İşverenin İş Kazasından Kaynaklanan Hukuki Sorumluluğu

Year 2025, Volume: 24 Issue: 53, 606 - 640, 29.09.2025

Özge Naz Akkaya , İbrahim Subaşı

https://doi.org/10.46928/iticusbe.1637157

Abstract

İş kazaları, iş hayatının önemli risklerinden biridir ve işveren açısından sosyal ve hukuki sorumlulukları beraberinde getirir. Kazaya maruz kalan işçi maddi ve manevi birtakım zararlarla karşı karşıya kalmakta olup bu zararların tazmini kimi zaman kusur oranında kimi zaman ise diğer birtakım kriterler doğrultusunda işverene yüklenmektedir. Bu doğrultuda çalışmada öncelikle iş kazası kavramı ve hukuki niteliği ele alınmış, ardından işverenin hukuki sorumluluğu doktrinde öne çıkan görüşler ve Yargıtay içtihatları ışığında değerlendirilmiştir. Ayrıca, kazaya uğrayan işçinin talep edebileceği maddi ve manevi zarar kalemleri ile işverenin bu zararlardan hangi durumlarda ve hangi ölçüde sorumlu tutulacağı açıklanmıştır. Çalışmanın amacı, iş kazalarından doğan hukuki sorumluluğu tespit etmek ve işverenin tazmin yükümlülüğünü ortaya koymaktır. Yöntem olarak yasal düzenlemeler, Yargıtay içtihatları ve doktrinde öne çıkan görüşler incelenmiştir. Bulgular, işverenin sorumluluğunun yalnızca kusur oranına bağlı olmadığı, kimi zaman tehlike esasına dayalı sorumluluk prensiplerinin de geçerli olduğunu göstermektedir. Çalışma, işverenin iş kazalarından kaynaklanan hukuki sorumluluğunu ayrıntılı şekilde ele alarak uygulamadaki sorunları ortaya koymakta, güncel Yargıtay içtihatları ışığında tazminat türlerine ilişkin detaylı incelemeleriyle literatüre önemli bir katkı sunmaktadır.

Keywords

İş kazası , işverenin sorumluluğu , maddi ve manevi tazminat , destekten yoksun kalma tazminatı.

Ethical Statement

Söz konusu makale kapsamında gerçekleştirilen çalışma etik kurul izni gerektirmemektedir. Araştırma sürecinde bilimsel ve etik ilkelere uygun hareket edilmiş; tüm veriler açık erişimli ve kamuya açık kaynaklardan elde edilmiştir.

Supporting Institution

İSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ

Employer's Legal Liability Arising From Work Accident

Abstract

Occupational accidents are one of the significant risks in professional life and bring along both social and legal responsibilities for the employer. The employee who is involved in an accident faces various material and immaterial damages, and the compensation for these damages is sometimes assigned to the employer based on the degree of fault, or according to other criteria. In this context, the study first addresses the concept of occupational accidents and their legal nature, followed by an evaluation of the legal liability of the employer, considering prominent views in the doctrine and the decisions of the Court of Cassation. Additionally, the material and immaterial damage items that the injured employee can claim are explained, as well as the circumstances under which and to what extent the employer will be held responsible for these damages. The purpose of the study is to identify the legal liability arising from occupational accidents and to clarify the employer’s obligation to compensate. The method involves an examination of legal regulations, the decisions of the Court of Cassation, and prominent views in the doctrine. The findings show that the employer’s liability is not solely dependent on the degree of fault, and that sometimes principles of liability based on the nature of the risk are also applicable. The study provides a detailed analysis of the employer's legal liability arising from occupational accidents, highlights practical issues, and makes a significant contribution to the literature with its in-depth examination of types of compensation in light of current Court of Cassation rulings.

Keywords

Work accident , employer liability , material and moral compensation , loss of support compensation

Ethical Statement

Within the scope of this article, the study conducted does not require ethics committee approval. The research process was carried out in accordance with scientific and ethical principles, and all data were obtained from open-access and publicly available sources.

