OKUL PSİKOLOJİK DANIŞMANLARININ 2023 EĞİTİM VİZYONUNDA REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMANLIK ALANINA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİNİN İNCELENMESİ

Year 2022, Volume: 21 Issue: 45, 1137 - 1172, 30.12.2022

Esra Töre Ayşe Rukiye Yayla

https://doi.org/10.46928/iticusbe.1101312

Abstract

Amaç: Bu araştırmanın amacı okul psikolojik danışmanlarının, “2023 Eğitim Vizyon Belgesi” ve içinde yer alan rehberlik ve psikolojik danışma alan politikaları hakkındaki görüşlerinin incelenmesidir.
Yöntem: Araştırmada nitel araştırma modelinin olgubilim/fenomenoloji deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2020-2021 eğitim-öğretim yılında İstanbul ilinin Ataşehir, Ümraniye, Üsküdar, Sancaktepe, Sarıyer ve Başakşehir ilçelerinde Millî Eğitim Bakanlığına bağlı okullarda görev yapmakta olan ve farklı görev sürelerine sahip 12 okul psikolojik danışmanı oluşturmaktadır. Yapılan görüşmeler kayıt altına alınmış ve içerik analizi yapılmıştır. Elde edilen bulgular belirlenen amaçlar doğrultusunda analiz edilmiştir. Açık kodlama ile belirlenen kodlar bir araya getirilerek alt temalar elde edilmiştir. Daha sonra elde edilen alt temaların gruplandırılması ile üst düzey soyutlama gerçekleştirilmiş ve ana eksen kodlar geliştirilmiştir. Eksen kodlar içinden merkezî ağırlığı bulunan temel kod etrafında ilgili alt kategorilerin bir araya getirilmesi ile oluşturulan seçici kodlama yapılmıştır. Yapılan görüşmeler sonucunda 2023 Eğitim Vizyonu kavramı etrafında 15 alt tema belirlenmiştir.
Bulgular: 2023 Eğitim Vizyonu kavramı etrafında “vizyon, rehberlik, rehber öğretmen, ölçme araçları, mesleki ve teknik rehberlik, uygulanabilirlik, PDR hizmeti, RAM, mesleki gelişim, sınıf rehber öğretmenliği, YÖK işbirliği, özel yetenek, toplum hizmeti, kaynaştırma ve kaynaştırma modeli” alt temaları oluşturulmuştur. Araştırma verilerinden okul psikolojik danışmanlarının vizyon belgesini olumlu değerlendirdiği, vizyon belgesinin uygulanabilirliğine ilişkin bazı tereddütlerinin bulunduğu, bu tereddütleri gidermenin yolu olarak ise uygulanan her aşamadan sonra raporlamanın yapılması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
Özgünlük: Okullarda görev yapan psikolojik danışmanların 2023 Eğitim Vizyonu rehberlik ve psikolojik danışmanlık politikalarının işlevselliği ve niteliği ile ilgili görüşlerinin eğitimdeki işbirliğinin önemli bir parçası olduğu bir düşünülmektedir. Bu araştırma eğitimde ulaşılmak istenen hedeflerin rehberlik ve psikolojik danışmanlık alanında gerçekleştirilmesinin ne kadar mümkün olduğunun ortaya konması açısından önemlidir.

Keywords

2023 Eğitim Vizyonu, Okul Psikolojik Danışmanı, Okul Rehberlik Hizmetleri

EXAMINING OF OPINIONS OF SCHOOL PSYCHOLOGICAL COUNSELORS ABOUT THE 2023 EDUCATIONAL VISION IN THE FIELD OF GUIDANCE AND PSYCHOLOGICAL COUNSELING

Abstract

Purpose: This research aims to examine the opinions of school counselors about the "2023 Education Vision Document" and the policies in the field of guidance and counseling.
Method: The phenomenology pattern of the qualitative research model was used in the research. The study group of the research consists of 12 school counselors who work in schools affiliated with the Ministry of National Education in Ataşehir, Ümraniye, Üsküdar, Sancaktepe, Sarıyer, and Başakşehir districts of Istanbul in the 2020-2021 academic year and have different terms of duty. The interviews were recorded, and content analysis was made. The findings were analyzed in line with the determined purposes. Sub-themes were obtained by bringing together the codes determined by open coding. Then, by grouping the sub-themes obtained, high-level abstraction was realized, and the central axis codes were developed. Selective coding was made by combining the relevant sub-categories around the basic code with central weight among the axis codes. As a result of the interviews, 15 sub-themes were determined around the concept of the 2023 Education Vision.
Findings: It is thought that the opinions of the psychological counselors working in schools about the functionality and quality of the 2023 Education Vision guidance and psychological counseling policies are an essential part of the cooperation in education. This research is important in revealing how possible it is to achieve the goals desired to be achieved in education in the field of guidance and psychological counseling.
Originality: It is thought that the opinions of the psychological counselors working in schools about the functionality and quality of the 2023 Education Vision guidance and psychological counseling policies are an important part of the cooperation in education. This research is important in terms of revealing how possible it is to achieve the goals desired to be achieved in education in the field of guidance and psychological counseling.

