Doç. Dr. Ali Arslan'ın Hayatı Eserleri Hadîs ve Sünnet’e Dair Bazı Görüşleri Üzerine Bir Değerlendirme

Yıl 2021, Sayı: 15, 145 - 168, 30.06.2021

Erdoğan Köycü

Öz

1974 yılında dünyaya gelen Ali Arslan, ilk ve orta öğrenimi babasının memuriyeti sebe-biyle Kurucaşile, Kavaklı, Yeniköy, Cide ve Karabük’te tamamlamış, öğrenci seçme sınavı sonucunda Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’ni kazanmıştır. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Temel İslam Bilimleri Hadis Anabilim Dalı’nda yüksek lisans ve doktora eğitimini tamamlayan Ali Arslan, 1996-2013 yılları arasında Millî Eğitim Bakanlığında Samsun ve Kastamonu illerinde ve ilçelerine bağlı İmam Hatip Liselerinde meslek dersleri öğretmenliği, müdür yardımcılığı ve müdürlük yapmıştır.
2013 yılından 5 Aralık 2020 tarihine kadar Bülent Ecevit Üniversitesinde öğretim üyesi olarak görev yapan Ali Arslan, dekan yardımcılığı, bölüm başkanlığı yapmış ve kalite komisyonu üyeliklerinde bulunmuş, lisans ve yüksek lisans düzeyinde dersler vermiştir. Ali Arslan, Hadîs Usûlü’nün temel meselelerinin yanında İmâm A’zam Ebû Hanîfe (ö. 150/767), Âmirî (ö. 381/992) ve Hârizmî (ö. 387/997) ve Ekfânî (ö. 749/1348) gibi İslam âlimlerinin hadîs ve sünnet, ilimlerin tasnîfi ve hadîs ilmiyle diğer ilimlerin münasebetleriyle ilgili görüşlerini ele alan kitap, kitap bölümü, makale ve bildiriler telif etmiş, hadîs ve sünnete katkılar sunmuştur.
Hadis geleneğinde hem mutekaddimûn hem de müteahhirûn âlimlerin döneminde tercüme-i hâl veya biyografi olarak tavsif edeceğimiz hadîs âlimlerinin hayat hikâyelerinin yanında eserlerinde ele aldığı fikir ve düşüncelerinin ele alınması gelecek nesillere hem o âlimlerin hem hayat hikâyelerinin hem de alanına katkı olarak mütelaa edeceğimiz görüşlerinin takdim edilmesi önemli bir fonksiyon icra etmektedir. Biz de bu açıdan Ali Arslan’ın hayatı, eserleri ve hadis ve sünnete dair bazı görüşlerini ele almaya gayret sarf ettik. Bu geleneğin devamı açısından günümüzde bu tür çalışmalara ihtiyaç hâsıl olmaktadır.

Anahtar Kelimeler

İlahiyat, Temel İslam Bilimleri, Hadis, Hadis İlimleri, Ali Arslan.

Associate Professor Ali Arslan's Life and Works on Some of His Views on Hadith and Sunnah

Öz

Ali Arslan was born in 1974. He studied primary and secondary educations in Kurucaşile, Kavaklı, Yeniköy, Cide and Karabük due to his father’s Office. He graduated from high school. He won result of the student selection exam and entered University of Uludağ Faculty of Divinity. He graduated his undergraduate education, he completed his master’s and doctorate studies in the Department of Basic Islamic Sciences of the Institute of Social Sciences of Ondokuz Mayıs University. He worked as a teacher of vocational courses, assistant principal and director between 1996 and 2013 at Imam Hatip High Schools in Samsun and Kastamonu provinces and their districts at the Ministry of National Education. He was an Assistant Professor at Bülent Ecevit University. Dr. Lecturer Member and Associate Professor Ali Arslan who served as the deputy dean, headed the department from 2013 until his death on December 5, 2020, served as a member of the quality commission gave lectures at undergraduate and graduate levels.
Ali Arslan has contributed to hadith and sunnah by publishing books, book chapters, articles and declarations dealing with the basic issues of the method of hadith, as well as the classification of the sciences of Islamic scholars İmam Azam Abu Hanifa (d. 150/767), Amiri (d. 381/992) ve al-Khwarizmi (ö. 387/997) ve Akfani’s (ö. 749/1348) views on hadith and sunnah, the relations of the science of hadith and other sciences. In the tradition of hadith, it is important to address the ideas and thoughts of the hadith scholars whom we will describe as tarcuma-i hal or biography in the period of both previous (mutekaddimun) and the contractor (muteahhirun) scholars as well as the life stories of the scholars in their works, performs a function. In this respect, we made an effort to discuss Ali Arslan's life, works and some of his views on hadith and sunnah. In terms of the continuation of this tradition, such books, articles, papers studies are needed today.