Supporting Institution

ISTANBUL COMMERCE UNIVERSITY

References

• Akın, L. (2001). İş kazasından doğan maddi tazminat. Yetkin Yayıncılık.
• Akyiğit, E. (2008). İçtihatlı ve açıklamalı 4857 sayılı İş Kanunu şerhi (3. Baskı). Seçkin Yayıncılık.
• Alper, Y. (2019). Sosyal sigortalar hukuku (10. Baskı). Dora Yayınevi.
• Araslı, U. (2011). Yeni Borçlar Yasası’nın iş kazası ve meslek hastalıklarından doğan maddi tazminat davalarında getirdiği sistem ve hakkaniyet indirimi. Sicil İş Hukuku Dergisi, (24), 143–155.
• Atamer, Y. (1996). Haksız fiillerden doğan sorumluluğun sınırlandırılması: Özellikle uygun nedensellik bağı ve normun koruma amacı kuramları. Beta Yayınları.
• Aydınlı, İ. (2021). İş sağlığı ve güvenliğinden doğan hukuki ve cezai sorumluluk (2. Baskı). Seçkin Yayıncılık.
• Bal, Ö. (2010). Türk iş hukukunda manevi tazminat. Adalet Yayınevi.
• Baycık, G. (2013). Çalışanların iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin haklarında yeni düzenlemeler, Ankara Barosu Dergisi, 71(3), 103-170.
• Baysal, B. (2012). Zarar görenin kusuru. On İki Levha Yayıncılık.
• Bel, G. (2018). İş kazasında işverenin hukuki sorumluluğu: Maddi tazminat ve hesaplanması, Fasikül Hukuk Dergisi, 10(102), 26-36.
• Braun, C. A. (2015). Haksız fiilde bedensel zararın ispatına ve bedensel zarardan sorumluluğa ilişkin bir Yargıtay kararının değerlendirilmesi, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 64(1), 37-64. https://doi.org/10.1501/Hukfak_0000001773
• Cengiz, İ. (2018). İşverenin iş kazasından doğan hukuki sorumluluğu. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, (34), 123-142.
• Centel, T. (2011). Türk Borçlar Kanunu’nda genel olarak işçinin kişiliğinin korunması. Sicil İş Hukuku Dergisi, 6(24), 15-20.
• Çelik, Ç. A. (2014). Ölüm nedeniyle destekten yoksunluk. Seçkin Yayıncılık.
• Çelik, Ç. A. (2021). Bedensel zararlar (2. Baskı). Seçkin Yayıncılık.
• Çelik, N., Caniklioğlu, N., Canbolat, T., & Özkaraca, E. (2023). İş hukuku dersleri (36. Baskı). Beta Yayınları.
• Çoban, N. (2019). İş kazalarından doğan maddi tazminat faizinin hukuki niteliği. Kamu-İş İş Hukuku ve İktisat Dergisi, 14(4), 69-96.
• Demir, F. (2018). İş hukuku uygulaması (11. Baskı). Albi Yayınları.
• Demiral Verhoeven, E. G. (2022). İş kazaları (2. Baskı). Seçkin Yayıncılık.
• Demircioğlu, A. M., & Centel, T. (2016). İş hukuku (16. Baskı). Beta Yayınları.
• Demircioğlu, A. M., & Kaplan, H. A. (2016). Sorularla iş sağlığı ve güvenliği hukuku. Beta Yayınları.
• Eren, F. (1974) Sorumluluk hukuku açısından uygun illiyet bağı teorisi. Sevinç Matbaası.
• Eren, F. (2018). Borçlar hukuku genel hükümler (23. Baskı). Yetkin Yayıncılık.
• Gökcan, H. T. (2025). Karayolları Trafik Kanunu’na göre hukuki sorumluluk, tazminat, sigorta ve rücu davaları (10. Baskı). Seçkin Yayıncılık.
• Güneren, A. (2018). İş kazası ve meslek hastalığından kaynaklanan maddi ve manevi tazminat davaları (2. Baskı). Adalet Yayınevi.
• Güzel, A., & Ugan Çatalkaya, D. (2012). İşverenin iş kazasından doğan sorumluluğunun niteliği ve sınırları – karar incelemesi. Çalışma ve Toplum Dergisi, 15(3), 157-188.
• İş Kanunu (2003, 10 Haziran). (Sayı: 25134). https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2003/06/20030610.htm#1
• İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu. (2012, 30 Haziran). (Sayı: 28339). https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/06/20120630-1.htm
• Kaplan, T. S. (2019). Bireysel iş hukuku (10. Baskı). Gazi Kitapevi.
• Karataş, H. (2019). İş kazası ve meslek hastalığında işverenin hukuki sorumluluğu. Seçkin Yayıncılık.
• Kaya, A. (2014). İş kazasında işverenin hukuki ve cezai sorumluluğu, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, (17), 331-360.
