Tesbîtü’l-mefhûm fî tahkīki’t-tebeiyye beyne’l-ilm ve’l-ma‘lûm Osmanlı’nın son devir
ulemâsından müftü Kemâleddin Harpûtî Efendi’nin Allah’ın ilminin mâlûma
tâbi olduğu düşüncesini çeşitli delillerle ispatlamaya çalıştığı bir kelâm risâlesidir.
Kemâleddin Efendi eserini Kur’an’a, hadislere, İmam Mâtürîdî ve İmam Eş‘arî’nin
düşünceleri başta olmak üzere medreselerde okutulan kelâm kitaplarına, İbnü’l-
Arabî, Abdurrahman-ı Câmî, İsmâil Hakkı Bursevî gibi sûfîlere ve çağdaşı müderris
Abdüllatif Harpûtî’nin Tenkīhu’l-kelâm’ına dayanarak yazmıştır. Şimdilik
bilinen yegâne yazma nüshası günümüz harflerine aktarılarak bu makale vasıtasıyla
kelâm ve tasavvuf sahası araştırmacılarının dikkatine sunulmuştur. Eser
ilim-mâlûm irtibatının müstakil olarak ele alındığı bir risâle olması yanında XX.
asır Harput’undaki medrese kültürünün
Kemâleddin Harpûtî ilim mâlûm kader kazâ Mâtürîdî Eş‘arî İbnü’l-Arabî İsmâil Hakkı Bursevî kelâm tasavvuf
Tathbīt al-mafhūm fī tahqīq al-taba‘iyyah bayna al-‘ilm wa al-ma‘lūm is a kalām
treatise written by Kemāleddin Harpūtī Efendi, a 19th century Ottoman scholar.
In this treatise Harpūtī argues that God’s knowledge is conditioned by what is
known. The author penns his treatise on the basis of the Qur’an, Hadith, and various
madrasah textbooks, and particularly on the thought of Māturīdī and Ash‘arī.
Kemāleddin Harpūtī also benefits from the thoughts of various Sufi masters
such as Ibn Arabī, Abdurrahmān Jāmī, İsmail Hakkı Bursevi as well as Abdullatīf
Harpūtī. The treatise is important as it represents the scholarly profundity of the
20th century madrasah culture in Harput. This paper offers the transcription of
the only known manuscript into Turkish, and presents this important work to the
attention of scholars of kalām and tasawwuf.
Kemāleddin Harpūtī knowledge (‘ilm) what is known (ma‘lūm) Māturīdī Ash‘arī kalām Ibn Arabī İsmail Hakkı Bursevi tasawwuf (Sufism)
Subjects | Religious Studies |
---|---|
Journal Section | Makaleler |
Authors | |
Publication Date | December 1, 2016 |
Published in Issue | Year 2016 |