Analysis of Moana Animated Film in the Context of Ecocriticism Theory

Yıl 2022, , 311 - 332, 30.11.2022

Hilal Taşkın , Tuğçe Boran

https://doi.org/10.47107/inifedergi.1145862

Öz

It is known that the changes that have taken place in social life styles are also effective on the bond between nature and human. It is seen that life planning is done according to natural elements in many activities carried out by civilizations that have lived in different geographies on the world in different historical periods. It is known that movies have an impact on informing the public, raising awareness and directing behavior change. Environmental destructions that occur in parallel with those recorded in lifestyles and emphasizing the importance of natural values seem to be among the subjects that are given more place in films and animations. In this study, it is planned to examine the Moana animated film with the descriptive content analysis method within the framework of ecocriticism theory. The aim of the study, which aims to determine the relationship between human and nature elements, which is revealed in the film, in the context of the human-nature relationship, what kind of perspective the film has within the scope of deep and shallow ecology, what kind of connection is established between nature elements and female identity, which nature elements are emphasized. Answers were sought to four basic questions, such as whether they contain environmentalist messages or not. In the examined film, it is seen that nature is represented as a female identity. It was concluded that the importance of harmonious life between living and non-living nature elements was emphasized with environmentalist messages in the film, which was determined to adopt a deep ecology understanding.

Anahtar Kelimeler

nature, human-nature relationship, deep ecology, ecocriticism, ecofeninism

MOANA ANİMASYON FİLMİNİN EKOELEŞTİRİ KURAMI BAĞLAMINDA İNCELENMESİ

Öz

Toplumsal yaşam biçimlerinde gerçekleşmiş olan değişikliklerin, doğa ile insan arasındaki bağ üzerinde de etkili olduğu bilinmektedir. Farklı tarihsel dönemlerde dünya üzerinde farklı coğrafyalarda yaşamış olan uygarlıkların gerçekleştirdikleri pek çok faaliyette doğal unsurlara göre yaşam planlaması yapıldığı görülmektedir. Kamuoyunu bilgilendirme, farkındalık yaratma ve davranış değişikliğine yönlendirme konularında filmlerin etkisi olduğu bilinmektedir. Yaşam biçimlerinde kaydedilenlerle paralel olarak ortaya çıkan çevresel tahribatlar ve doğal değerlerin öneminin vurgulanması, filmlerde ve animasyonlarda daha fazla yer verilen konular arasında yer almaya başlamış gibi görünmektedir. Bu çalışmada Moana animasyon filmi ekoeleştiri kuramı çerçevesinde betimsel içerik analizi yöntemiyle incelenmesi planlanmıştır. İnsan ile doğa unsurları arasında filmde ortaya konmuş olan ilişkinin tespit edilmesinin amaçlandığı çalışmada, insan-doğa ilişkisi bağlamında filmin derin ve sığ ekoloji kapsamında nasıl bir bakış açısına sahip olduğu, doğa unsurları ile kadın kimliği arasında nasıl bir bağ kurulduğu, hangi doğa unsurlarının önemine vurgu yapıldığı ve çevreci mesajlar içerip içermediği şeklinde dört temel soruya cevap aranmıştır. İncelenen filmde doğanın kadın kimliği şeklinde temsil edildiği görülmektedir. Derin ekoloji anlayışının benimsendiği belirlenen filmde canlı ve cansız doğa unsurları arasındaki uyumlu yaşamın öneminin çevreci mesajlarla vurgulandığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