Keywords

2023 Education Vision, School Psychological Counselor, School Guidance Services

References

• Akkaya, C. (2020). 2023 Eğitim Vizyonu kapsamında temel eğitimde yapılacak değişikliklere ilişkin yönetici görüşleri (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• Akyıldız, S., Filiz, T., ve Kayser, V. (2019). Okul müdürlerinin 2023 Eğitim Vizyon Belgesinde yer alan yöneticilerin mesleki gelişimlerine ilişkin düzenlemelere yönelik görüşlerinin incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 48(1): 793-826.
• Akyıldız, S., Yurtbakan, E. ve Tok, R. (2019). 2023 Eğitim Vizyon Belgesinde yer alan öğretmenlerin mesleki gelişimleri ile ilgili politikaların öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Milli Eğitim Dergisi, 48(1): 827-852.
• Arslan, H. ve Şahin, T. (2013), Hizmet içi eğitimlerin video konferans sistemiyle verilmesine öğretmen görüşleri, The Journal of Instructional Tecnologies & Teacher Education, 3, 34-41.
• Baltacı, A. ve Coşkun, M. K. (2019). 2023 Eğitim Vizyon Belgesine ilişkin öğretmen algısı. Journal of Hasan Ali Yücel Faculty of Education/Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi (HAYEF), 16(2): 130-155
• Boncuk, A. (2020). 2023 Vizyon belgesinde öğretmenlik mesleğine ilişkin politikaların öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Anatolian Turk Education Journal, 2(1): 55-73.
• Bozkur, B. (2019). Okul psikolojik danışmanlığında konsültasyon hizmetleri ve psikolojik danışmanların konsültasyon yeterlik düzeylerinin incelenmesi (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Mersin Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Mersin.
• Büyüköztürk, Ş. (2012). Örnekleme Yöntemleri. Erişim Adresi (31 Aralık2020): http://w3.balikesir.edu.tr/~msackes/wp/wp-content/uploads/2012/03/BAYFinalKonulari.pdf
• Creswell, J. W. (2013). Nitel Araştırma ve Araştırma Tasarımı: Beş Yaklaşımdan Seçim. London: SAGE.
• Çokamay, G., Kapçı, E. G. ve Sever, M. (2017). Okul ruh sağlığı hizmetlerinde yaşanan sorunlar: psikolojik danışmanların görüşleri. Elementary Education Online, 16(4): 1395-1406.
• Demirci, İ. (2019). Türkiye’nin 2023 Eğitim Vizyonunda psikolojik danışmanlık ve rehberlik hizmetleri. V. Uluslararası TURKCESS Eğitim ve Sosyal Bilimler Kongresi Tam Metin Kitapçığı, İstanbul.
• Doğan, S. (2019). 2023 Eğitim Vizyonu Belgesine ilişkin okul yöneticileri ve öğretmen görüşleri. Cumhuriyet International Journal of Education, 8(2): 571-592.
• Doğan, S. (2000). Okul rehberliği ve danışmanlığı alanında çağdaş bir yaklaşım: kapsamlı rehberlik program modeli. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 11(13): 56-58.
• Duran, E. ve Kurt, M. (2019). 2023 Eğitim Vizyonuna ilişkin öğretmen görüşleri. Uluslararası Sosyal Bilgilerde Yeni Yaklaşımlar Dergisi (IJONASS), 3(1): 90-106.
• Erlandson, D. A., Harris, E. L., Skipper, B. L., ve Allen, S. D. (1993). Doing Naturalistic Inquiry: A Guide to Methods. Newyork: Sage Publications.
• Ertürk, A. (2020). 2023 Eğitim Vizyonu: Sorunlara çare mi? Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,48: 321-345. doi: 10.9779/pauefd.537273
• Korkut Fidan, F. ve Owen D. W. (2008) Okul psikolojik danışmanlarının rol ve işlevleri: Yöneticiler ve psikolojik danışmanların görüşleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 41(1): 207-222.
• Hamamcı, Z. Murat, M. ve Çoban, E. (2004) Gaziantepteki okullarda çalışan psikolojik danışmanların mesleki sorunlarının incelenmesi. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi. Malatya.
• Hatunoğlu, A. ve Hatunoğlu, Y. (2006). Okullarda verilen rehberlik hizmetlerinin problem alanları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 14(1): 333-338.