Anahtar Kelimeler

Divinity, Basic İslamic Sciences, Hadith, Hadith Sciences, Ali Arslan

Kaynakça

• Abdulğanî b. Abdilvâhid Ebû Muhammed el-Makdisî. el-Kemâl fî Esmâi’r-Ricâl, İstanbul Millet Kütüphanesi, Feyzullah Efendi Böl. Kayıt no: 1506, 1507, 150.
• Abdulhayy b. İmâd el-Hanbelî. Şezarâtu’z-zeheb fî ahbâri men zeheb, I-VIII, Dâru İhyâi’t-Turâsi’l-Arabî, Beyrût: ts.
• Arslan, Ali. Hadislerde meseller ve benzetmeler. Kastamonu: Töre Basım-Kitap-Kırtasiye, 2013.
• Arslan, Ali. Hadîste metin tenkidi prensibi olarak tarihe vâkıaya Aykırılık. Kastamonu: Töre Basım-Kitap-Kırtasiye, 2013.
• Arslan, Ali. 120 Âyet ve hadîsten mesajlar (120 hadîs-i şerîf). (Ali Arslan, v.dğr.), Ankara: Buluş Matbaası, 2015.
• Arslan, Ali. Abdülkays heyeti hadîsi üzerine bir araştırma. Ankara: İlahiyat Yayınları, 2018.
• Arslan, Ali. Hadîs ilminde ilim/bilgi vâsıtası olarak haber haberin epistemolojik değeri ve hadîs usulü eserlerinde incelenmesi. Ankara: İlahiyat Yayın-ları, 2019.
• Arslan, Ali. “Hadis Kaynaklarındaki Tarihe/Vâkıaya Aykırı Rivâyetlerin Değerlendirilmesi”. Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 8(16) (2009), 135-158.
• Arslan, Ali. Emeğin değeri din ve emek ilişkisi insanoğlunun yaratılış gayesi ve sâlih amel (Ali Arslan, Bahattin Turgut, Behram Hasanov, Mustafa Se-zer), Zonguldak: Bülent Ecevit Üniversitesi Yayınları, 2018, 15-20.
• Arslan, Ali. “Muhammed Emin Yıldırım’ın Asr-ı Saâdet’te Ticâret ve Tüccâr Adlı Eseri” Sahâbîler. Türkiye İslam İktisadı Dergisi. 1, 59-65.
• Arslan, Ali. “el-Câmiu’s-Sahîh’in Kitâbur-Rikâk Bölümünün Bâb Başlıklarına Göre Buhârî’nin Rikâk Anlayışı”, Journal of History School. 8(XXIII) (2015), 139.
• Arslan, Ali. “Hz. Peygamber’in (s.a.v.) Spora Getirdiği Anlayış Çerçevesinde Hayvanları Hedef Yapma Yasağı”, IV. International Journal of Science Culture And Sport. 3(11) (2015), 442-451.
• Arslan, Ali. “Bazı Hadislerde Değinilen Câhiliyye Devri Hac Uygulamaları”. Journal of History School. 8(XXII) (2015), 63-81.
• Arslan, Ali. “Tarih ve Hadîs İlimlerindeki Tenkit Usulleri”. Bülent Ecevit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 1(2) (2014), 53-78.
• Arslan, Ali. “Rasûlullah’ın (S.A.V.) Anlatım Tarzında Beden Dili Unsurları Jestler ve Çizimler”, Bülent Ecevit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 1(1) (2014), 81-92.
• Arslan, Ali. “Rasûlullah (Sav)’in Hac İbadetini Eğitim Açısından Değerlendirmesi”. Bülent Ecevit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 1(1) (2015), 69-85.
• Arslan, Ali. İslâm ahlâkı’nın temeli olması bakımından sünnet ve müslüman imajı açısından göz önünde bulundurulması gereken temel noktalar. Geçmişten Geleceğe Ahlak Sempozyumu Bildiri Metinleri Kitabı, Bartın: 2015, 347-366.
