Tanzimat Dönemi’nde Edebi Muhalefet
Year 2019,
Volume: 4 Issue: 1, 41 - 50, 05.02.2019
Çiğdem Erdem
,
Satuk Buğra Çetinkaya
Abstract
Tanzimat Dönemi kültürel anlamda önemli değişiklikleri
beraberinde getirmiştir. Özellikle Islahat Fermanı sonrası gazete aracılığı ile
başlayan edebi muhalefet uyandırdığı etkiler ve kamuoyunun gelişimi ile beraber
siyasal bir anlam kazanmıştır. Ancak bu anlamların gerisinde edebi nitelikleri
değişen bir kültür dünyasının yattığı ortadadır. Ortaya konan eserlerin
reformlara karşı duranları veya mevcut reformistleri yermekten öteye geçtiği
açıkça öne sürülebilir. Bu durum layihalarda görülen önerilerden farklı olarak
belirli bir fikre, toplum görüşüne ve bilince dayanması yöneyle de önemli
ölçüde siyasal bir niteliğe sahiptir. Edebi muhalefet, edebiyatın ideolojik
yeniden üretiminde önemli bir anlam taşıması açısından da teknik değişimini
aşmış, sosyal ve siyasal işlevleri -kimlik, birey ve toplum ile ilgili- olan bir kisveye sahip olmuştur.
References
- KAYNAKÇA1. Aristo. (2006). Poetika. (13.Baskı). (Çev:İsmail Tunalı). İstanbul: Remzi Kitabevi Yayınları
- 2. Baykal, H. (1990). Türk Basın Tarihi. 1831-1923: Tanzimat, Meşrutiyet, Millî Mücadele Dönemleri. (1.Baskı). İstanbul: Alfa Yayıncılık
- 3. Berkes, N. (2017). Türkiye’de Çağdaşlaşma. (25.Baskı). (Çev:Ahmet Kuyaş). İstanbul: YKY Yayınları
- 4. Dino, G. (1951). Tanzimattan Sonra Gerçekliğe Doğru. A.Ü.D.T.C.F. Dergisi. 9(3)
- 5. Ebüzziya. Z. (1997). Şinasi. (1.Baskı). (Haz: Hüseyin Çelik). İstanbul: İletişim Yayınları
- 6. Eliot, T. S. (1983).Edebiyat Üzerine Düşünceler. (1.Baskı). (Çev: Sevim Kantarcıoğlu). Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları
- 7. Ertuğ, H. R. (1970). Basın ve Yayın Hareketleri Tarihi Cilt I. (Baskı Yok). İstanbul: İ. Ü. İktisat Fakültesi Yayınları
- 8. Heywood, A. (2012). Siyaset Teorisine Giriş. (5.Baskı). (Çev: Hızır Murat Köse). İstanbul:Küre Yayınları
- 9. İnuğur, M. N. (1993). Basın ve Yayın Tarihi. (3.Baskı). İstanbul: Der Yayınları
- 10. Kaplan, M. (1992). Kültür ve Dil. (7.Baskı). İstanbul: Dergah Yayınları
- 11. Kaplan, M. (1997). Türk Edebiyatı Üzerinde Araştırmalar 1. (4.Baskı). İstanbul: Dergah Yayınları
- 12. Kaplan, M. (2006). Türk Edebiyatı Üzerine Araştırmalar 2 .(7.Baskı). İstanbul: Dergah Yayınları
- 13. Kavcar, C. (1985). Batılılaşma Açısından Servet-i Fünun Romanı. (1.Baskı). Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları
- 14. Kavcar, C. (1993). ‘’Namık Kemal’in Üslûp ve Anlayışı’’. Müjgan Cunbur(Editör). Doğumunun Yüzellinci Yılında Namık Kemal. (Baskı Yok). Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları
