CENGİZ BEKTAŞ “SU BELLEĞİ” SÖYLEMİ VE OLBİA SOSYAL MERKEZİ

Year 2021, Volume: 5 Issue: 1, 49 - 68, 27.06.2021

Uğur Özcan Damla Katuk

Abstract

Bu çalışmada, Cengiz Bektaş’ın bir mimari eseri olan Akdeniz Üniversitesi’ne bağlı Olbia Sosyal Merkezi üzerinden; su elemanları ve bellek arasındaki ilişki ele alınmıştır. Bir aktarım öğesi olarak, su şiirselliğinin mekâna ve insana yansı-ması tartışılmıştır. Bu tartışmalar Bektaş’ın edebi eserleri ile birlikte ele alınmıştır. Özellikle Bektaş şiirlerindeki su öğesi ve tasarladığı mekânlardaki su öğeleri ara-sındaki bağlantılar incelenmiştir. Sembolikleşen su elemanlarına metaforik yakla-şımla oluşturulan kurgunun, iletişim sorunlarına getirdiği çözümlerden bahse-dilmiştir. Sosyal merkezin tasarımında geçmişteki arketiplere getirilen yeni yo-rumlarla nasıl bir postmodern tavır sergilendiğine de değinilmiştir. Bilimsel araş-tırmalarda elde edilen su hafızası ile ilgili açıklamalar sorgulanmış ve mimarlık ile nasıl ilişkilendirilebildiği konusunda yeni fikirler tartışılmaya açılmıştır. Haya-tın başlangıcında, şimdisinde ve geleceğinde önemli bir yere sahip olan suyun, mimari bellek ile bağlantısı irdelenmiştir. Suyun iyileştirici ve birleştirici gücü-nün birey ve mekân arakesitinde nasıl iletişimde olduğu üzerine düşünülmüştür. Suyun bu denli önemli olduğu 21. yüzyılda, görünenin ötesinde farklı bir yönü ele alınmıştır. Edebiyat, fizik, kimya gibi bilim dalları ile ilişkilendirilmiştir. Su-yun kendi içinde değişmeyen özü ile birleşen moleküler değişimin, mekânla nasıl bir bellek oluşturabileceği tartışılmıştır. Bu bellek ve birey arasındaki etkileşimde taklit eyleminin var olup olmadığı konusuna değinilmiştir. Su ve bellek arasın-daki etkileşim ve dönüşüm ihtimallerinin gerçekliği sorgulanmıştır. Mevcut mi-maride malzeme kullanımı ile bu ilişkilerin nasıl sağlandığı ve gelecekte nasıl sağlanabileceği konusunda kanaatler ortaya konulmuştur.

Keywords

Olbia Sosyal Merkezi, Su, Su Elemanları, Su Mitosları, Bellek

References

• Acun, H. (2010). Türk Kültüründe Taşlar (1. bs.). Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayını.
• Aksu. Ö. (2007). Yerel Kültür ve Mimarlik İlişkisi: Cengiz Bektaş Örneği. (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Fen Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Aristoteles. (2019). Metafizik (5. bs.). (Y. G. Sev, Çev.). İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
• Bektaş, C. (1970). Akdeniz (1. bs.). Ankara: Dost Yayınları.
• Bektaş, C. (1998). Su Belleği (1. bs.). Ankara: Doruk Yayımcılık.
• Bektaş, C. (2001). Su Gölgesi (1. bs.). İstanbul: Evrensel Basım Yayın.
• Bektaş, C. (2002). Sular Akıyor (1. bs.). İstanbul: Literatür Yayınları.
• Bektaş, C. (2003). Su İnsan (1. bs.). İstanbul: Literatür Yayınları.
• Bektaş, C. (2013). Can Suyu (1. bs.). İstanbul: Evrensel Basım Yayın.
• Bektaş, C. (1991). Korumak, Mimarlık Dergisi, 244, 72-73.
• Bahadır, E. (2014). Mekân Tasarımlarında Kimlik Oluşum Süreçleri ve Yersizleşme Kavramının İrdelenmesi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Boyut Çağdaş Türkiye Mimarları Dizisi 4. (2001). Cengiz Bektaş. İstan-bul: Boyut Yayın Grubu
• Erkarslan, Ö. E. (2001). Ağa Han Mimarlık Ödülleri Sekizinci Dönemini Tamamlarken, Mimarlık Dergisi, 302, 13-17.
• Erkarslan, Ö. E. (2001). Ağa Han Ödülleri Çevresinde: Cengiz Bektaş ile Bir Söyleşi, Mimarlık Dergisi, 302, 18-22.
• ElKerdany, D. (2001). Aga Khan Award for Architecture 2001, Olbia So-cial Center Technical Review Summary.
• Gezgin, D. (2016). Su Mitosları (2. bs.). İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Hutchinson, S. L. (2008). The Memory of Water - A Critical Analysis of the Science behind a Homeopathic Theory. Independent Research Project, To-ronto School of Homeopathic Medicine, 8-14.
• Örmecioğlu, H. T., Er Akan, A., Şanlı, İ. ve Şekerci, Y. (2020). Bir Cengiz Bektaş Yapısı: Olbia Sosyal Özeği, Mühendislik ve Mimarlık Bilimlerinde Güncel Araştırmalar, 119-129.
• Özak, N. Ö. ve Gökmen, G. P. (2009). Bellek ve Mekân İlişkisi Üzerine Bir Model Önerisi, itüdergisi/a mimarlık, planlama, tasarım, 8, 2, 145-155.
• Perales, D. M. (2019). Water Memory, Radford University Department of Chemistry.
• Şanlı, İ. ve Ömercioğlu, H. T. (2018). 20. Yüzyila Ait Nitelikli Kültürel Miras Örneklerinin Korunmasi Sorunu: Olbia Kültür Merkezi Örneği, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11, 60, 591-596.
• Yılmaz, T., Zırhlıoğlu, B. ve Olgun, R. (2013). Üniversite Yerleşke Alan-larında Su Kullanımlarının İncelenmesi: Akdeniz Üniversitesi Örneği, İnönü Ün-iversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 3, 7, 13-21.
• http://archives.saltresearch.org >, erişim tarihi 20.10.2020.
• http://www.arkiv.com.tr/>, erişim tarihi 20.10.2020.
• http://mimdap.org >, erişim tarihi 20.10.2020.
• http://archnet.org/sites/4644/publications/1050 >, erişim tarihi 08.11.2020.
• http://twitter.com/Seda_Ozen >, erişim tarihi 10.11.2020.
• http://twitter.com/aerztinelif >, erişim tarihi 10.11.2020.
• https://sozluk.gov.tr/ >, erişim tarihi 10.11.2020.
• https://www.google.com/intl/tr/earth/ >, erişim tarihi 26.01.2021.