BibTex RIS Cite

Relationship between Human Resource Practices and Affective Commitment: An Analysis on Sales Forces in Medical Firms

Year 2009, Volume: 11 Issue: 3, 131 - 148, 01.09.2009

Yrd. Doç. Dr. İsa İpçioğlu Yrd. Doç. Dr. Gürhan Uysal

Abstract

The aim of this study is to explore relation between human resource (HR) practices and affective commitment and to determine how HR practices affect on affective commitment of sales forces in medical firms. HR practices include staffing, training, performance appraisal and wage. The results of this study highlight that HR practices partly generate affective commitment for sales forces in medical firms. Another aim of this study is to determine the variance between sales force demography to understand their perceptions about HR practices in medical firms. One-way ANOVA show there is only difference between employees of firms on performance appraisal. The results of study also highlight sales forces in medical firms have perceived HR practices in the same way.

Keywords

HR Practices Affective Commitment Medical Firms Sales force

References

  • Adkins, C. L., Russell, C. J. ve Werbel, J. D. (1994) “Judgments of Fit in the Selection Process : The Role of Work Value Con- gruence.” Personnel Psychology, 47, (3): 605-623.
  • Akduman, Hüseyin (2008) İnsan kaynakları mı? Personel mi? Aradaki fark nerede? http://www.tibbimumessil.com/SWA rticle.aspx?IcerikId=2271, (01.12.2008).
  • Albayrak, A. S. ve diğerleri (2005), SPSS Uy- gulamalı Çok Değişkenli İstatistik Tek- nikleri, Ed. Şeref Kalaycı, Asil yayın Dağıtım, Ankara.
  • Aldemir, C, Ataol, A. Ve Budak, G. (2001), İnsan Kaynakları Yönetimi, Barış Ya- yınları, İzmir.
  • Allen, N. J. ve Grisaffe, D. B. (2001) “Emplo- yee Commitment to The Organization and ping the Linkages.” Human Resource Management
  • Review, 11: 209-236.
  • Alpkökin, İpek (2008) “İlaç Sektörü Büyü- yor, Eleman Alımı Hızlanıyor.” Sabah Gazetesi İşte İnsan Eki, İstanbul.
  • Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktoroğlu, S. Ve Yıldırım, E. (2004), Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPPS Uygula- malı, Sakarya Kitabevi, Sakarya.
  • Baş, T. (2001), Anket, Seçkin Yayıncılık, An- kara.
  • Batt, Rosemary (2002) “Managing Customer Services: Human Resource Practices, Quit Rates, Academy of Management Journal, 45 (3): 587-597.
  • Bayraktaroğlu, Serkan, İnsan Kaynakları Yö- netimi, Sakarya Yayıncılık, Adapazarı.
  • Brett, J. F. ve VandeWalle, D. (1999) “Goal Orientation and Goal Content as Pre- dictors of Performance in a Training Program.” Journal of Applied Psycho- logy, 84 (6): 863- 873.
  • Cappelli, Peter (2000) “Managing Without Commitment,” Organizational Dyna- mics, 28 (4): 11-24.
  • Clugston, Michael (2000) “The Mediating Ef- fects of Multidimensional Commitment on Job Satisfaction and Intent to Leave.” Journal of Organizational Behavior, 21:
  • Hanisch, K. A. ve Hulin, C. L. (1994) “Two- Stage Sequential Selection Procedures Using Ability and Training Perfor- mance: Incremental Validity of Beha- vioral Consistency Measures.” Personnel Psychology, 47 (4): 767-785.
  • Heneman, Robert L., Greenberger, D. B. ve Strasser, S. (1988) “The Relationship Between Pay-for-Performance Percep- tions and Pay Satisfaction.” Personnel Psychology, 41 (4): 745-759.
  • Huselid, Mark A. (1995) “The Impact of Human Resource Management Practi- ces on Turnover, Productivity, and Cor- porate Financial Performance,” Academy of Management Journal, 38 (3): 635-672.
  • Jawahar, I. M. (2001) “Attitudes, Self-Moni- toring, And Appraisal Behaviors.” Jo- urnal (5): 875-883.
  • Keeping, Lisa M. ve Levy, P.E. (2000) “Per- formance Appraisal Reactions: Measu- rement, Modeling, and Method Bias.” Journal of Applied Psychology, 85 (5): 708-723.
  • Kerr, Stephen (1999) “ Organizational Re- wards: Practical, Cost-Neutral Alterna- tives that You may Know, But Don’t Practice.” Organizational Dynamics, 28 (1): 61-70.
  • Kirnan, Jean P., Farley, J.A. ve Geisenger, K.F. (1989) “The Relationship between Recruiting Source, Applicant Quality, and Hire Performance: An Analysis by Sex, nel Psyschology, 42 (2): 293-308.
  • Latham, Gary P. ve Wexley, K. N. (1977) “Behavioral Observation Scales for Per- formance Appraisal Purposes.” Person- nel Psychology, 30: 255-268.
  • Latham, G.P., ve Wexley, K.N. (1981) In- creasing productivity through perfor- mance appraisal. Addison-Wesley Publishing Co., Reading, Massachu- setts.
