GELENEKSEL KONUT MİMARİSİNDE İZLANDA ÇİM EVLERİ

Year 2025, Volume: 9 Issue: 2, 81 - 94, 01.10.2025

Sena Nur Asal Uğur Özcan

Abstract

Bu çalışma, İzlanda'nın geleneksel mimari mirasını oluşturan çim evleri odağında, vernaküler mimari anlayışını, doğal çevre ile uyumlu yapı üretim biçimlerini, coğrafi ve iklimsel koşullarla ilişkisini, tarihsel gelişimini incelemektedir. İzlanda'nın sert iklimi, sınırlı doğal kaynakları ve coğrafi izolasyonu, yerel halkın bin yılı aşkın süredir kendi ihtiyaçlarına uygun, yerel malzemelerle şekillenen özgün barınma çözümleri geliştirmesine neden olmuştur. Bu bağlamda çim evler, vernaküler mimarinin karakteristik özelliklerini taşıyan, doğaya duyarlı, sürdürülebilir ve kültürel belleği yansıtan yapılar olarak değerlendirilmektedir. İzlanda Turba evlerinin yapısal özellikleri, inşa teknikleri, malzeme kullanımı, mekânsal organizasyonu ve günümüzdeki korunma durumu detaylı şekilde analiz edilmiştir. Ayrıca geçmişte çevresel zorunluluklarla gelişen çim kaplı çatıların, günümüzde yeşil çatı sistemleri adıyla modern mimarlıkta yeniden yorumlandığına ve ekolojik, enerji verimli tasarımların bir parçası hâline geldiğine dikkat çekilmiştir. Bu çerçevede, İzlanda örneği üzerinden vernaküler mimarinin çağdaş sürdürülebilir mimarlık anlayışıyla kurduğu ilişki değerlendirilmiştir.

Keywords

İzlanda mimarisi , Vernaküler Mimari , Çim Ev , Çim Çatı

ICELAND TURF HOUSES IN TRADITIONAL RESIDENTIAL ARCHITECTURE

Abstract

This study focuses on the turf houses of Iceland, which constitute the country's traditional architectural heritage, examining the vernacular architectural approach, construction methods harmonious with the natural environment, their relationship with geographical and climatic conditions, and their historical development. Iceland's harsh climate, limited natural resources, and geographical isolation have led the local population to develop unique shelter solutions shaped by local materials and tailored to their needs for over a millennium. In this context, turf houses are regarded as structures that embody the characteristic features of vernacular architecture, being naturesensitive, sustainable, and reflective of cultural memory. The structural characteristics, construction techniques, material usage, spatial organization, and current preservation status of Icelandic turf houses are analyzed in detail. Furthermore, it is highlighted that the turfcovered roofs, originally developed out of environmental necessity, are now reinterpreted in modern architecture as green roof systems and have become part of ecological and energyefficient design practices. Within this framework, the relationship between vernacular architecture and contemporary sustainable architectural understanding is evaluated through the Icelandic example.

Keywords

Icelandic Architecture , Vernacular Architecture , Turf House , Turf Roof

References

• Mímisson, K. (2016). Building identities: The architecture of the persona. In-ternational Journal of Historical Archaeology, 20(1), 207–227.
• National Museum of Iceland. (2011, February 7). The turf house tradi-tion: Iceland (Ref. No. 5589). UNESCO World Heritage Centre.
• Sigurðardóttir, S. (2008). Building with Turf (N. M. Brown, Çev.) [Smárit Byggðasafns Skagfirðinga IX]. Skagafjörður Historical Museum.
• M. A. (2011). Dikey bahçe tasarım sürecinde kullanılabilecek örnek ta-banlı bir tasarım modeli önerisi (Yüksek lisans tezi, İstanbul Teknik Üniversi-tesi, Fen Bilimleri Enstitüsü). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez
• Bulut, Ü. (t.y.). Teras çatılar üzerine mimari bir değerlendirme. İstanbul Teknik Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi.
• Hafsteinsson, S. B., & Jóhannesdóttir, M. G. (2023). ‘Dirt hovels’ and cultural heritage: The eradication and inheritance of the Icelandic turf house. Vernacular Architecture, 54(1), 70–87.
• Przesmycka, N. (2015). Wernakularna architektura Islandii [Icelandic vernacular architecture]. Budownictwo i Architektura, 14(3), 257–268.
• Zarrillo, D. D. (2023). Lækjargata and why it matters: A Viking Age longhouse, the turf house tradition, and preserving Icelandic cultural heritage (Yüksek lisans tezi, University of Iceland, Faculty of Humanities, Medieval Icelandic Studies). Skemman
• Hafsteinsson, S. B. (2010). Museum politics and turf-house heritage. In G. Þ. Jóhannesson & H. Björnsdóttir (Eds.), Rannsóknir í félagsvísindum XI: Erindi flutt á ráðstefnu í október 2010 (s. [sayfa numaraları]). Reykjavík: Félagsvísindastofnun Háskóla Íslands.
• Nannini, S. (2018). “To Build Out of a New Material with a New Form”: The arrival of concrete in Icelandic architecture and the rhetoric of Guðmun-dur Hannesson [Preprint]. Preprints.
• Vidal, T. (2013). Houses and domestic life in the Viking Age and medieval period: Material perspectives from sagas and archaeology (Yayınlanmamış doktora tezi). University of Nottingham.
• Hafsteinsson, S. B., & Árnason, A. (2024). The Icelandic turf house as skin: Archive, anarchy, and heritage. In K. Mímisson & D. Ólafsson (Eds.), Objects in the archives: Modern material culture and heritage in the North (Bölüm 9, ss. 100–117). Routledge.
• Url-1: https://www.britannica.com/place/Iceland
• Url-2: https://kumbaradergisi.com/icerikler/izlanda/
• Url-3: https://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0zlanda_bayra%C4%9F%C4%B1
• Url-4: https://sozluk.gov.tr/
• Url-5:https://yapiguncesi.blogspot.com/2012/02/izlandann-geleneksel-mimarisi-torf.html
• Url-6: https://www.misovic.net/2018/08/23/iceland-reykjavik-bjarkalundur/
• Url-7: 9. Yüzyıldan Kalma Muazzam Bir Mimari Gelenek: Yaşayan Çatıla-rıyla Çim Evler | ListeList.com
• Url-8: https://nordiksimit.org/2022/09/turf-house-cim-ev-gelenegi