He graduated from the Agricultural Faculty of Çukurova University in Turkey in 1983. He obtained M.Sci and Ph.D. in Cukurova University in 1986 and 1993, respectively. He has worked as a researcher on irrigation and relations between water and yields of crops since 1988. He has carried out the research projects on irrigation scheduling for different crops, the relations between water and yield of crops and comparing different irrigation methods. He was head of Department of Agricultural Structures and Irrigation, Agricultural Faculty, Dicle University in Diyarbakir Province of Southeastern Anatolia Region of Turkiye. Vice Dean (2008-2011) and Dean (2016-2018) of Agricultural Faculty. He has participated to the courses on irrigation for 4 months in Utah State University, USA, and advanced courses on irrigation and soil management for 2 months in Israel. Meanwhile, he has joined to some international conferences, symposiums, seminars and short courses in many different countries (more than 50). He is member of National Society of Soil Science, National Society of Agricultural Engineering, International Union of Soil Sciences and International Commission of Agricultural Engineering. He is an active author having contributed more than 115 papers. In addition, he is an author for 7 chapters and 3 books. Lastly, he has actively taught irrigation scheduling, irrigation management, soil-water relations, fertigation, water productivity on training of farmers, agricultural technicians and engineers in national and international levels for long time. He is a member of the Irrigation Management Technical Committee of the Ministry of Agriculture and Forestry, DSI, (2023) and a member of the Scientific Advisory Board of the Agricultural Strategy and Policy Development Center (TARPOL) (2023).

ODTÜ - Şehir ve Bölge Planlama Bölümü’nden 1998 yılında mezun olmuştur. Yüksek lisans çalışmasını, aynı bölümün Kentsel Tasarım Yüksek Lisans programında 2001 yılında tamamlamış, 1999-2005 yılları arasında Şehir ve Bölge Planlama Bölümü’nde Araştırma Görevlisi olarak çalışmıştır. Bu dönemde, çeşitli planlama stüdyolarında ve planlama projelerinde görev almıştır. 2004-2005 döneminde Almanya’nın Yer Bilimleri Araştırma Merkezi’nin Hidroloji Bölümünde (GFZ-Potsdam) burslu araştırmacı olarak bulunmuştur. İlk doktora derecesini ODTÜ Şehir ve Bölge Planlama Bölümü’nden "Risk toplumu ve planlama: Türk kentlerinde sel felaketi yönetimi" başlıklı çalışmasıyla 2009 yılında almıştır. Japon Uluslararası İşbirliği Ajansı (JICA) tarafından sağlanan 3 yıllık burs ile Tokyo Üniversitesi Kent Mühendisliği Bölümü’nde ikinci doktorasını "Tahliye ve Geçici Barınma Alanlarının Mekansal Dağılımı Üzerine bir CBS Tabanlı Model Geliştirme: Fatih İlçesi Örnek Çalışması" alanında 2012 yılında tamamlayarak Türkiye’ye dönmüştür. Afet riski azaltma kavramının belediye düzeyinde uygulanmaları konusunda pek çok çalışmada yer almıştır.




2013 yılından beri ODTÜ Şehir ve Bölge Planlama Bölümü’nde Öğretim Üyesi olarak görev yapan Balaban, halen CRP 201-202 Planlama Stüdyosu dersleri, Şehir ve Bölge Planlamada Güncel Konular (CRP 404) dersi ile Planlamada Coğrafi Bilgi Sistemlerine Giriş (CRP 238) dersini vermektedir. Belli bir dönem ise CRP 301-302 Planlama Stüdyosu Dersleri ile Deprem Çalışmaları Y. lisans Programında yer alan Afet Risk Yönetimi ve Risk Azaltma Temel Prensipleri (EQS 508) dersini vermiştir. Risk yönetimi ve sakınım planlaması, iklim değişikliği, kentsel taşkın risk yönetimi ve sakınım planlamasında coğrafi bilgi sistemleri tabanlı modelleme gibi çalışma konuları ile çeşitli ulusal ve uluslararası araştırma projelerinde Proje Koordinatörü ve Araştırmacı olarak yer almaktadır. YÖK doçentliğini Mart 2020’de alan Şenol Balaban; Ağustos 2018 tarihinden beridir ODTÜ Afet Yönetimi Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürlüğü görevini sürdürmektedir.