• Kayacan, A. (2021). İş kazası ve meslek hastalıklarının iş hukuku bakımından sonuçları. Seçkin Yayıncılık.
• Kılıç, L. (2006). İşverenin iş sağlığı ve güvenliğini sağlama yükümlülüğü ve sorumluluğu. Yetkin Yayıncılık.
• Kılıçoğlu, A. M. (2017). Borçlar hukuku genel hükümler (21. Baskı). Turhan Kitabevi.
• Kocagil, İ. (2011). İş kazasından doğan maddi ve manevi tazminat davaları. Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 8(1), 171-223.
• Koçak, B. (2021). İş kazası sebebiyle işverenin maddi ve manevi tazminat sorumluluğu. İstanbul Barosu Dergisi, 95(2), 118-162.
• Korkmaz, F., & Alp, N. S. (2019). Bireysel iş hukuku (4. Baskı). Seçkin Yayıncılık.
• Mollamahmutoğlu, H., Astarlı, M., & Baysal, U. (2022). İş hukuku (7. Baskı). Lykeion Yayınları.
• Narter, S. (2021). İş kazası ve meslek hastalığında hukuki ve cezai sorumluluk (4. Baskı). Adalet Yayınevi.
• Oğuzman, M. K. (2011). İş kazası veya meslek hastalıklarından doğan zararlardan işverenin sorumluluğu, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 34(1-4), 322-342.
• Oğuzman, M. K., & Öz, T. (2000). Borçlar hukuku genel hükümler (3. Baskı). Filiz Kitabevi.
• Özdemir, E. (2020). İş Sağlığı ve Güvenliği Hukuku Dersleri. Vedat Kitapçılık.
• Özkanlı, E. (2015). İş kazası ve meslek hastalığından doğan manevi tazminat davası (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ruhi, C., & Ruhi, A. C. (2018). İş kazası ve meslek hastalıklarından kaynaklanan tespit ve tazminat davaları. Seçkin Yayıncılık.
• Ruhi, C., & Ruhi, A. C. (2021). Trafik kazalarından doğan hukuki sorumluluk. Seçkin Yayıncılık.
• Ruhi, C., & Ruhi, A. C. (2024). İş kazası veya meslek hastalıklarından kaynaklanan davalar (5. Baskı). Seçkin Yayıncılık.
• Seratlı, G. B. (2003). İş kazasından doğan destekten yoksun kalma tazminatı. Yetkin Yayıncılık.
• Solak, S. (2020). Türk iş hukukunda işverenin iş kazasından doğan sorumluluğu. Legal Yayıncılık.
• Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu (2006, 16 Haziran). (Sayı: 26200). https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2006/06/20060616-1.htm
• Sümer, H. H. (2022). İş sağlığı ve güvenliği hukuku (6. Baskı). Yetkin Yayıncılık.
• Süzek, S., & Başterzi, S. (2024). İş hukuku (24. Baskı). Beta Yayınları.
• Tandoğan, H. (2010). Türk mesuliyet hukuku. Vedat Kitapçılık.
• Tanrıver, S. (2021). Medeni usul hukuku (2. Baskı). Yetkin Yayıncılık.
• Taşkent, S., Eyrenci, Ö., Ulucan, D., & Başkan, Ş. E. (2024). İş hukuku (10. Baskı). Beta Yayınları.
• Topcuoğlu, S. (2022). Bedensel zarar bağlamında ekonomik geleceğin sarsılmasından doğan zararların tazmini. Seçkin Yayıncılık.
• Tugay, M. (2024). Sosyal Güvenlik Hukuku Bakımından Tazminat ve Rücu Davalarında Kusur. Seçkin Yayıncılık.
• Tuncay, A. C., Ekmekçi, Ö., & Gülver, E. (2023). Sosyal güvenlik hukuku dersleri (22. Baskı). Beta Yayınları.
• Tunçoğmağ, K. (1988). Sosyal güvenlik kavramı ve sosyal sigortalar (4. Baskı). Beta Yayınları.
• Türk Borçlar Kanunu (2011, 4 Şubat). (Sayı: 27836). https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2011/02/20110204-1.htm
• Türk Dil Kurumu. (t.y.). Güncel Türkçe Sözlük. https://sozluk.gov.tr/
• Türk Medeni Kanunu (2001, 8 Aralık). (Sayı: 24607) https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2001/12/20011208.htm#1
• Ulusan, İ. (1990). Özellikle Borçlar hukuku ve iş hukuku açısından işverenin işçiyi gözetme borcu ve bundan doğan hukuki sorumluluğu. Kazancı Hukuki Yayınları.
• Uyaroğlu, M. (2022). İşverenin tehlike sorumluluğu (TBK m.71). Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, (51), 483-500.
• Yargıtay. (t.y.). Yargıtay Karar Arama. https://karararama.yargitay.gov.tr/