Okul Öncesi Eğitim Programındaki Etkinliklere Yönelik Öz-Yeterlik İnanç Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Analizi

Year 2015, Volume: 14 Issue: 4, 1416 - 1427, 20.01.2015

Fatma Koç Ramazan Sak , Murat Kayri

https://doi.org/10.17051/io.2015.50571

Cited By: 1

Abstract

Bu araştırmanın amacı, okul öncesi öğretmenlerinin Türk okul öncesi eğitim programındaki etkinlikleri uygulamalarına yönelik, öz-yeterlik inançlarını belirlemek için geçerli ve güvenilir bir ölçek geliştirmektir. Araştırmada, seçkisiz örneklem yöntemi kullanılmış olup, çalışmanın örneklemini 425 okul öncesi öğretmeni oluşturmuştur. Okul öncesi eğitim programındaki etkinliklere yönelik öz-yeterlik ölçeğinin kapsam geçerliliği için uzman görüşüne başvurulmuştur. Ölçeğin yapı geçerliliğini saptamak amacıyla Açımlayıcı ve Doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Beşli Likert tipi, 59 maddeden oluşan ölçeğin açımlayıcı faktör analizi sonucunda ölçeğin maddelerinin; Fen, Türkçe, Matematik, Okuma-Yazmaya Hazırlık, Müzik, Alan Gezileri, Hareket, Oyun, Drama ve Sanat olmak üzere 10 alt boyuttan oluştuğu saptanmıştır. Ölçeğin tüm maddeleri için hesaplanan toplam güvenirlik katsayısı (Cronbach alpha) .95 olarak bulunmuştur. Ayrıca ölçeğin 10 faktörlü yapısı, doğrulayıcı faktör analizi ile de doğrulanmıştır. Bu çalışmanın sonucunda; okul öncesi öğretmenlerinin Okul Öncesi Eğitim Programındaki Etkinliklere Yönelik Öz-Yeterlik Ölçeğinin; öğretmenlerin öz-yeterlik inanışlarını ölçebilecek geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu saptanmıştır.

