Varlık, varlığın birliği ve Allah’ın zatı konularının yer aldığı İhlâs sûresini tefsir
edenlerden biri de İbn Sînâ’dır. İbn Sînâ’nın İhlâs sûresine yönelik tefsiri, nasların
felsefe ve mantık kurallarıyla yorumlandığı felsefî tefsirlerin başlıcalarındandır.
Felsefe ve aklî ilimlerle Kur’an’ın nasıl anlaşılabileceğini gösterdiği gibi
İslâm felsefesinin teoriden pratiğe geçişinin sonuçlarını da ortaya koymaktadır.
İhlâs sûresi tefsiri’nde kullanılan felsefî kurgunun anlaşılabilmesi için çeşitli şerh
ve hâşiyeler yazılmıştır. Bunlardan en önemlisi, Ebû Sa‘îd el-Hâdimî’nin (1113-
1176/1701-1762) hâşiyesidir. Risâlesini bütüncül, delilli ve ilmî bir tarzda kaleme
alan Hâdimî, herhangi bir görüşü ispat etme amacı gütmemiştir. Aynı şekilde
eserin felsefî bir tefsir olduğunu göz önünde bulundurarak felsefe ve mantık kurallarının
dışına çıkmamıştır. Bu kurallar doğrultusunda İbn Sînâ’ya katılmadığı
görüşlerini de gerekçeleriyle birlikte açıklamıştır. Bu çalışmada Hâdimî’nin İhlâs
sûresi tefsiri hâşiyesinin tahkikli neşri yapılmaktadır.
İbn Sînâ Hâdimî felsefî tefsir İhlâs sûresi varlık zat sudûr mahiyet tevhit
Ibn Sīnā (Avicenna) is one of the commentator of Sūrah Ihlās, a sūrah which deals
with the questions of being, the unity/oneness of being and the quidity of God.
Ibn Sīnā’s commentary on Sūrah Ihlās is one of the primary philosophical exegesis
in which the divine commandments (nass) are interpreted through the rules
of philosophy and logic/dialectic. is commentary presents the way in which
the Qur’an can be understood by the philosophical and rational disciplines. It
also presents the outcome of the transition of Islamic philosophy from theory to
practice. Many commentaries have been written to understand the philosophical
setup of Sūrah Ihlās. e most important one belongs to Abū Sa‘īd Muhammad
al-Hādimī (m. 1701/h. 1762). Hādimī wrote his treatise in a holistic, evidential
and scholarly way, without trying to prove a particular view. Likewise, considering
his work to be a philosophical study, Hādimī did not digress from the rules
of philosophy and logic. In the light of these rules he reasonably put forward his
views about those points on which he did not agree with Ibn Sīnā. is article presents
the critical edition of Hādimī’s commentary on the interpretation of Sūrah
Ihlās by Ibn Sīnā.
Ibn Sīnā (Avicenna) Hādimī philosophical commentary Sūrah Ihlās being quidity of God emanation (sudūr) essence oneness of God (tawhīd)
Subjects | Business Administration, Religious Studies |
---|---|
Journal Section | Makaleler |
Authors | |
Publication Date | June 1, 2017 |
Published in Issue | Year 2016 |