• Arslan, Ali. Ahmed Yesevî’de Hz. Peygamber (sav) sevgisi. V. Uluslararası Bilim Kültür ve Spor Kongresi Bildiriler Kitabı, Kazakistan: 2016. 281-290.
• Arslan, Ali. “Kâdı Iyâz (v. 544 1149) ve Endülüs’te Hadîs İlmi”, Uluslararası Bilim Kültür ve Spor Kongresi, Kazakistan, 2016. Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi. 2(3) (2016), 269-280.
• Arslan, Ali. Helâl kazanç el emeği ile kazanılan en hayırlıdır (Hasan Mey-dan v.dğr.) Zonguldak: Bülent Ecevit Üniversitesi Yayınları, 2016, 1-7.
• Arslan, Ali. “Hadis Usûlü Eserlerinde Kur’ân-ı Kerîm Âyetlerinin Delil Olarak Zikredilmesi (Kâdî Iyâz ve Öncesi Mütekaddimûn Hadis Usûlü Eserleri Çerçevesinde)”. Tarih Okulu Dergisi. 27 (Eylül 2016), 105-129.
• Arslan, Ali. “Mukaddimetu İbni’s-Salâh İsimli Eser Üzerine Yapılan Çalışmalar”. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi. (5) (2017), 2459-2474.
• Arslan, Ali. “Kur’ân-ı Kerîm’de İşâret Edilen Bazı Rivâyet Kâide ve Esasla-rı”. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi. 17/3 (2017), 73-106.
• Arslan, Ali. “Hz. Peygamber’in (S.A.S.) Örnekliğinde “Güven ve Sadâkât”a Dayalı Toplumsal Ahlâk”, Bülent Ecevit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 4(1), (2017), 1-17.
• Arslan, Ali. “Ebû’l-Hasen Ali b. Ömer b. Ahmed ed-Dârekutnî’nin (Ö. 385/995) Sünen İsimli Eserinde Tashîh Yöntemi”. Bülent Ecevit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 4(2), (2017), 117-132.
• Arslan, Ali. “Sünnet’te Aileyi Ayakta Tutan Değer Olarak Merhamet ve Sevgi”, III. Uluslararası Değerler Eğitimi Kongresi Bildiriler Kitabı, 2018, 213-224.
• Arslan, Ali. (11. Bölüm) râvîde bulunmaması gereken hususlar (Muhammed Yılmaz v.dğr.), İstanbul: Lisans Yayıncılık, 2019.
• Arslan, Ali. Kastallânî’nin el-Mevâhibu’l-ledünniyye’sinin Bâkî Tercümesi: Meʿâlimü'l-yakîn-Tercüme ve Rivâyet Tercihi Yöntemi Açısından İncelenmesi, İlahiyat Tetkikleri Dergisi, 51 (2019), 185-201.
• Arslan, Ali. “Âmirî (Ö. 381/992) Ve Hârizmî’nin (Ö. 387/997) İlimler Tasnîfinde Hadîs İlminin Yeri”. Diyanet İlmî Dergi. 56(2) (2020), 359-380.
• Arslan, Ali. “İbnu’l-Ekfânî’nin (Ö. 749/1348) İlimleri Tasnîfi ve Bu Tasnîfte Hadîs İlmi”. Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 18 (2020), 15-39.
• Arslan, Ali. “İmâm-ı Â’zam Ebû Hanîfe’nin (ö. 150/767) İlim Anlayışı İlim-leri Taksimi ve Hadis İlmine Bakışı” Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 49 (Aralık 2020), 79-106.
• Cemâluddîn Ebî’l- Haccâc Yûsuf b. Zekî el-Mizzî. Tehzîbu’l-Kemâl fî es-mâi’r-ricâl, tah. Dr. Beşşâr Avvâd Ma’rûf, I-XXXV, Beyrût: Muessesetu’r-Risâle, 1992.
• Ebû Hasen Alî b. Muhammed İbnu’l-Esîr el-Cezerî. Usdu’l-gâbe fî ma’rifeti’s-sahâbe, I-VI, Beyrût: Dâru’l-Fikr, 1993.
• Ebû Ömer Yûsuf b. Abdillah b. Muhammed İbn Abdilberr. el-İstîâb fî ma’rifeti’l-ashâb, I-IV, tah. Alî Muhammed Muavvıd v.dğr., Beyrût: Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1995.
