THE IMPACT OF ORGANIZATIONAL CYNICISM AND ORGANIZATIONAL JUSTICE ON ORGANIZATIONAL COMMITMENT AT HIGH SCHOOLS

Yıl 2017, Sayı: 11, 416 - 434, 01.04.2017

Gamze Kasalak Beysun Güneri

Öz

The purpose of this study is to explain the impact of organizational commitment on high school teachers’ perception of organizational cynicism and organizational justice. The population of the study comprised of 1122 high school teachers within the boundaries of the Afyon province in the 2014- 15 academic years. The sample of the study was identified through the simple random sampling method and the data were collected from 165 high school teachers. The data for the study was collected through the “Organizational Justice Scale”, the “Organizational Cynicism Scale” and the “Organizational Commitment Scale”. Pearson Moments Product Correlation Coefficient and hierarchical regression analysis were applied. The study results indicated that organizational cynicism and organizational justice affects organizational commitment negatively. Interactional Justice affects affective commitment and distributive justice affects normative commitment negatively. Another result of the study is that, gender affects affective commitment and other personal demographic factors affects normative commitment.

Anahtar Kelimeler

Organizational commitment, Organizational justice, Organizational cynicism, High school teachers.

ORTAÖĞRETİM KURUMLARINDA ÖRGÜTSEL SİNİZM VE ÖRGÜT ADALETİN ÖRGÜTSEL BAĞLILIK ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

Öz

Bu araştırmanın amacı, ortaöğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin örgütsel bağlılık algılarını yordayan örgütsel–görevsel faktörler (örgütsel sinizm ve örgütsel adalet) ile kişisel-demografik faktörleri (cinsiyet, yaş, hizmet yılı) belirlemektir. Araştırmanın evrenini, 2014-2015 eğitim-öğretim yılında Afyon ili merkez sınırları içerisinde görev yapan 1122 öğretmen; örneklemini de basit tesadüfî örneklem yoluyla belirlenip analiz edilen 165 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri, “Örgütsel Bağlılık Ölçeği”, “Örgütsel Sinizm Ölçeği” ve “Örgütsel Adalet Ölçeği” ile toplanmıştır. Her bir örgütsel bağlılık boyutlarını etkileyen örgütsel–görevsel faktörler ile kişisel-demografik faktörleri belirlemek için hiyerarşik regresyon analizi ve bağımlı ve bağımsız değişkenler arasındaki ilişkiyi belirlemek için de korelasyon analizinden faydalanılmıştır. Araştırma sonuçları, davranışsal sinizmin örgütsel bağlılık boyutlarının tümünü, duyuşsal sinizmin ise duygusal bağlılık ve devam bağlılığını yordadığı görülmektedir. Etkileşimsel adalet duygusal bağlılığı ve dağıtımsal adalet ise normatif bağlılığı yordamaktadır. Araştırmanın diğer bir sonucu ise cinsiyetin duygusal bağlılık ve tüm kişisel-demografik faktörler de normatif bağlılık üzerinde yordayıcı etkisinin olmasıdır.