Keywords

Okul öncesi eğitim, öğretmen öz-yeterlik inancı, ölçek geliştirme

References

• Aksu, H, H. (2008). Öğretmen adaylarının matematik öğretimine yönelik öz-yeterlilik inançları. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 161-170.
• Aktaş-Arnas, Y. (2013). Okul öncesi dönemde matematik eğitimi. Ankara: Vize Yayıncılık.
• Aktaş-Arnas, Y., Aslan, D., ve Bilaloğlu, G. R. (2012). Okul öncesi eğitimde matematik ve fen etkinlikleri. Ankara: Vize Yayıncılık.
• Aral, N., Kandır, A., ve Can Yaşar, M. (2002). Okul öncesi eğitim ve okul öncesi eğitim programı. Ankara: Ya-pa Yayıncılık.
• Arı, M. (2003). Türkiye’de erken çocukluk eğitimi ve kalitenin önemi, M. Sevinç (Ed.). Erken çocuklukta gelişim ve eğitimde yeni yaklaşımlar (ss. 31-35). İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
• Bandura, A. (1977). Self-efficacy: Toward a unifying theory of behavioral change. Psychological Review. 84(2), 191-215.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak-Kılıç, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., ve Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Byrne, B. M. (2005). Factor analytic models: Viewing the structure of an assessment instrument from three perspectives. Journal of Personality Assessment, 85(1), 17-32.
• Çetingöz, D. (2012). Okul öncesi öğretmen adaylarının yaratıcı drama yöntemini uygulamaya yönelik öz-yeterlilikleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 42, 131-142.
• Çokluk Ö., Şekercioğlu G., ve Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Pegem yayınları.
• Dağlıoğlu, H. E. (2012). Okul öncesi öğretmeninin özellikleri ve okul öncesi eğitime öğretmen yetiştirme, G. Haktanır (Ed.). Okul Öncesi Eğitime Giriş (s. 39-80). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Demirel, Ö. (2012). Öğretim ilke ve yöntemleri öğretme sanatı. Ankara: Pegem yayıncılık.
• Demirel, Ö. (2013). Öğretimde planlama ve değerlendirme öğretme sanatı. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Denzine, G. M., Cooney, J. B., ve McKenzie, R. (2005). Confirmatory factor analysis of the Teacher Efficacy Scale for prospective teachers. British Journal of Educational Psychology, 75, 689–708.
• Gömleksiz, M. N., ve Serhatlıoğlu, B. (2013). Okul öncesi öğretmenlerinin öz-yeterlik inançlarına ilişkin görüşleri. Turkish Studies - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(7), 201-221.
• Henson, R. K. (2001, Ocak). Teacher self-efficacy: Substantive implications and measurement dilemmas. Sözel bildiri. The annual meeting of the Educational Research Exchange, College Station, Texas.
• Jöreskog, K. ve Sörbom, D. (1993). LISREL 8: Structural equation modeling with the sımplıs command language. Chicago, IL: Scientific Software International Inc.
• Kesicioğlu, O. S., ve Güven, G. (2014). Okul öncesi öğretmen adaylarının öz yeterlik düzeyleri ile problem çözme, empati ve iletişim becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Turkish Studies- International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9(5), 1371-1383.
• Kline, R. B. (2005). Principles and practice of structural quation modeling. New York: Guilford Press.
• Koçyiğit, S. (2014). Okul öncesi eğitimin tanımı, amacı, önemi ve ilkeleri. Rengin Zembat (Ed.) Okul öncesi eğitime giriş (s.13-27). Ankara: Hedef CS Yayıncılık ve Mühendislik.
• Macaroğlu Akgül, E. (2003). Fen ve doğa etkinlikleri. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
• MEB (Milli Eğitim Bakanlığı). (2013). Okul Öncesi Eğitim Programı. Milli Eğitim Bakanlığı Temel Eğitim Genel Müdürlüğü. Ankara.
• Milli Eğitim İstatistikleri. (2014). Milli eğitim istatistikleri 2013/2014. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı Yayını.
• Morrison, G. (2012). Early childhood education today. Boston: Pearson
• Oktay, A. (2000). Yaşamın sihirli yılları: Okul öncesi dönem. İstanbul: Epsilon yayıncılık.
• Oktay, A. (2007). Okul öncesi eğitimin önemi ve yaygınlaştırılması. A. Oktay ve Ö. Polat Unutkan (Ed.) Okul öncesi eğitimde güncel konular (s. 11-24). İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
• Önder, A. (2003). Okul öncesi çocukları için eğitici drama uygulamaları. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
• Özbey, S., ve Alisinanoğlu, F. (2009). Okul öncesi kurumlarda görev yapan öğretmenlerinin fen etkinliğine ilişkin yeterliliklerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(1). 1-18.
• Özerkan, E. (2007). Öğretmenlerin öz-yeterlik algıları ile öğrencilerin sosyal bilgiler benlik kavramları arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Trakya Üniversitesi, Edirne.
• Pendergast, D., Garvis, S., ve Keogh, J. (2011). Pre-service student-teacher self-efficacy beliefs: An insight into the making of teachers. Australian Journal of Teacher Education, 36(12), 46-58.
• Poyraz, H. ve Dere, H. (2012). Okul öncesi eğitimin ilke ve yöntemleri. Ankara: Anı yayıncılık.
• Riggs, I. M., Diaz, E., Riggs, M., Jusenthada, J., Brasch, K., Torner, J.,… Pelletier, A. (1994). Impacting elementary science teachers’ beliefs and performance through teacher enhancement for science instruction in diverse settings. Sözel bildiri. The Annual Conference National Association for Research in Science Teaching, Anaheim, California.
• Senemoğlu, N. (2012). Gelişim, öğrenme ve öğretim kavramdan uygulamaya. Ankara: Pegem Akademi.
• Senemoğlu, N. (2013). Gelişim, öğrenme ve öğretim kavramdan uygulamaya. Ankara: Yargı Yayıncılık.
• Şenol-Ulu, F. B. (2012). Okul öncesi öğretmen adayları ile okul öncesi öğretmenlerinin öğretmenlik mesleğine yönelik öz-yeterlik inançlarının karşılaştırılması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Afyonkarahisar, Türkiye.
• Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2001). Using multivariate statistics (4th ed.). Needham Heights, MA: Allyn & Bacon.
• Tschannen-Moran, M., ve Woolfolk Hoy, A. (2001). Teacher efficacy: Capturing an elusive construct. Teaching and Teacher Education, 17(7), 783-805.
• Watters, J. J., ve Ginns, I. S. (1995). Origins of and changes in preservice teachers science teaching efficacy. Sözel bildiri. The Annual Meeting of the National Association for Research in Science Teaching, San Francisco, CA.
• Yılmaz, N. (2003). Türkiye’de okul öncesi eğitimi, M. Sevinç (Ed.). Erken çocuklukta gelişim ve eğitimde yeni yaklaşımlar (ss. 67-95). İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
• Zembat, R. (2007). Okul öncesi eğitimde nitelik. A. Oktay ve Ö. Polat Unutkan (Ed.) Okul öncesi eğitimde güncel konular (s. 25-44). İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.