Suçu Bildirmeme Suçu(TCK m.278)

Year 2024, Volume: 11 Issue: 2, 89 - 114, 10.12.2024

Dr. Enver Kaşlı

Abstract

Suçu bildirmeme suçu, işlenmekte olan veya işlendikten sonra neticelerini sınırlandırma olanağı bulunan suçtan haberdar olan kişilerin yetkili makamlara ihbarda bulunma yükümlülüğüne aykırılığı cezalandırmaktadır. Suçu bildirmeme suçu, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu m.278’de “adliyeye karşı suçlar” arasında düzenlenmektedir. Suçu bildirmeme suçuyla korunan hukuki yararı açıklayan görüşler arasında toplumsal dayanışmanın sağlanması görüşü öne çıkmaktadır. Bu suç, gerçek ihmali suçtur ve neticesi harekete bitişik soyut tehlike suçudur. Suç, özgü bir suç olmadığı için herkes fail olabilir. Ancak suç ortaklarının ve suç mağdurunun fail olmasıyla ilgili farklı görüşler bulunmaktadır. Suçu bildirmeme suçu, kasten işlenmektedir. Suçla ilgili düzenleme yürürlüğe girdikten sonra önce 2012 yılında Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmiş, daha sonra kanuna eklenen fıkrayla tanıklıktan çekinebilecek olan kişiler bakımından şahsi cezasızlık hali düzenlenmiştir. Suçla ilgili muhakeme hukukunda 2016 yılında yapılan kanun değişikliğiyle bu suç önödeme kapsamına alınmış, 2019 yılında yapılan kanun değişikliğiyle ise basit yargılama usulünün uygulanması mümkün hale gelmiştir.

Keywords

suçu bildirmeme suçu, suç ihbarı, ihbar yükümlülüğü, şüpheli işlem

References

• Anayurt, Ömer, Anayasa Hukuku Genel Kısım (Temel İlkeler, Kavram ve Kurumlar), 5. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2022.
• Arslan, Çetin; Azizağaoğlu, Bahattin, Yeni Türk Ceza Kanunu Şerhi, Asil Yayınları, Ankara, 2004.
• Artuk, Mehmet Emin; Alşahin, Mehmet Emin, “Yardım veya Bildirim Yükümlülüğünün Yerine Getirilmemesi Suçu (TCK M. 98)”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, Cilt 18, Sayı 1, 2012, ss. 3-38.
• Boz, Burak, “Türk Ceza Hukukunda Terör Örgütü ve Terör Örgütüne Üye Olma Suçu.” Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 2, Sayı 1, 2020, ss. 131-186.
• Bulut, Esra, “Nemo Tenetur İlkesinin Şahsi Cezasızlık Sebebi ve Tanıklıktan Çekinme Yetkisi ile Bağlantısı: Suçu Bildirmeme Suçuna İlişkin Kanun Hükmünün İptali”, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 28, Sayı 1, 2024, ss. 471-507.
• Döner, İsa, “Suçu Bildirmeme Suçu (TCK M.278)”, AÜEHFD, Cilt 9, Sayı 3-4, 2005, ss. 63-94.
• Erdem, Mustafa Ruhan, “Suçu Bildirmeme Suçu (TCK M. 278)”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Sayı 80, 2009, ss. 105-120.
• Gerçeker, Hasan, Yorumlu & Uygulamalı Türk Ceza Kanunu, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2020.
• Hafızoğulları, Zeki; Acar, Bülent Hayri, “Suçu Bildirmeme Suçları”, Başkent Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2016, Cilt 2, Sayı 1, ss. 179-198.
• Hakeri, Hakan, Ceza Hukuku'nda İhmal Kavramı ve İhmali Suçların Çeşitleri, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2003.
• Işık, Göksu, “Hukuki Güvenlik İlkesi Bağlamında Suçu Bildirmeme Suçu”, Beykent Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 3, Sayı 6, 2017, ss. 163-187.
• İtişgen, Rezzan, Kişinin Kendini Suçlamaya Zorlanamaması İlkesi (Nemo Tenetur İlkesi), Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2012.
• Kiremitci, Orçun, “Karşılaştırmalı Hukukta Şüpheli İşlem Bildirimi ve Mali İstihbarat Birimleri”, Yıldırım Beyazıt Hukuk Dergisi, Sayı 1, 2023, ss. 107-163.
• Koca, Mahmut; Üzülmez, İlhan, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 14. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2021.
• Koca, Mahmut, “Çocuk İstismarında İhbar Yükümlülüğü”, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 3, Sayı 1, 2012, ss. 113-128.
• Kocasakal, Ümit, Türk Ceza Kanunu’nda Suçu Bildirmeme Suçları, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2017.
• Özgenç, İzzet, “Şüpheli İşlem Bildiriminin Hukuki Mahiyeti, MASAK’ın Rolü, Suçtan Kaynaklanan Malvarlığı Değerlerini Aklama Suçu Üzerine Hukuki Değerlendirmeler”, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 25, Sayı 3, 2021, ss. 273-328.
• Özgenç, İzzet, “İcrai Suça İhmali Davranışla İştirak: Anayasa Mahkemesi’nin Bir Kararı Üzerine Değerlendirmeler”, Ceza Hukuku Ve Kriminoloji Dergisi, Cilt 2, Sayı 1-2, 2014, ss. 1-10.
• Özgenç, İzzet, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 18. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2022.
• Selahattin Kolcu, TCK’da Suçu Bildirmeme Suçu, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Kültür Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2014.
• Şahbaz, İbrahim, Açıklamalı Ve İçtihatlı Türk Ceza Kanunu, Yetkin Yayınları, Ankara, 2016.
• TBMM, Yargı Hizmetlerinin Etkinleştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Ve Basın Yayın Yoluyla İşlenen Suçlara İlişkin Dava Ve Cezaların Ertelenmesi Hakkında Kanun Tasarısı Adalet Komisyonu Raporu, Yasama Dönemi: 24 Yasama Yılı: 2 Sıra Sayısı: 278, Https://Www5.Tbmm.Gov.Tr/Tutanaklar/TUTANAK/TBMM/D24/C026/Tbmm24026128ss0278.Pdf (Erişim 2 Şubat 2024).
• Tezcan, Durmuş; Erdem, Mustafa Ruhan; Önok, R. Murat, Teorik Ve Pratik Ceza Özel Hukuku, 18. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2020.
• Turan, Hüseyin ve Kodal, Osman, “Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanma Suçları Yönünden Kamu Görevlisi İle Sağlık Meslek Mensuplarının Suçu Bildirmemesine Yönelik Düzenlemenin Etkin Pişmanlık Kurumuna Etkisi”, Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, Sayı 13, 2019, ss. 501-522.
• Türk Dil Kurumu, “İhbar”, Güncel Türkçe Sözlük, Http://Sozluk.Gov.Tr (Erişim 2 Ocak 2024).
• Umay-Genç, Fatma, “Şüpheli İşlem Bildirimi Yükümlülüğünün İhmali Halinde Yükümlünün Ceza Hukuku Sorumluluğu”, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 25, Sayı 4, 2021, ss. 613-653.
• Ünver, Yener, İftira, Suç Uydurma, Suç Üstlenme, Yalan Tanıklık Ve Bilirkişilik, İnfaz Kurumlarından Kaçma Suçları, 4. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2016.
• Yazıcı, Uğur, “Şüpheli İşlem Bildirimi Yükümlülüğü Ve İhlali Halinde İlgililerin Ceza Hukuku Sorumluluğu Üzerine Değerlendirme”, Sakarya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 11, Sayı 1, 2023, ss. 721-767.