- 15. Koray, E. (1987).‘’Sultan Abdülaziz’e Karşı Girişilen Bir Suikast Olayı ve Hüseyin Vasfi Paşa’’. Belleten. 51(199)
- 16. Kuntay, M. C. (2010). Namık Kemal- Devrinin İnsanları ve Olayları Arasında Cilt 1. (1.Baskı). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları
- 17. Mardin, Ş. (2015). Türk Modernleşmesi. (24.Baskı). (Der: Türköne, M. ve Önder,T.). İstanbul: İletişim Yayınları
- 18. Mardin, Ş. (2015). Yeni Osmanlı Düşüncesinin Doğuşu. (12.Baskı). (Çev: İrfan Erdoğan, Mümtazer Türköne, Fahri Unan). İstanbul: İletişim Yayınları
- 19. Moran, B. (1991). Edebiyat Kuramları ve Eleştirileri. (8.Baskı). İstanbul: İletişim Yayınları
- 20. Moran, B. (2000). Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış 1 Ahmet Mithat’tan Ahmet Hamdi Tanpınar’a. (9.Baskı). İstanbul: İletişim Yayınları
- 21. Namık Kemal. (1866). ‘’Lisan-ı Osmani’nin Edebiyatı Hakkında Bazı Mülahazat-ı Şamildir’’. (Haz. ve Sad. Kazım Yetiş). (1996). Namık Kemal’in Türk Dili ve Edebiyatı Üzerine Görüşleri ve Yazıları. (2.Baskı). İstanbul: Alfa Yayınları
- 22. Parla, J. (2009). ‘’Tanzimat Edebiyatı’nda Siyasi Fikirler’’ T.Bora, M.Gültekingil, (Editörler). Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce Cilt 1: Cumhuriyet’e Devreden Düşünce Mirası Tanzimat ve Meşrutiyet’in Birikimi. Sekizinci Baskı. İstanbul: İletişim Yayınları
- 23. Sunar, İ. (1986). Düşün ve Toplum. (1.Baskı). Ankara: Birey ve Toplum Yayınları
- 24. Tanpınar, A. H. (1982). 19. Asır Türk Edebiyatı Tarihi. (Baskı Yok). İstanbul:Çağlayan Kitabevi
- 25. Topuz, H. (1973). 100 Soruda Türk Basın Tarihi. (1.Baskı). İstanbul: Gerçek Yayınları
Literary Opposition in the Tanzimat Period
Year 2019,
Volume: 4 Issue: 1, 41 - 50, 05.02.2019
Çiğdem Erdem
,
Satuk Buğra Çetinkaya
Abstract
The Tanzimat Period brought about important
cultural changes. The literary opposition, which began with the newspaper after
the Islahat Fermanı, gained political meaning with the effects it aroused and
the development of public opinion. However, it is clear that behind these
meanings there is a cultural world whose literary qualities change. It can be
argued that the literary works outlined aim at more than criticizing the
opponents of reform or the existing reformists. This situation, unlike the
suggestions seen in the explanatory document, has a significant political
character from the point of view of a certain idea, community view and
consciousness. The literary opposition has had a social and political function
which has exceeded its technical change in terms of having an important meaning
in the ideological reproduction of literature.
