PSİKO-SOSYAL VE ÖRGÜTSEL-YÖNETSEL MOTİVASYON FAKTÖRLERİNİN İŞ TATMİNİNE ETKİSİ: HAVAYOLU SEKTÖRÜNDE BİR ARAŞTIRMA

Year 2020, , 217 - 239, 31.10.2020

Mustafa Altıntaş

https://doi.org/10.25204/iktisad.742480

Cited By: 2

Abstract

Bu çalışmanın amacı, psiko-sosyal ve örgütsel-yönetsel motivasyon faktörlerinin, havayollarında çalışan kabin memurlarının iş tatminlerine etkisinin araştırılmasıdır. Araştırmada kullanılan anket formu 3 kısımdan meydana gelmektedir. Ankette yer alan ilk kısımda çalışanların demografik özelliklerini belirlemek amacıyla 6 soru yer almıştır. İkinci bölümde 13 ifadeli psiko-sosyal motivasyon faktörleri ölçeği ile 8 ifadeli örgütsel-yönetsel motivasyon faktörleri ölçeği ve son bölümde iş tatminine etkisini ölçmesi için 20 ifadeli Minnesota iş tatmini ölçeği kullanılmıştır. İlk aşamada elde edilen verilerin frekans dağılımları, normal dağılımdan gelip gelmediği, geçerlilik güvenirlik ve faktör analizleri yapılmıştır. İkinci aşamada ise ilişki ve etkinin belirlenmesi amacıyla bağımsız örneklemler t testi, anova testi ile korelasyon ve regresyon testleri yapılmıştır. Analizler sonucunda sosyal ve örgütsel-yönetsel motivasyon faktörlerinin iş tatminini pozitif yönlü fakat düşük kuvvette etkilediği tespit edilmiştir. Bu sonuç daha önceki çalışmaları doğrular nitelikte olup, en güçlü motivasyon faktörlerinin aslında ekonomik araçlar olduğunu, psiko-sosyal ve örgütsel-yönetsel motivasyon araçların ise daha az etkili olduğunu göstermiştir.

Keywords

Motivasyon, İş tatmini, Hava Taşımacılığı

THE EFFECT OF PSYCHO-SOCIAL AND ORGANIZATIONAL-MANAGERIAL MOTIVATION FACTORS ON JOB SATISFACTION: A RESEARCH IN THE AIRLINE INDUSTRY

Abstract

The main purpose of this study to investigate the effects of psycho-social and organizational-managerial motivation factors on job satisfaction of airline cabin crew. The questionnaire form used in the research consists of 3 parts. In the first part of the questionnaire, there are 6 questions to determine the demographic characteristics of the employees. In the second part, 13 expressive psycho - social motivation factors scale and 8 expressive organizational-managerial motivation factors scale and in the last section, 20 expressive Minnesota job satisfaction scale was used to measure its effect on job satisfaction. Frequency distributions of the data obtained in the first stage, whether they come from normal distribution, validity, reliability and factor analyses were performed. In the second stage, independent samples t test, correlation with anova test and regression tests were carried out to determine the relationship and effect. As a result of the analyses, it was determined that social and organizational-managerial motivation factors affect job satisfaction positively but at low strength. This result confirms previous studies and showed that the strongest motivation factors are actually economic tools, while psycho-social and organizational-managerial motivation tools are less effective.