• Işık Tokmak, A. (2019). Okul psikolojik danışmanlarının mesleki doyumlarını etkileyen etmenlerin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Kılıç-Memur, H. N. (2020). Okul psikolojik danışmanlarının görüşmelerde yaşadıkları zorluklarla baş etme süreçleri: bir gömülü desen araştırması (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Koçoğlu, T. (2019). Özel eğitim öğrencilerinin okul psikolojik danışmanlık ve rehberlik servisi rehberliğindeki eğitiminde bütünleştirici bir yaklaşım örneğinin incelenmesi: kalem özel eğitim modeli (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• MEB (2018). 2023 Eğitim Vizyonu. Erişim Adresi (11 Ocak 2020): http://2023vizyonu.meb.gov.tr/doc/2023_EGITIM_VIZYONU.pdf [20 Mayıs 2021].
• Mingat, A., Tan, J. P. ve Sosale, S. (2003). Tools for Education Policy Analysis (Vol. 1). World Bank Publications.
• Neuman, W. (2007). Sosyal Araştırma Yöntemlerinin Temelleri: Nitel ve Nicel Yaklaşımlar. Boston: Allyn ve Bacon.
• Öz-Soysal, F. S., Uz Baş, A. & Aysan, F. Okul psikolojik danışmanlarının psikolojik danışma yaklaşımlarına ilişkin görüşleri. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 6(46), 53-69
• Özmen, A. (2019). 2023 Eğitim Vizyonu ve rehberlik hizmetleri üzerine bir değerlendirme. F. Tanhan (Ed.), Türkiye Eğitim Vizyonu Üzerine Değerlendirmeler, Ankara: Pegem Akademi, 277-290.
• Patton, M. (2002). Qualitative Research and Evaluation Methods (3rd Ed.). London: Sage Publications.
• Phillips, D. A., ve Shonkoff, J. P. (Eds.). (2000). From Neurons to Neighborhoods: The Science of Early Childhood Development. National Academies Press.
• Şahin, C. ve Pehlivan G. (2006). Kırşehir Rehberlik ve Araştırma Merkezi özel eğitim bölümünde incelenen öğrencilerin çeşitli değişkenlere göre nitelikleri. Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1): 175-189.
• Tagay, Ö., ve Çakar, F. S. (2017). Okullarda yürütülen psikolojik danışma ve rehberlik hizmetlerine ilişkin okul psikolojik danışmanlarının görüşleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(3): 1168-1186.
• Terzi, Ş., Tekinalp, B. E. ve Leuwerke, W. (2011). Psikolojik danışmanların okul psikolojik danışma ve rehberlik hizmetleri modeline dayalı olarak geliştirilen kapsamlı psikolojik danışma ve rehberlik programını değerlendirmeleri. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 1(1): 51-60.
• Tuğrul, B. ve Duran, E. (2003), Her çocuk başarılı olmak için bir şansa sahiptir: zekânın çok boyutluluğu çoklu zekâ kuramı, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 24.224–233.
• Türnüklü, A. (2000). Eğitim bilim araştırmalarında etkin olarak kullanılabilecek nitel bir araştırma tekniği: görüşme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 6(4): 543-559.
• Uluğ, F. (2018, Aralık). Bir Politika Belgesi Olarak 2023 Eğitim Vizyonu. N. Taşçıoğlu (ed.), X. Uluslararası Eğitim Denetimi Kongresi içinde (14-26. ss.). Ankara.
• Uzbaş, A. (2010). Okul Psikolojik danışmanlarının okulda saldırganlık ve şiddete yönelik görüşlerinin değerlendirilmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (18): 90-110.
• Uyan, S. (2018) 2023 Eğitim Vizyonu. Türkiye Gazetesi. https://www.turkiyegazetesi.com.tr/yazarlar/salih-uyan/604886.aspx Erişim Adresi: (28 Ocak 2021).
• Ülgen, H., ve Mirze, S. K. (2010). İşletmelerde Stratejik Yönetim (5. Baskı). İstanbul: Beta Yayınları.
• Ültanır, E. (2000). Okul psikologluğu ve okul psikolojik danışmanlığı. Milli Eğitim Dergisi, 148: 9-16.
• Ünal, O., ve Koç, A. (2019). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin 2023 Eğitim Vizyonuna yönelik görüşlerinin incelenmesi. Journal of Innovative Research in Social Studies, 1(2): 64-79.
• Yerin-Güneri, O. Y., Kavas, A. B., ve Koydemir, S. (2007). Okul psikolojik danışmanlarının profesyonel gelişimi: acemilikten olgunlaşmaya giden zorlu yol. R. Özyürek, F. Korkut Owen ve DW Owen (Editörler). Gelişen Psikolojik Danışma ve Rehberlik, Meslekleşme Sürecinde İlerlemeler, 1, Ankara: Nobel Yayın, 139-161.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, (9. bs.). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, H. ve Düğenci, M. (2010). Hizmet içi eğitime farklı bir yaklaşım: e-hizmet içi eğitim. Akademik Bilişim’10-XII. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri. Muğla Üniversitesi, Muğla.