  • Lawler III, Edward E. (2003) “Reward Prac- tices and Performance Management System nal Dynamics, 32 (4): 396-404.
  • Leana, C. R. ve Van Puren III, H. J. (1999), “Organizational Social Capital and Em- ployment Practices,” Academy of Ma- nagement Review, 24 (8): 538-555.
  • Ledvinka, James (1979), “The Statistical De- finition of Fairness in the Federal Selec- tion Guideleness and its Implications for Minority Employment.” Personnel Psychology, 32: 551-562.
  • Lee, J. S. ve Hsin, P.L. (2004) “Employee Training and Human Capital in Tai- wan.” Journal of World Business, 39: 362-376.
  • Maier, Günter W. ve Brunstein, J. C. (2001) “The Role of Personal Work Goal in Newcomers’ Job Satisfaction And Or- ganizational Commitment: A Longitu- dinal Psychology, 86 (5): 1034- 1042.
  • Mayfield, Eugene C., Brown, S. H. ve Hams- tra, B. W. (1980) “Selection viewing in Industry: An Update of Research and Practice.” Personnel 33: 725-739. I n t e r
  • the Life Insurance Psychology,
  • Meyer, J. P. ve Allen, N. J. (1997), Commit- ment in the Workplace: Theory, Rese- arch, and Application Thousand Oaks, California: Sage Publications.
  • Miller, Janice S. ve Cardy, R. L. (2000) “Self- Monitoring and Performance Apprai- sal: Rating Outcomes in Project Teams.” Journal of Organizational Behavior, 21: 609-626.
  • Mowday, R.T., Steers, R.M. ve Porter, L.W. (1979) “The Mesaurement of Organiza- tional Commitment,” Journal of Voca- tional Behavior, 14: 244-247.
  • Özdamar, K. (1999), Paket Programlar ile İstatistiksel Veri Analizi, İkinci Basım, Kaan Kitapevi, Ankara.
  • Özdamar, K. (2002), Paket Programlar ile İstatistiksel Veri Analizi; Çok Değiş- kenli Analizler, Dördüncü Basım, Kaan Kitapevi, Ankara.
  • Öztürk, Ümit (2008), Performans Değerlen- dirme, http://www.biymed.com/ forum/forum_posts.asp?TID=12190 (01.12.2008).
  • Porter, L.W., Steers, R.M., Mowday, R.T. and Boulian, P.V. (1974) ‘Organizational Commitment, Job Satisfaction, and Tur- nover among Psychiatric Technicians’, Journal of Applied Psychology, 59(5): 603–9.
  • PriceWaterhouseCoopers, (2000) İnsan Kay- nakları Kıyaslaması 2000 Türkiye Ra- poru, Kaynakları.
  • Randall, Donna M. ve O’Driscoll, M. P. (1997), “Affective Versus Calculative Commitment: Human Resource Impli- cations.” The Journal of Social Psycho- logy, 137 (5): 606-617.
  • Reichers, Arnon E. (1985), “A Review and Reconceptualization of Organizational Commitment”, Academy of Manage- ment Review, 10 (3): 465-476.
  • Rogelberg, S. G., Luong, A., Sederburg, M. E. ve Cristol, D. S. (2000 “Employee At- titude Surveys: Examining the Attitu- des of Noncompliant Employees.” Journal of Applied Psychology, 85 (2): 284-293.
  • Rogg, Kirk L., Schmidt, D.B., Shull, C. Ve Scmitt, N. (2001) “Human Resource Practices Organizational Climate and Customer Satisfaction,” Journal of Ma- nagement, 27: 431-449.
  • Sabuncuoğlu, Ebru Tolay (2007), “Eğitim, Örgütsel Bağlılık ve İşten Ayrılma Ni- yeti Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi, Ege Akademik Bakış, 7 (2), 613-628.
  • Shahnawaz, M. G. ve JUyal, R. C. (2006) “Human Resource Management Practi- ces and Organizational Commitment in Different Organizations, Journal of the Indian Academy of Applied Psycho- logy, 32 (3):171-178.
  • Schneider, Benjamin (1978) “Person-Situa- tion Selection: A Review of Some Abi- lity-Situation Interaction Research.” Personnel Psychology, 31: 281-297.
  • Şeref, Besim (2005a), Tıbbi Satış Temsilcile- rinin Başarısını Etkileyen Meslek Grup- ları http://www.besam-ilac.com /makaleler.htm (03.12.2008).
  • Şeref, Besim (2005b), Türkiye'deki Tıbbi Mü- messillerin Sosyo Demografik Özellik- leri Ve Mesleklerine Bakış Açıları, http://www.besam-ilac.com/makale- ler.htm (03.12.2008).
  • TibbiMumessil.Com (2006) Tıbbi mümessil- ler neden işten atılıyor? http://www.tibbimumessil.com/SWA rticle.aspx?IcerikId=2128, (01.12.2008).
  • TibbiMumessil.Com (2007) Eğitim, http://www.tibbimumessil.com/SWA rticle.aspx?IcerikID=1028, (01.12.2008).
  • Waldman, David A., Yammarino, F.J. ve Avolio, B.J. (1990) “A Multiple Level Investigation of Personnel Ratings,” Personnel Psychology, 43 (4): 811-835.
  • Witt, L.A., Kacmar, K.M. ve Andrews, M.C. (2001) “The Interactive Effects of Pro- cedural Justice and Exchange Ideology on Supervisor-Rated Commitment.” Jo- urnal of Organizational Behavior, 22:

