TV REKLAMLARINDA KORKU ÇEKİCİLİĞİ OLGUSU: 2010-2017 YILLARI ARASI TV REKLAMLARINA YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2017, Cilt: 2 Sayı: 2, 55 - 67, 30.11.2017

E.Gülbuğ Erol

Öz

Bir
iletişim faaliyeti olan reklam, belli bir ücret karşılığı medya aracılığıyla
belirli bir kaynaktan şimdi ya da gelecekte eyleme geçmesi beklenen alıcının
eyleme geçmesi ve/veya ikna edilmesi için yapılmaktadır. Reklam farklı
disiplinlerden beslenen ve çeşitli araçlar kullanan stratejik bir iletişim
biçimidir.  Reklam sektörü şimdi veya
gelecekte insanların satın alması için birçok yöntem kullanmaktadır.  Reklamcılık literatüründe geçen kavramlardan
biri de reklam çekiciliğidir (advertising appeals) ve sözlük anlamı etkilemek
için tasarlanmış içeriktir. Sosyal ve kültürel normları da içeren ve
reklamlarda sıkça kullanılan reklam çekiciliklerinden biri korku çekiciliğidir ve
korku çekiciliği olgusunun toplumdaki yansıması kadına ve erkeğe atfedilen
rollere göre şekillenmektedir. Reklamcılık sektöründe yaşanan ilerleme
toplumsal değerlendirme sisteminde de karşılık bulmaktadır.  Toplumun giderek daha çok reklama maruz
kaldığı günümüzde reklamlarda yer alan temsil biçimleri gerçekte toplum içinde
var olmayan fakat varmış gibi algılanan bir anlam haritası yaratmaktadır. Bütün
bu nedenledir ki, televizyon günümüzün en çok tercih edilen ve en çok güven
duyulan kitle iletişim aracı olması nedeniyle korku çekiciliği televizyon
reklamlarında sıkça kullanılır. Bu çalışmada 2010 ve 2017 yılları arasında
belli başlı ulusal televizyon kanallarında gün içinde yayınlanan ve içlerinde
korku çekiciliği barındıran reklamlar not edilmiş ve içerik analizi yöntemi ile
sınıflandırılmıştır. Dökümü yapılan reklamlar, televizyon görsel – işitsel bir
kitle iletişim aracı olduğu için reklam analizinde göze hitap eden kısımlar
için göstergebilimsel analiz yöntemi; kulağa hitap eden kısımlar için de söylem
analizi yöntemi kullanılarak çözümleme yapılmıştır. Sonuçta 2010-2017 yılları arasında
televizyonda yayınlanan reklamlar korku çekiciliği açısından incelenmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Reklam, Reklam Çekicilikleri, Korku Çekiciliği

FEAR APPEAL FACTOR IN TV ADVERTISING: A RESEARCH FOR TV ADVERTISEMENTS BETWEEN 2010-2017

Öz

Advertisement, which is a means of communication, is done from a definite source in order to make a target
act and/or convince now or in the future by spending money and using media. Advertising is a strategic way of
communication providing from different disciplines and using various tools. Advertising industry has been using many
methods in order to make people buy now or then. One of the concepts in the literature of advertising, advertising
appeals and its dictionary meaning is the content designed to effect. The progress in the advertising sector mutually
finds parts in the social evaluation system. Fear appeal is one of the most handled one in advertisements that also
include social and cultural norms and the reflection of the fear appeal is shaped according to the roles attributed to
men and women in a society. In reality nowadays when society encounters more and more advertisements in which
the representation styles create a map that is not existed but they recognized as so. Hence, fear appeal is frequently is
used since television is the most preferred and reliable means of communication. In this study advertisements that are
broadcasted main national television channels between 2010 and 2017 and that contain fear appeal are noted and
classified in accordance with content analysis. The content analysis method is adapted from "Anu Mustonen's scale
study used in the article Media Violence and Its Audience. Enumerated advertisements since television is an audiovisual means of mass communication, in the analysis for the parts that appeal to eye is semiotic method; and those
that appeal to ear discourse analysis is used. In the end, the advertisements that are broadcasted between the years
2010 and 2017 are analyzed from the point of fear appeal factor in advertising.

Anahtar Kelimeler

Advertisement, Advertising Appeals, Fear Factor, Representation

Kaynakça

• Aksulu, İ . (1989). “Reklamlar ile Bireylerin Psikolojik Yapılarının Etkilenmesi” Düşünceler Dergisi, Ege Üniversitesi Basın Yayın Y.O. Yayını, Yıl:3, Sayı:3. Balcı, Ş. “Negatif Siyasal Reklamlarda İkna Edici Mesaj Stratejisi Olarak Korku Çekiciliği Kullanımı”, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, dergisosyalbil.selcuk.edu.tr/susbed/article/download/471/453
• Berger, J (1990) Görme Biçimleri, Metis Yayınları, İstanbul.
• Bilgin, N. (2006). Sosyal bilimlerde içerik analizi teknikler ve örnek çalışmalar. (2. Baskı). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Cheng, H. (1997) Holding up Half of the Sky? A Sociocultural Comparison of Gender-Role Portrayals in Chinese and US Advertising, International Journal of Advertising. 16 (4). Çamdereli, M. (2006). Reklam Arası, İstanbul: Tablet Kitabevi. Freedman, J. L., Sears, D. O. & Carlsmith, J. M. (1998). Sosyal Psikoloji. Çev., Ali Dönmez, Ankara: İmge Kitabevi. Gökçe, O. (2006). İçerik Analizi, İstanbul: Siyasal Kitabevi. Güreşçi, M. Yakın Geleceğin Etkili Reklam Ortamı: İnternet (Türkiye örneği) Danışman: Prof. Dr. Nüket Güz, İstanbul Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Tanıtım ve Halkla İlişkiler Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, 2000. İmançer, D. ve İmançer, A. (2006) “Televizyon Reklamlarında Kadın Sunumuna Özgü Klişeler”, Medya ve Kadın, Editör: Dilek İmançer, Ankara: Ebabil Yayıncılık, s. 121-144. Kalender, A. (2000). Siyasal İletişim: Seçmenler ve İkna Stratejileri. Konya: Çizgi Kitabevi Yayınları. Mutlu. E. (1994). İletişim Sözlüğü, Ankara: Ark Yay. Mutlu, E. (1997). Televizyonu Anlamak, Ankara: Ütopya. Özgür, Aydın Ziya (1994). Televizyon Reklamcılığı, İstanbul: Der Yayınları. Özgür, A. Z. (1996) Reklam Filmlerinde Görünen Kadınların İşlevsel Rolleri, Anadolu Üniversitesi İletişim Bilimleri Fakültesi Kurgu Dergisi, 14. Parsa, S. “Televizyon Reklamlarının Çözümlenmesi”, Düşünceler Dergisi, S:6, E.Ü.Basımevi, İzmir, 1993. Sabuncuoğlu, Z. Ve Tokol T (2009). Genel İşletme, Furkan Ofset, Bursa. Schor, J. Understanding the New Consumerism Inequality, Emulation and the Erosion of Well-Being PSW-paper 2002/2 april 2002Understanding the New Consumerism - Universiteit Antwerpen uahost.uantwerpen.be/.../pswpaper%202002-02%20schor.p... Taş, O. (1996). Reklamcılık ve Siyasal Reklamcılık, Ankara: Aydoğdu Ofset.