Anahtar Kelimeler

Örgütsel bağlılık, Örgütsel adalet, Örgütsel sinizm, Ortaöğretim öğretmenleri

Kaynakça

• Abraham, R. (2000). Organizational cynicism: Bases and consequences. Genetic, Social, and General Psychology Monographs, 126(3), 269-292.
• Akalın, Ç. (2006). Duygusal örgütsel bağlılık gelişiminde çalışanların algıladığı örgütsel destek ve ara bir değişken olarak örgüt temelli öz-saygı (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi. Ankara.
• Allen, N. J. & Meyer, J. P. (1990). The measurement and antecedents of affective, continuance and normative commitment to the organization. Journal of Occupational Psychology, 63(1), 1-18.
• Altaş, S. S. & Çekmecelioğlu, H. G. (2015). Örgütsel adalet algısının iş tatmini, örgütsel bağlılık ve iş performansı üzerindeki etkileri: okul öncesi öğretmenleri üzerinde bir araştırma. Ataturk University Journal of Economics & Administrative Sciences,29(3), 421-439.
• Angle, H. L. & Perry, J. L. (1981). An empirical assessment of organizational commitment and organizational effectiveness. Administrative Science Quarterly, 26(1), 1-14.
• Atalay, D.D. (2007). Denklik duyarlılığı açısından algılanan örgütsel adalet - örgütsel bağlanma ilişkisi (Yayınlanmamış doktora tezi).Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Aykut, S. (2007). Örgütsel adalet, birey - örgüt uyumu ile çalışanların işle ilgili tutumları(Pendik ilçesi örneği)(Yayınlanmamış yüksek lisans tezi).Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
• Bergman, M. E. (2006). The relationship between affective and normative commitment: review and research agenda. Journal of Organizational Behavior, 27(5), 645-663.
• Brandes, P, Dharwadkar, R. &Dean, J. W. (1999). Does organizational cynicism matter? Employee and supervisor perspectives on work outcomes. Eastern Academy of Management Proceedings, Outstanding Empirical Paper Award, 150-153.
• Brandes, P.M. (1997). Organizational cynicism: Its nature, antecedents, and consequences (Yayınlanmamış doktora tezi).The University of Cincinnati, USA.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2010). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Canipe, J. S. (2006). Relationships among trust, organizational commitment, perceived organizational support, and turnover intentions (Yayınlanmamış doktora tezi).Alliant International University, San Diego, USA.
• Cemaloğlu, N., Kalkan, F., Dağlı, E., & Çilek, A. (2014). Examining the relation between humor acts of school principals and teachers’ exposure level to mobbing and organizational cynicism based on the perceptions of teachers. International Journal of Teaching and Education, 2(1), 2-17.
• Chrobot-Mason, D.L. (2003). Keeping the promise: psychological contract violations for minority employees. Journal of Managerial Psychology, 18 (1), 22-45.
• Chughtai, A.A & Zafar, S. (2006). Antecedents and consequences of organizational commitment among Pakistani university teachers. Applied H.R.M. Research, 11(1), 39- 64.
• Cooper, C.L. & Robertson, I.T. (1986). Theinternational review of industrial andorganizational psychology. Chichester and NewYork: John Wiley&Sons.
• Currivan, D.B. (1998). An analysis of causal relationships in a model of organizational commitment (Yayınlanmamış doktora tezi).The University of Iowa, USA.
• Çöp, S. (2008). Türkiye ve Polonya'da turizm sektörü çalışanlarının örgütsel adalet ve örgütsel bağlılık algılarına ilişkin bir uygulama (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• De Lara, P.Z.M. (2008). Fairness, teachers’ non-task behavior and alumni satisfaction: The influence of group commitment. Journal of Educational Administration, 46(4), 514-538.
• Dean Jr, J.W., Brandes, P., & Dharwadkar, R. (1998). Organizational cynicism. The Academy of Management Review, 23(2), 341-352.
• DeConick, D & Dean, S.C. (1996). Factors influencing the organizational commitment of female advertising executives. American Business Review, 14(2), 80-88.
• Dilek, H. (2005). Liderlik tarzlarının ve adalet algısının; örgütsel bağlılık, iş tatmini ve örgütsel vatandaşlık davranışı üzerine etkilerine yönelik bir araştırma (Yayınlanmamış doktora tezi). Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Gebze.
• Doğan, A. (2008). İlköğretim kurumlarında örgütsel adaletin örgütsel bağlılık üzerine etkisi (Elazığ ili örneği) (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Fırat Üniversitesi, Elazığ.