İnsan Kaynakları Uygulamaları ve Duygusal Bağlılık Arasındaki İlişki: İlaç Firmaları Satışgücü Üzerine Bir Analiz

Year 2009, Volume: 11 Issue: 3, 131 - 148, 01.09.2009

Yrd. Doç. Dr. İsa İpçioğlu Yrd. Doç. Dr. Gürhan Uysal

Abstract

Bu çalışmanın temel amacı; insan kaynakları uygulamaları ile duygusal bağlılık arasında satış gücü üzerinde nasıl bir ilişki olduğunu ve etkisini incelemektir. İşe alma, eğitim, performans değerleme ve ücretleme insan kaynakları uygulamaları olarak araştırmada dikkate alınmıştır. Araştırma sonucuna göre, insan kaynakları uygulamalarının ilaç firmalarının satışgücü elemanlarında kısmen duygusal bağlılık geliştirdiği anlaşılmaktadır. Çalışmanın bir alt amacı olarak ise insan kaynakları uygulamalarının firmanın satış gücü elemanları üzerinde cinsiyet, yaş, gelir ve firmanın personel sayısı bakımından farklılıklar gösterip göstermediğini tespit etmektir. Yapılan t testi ve one-way ANOVA testi sonuçlarına göre sadece performans değerleme uygulamasında firmaların personel sayısı bakımından farklılıklar vardır. Bu sonuçlar satış gücü elemanlarının insan kaynakları uygulamalarını aynı şekilde algıladığını göstermektedir.