References
- KAYNAKÇA1. Aristo. (2006). Poetika. (13.Baskı). (Çev:İsmail Tunalı). İstanbul: Remzi Kitabevi Yayınları
- 2. Baykal, H. (1990). Türk Basın Tarihi. 1831-1923: Tanzimat, Meşrutiyet, Millî Mücadele Dönemleri. (1.Baskı). İstanbul: Alfa Yayıncılık
- 3. Berkes, N. (2017). Türkiye’de Çağdaşlaşma. (25.Baskı). (Çev:Ahmet Kuyaş). İstanbul: YKY Yayınları
- 4. Dino, G. (1951). Tanzimattan Sonra Gerçekliğe Doğru. A.Ü.D.T.C.F. Dergisi. 9(3)
- 5. Ebüzziya. Z. (1997). Şinasi. (1.Baskı). (Haz: Hüseyin Çelik). İstanbul: İletişim Yayınları
- 6. Eliot, T. S. (1983).Edebiyat Üzerine Düşünceler. (1.Baskı). (Çev: Sevim Kantarcıoğlu). Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları
- 7. Ertuğ, H. R. (1970). Basın ve Yayın Hareketleri Tarihi Cilt I. (Baskı Yok). İstanbul: İ. Ü. İktisat Fakültesi Yayınları
- 8. Heywood, A. (2012). Siyaset Teorisine Giriş. (5.Baskı). (Çev: Hızır Murat Köse). İstanbul:Küre Yayınları
- 9. İnuğur, M. N. (1993). Basın ve Yayın Tarihi. (3.Baskı). İstanbul: Der Yayınları
- 10. Kaplan, M. (1992). Kültür ve Dil. (7.Baskı). İstanbul: Dergah Yayınları
- 11. Kaplan, M. (1997). Türk Edebiyatı Üzerinde Araştırmalar 1. (4.Baskı). İstanbul: Dergah Yayınları
- 12. Kaplan, M. (2006). Türk Edebiyatı Üzerine Araştırmalar 2 .(7.Baskı). İstanbul: Dergah Yayınları
- 13. Kavcar, C. (1985). Batılılaşma Açısından Servet-i Fünun Romanı. (1.Baskı). Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları
- 14. Kavcar, C. (1993). ‘’Namık Kemal’in Üslûp ve Anlayışı’’. Müjgan Cunbur(Editör). Doğumunun Yüzellinci Yılında Namık Kemal. (Baskı Yok). Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları
- 15. Koray, E. (1987).‘’Sultan Abdülaziz’e Karşı Girişilen Bir Suikast Olayı ve Hüseyin Vasfi Paşa’’. Belleten. 51(199)
- 16. Kuntay, M. C. (2010). Namık Kemal- Devrinin İnsanları ve Olayları Arasında Cilt 1. (1.Baskı). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları
- 17. Mardin, Ş. (2015). Türk Modernleşmesi. (24.Baskı). (Der: Türköne, M. ve Önder,T.). İstanbul: İletişim Yayınları
- 18. Mardin, Ş. (2015). Yeni Osmanlı Düşüncesinin Doğuşu. (12.Baskı). (Çev: İrfan Erdoğan, Mümtazer Türköne, Fahri Unan). İstanbul: İletişim Yayınları
- 19. Moran, B. (1991). Edebiyat Kuramları ve Eleştirileri. (8.Baskı). İstanbul: İletişim Yayınları
- 20. Moran, B. (2000). Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış 1 Ahmet Mithat’tan Ahmet Hamdi Tanpınar’a. (9.Baskı). İstanbul: İletişim Yayınları
- 21. Namık Kemal. (1866). ‘’Lisan-ı Osmani’nin Edebiyatı Hakkında Bazı Mülahazat-ı Şamildir’’. (Haz. ve Sad. Kazım Yetiş). (1996). Namık Kemal’in Türk Dili ve Edebiyatı Üzerine Görüşleri ve Yazıları. (2.Baskı). İstanbul: Alfa Yayınları
- 22. Parla, J. (2009). ‘’Tanzimat Edebiyatı’nda Siyasi Fikirler’’ T.Bora, M.Gültekingil, (Editörler). Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce Cilt 1: Cumhuriyet’e Devreden Düşünce Mirası Tanzimat ve Meşrutiyet’in Birikimi. Sekizinci Baskı. İstanbul: İletişim Yayınları
- 23. Sunar, İ. (1986). Düşün ve Toplum. (1.Baskı). Ankara: Birey ve Toplum Yayınları
- 24. Tanpınar, A. H. (1982). 19. Asır Türk Edebiyatı Tarihi. (Baskı Yok). İstanbul:Çağlayan Kitabevi
- 25. Topuz, H. (1973). 100 Soruda Türk Basın Tarihi. (1.Baskı). İstanbul: Gerçek Yayınları