• Eaton, J.A. (2000). A social motivation approach to organizational cynicism (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi).The University of York, Toronto, USA.
• FitzGerald, M.R. (2002). Organizational cynicism: Its relationship to perceived organizational injustice and explanatory style(Yayınlanmamış doktora tezi). The University of Cincinnati, USA.
• Folger, R. & Cropanzano, R. (1998). Organizational justice and human resource management. London: Sage Publications.
• Greenberg, J. (1990), Looking fair versus being fair: Managing ımpressions of organizational justice. Research in Organizational Behavior, 12(1), 111- 157.
• Greenberg, J. (1996). The quest for justice on the job: Essays andexperiments. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• Gürpınar, G. (2006). An empirical study of relationships among organizational justice, organizational commitment, leader-member exchange, and turnover intention (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
• Hair, J. F., Anderson, R. E., Tatham, R. L., & Black, W. C. (1998). Multivariate data analysis, 5th. NY: Prentice Hall International.
• Hawkins, W.D. (1998). Predictors of affective organizational commitment among high school principals (Yayınlanmamış doktora tezi). The University of State and Virginia Polytechnic, Virginia, USA.
• İşcan, Ö.F. & Naktiyok, A. (2004). Çalışanların örgütsel bağdaşımlarının belirleyicileri olarak örgütsel bağlılık ve örgütsel adalet algıları. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler FakültesiDergisi, 59(1), 181-201.
• James, M.S.L. (2005). Antecedents and consequences of cynicism in organizations: An examination of the potential positive and negative effects on school systems(Yayınlanmamış doktora tezi). The University of Florida State, USA.
• Johnson, J.L. & O'Leary-Kelly, A.M. (2003). The effects of psychological contract breach and organizational cynicism: not all social exchange violations are created equal. Journal of Organizational Behavior, 24 (5), 627-647.
• Kalağan, G. (2009). Araştırma görevlilerinin örgütsel destek algıları ile örgütsel sinizm tutumları arasındaki ilişki (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Akdeniz Üniversitesi, Antalya.
• Kalağan, G., & Güzeller, C. O. (2010). Öğretmenlerin örgütsel sinizm düzeylerinin incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 83-97
• Karrasch, A. I. (2003). Antecedents and consequences of organizational commitment. Military Psychology, 15(3), 225-236.
• Kılıç, Ş. (2011). İlköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel sinizm ve örgütsel bağlılık düzeyleri arasındaki ilişki: Keçiören ilçesi örneği. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Kurşunoğlu, A., Bakay, E., & Tanrıöğen, A. (2010). İlköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel bağlılık düzeyleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 101-115.
• Lambert, E. (2003). Justice in corrections: An exploratory study of the impact of organizational justice on correctional staff. Journal of Criminal Justice, 31(2), 155-168.
• Masterson, S. S., Lewis, K., Goldman, B. M., & Taylor, M. S. (2000). Integrating justice and social exchange: The differing effects of fair procedures and treatment on work relationships. Academy of Management Journal, 43(4), 738-748.
• Mathieu, J. E. & Zajac, D. M. (1990). A review and meta-analysis of the antecedents, correlates and consequences of organizational commitment. Psychological Bullettin, 18(2), 171- 194.
• McCaul, H. S., Hinsz, V. B. & McCaul, K. D. (1995). Assessing organizational commitment: An employee’s global attitude toward the organization. Journal of Applied Behavioural Science, 31(1), 80- 90.
• McFarlin,D.B. & Sweaney, P.D. (1992). Distributive and procedural justice as predictors of satisfaction with personal and organizational outcomes. Academy of Management Journal, 35(3), 626-637.
• Meyer, J.P., & Allen, N.J. (1991). A three component conceptualization of organizational commitment. Human Resource Management Review, 1(1), 61-89.
• Meyer, J.P. & Allen, N.J. (1997). Commitment in the workplace: Theory, research, and application. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• Moorman, R.H.(1991). Relationship between organizational justice and organizational citizenship behavior: Do fairness perceptions ınfluence employee citizenship? Journal of Applied Psychology, 76(6), 845-855.
