllık Gayrisafi Yurt İçi Hasıla, 2023. Haber Bülteni. Sayı: 53450. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Yillik-Gayrisafi-Yurt-Ici-Hasila-2023-53450. (Erişim: 10.10.2024).
• Türkiye Belediyeler Birliği, WWF Türkiye & EY Türkiye (2021). Değer Yaratmak İçin Akıllı Şehirler: Akıllı Şehirler Nasıl Değer Üretiyor? Türkiye ve Dünyadan Uygulama Örnekleri. https://wwftr.awsassets.panda.org/downloads/tbb_wwf_ey_deer_yaratmak_icin_akll_ehirler_rapr_1_6_2021.pdf. (Erişim: 08.10.2024).
• United Nations (2018a). World Urbanization Prospects: The 2018 Revision, Online Edition. Department of Economic and Social Affairs, Population Division. https://population.un.org/wup/downloads. (Erişim: 27.09.2024).
• United Nations (2018b). Press Release of the World Urbanization Prospects 2018. Department of Economic and Social Affairs, Population Division. https://population.un.org/wup/ assets/WUP2018-PressRelease.pdf. (Erişim: 03.10.2024).
• United Nations (2024a). World Population Prospects 2024: Summary of Results. Department of Economic and Social Affairs, Population Division. https://population.un.org/wpp/assets/Files/WPP2024_Summary-of-Results.pdf. (Erişim: 08.10.2024).
• United Nations (2024b). World Population Prospects 2024, Online Edition. Department of Economic and Social Affairs, Population Division. https://population.un.org/wpp/downloads. (Erişim: 01.10.2024).
• United Nations (2024c). International Migration and Sustainable Development. Department of Economic and Social Affairs, Population Division. https://www.un.org/development/desa/pd/sites/www.un.org.development.desa.pd/files/undesa_pd_2024_megatrends3-international_migration.pdf. (Erişim: 23.10.2024).
• Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu (2003). Kanun No. 5018, T.C. Resmî Gazete. Yayım 24.12.2003. Sayı 25326.