Keywords

Motivation, Job Satisfaction, Air Transportation

References

• Akat, İ. & Budak, G. (1994). İşletme Yönetimi, İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
• Aşık, N. A. (2010). Çalışanların İş Doyumunu Etkileyen Bireysel ve Örgütsel Faktörler ile Sonuçlarına İlişkin Kavramsal Bir Değerlendirme. Türk İdare Dergisi, 467, 31-51.
• Bakan İ. & Büyükbeşe T. (2004). Örgütsel İletişim ile İş Tatmini Unsurları Arasındaki İlişkiler: Akademik Örgütler İçin Bir Alan Araştırması, Akdeniz Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Dergisi, 4(7), 1–30.
• Bingöl, D. (2003). İnsan Kaynakları Yönetimi, İstanbul: Beta Basım Yayın.
• Brief, A. P. (1998). Attitudes İn And Around Organizations (Vol. 9). Thousand Oaks, CA: Sage
• Blunt, B. E., & Spring, K. A. (1991). MPA Graduates and The Dilemma of Job Satisfaction: Does Crossing the Sector Line Make A Difference. Public Personnel Management, 20(4), 449-455.
• Cranny, C.J., Smith, P.C., & Stone, E. (1992). Job Satisfaction: How People Feel About Their Jobs.
• Cimete, G., Gencalp, N.S., & Keskin, G. (2003). Quality of Life and Job Satisfaction of Nurses. Journal of Nursing Care Quality, 18(2), 151-158.
• Çakıcı, E. (2014). Motivasyonu Etkileyen Faktörler Üzerine Bir Alan Araştırması, Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul: Bahçeşehir Üniversitesi.
• Çolak Alsat, O. (2016). Çalışan Motivasyonunu Etkileyen Faktörlerin İş Tatmine Etkisinin Belirlenmesine Yönelik Bir Uygulama, Konya: Selçuk Üniversitesi.
• Elbir, Ö. (2006). Motivasyon Araçlarının İş Tatmini Üzerine Etkileri: Kütahya Ceza İnfaz Kurumunda Bir Uygulama, Kütahya: Dumlupınar Üniversitesi
• Eren, E. (2010). Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi, İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
• Ersarı, G., & Naktiyok, A. (2012). İş Görenin İçsel ve Dışsal Motivasyonunda Stresle Mücadele Tekniklerinin Rolü, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(1).
• Fındıkçı, İ. (2000). İnsan Kaynakları Yönetimi, İstanbul: Alfa Yayınları.
• Kaplan, M. (2006). Motivasyon Teorileri Kapsamında Uygulanan Özendirme Araçlarının Performansına Etkisi ve Bir Uygulama, Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Ankara: Atılım Üniversitesi.
• Keser, A. (2006). Çalışma Yaşamında Motivasyon, İstanbul: Alfa Aktüel.
• Kutlu, O., & Bozkurt, M.C. (2003). Okulda ve Sınavlarda Adım Adım Başarı: Etkili Öğrenme ve Ders Çalışma Yöntemleri, Konya: Çizgi Kitabevi.
• Kılıç, R., & Keklik, B. (2012). Sağlık Çalışanlarında İş Yaşam Kalitesi ve Motivasyona Etkisi Üzerine Bir Araştırma. Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi, 14(2).
• Lawyer, E.E. (1994). Motivation İn Work Organizations, San Francisco: Jossey Boss Publishers.
• Mamedov, B. (2013). İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişki ve Bir Araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
• Miner, J. B. (1992). Industrial-Organizational Psychology. Mcgraw-Hill Book Company.
• Mustapha, N., & Zakaria, Z. C. (2013). The Effect of Promotion Opportunity in İnfluencing Job Satisfaction Among Academics in Higher Public İnstitutions in Malaysia. International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences, 3(3), 20.
• Oral, S. & Kuşluvan, Z. (1997). Motivasyon Konusunda Oluşturulan Yaklaşımlar ve İşletmelerde Motivasyonu Artırmaya Yönelik Olarak Kullanılan Araçlar. Verimlilik Dergisi, 1(3), 31-46.
• Oraman, Y., Unakıtan, G., & Selen, U. (2011). Measuring Employee Expectations İn A Strategic Human Resource Management Research: Job Satisfaction, Procedia Social and Behavioral Sciences, 1(24), 413-420.
• Ölçer, F. (2005). Departmanlı Mağazalarda Motivasyon Üzerine Bir Araştırma, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(25), 333-368.
• Özgen, H., Öztürk, A. & Yalçın, A. (2002). İnsan Kaynakları Yönetimi. Adana. Nobel Yayınevi.
• Öztürk, Z., & Dündar, H. (2003). Örgütsel Motivasyon ve Kamu Çalışanlarını Motive Eden Faktörler. CÜ İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 4(2), 57-67.
• Pekel, H.N. (2001). İşletmelerde Motivasyon Verimlilik İlişkisi, Devlet Hava Meydanları İşletmesi Antalya Havalimanı Çalışanları Arasında Bir Örnek Olay Araştırması, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi.
• Sabuncuoğlu, Z. & Tüz, M. (2003). Örgütsel Psikoloji, 4. Basım, Bursa: Furkan Ofset.
• Saracel, N., Taşseven, Ö., & Kaynak, E. (2016). Türkiye’de Çalışan Y Kuşağında İş Tatmini-Motivasyon İlişkisi. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 5(1), 50-79.
• Sevinç, H. (2015). The Tools That Are Used İn The Motivation of Public Employees the Journal of International Social Research, 8(39), 944-964.
• Şimşek, M., Akgemici, T., & Çelik, A. (2011). Davranış Bilimlerine Giriş ve Örgütlerde Davranış, 7.Baskı, Ankara: Gazi Kitabevi.
• Tunacan, S. (2005). Beykoz İlçesindeki Lise Öğretmenlerinin İş Doyumunu Etkileyen Faktörler. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Yeditepe Üniversitesi.
• Yumuşak, S. (2008). İşgören Verimliliğini Etkileyen Faktörlerin İncelenmesine Yönelik Bir Alan Araştırması. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(3). 241-251.