• Okçu, V., Şahin, H. M. & Şahin, E. (2015). Beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin örgütsel sinizme ilişkin algılarının örgütsel bağlılıkları üzerindeki etkisi. International Journal of Science Culture and Sport, 3(4), 298-313.
• Olıver,N., (1990), Work rewards, work values and organizational commitment in an employees owned firm: evidence from the U.K, Human Relations, 43(6),515-526.
• Öztürk, P.(2008). An empirical study of relationships between organizational justice and organizational commitment in public health care companies in Istanbul (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi).Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Özgan, H. (2011). Örgütsel davranış bağlamında öğretmenlerin örgütsel adalet, güven, bağlılık, yönetici değerlendirme ve çatışma yönetimi stratejileri algıları arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(1), 229-247.
• Pirali, J. (2007). The influence of job satisfaction, organizational commitment, and perceptions of organizational justice on organizational citizenship behaviour in Turkish education sector(Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• Porter, L., Steers, R., Mowday, R., & Boulian, P. (1974). Organizational commitment, job satisfaction, and turnover amnong psychıatric technicians. Journal of Applied Psychology. 59(5), 603-609.
• Schwenk, C. R. (1986). Information, cognitive biases and commitment to a course of action. Academy of Management Review, 11(2), 298-310.
• Selvitopu, A., & Şahin, H. (2013). Ortaöğretim öğretmenlerinin örgütsel adalet algıları ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2), 171-189.
• Sezer, F. (2005). İlköğretim okulu müdürlerinin sergiledikleri liderlik stillerinin öğretmenlerin örgütsel bağlılığına etkisi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi).Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Sezgin, F. (2010). Öğretmenlerin örgütsel bağlılığının bir yordayıcısı olarak okul kültürü. Eğitim ve Bilim, 35(156), 142-159.
• Tabachnick B. G. & Fidel, L. S. (2001). Using multivariate statistics. MA: Allyn & Bacon, Inc.
• Tang, T. L. P., & Sarsfield-Baldwin, L. J. (1996). Distributive and procedural justice as related to satisfaction and commitment. Advanced Management Journal, 61(3), 25-31.
• Thompson, R.C., Joseph, K.M., Bailey, L.L., Worley, J.A., & Williams, C.A. (2000). Organizational Change: An Assessment of Trust and Cynicism. Working paper: National Technical Information Service, 1-9.
• Trautwein, B. A. (2006). Change, cynicism and hope: An exploration into the perceptions of long term teachers (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). The University of Texas, USA.
• Turner, J.H. & Valentine, S.R. (2001). Cynicism as a fundamental dimension of moral decision- making: A scale development. Journal of Business Ethics, 34(2), 123-136.
• Uğurlu, C. T. (2009). İlköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel bağlılık düzeylerine yöneticilerinin etik liderlik ve örgütsel adalet davranışlarının etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İnönü Üniversitesi, Malatya.
• Uğurlu, C. T., & Üstüner, M. (2011). Öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeylerine yöneticilerinin etik liderlik ve örgütsel adalet davranışlarının etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 41(41), 434-448.
• Wanous, J.P, Reichers, A., & Austin, J. (1994). Organizational cynicism: An initial study. Academy of Management Best Papers Proceedings, 269-273.
• Wanous, J.P, Reichers, A.E, &Austin, J.T. (2000). Cynicism about organizational change: measurement, antecedents, and correlates. Group & Organization Management, 25(2), 132-153.
• Wiener, Y. (1982). Commitment in organization a normative view, Academy of Management Review, 7 (3), 418-428.
• Yetim, S. A. & Ceylan, Ö. Ö. (2011). Örgütsel sinizm ve örgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki ilişkiyi belirlemeye ilişkin bir araştırma. E-Journal of New World Sciences Academy, 6(1), 682-695.
• Yıldız, K. (2013). Örgütsel bağlilik ile örgütsel sinizm ve örgütsel muhalefet arasındaki ilişki. Turkish Studies–International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(6), 853-879.