Keywords

İnsan kaynakları uygulamaları Duygusal bağlılık İlaç firmaları Satış gücü

References

  • Adkins, C. L., Russell, C. J. ve Werbel, J. D. (1994) “Judgments of Fit in the Selection Process : The Role of Work Value Con- gruence.” Personnel Psychology, 47, (3): 605-623.
  • Akduman, Hüseyin (2008) İnsan kaynakları mı? Personel mi? Aradaki fark nerede? http://www.tibbimumessil.com/SWA rticle.aspx?IcerikId=2271, (01.12.2008).
  • Albayrak, A. S. ve diğerleri (2005), SPSS Uy- gulamalı Çok Değişkenli İstatistik Tek- nikleri, Ed. Şeref Kalaycı, Asil yayın Dağıtım, Ankara.
  • Aldemir, C, Ataol, A. Ve Budak, G. (2001), İnsan Kaynakları Yönetimi, Barış Ya- yınları, İzmir.
  • Allen, N. J. ve Grisaffe, D. B. (2001) “Emplo- yee Commitment to The Organization and ping the Linkages.” Human Resource Management
  • Review, 11: 209-236.
  • Alpkökin, İpek (2008) “İlaç Sektörü Büyü- yor, Eleman Alımı Hızlanıyor.” Sabah Gazetesi İşte İnsan Eki, İstanbul.
  • Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktoroğlu, S. Ve Yıldırım, E. (2004), Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPPS Uygula- malı, Sakarya Kitabevi, Sakarya.
  • Baş, T. (2001), Anket, Seçkin Yayıncılık, An- kara.
  • Batt, Rosemary (2002) “Managing Customer Services: Human Resource Practices, Quit Rates, Academy of Management Journal, 45 (3): 587-597.
  • Bayraktaroğlu, Serkan, İnsan Kaynakları Yö- netimi, Sakarya Yayıncılık, Adapazarı.
  • Brett, J. F. ve VandeWalle, D. (1999) “Goal Orientation and Goal Content as Pre- dictors of Performance in a Training Program.” Journal of Applied Psycho- logy, 84 (6): 863- 873.
  • Cappelli, Peter (2000) “Managing Without Commitment,” Organizational Dyna- mics, 28 (4): 11-24.
  • Clugston, Michael (2000) “The Mediating Ef- fects of Multidimensional Commitment on Job Satisfaction and Intent to Leave.” Journal of Organizational Behavior, 21:
  • Hanisch, K. A. ve Hulin, C. L. (1994) “Two- Stage Sequential Selection Procedures Using Ability and Training Perfor- mance: Incremental Validity of Beha- vioral Consistency Measures.” Personnel Psychology, 47 (4): 767-785.
  • Heneman, Robert L., Greenberger, D. B. ve Strasser, S. (1988) “The Relationship Between Pay-for-Performance Percep- tions and Pay Satisfaction.” Personnel Psychology, 41 (4): 745-759.
  • Huselid, Mark A. (1995) “The Impact of Human Resource Management Practi- ces on Turnover, Productivity, and Cor- porate Financial Performance,” Academy of Management Journal, 38 (3): 635-672.
  • Jawahar, I. M. (2001) “Attitudes, Self-Moni- toring, And Appraisal Behaviors.” Jo- urnal (5): 875-883.
  • Keeping, Lisa M. ve Levy, P.E. (2000) “Per- formance Appraisal Reactions: Measu- rement, Modeling, and Method Bias.” Journal of Applied Psychology, 85 (5): 708-723.
  • Kerr, Stephen (1999) “ Organizational Re- wards: Practical, Cost-Neutral Alterna- tives that You may Know, But Don’t Practice.” Organizational Dynamics, 28 (1): 61-70.
  • Kirnan, Jean P., Farley, J.A. ve Geisenger, K.F. (1989) “The Relationship between Recruiting Source, Applicant Quality, and Hire Performance: An Analysis by Sex, nel Psyschology, 42 (2): 293-308.
  • Latham, Gary P. ve Wexley, K. N. (1977) “Behavioral Observation Scales for Per- formance Appraisal Purposes.” Person- nel Psychology, 30: 255-268.
  • Latham, G.P., ve Wexley, K.N. (1981) In- creasing productivity through perfor- mance appraisal. Addison-Wesley Publishing Co., Reading, Massachu- setts.
  • Lawler III, Edward E. (2003) “Reward Prac- tices and Performance Management System nal Dynamics, 32 (4): 396-404.
  • Leana, C. R. ve Van Puren III, H. J. (1999), “Organizational Social Capital and Em- ployment Practices,” Academy of Ma- nagement Review, 24 (8): 538-555.
  • Ledvinka, James (1979), “The Statistical De- finition of Fairness in the Federal Selec- tion Guideleness and its Implications for Minority Employment.” Personnel Psychology, 32: 551-562.
