İbn Sina Epistemolojisinde Tasavvur ve Tasdiklerin Elde Edilme Süreci

Year 2014, Issue: 1, 23 - 48, 30.06.2014

Hacı Kaya

Abstract

İbn Sina’ya göre nefsin yetkinliğinin tam olarak gerçekleşmesi için akleden gücün diğer güçlerin yardımıyla elde edip tasavvur ettiği veya tasavvur ve tasdik ettiği ilk bilgiler yeterli değildir. İnsanın ancak akıl sahibi bir varlık olması bakımından yetkinliğini tamamlaması, nefsin bilen gücünü kullanarak bilinen tasavvur ve tasdiklerden hareketle henüz tasavvur ve tasdik bakımından bilinmeyenlerin bilgisini araştırmayla (nazarî) ve bilimsel olarak (sınâî) elde etmesiyle (kesb) mümkündür.

Keywords

Bilim, araştırma, tasavvur, tasdik, düşünme, yeti, zihin, kavram, yargı.

Obtaining Process of Conceiving and Certifications in Ibn Sina Epistemology

Abstract

It is not enough the first knowledges that thinking faculty got and conceived or conceived and certified by help of another faculties to become a reality of perfection of the soul. The completeing of its perfection of human from the point of view of being a being who has reason is possible with researching and getting scientificly by help of knowing faculty the knowledge of aknowledges as a conceiving and certification from the known conceivings and certifications.

Keywords

Science, researching, conceiving, certification, thinking, faculty, mind, conception, judgment.

References

• Altıntaş, Hayrani, İbn Sina Düşüncesinde Nefs Teorisi, İbn Sina Sempozyum Bildirileri, Ankara: Başbakanlık Basımevi, 1983.
• Aristoteles, II.Çözümlemeler, çev.Ali Houshiary, İstanbul: YKY, 2005.
• Aristoteles, Kitâbu’l-Burhân, en-Nassul’l-Kâmil Li-Mantıki Aristo, içinde, nşr.Dr.Ferid Cebr, Beyrut: Daru’l-Fikri’l-Lübnânî, 1999.
• Davidson, H.A., Alfarabi, Avicenna, and Averroes on Intellect: Their Cosmologies, Theories of the Active Intellect, and Theories of Human Intellect, USA: Oxford Universty Press, 1992.
• Durusoy, Ali, İbn Sina Felsefesinde Nefs, Akıl ve Ruh. Tez (Doktora). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• E.Peters, Francis, Antik Yunan Felsefesi Terimleri Sözlüğü, çev. ve haz. Hakkı Hünler, İstanbul: Paradigma Yayıncılık, 2004.
• Fârâbî, Kitâbu’l-Burhân, çev. Ömer Türker, Ömer Mahir Alper, İstanbul: Klasik Yayıncılık, 2008.
• Fârâbî, Şerâitu’l-Yakîn, el-Mantık İnde Fârâbî, içinde, nşr.Macit Fahri, Beyrut: Daru’l-Meşrık, 1986.
• İbn Rüşd, Tefsîru’l-Burhân, Şerhu’l-Burhân ve Telhîsu’l-Burhân içinde, thk.Abdurrahman Bedevi, Kuveyt: 1984.
• İbn Rüşd, Telhîsu’l-Burhân, Şerhu’l-Burhân ve Telhîsu’l-Burhân içinde, nşr.Abdurrahman Bedevi, Kuveyt: 1984.
• İbn Sina, İşaretler ve Tenbihler, çev. Ali Durusoy, Muhittin Macit, Ekrem Demirli, İstanbul: Litera Yayıncılık, 2005.
• İbn Sina, Kitâbu’ş-Şifâ, II.Analitikler (Burhân), çev.Ömer Türker, İstanbul: Litera Yayıncılık, 2006.
• İbn Sina, Kitâbu’ş-Şifâ, Mantığa Giriş (Medhal), çev.Ömer Türker, İstanbul: Litera Yayıncılık, 2006.
• İbn Sina, Mantıku’l-Meşrıkiyyîn, nşr. Mektabetu Ayetillahi’l-Uzma El-Ma’raşî en-Necefî, İran: Matbatu’l-Velâye, 1910.
• Mc Ginnis, Avicenna's Naturalized Epistemology and Scientific Method, The Unity of Science of Arabic Tradition: Science, Logic, Epistemology, and Their İnteractions, ed.Shahid Rahman, Tony Street, Hassan Tahiri, pp.109-127.
• Rahman, Fazlur, Avicenna’s De Anima, (Arabic Text) New York Toronto: London Oxford University Press, 1959.
• Ross, W.D., Aristotle’s Prior and Posterior Analitics, A Revised Text With Introduction And Commentary, içinde, NewYork: Oxford At The Clarendon Press, 1949.
• Türker, Ömer, İbn Sina Felsefesinde Metafizik Bilginin İmkanı Sorunu, İstanbul: İslam Araştırmaları Merkezi (İSAM) Yayınları, 2010.