doğa, insan-doğa ilişkisi, derin ekoloji, ekoeleştiri, ekofeminizm

Kaynakça

• Alpay, İ. (2018). Yaşar Kemal "Hüyükteki Nar Ağacı" ile Cengiz Aytmatov "Beyaz Gemi" üzerine bir ekoeleştiri denemesi. ABAD, 1(2), 147-157.
• Arda, Ö., ve Çenbertaş, K. O. (2020). Prenses Mononoke Filminin Ekoeleştirel Olarak Değerlendirilmesi. Prenses Mononoke Filminin Ekoeleştirel Olarak Değerlendirilmesi (s. 229-241). Uluslararası Bilimsel Çalışmalar Kongresi. 2020, İstanbul.
• Berger, P. L. (2005). Kutsal şemsiye: Dinin sosyolojik teorisinin ana unsurları. (3.Baskı). (Çev. A. Coşkun). İstanbul: Rağbet Yayınları.
• Bowler, P. (2001). Doğanın öyküsü. (Cilt 2). (M. Mater, Çev.). İstanbul: İzdüşüm Yayınları.
• Capra, F. (1992). Batı düşüncesinde dönüm noktası . (M. Armağan, Çev.). İstanbul: İnsan Yayınları.
• Childs, P. ve Fowler, R. (2006). The Routledge dictionary of literary terms. New York: Routledge.
• Coşkun, E. (2008). Düş zamanı- En eski doğa ve evren anlayışı. İstanbul: Pera Yayıncılık.
• Çetin, O. B. (2005). Ekofeminiz: Kadın doğa ilişkisi ve ataerkillik. Sosyoekonomi, 1(1), 61-76.
• Çilingir, A. (2017). İletişim alanında içerik analizi yöntemi̇ kullanılarak yapılan yüksek lisans ve doktora tezleri üzerine bir inceleme. Erciyes İletişim Dergisi, 5(1), 148-160.
• Donovan, J. (1997). Feminist Teori. (A. Bora, M. A. Gevrek, & F. Sayılan, Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Dursun, C. (2000). Çevre ve insan: Teorik bir yaklaşım. G. Demirer, & T. Abay (Ed.), Ekoloji Politik (s. 39-43). İstanbul: Özgür Üniversite Kitaplığı.
• Eisler, R. (1990). The Gaia traditional and the partnership future: An ecofeminist manifesto. I. Diamond & G. F. Ornstein (Ed.). Reweaving the World (ss. 23-24). San Francisco: Sierra Club Books.
• Erdağlı, B. (2000). Ekolojik bir topluma doğru. G. Demirer, & T. Abay (Ed.). Ekoloji politik. (ss. 76-81). İstanbul: Özgür Üniversite Kitaplığı.
• Erdoğan, İ. ve Ejder, N. (1997). Çevre sorunları: Nedenler, çözümler: Egemen marksist anlayışın iletileri üzerine. Ankara: Doruk Yayıncılık.
• Ferry, L. (2000). Ekolojik yeni düzen. (T. Ilgaz, Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Glotfelty, C. (1996). Introduction: Literary studies in an age of environmental crisis. C. Glotfelty & H. Fromm (Ed.), The ecocriticism reader: Landmarks in literary ecology. Athens: The University of Georgia Press.
• Gökçe, O. (2006). İçerik analizi kuramsal ve pratik bilgiler. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Gökdayı, İ. (1997). Çevrenin geleceği- Yaklaşımlar ve politikalar. Ankara: TÇV.
• Guattari, F. (1990). Üç ekoloji. (A.Akay, Çev.). İstanbul: Hil Yayınları.
• Gülersoy, A. E. (2014). Yanlış arazi kullanımı. Elektronik Sosyal Bilimler Eğitimi Dergisi, 1(2), 49-128.
• Güngör, A. C. (2015). Animasyon sinemasına ekoeleştirel yaklaşım: Wall-e filminin incelenmesi. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication, 5(1).
• Hawken, P., Lovins, A. ve Lovins, L. H. (1999). Natural capitalism: Creating the new industrial revolution. Boston: Little, Brown and Company.
• İgit, A. (2017). Yılanların Öcü filminin ekoeleştirel söylem çözümlemesi. Global Media Journal: Turkish Edition, 7(14), 174-189.
• İlboğa, M. ve Aygül, H. H. (2015). Birlikte yaşama kültürü bağlamında insan-doğa diyalektiği. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, (52), 64-78.
• Keleş, R., Hamamcı, C. ve Çoban, A. (2012). Çevre politikası. Ankara: İmge Yayınları.
• Kırışık, F. (2013). Ekolojik sorunların çözümünde derin ekoloji yaklaşımı. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(2), 279-301.
• Maltaş, A. (2015). Ekoloji ekseninde insan-doğa ilişkisi ve özne sorunu. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 17 (29), 1-8.
• Mellor, M. (1996). The politics of women and nature: Affinity, contingency or metarial relations. Journal of Political İdeologies, 1(2), 147-164.
• Naess, A. (1994). Derin ekoloji. (G. Tamkoç, Çev.). İzmir: Ege Yayıncılık.
• Naess, A. (1995). The shallow and the deep, long-range ecology movements: A summary. İçinde A. Naess & G. Sessions (editörler), Deep ecology for the twenty first century. Boston ve London: Shambhala Publications.
• Necdet Erzen, J. (2006). Çevre estetiği. Ankara: ODTÜ Yayıncılık.
• Oppermann, S. (2012). Ekoeleştiri: Çevre ve edebiyat çalışmalarının dünü ve bugünü. S. Oppermann (Editör), Ekoeleştiri çevre ve edebiyat. Ankara: Phoenix Yayınları.
• Rueckert, W. (1996). Literature and ecology an experiment in ecocriticism. C. Glotfelty & H Fromm, (Ed.), The ecocriticism reader: Landmarks in literary ecology. Athens:The University of Georgia Press.
• Şen, A. (2018). Bilimkurgu sinemasında ekolojik adalet ve ekoeleştiri. İlef Dergisi, 5(1), 31-59.
• Tamkoç, G. (1994). Derin ekolojinin genel çizgileri. Birikim.
• TDK (2022). Türk Dil Kurumu Sözlükleri-Doğa. https://sozluk.gov.tr/, Erişim Tarihi: 28.05.2022.
• The U. S. Sun (2022). 'Mother ısland' what does Te Fiti mean in English https://www.the-sun.com/entertainment/3322591/what-does-te-fiti-mean-english/, Erişim Tarihi: 30.05.2022.
• Topgül, S. (2012). Kadın ve doğa ilişkisi: Ekofeminizm. Sosyoloji Dergisi, 27(27), 71-83.
• Tuna, M. (2000). İnsan çevre ilişkilerinin tarihsel evrimi ve modern çevreciliğin doğuşu. Sosyolojik Araştırmalar Dergisi(3). Tunç, G. (2022). Ekoeleştiri ve Gülten Akın'ın Yüksek Evde Oturanın türküsü başlıklı şiiri. Hikmet Akademik Edebiyat Dergisi, 8(16), 369-382.
• wechoiceblogger.com (2022). Te Fiti. https://wechoiceblogger.com/moana-why-maui-stole-the-heart-of-te-fiti/, Erişim Tarihi:30.05.2022.
• Yaren, F. B. (1995). Yaşamı kavrayış sorunu üzerine yapılanan sorun: Çevre sorunu, değişen dünya görüşü ekonomi-ekoloji ilişkileri. Yeni Türkiye Dergisi(Çevre Özel Sayısı), 87-95.
• Yaylı, H. ve Çelik, V. (2011). Çevre sorunlarının çözümü için radikal bir öneri: Derin ekoloji . Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 369-377.
• Yıldırım, B. (2015). İçerik çözümlemesi yönteminin tarihsel gelişimi uygulama alanları ve aşamaları. B. Yıldırım (Ed.), İletişim araştırmalarında yöntemler: uygulama ve örneklerle. Konya: Literatürk Akademia.