  • Lee, J. S. ve Hsin, P.L. (2004) “Employee Training and Human Capital in Tai- wan.” Journal of World Business, 39: 362-376.
  • Maier, Günter W. ve Brunstein, J. C. (2001) “The Role of Personal Work Goal in Newcomers’ Job Satisfaction And Or- ganizational Commitment: A Longitu- dinal Psychology, 86 (5): 1034- 1042.
  • Mayfield, Eugene C., Brown, S. H. ve Hams- tra, B. W. (1980) “Selection viewing in Industry: An Update of Research and Practice.” Personnel 33: 725-739. I n t e r
  • the Life Insurance Psychology,
  • Meyer, J. P. ve Allen, N. J. (1997), Commit- ment in the Workplace: Theory, Rese- arch, and Application Thousand Oaks, California: Sage Publications.
  • Miller, Janice S. ve Cardy, R. L. (2000) “Self- Monitoring and Performance Apprai- sal: Rating Outcomes in Project Teams.” Journal of Organizational Behavior, 21: 609-626.
  • Mowday, R.T., Steers, R.M. ve Porter, L.W. (1979) “The Mesaurement of Organiza- tional Commitment,” Journal of Voca- tional Behavior, 14: 244-247.
  • Özdamar, K. (1999), Paket Programlar ile İstatistiksel Veri Analizi, İkinci Basım, Kaan Kitapevi, Ankara.
  • Özdamar, K. (2002), Paket Programlar ile İstatistiksel Veri Analizi; Çok Değiş- kenli Analizler, Dördüncü Basım, Kaan Kitapevi, Ankara.
  • Öztürk, Ümit (2008), Performans Değerlen- dirme, http://www.biymed.com/ forum/forum_posts.asp?TID=12190 (01.12.2008).
  • Porter, L.W., Steers, R.M., Mowday, R.T. and Boulian, P.V. (1974) ‘Organizational Commitment, Job Satisfaction, and Tur- nover among Psychiatric Technicians’, Journal of Applied Psychology, 59(5): 603–9.
  • PriceWaterhouseCoopers, (2000) İnsan Kay- nakları Kıyaslaması 2000 Türkiye Ra- poru, Kaynakları.
  • Randall, Donna M. ve O’Driscoll, M. P. (1997), “Affective Versus Calculative Commitment: Human Resource Impli- cations.” The Journal of Social Psycho- logy, 137 (5): 606-617.
  • Reichers, Arnon E. (1985), “A Review and Reconceptualization of Organizational Commitment”, Academy of Manage- ment Review, 10 (3): 465-476.
  • Rogelberg, S. G., Luong, A., Sederburg, M. E. ve Cristol, D. S. (2000 “Employee At- titude Surveys: Examining the Attitu- des of Noncompliant Employees.” Journal of Applied Psychology, 85 (2): 284-293.
  • Rogg, Kirk L., Schmidt, D.B., Shull, C. Ve Scmitt, N. (2001) “Human Resource Practices Organizational Climate and Customer Satisfaction,” Journal of Ma- nagement, 27: 431-449.
  • Sabuncuoğlu, Ebru Tolay (2007), “Eğitim, Örgütsel Bağlılık ve İşten Ayrılma Ni- yeti Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi, Ege Akademik Bakış, 7 (2), 613-628.
  • Shahnawaz, M. G. ve JUyal, R. C. (2006) “Human Resource Management Practi- ces and Organizational Commitment in Different Organizations, Journal of the Indian Academy of Applied Psycho- logy, 32 (3):171-178.
  • Schneider, Benjamin (1978) “Person-Situa- tion Selection: A Review of Some Abi- lity-Situation Interaction Research.” Personnel Psychology, 31: 281-297.
  • Şeref, Besim (2005a), Tıbbi Satış Temsilcile- rinin Başarısını Etkileyen Meslek Grup- ları http://www.besam-ilac.com /makaleler.htm (03.12.2008).
  • Şeref, Besim (2005b), Türkiye'deki Tıbbi Mü- messillerin Sosyo Demografik Özellik- leri Ve Mesleklerine Bakış Açıları, http://www.besam-ilac.com/makale- ler.htm (03.12.2008).
  • TibbiMumessil.Com (2006) Tıbbi mümessil- ler neden işten atılıyor? http://www.tibbimumessil.com/SWA rticle.aspx?IcerikId=2128, (01.12.2008).
  • TibbiMumessil.Com (2007) Eğitim, http://www.tibbimumessil.com/SWA rticle.aspx?IcerikID=1028, (01.12.2008).
  • Waldman, David A., Yammarino, F.J. ve Avolio, B.J. (1990) “A Multiple Level Investigation of Personnel Ratings,” Personnel Psychology, 43 (4): 811-835.
  • Witt, L.A., Kacmar, K.M. ve Andrews, M.C. (2001) “The Interactive Effects of Pro- cedural Justice and Exchange Ideology on Supervisor-Rated Commitment.” Jo- urnal of Organizational Behavior, 22:
There are 51 citations in total.