• Hacı Halîfe Mustafa b. Abdillah. Keşfû’z-zunûn an esâmî’l-kutubi ve’l-funûn, İstanbul: Milli Eğitim Basımevi, 1943.
• Hayruddîn ez-Ziriklî (el-A’lâm Kâmûsu terâcim li eşheri’r-ricâl ve’n-nisâ mine’l-Arab ve’l-musta’ribîn ve’l-musteşrikîn, I-XI, Beyrut: ts.
• https://w3.beun.edu.tr/haberler/doc.-dr.-ali-arslanin-ismi-ilahiyat-fakultesi-konferans-salonuna-verildi.html. 18.02.2021.
• http://ajanda.ibu.edu.tr/aibude-hadis-inkarciligi-ve-mustesrikler-paneli/ 28.03.2021.
• https://www.batikaradeniz.net/karabuk-degerli-bir-bilim-insanini-kaybetti/
• https://w3.beun.edu.tr/haberler/doc.-dr.-ali-arslanin-ismi-ilahiyat-fakultesi-konferans-salonuna-verildi.html. 18.02.2021.
• https://ilahiyat.klu.edu.tr/Sayfalar/7935-guven-toplumu-baglaminda-kutlu-dogum-etkinlikleri.klu?sira=128 27.03.2021.
• https://www.milliyet.com.tr/yerel-haberler/zonguldak/beu-de-sahabe-ve-hadis-konulu-panel-yapildi-11286011 28.03.2020.
• https://www.youtube.com/watch?v=t0mbyGpsMJw 28.03.2020.
• https://www.youtube.com/watch?v=bxJ7pSiUXZ4. 28.03.2020.
• https://www.youtube.com/watch?v=2MCJrHA4nsY 28.03.2020.
• https://www.youtube.com/watch?v= qh6vHkX-euU 28.03.2020.
• https://www. youtube.com/watch?v=C-a7RjAEj28 28.03.2020.
• https://www.youtube.com/watch?v=5fb6bhjyA44 28.03.2020.
• https://www.youtube.com/watch?v=V3sRHP0f7r8 28.03.2020.
• İbnu’l-Ekfânî. İrşâdu’l-Kâsıd ilâ Esne’l-Mekâsıd (tah. Abdulmun’im Muhammed Ömer), Dâru’l-Fikri’l-Arabî, ts.
• İbn Hacer el-Askalânî. ed-Dureru’l-kâmine fî a’yâni’l-mieti’s-sâmine, I-IV, Haydarâbâd: Matbaatu Meclisi Dâireti’l-Maârifi’l-Osmâniyyeti’l-Kâmine, 1932.
• İbn Tağriberdî Cemâluddîn Ebî’l-Mehâsin Yûsuf. en-Nucûmu’z-zâhira fî mulûki Mısr ve’l-Kâhira, I-X, Kahire: Dâru’l-Kutubi’l-Mısriyye, 1949.
• İsmâîl (Paşa) b. Muhammed Emîn b. Mîr Selîm Bâbânî. Hediyyetu’l-ârifîn esmâu’l-muellifîn ve asaru’l-musannifîn, I-II, İstanbul: Maârif Basımevi, 1955.
• Köycü, Erdoğan. “Hadîs Metinlerinin Tedvîn ve Tasnîfinde Önemli Bir Yere Sahip Olan “er-Rıhle fî Talebi’l-Hadîs”in Rolü Üzerine Bir Değerlendirme”. İnternational Journal of Contemporary Educational Studies (IntJCES). (2020), (2), 407-423.
• Muhammed b. Alî eş-Şevkânî. el-Bedru’t-tâli’ bi mehâsini men ba’de’l-karni’s-sâbi’, I-II, Kahire: 1930.
• Muhammed b. Ca’fer el-Kettânî. er-Risâletu’l-mustatrafe li beyâni meşhûri Kutubi’s-sunneti’l-muşerrefe, İstanbul: Dâru Kahramân, 1994.
• Muhammed b. İshâk b. Yesâr. Sîretu İbn İshâk (tah. Muhammed Hamîdullah), 1981 2. Baskı, İstanbul: Düşün Yayıncılık, 2012.
• Muhammed b. Şâkir el-Kutubî. Fevâtu’l-vefeyât, I-IV, tah. Dr. İhsân Abbâs, Beyrût: Dâru Sâdır, 1974.
• Öğtem, Ramazan. “Hadiste Metin Tenkidi Prensibi Olarak Tarihe Vâkıaya Aykırılık”. Bülent Ecevit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. (3)1 (2016), 255-261.