ENERJİ SEKTÖRÜNDE YAPILAN FİNANSAL PERFORMANS ANALİZİNDE STOK BULUNDURMANIN ETKİSİ

Year 2024, Volume: 23 Issue: 49, 1530 - 1543, 30.06.2024

Seher Kadıoğlu Necdet Sensoy

https://doi.org/10.46928/iticusbe.1451546

Abstract

Özet
Bu özgün çalışmada, Borsa İstanbul’da enerji sektöründe yer alan firmalardan stok bulunduran ve stok bulundurmayan firmaların bu özelliklerinin performanslarını nasıl etkilediğini tespit etmek amacı ile stok bulunduran Aygaz ve stok bulundurmayan Zorlu Enerji firmalarının finansal oranları karşılaştırılmıştır. Analizde enerji sektöründe faaliyet gösteren iki firmanın 2005/1 ve 2022/1 dönemleri arasındaki finansal verileri kullanılarak oranlar hesaplanmıştır. Analizde finansal performansı temsilen FK (Net kâr/Faaliyet kârı) bağımlı değişken olarak alınmıştır. Bağımsız değişken olarak 15 farklı geleneksel oran kullanılmıştır.
Amaç: Stok bulunduran işletmenin stok bulundurmayan işletmeye göre daha yüksek finansman gideri olacağı için sermaye yapıları aynı veya benzer olan firmalardan stok bulunduranın faaliyet kârlılığının bulundurmayana göre daha düşük olduğunun belirlenmesi.
Yöntem: Enerji sektöründe faaliyet gösteren stok bulunduran ve bulundurmayan firmaların faaliyet kârlılığı üzerinde etkili oranların farklılığını tespit etmek amacıyla basit doğrusal regresyon modeli uygulanmıştır.
Bulgular: Çalışmanın sonucunda stok bulundurma özelliğine göre firmalarda faaliyet kârlılığını etkileyen oranların farklılık gösterdiği tespit edilmiştir Stok bulunduran Aygaz A.Ş.’nin faaliyet kârlılığı stok bulundurmayan Zorlu A.Ş.’nin faaliyet kârlılığından düşük olduğu gözlenmiştir. Bu bulgu çalışmanın hipotezine uygun olmakla beraber, benzer sermaye yapıları olan firmalara ulaşılamadığı için hipotezdeki bu koşul yerine gelmemiştir. Sonuç olarak hipotezdeki beklenti olan stok bulunduran firmadaki faaliyet kârlılığının stok bulundurmayana göre düşük olması hesaplanan oranlar ile doğrulanmaktadır,
Özgünlük: Yapılan çalışmanın özgün tarafı hem dönemsel hem de etkinlik ölçümleri dikkate alınarak literatüre katkıda bulunması amaçlanmaktadır.

JEL Sınıflandırması: C32, M40, B26

Keywords

Enerji Sektörü, Oran Analizi, Faaliyet Kârlılığı, Regresyon Analizi

THE EFFECT OF KEEPING INVENTORY ON FINANCIAL PERFORMANCE OF THE ENERGY SECTOR COMPANIES

Abstract

Abstract
In this research, the financial ratios of Aygaz, which keeps inventory, and Zorlu Enerji, which does not keep inventory, were compared to determine how these characteristics affect their performance Using financial data from two companies operating in the energy sector between 2005/1 and 2022/1 periods, ratios have been calculated for analysis.. In the analysis, FK (Net Profit/Operating Profit) was taken as the dependent variable representing financial performance. 15 different traditional ratios were used as independent variables.
Objective: To determine that the operating profitability of the company keeping inventory is lower than that of the company not keeping inventory due to the higher financial expenses of the company keeping inventory, assuming that the capital structures of the companies are the same or similar.
Method: A simple linear regression model has been applied to determine the differences in the impact ratios affecting the operating profitability of companies operating in the energy sector, with and without inventory, aiming to assess the variations.
Findings: The study found that the ratios affecting the operating profitability of companies differed according to the inventory holding feature. It was observed that the operating profitability of Aygaz A.Ş., which keeps inventory, was lower than that of Zorlu A.Ş., which does not keep inventory. Although this finding is consistent with the research hypothesis, the condition in the hypothesis was not met because similar capital structures were not reached. As a result, the expectation in research hypothesis that the operating profitability of the company keeping inventory would be lower than that of the company not keeping inventory was confirmed by the calculated ratios.
Originality The intention of the conducted study is; to contribute to the literature by considering both periodical and effectiveness measurements, highlighting its original aspect.

Keywords

Energy Sector, Ratio Analysis, Operating Profitability, Regression Analysis

References

• Açıkgöz, T. ve Kılıç, G. (2021). Teknoloji firmalarının finansal performansının ve piyasa değerinin Dupont Analizi ile incelenmesi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (90), 209-226.
• Akyüz, K.C., Yıldırım, İ. ve Tugay, T. (2017). Borsa İstanbul’da faaliyet gösteren kağıt ve kağıt ürünleri sektöründe yer alan firmaların finansal performanslarının incelenmesi. İleri Teknoloji Bilimleri Dergisi, 6 (3), 102 – 114.
• Akbal, F. (2021). Türkiye’de cari sağlık harcaması, ekonomik büyüme ve doğumda beklenen yaşam süresinin ADRL sınır testi ile analizi. Medeniyet Araştırmaları Dergisi, 6(1), 179-203.
• Anantadjava, S.P.D. (2023). Inventory and Financial Performance selected Publicly listed Manufacturing Indonesian and German Companies. Finance: Theory and Practice, (27), 5, 78-89.
• Arat, M. E. (2005). Finansal analiz aracı olarak oranlar. İstanbul: Marmara Üniversitesi Nihat Sayar Eğitim Vakfı Yayınları.
• Avcı, T. ve Çınaroğlu, E. (2018). AHP temelli TOPSIS yaklaşımı ile havayolu işletmelerinin finansal performans değerlemesi. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 19 (1).
• Aydeniz, E. (2009). Makroekonomik göstergelerin firmaların finansal performans ölçütleri üzerindeki etkisinin ölçülmesine yönelik bir araştırma: IMKB’ye kote gıda ve içecek işletmeleri üzerine bir uygulama. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 27(2), 263-278.