Details

Other ID JA24DH45VT
Journal Section Articles
Authors

Yrd. Doç. Dr. İsa İpçioğlu This is me

Yrd. Doç. Dr. Gürhan Uysal This is me

Publication Date September 1, 2009
Published in Issue Year 2009 Volume: 11 Issue: 3

Cite

APA İpçioğlu, Y. D. D. İ., & Uysal, Y. D. D. G. (2009). İnsan Kaynakları Uygulamaları ve Duygusal Bağlılık Arasındaki İlişki: İlaç Firmaları Satışgücü Üzerine Bir Analiz. ISGUC The Journal of Industrial Relations and Human Resources, 11(3), 131-148.
AMA İpçioğlu YDDİ, Uysal YDDG. İnsan Kaynakları Uygulamaları ve Duygusal Bağlılık Arasındaki İlişki: İlaç Firmaları Satışgücü Üzerine Bir Analiz. isguc. September 2009;11(3):131-148.
Chicago İpçioğlu, Yrd. Doç. Dr. İsa, and Yrd. Doç. Dr. Gürhan Uysal. “İnsan Kaynakları Uygulamaları Ve Duygusal Bağlılık Arasındaki İlişki: İlaç Firmaları Satışgücü Üzerine Bir Analiz”. ISGUC The Journal of Industrial Relations and Human Resources 11, no. 3 (September 2009): 131-48.
EndNote İpçioğlu YDDİ, Uysal YDDG (September 1, 2009) İnsan Kaynakları Uygulamaları ve Duygusal Bağlılık Arasındaki İlişki: İlaç Firmaları Satışgücü Üzerine Bir Analiz. ISGUC The Journal of Industrial Relations and Human Resources 11 3 131–148.
IEEE Y. D. D. İ. İpçioğlu and Y. D. D. G. Uysal, “İnsan Kaynakları Uygulamaları ve Duygusal Bağlılık Arasındaki İlişki: İlaç Firmaları Satışgücü Üzerine Bir Analiz”, isguc, vol. 11, no. 3, pp. 131–148, 2009.
ISNAD İpçioğlu, Yrd. Doç. Dr. İsa - Uysal, Yrd. Doç. Dr. Gürhan. “İnsan Kaynakları Uygulamaları Ve Duygusal Bağlılık Arasındaki İlişki: İlaç Firmaları Satışgücü Üzerine Bir Analiz”. ISGUC The Journal of Industrial Relations and Human Resources 11/3 (September 2009), 131-148.
JAMA İpçioğlu YDDİ, Uysal YDDG. İnsan Kaynakları Uygulamaları ve Duygusal Bağlılık Arasındaki İlişki: İlaç Firmaları Satışgücü Üzerine Bir Analiz. isguc. 2009;11:131–148.
MLA İpçioğlu, Yrd. Doç. Dr. İsa and Yrd. Doç. Dr. Gürhan Uysal. “İnsan Kaynakları Uygulamaları Ve Duygusal Bağlılık Arasındaki İlişki: İlaç Firmaları Satışgücü Üzerine Bir Analiz”. ISGUC The Journal of Industrial Relations and Human Resources, vol. 11, no. 3, 2009, pp. 131-48.
Vancouver İpçioğlu YDDİ, Uysal YDDG. İnsan Kaynakları Uygulamaları ve Duygusal Bağlılık Arasındaki İlişki: İlaç Firmaları Satışgücü Üzerine Bir Analiz. isguc. 2009;11(3):131-48.