Hand Weaving Tools on World Banknotes: Looms

Year 2025, Volume: 24 Issue: 53, 526 - 567, 29.09.2025

Aslı Aksoy , Şehnaz Bakır Yiğitbaş

https://doi.org/10.46928/iticusbe.1656000

Abstract

Banknote images featuring handloom themes are representations of production or craft. In addition, they have a special place in terms of being part of both the cultural heritage and the ideological narrative of the nation-state. States that use representations such as traditional weaving on banknotes both legitimize a social order based on production and visualize nation-state ideologies. This study examines banknotes that have been in circulation in different countries of the world since the 19th century, and whose visual theme includes traditional handlooms. In this context, the images of handloom technologies on 11 banknotes belonging to six Asian countries are analyzed both descriptively and in terms of their connotations. By examining these visual examples, the types of looms on them are described, and with the support of documents related to the fabrics they produce and their areas of use, the role of banknotes as a documentation tool in determining the cultural, social and ideological structures of societies through the art of weaving is determined. This study aims to add a different dimension to the field of banknote research. When the relevant literature is examined, it is seen that there is no similar study that overlaps with the scope of this study. Panofsky's iconographic analysis method was used in the study. The results of the study show that the hand-looms in the banknote images can be interpreted as an important indicator of the socio-cultural and ideological structures of societies.

Keywords

banknotes images , document analysis , national symbols , handloom theme , iconographic analysis method

Dünya Banknotları Üzerinde El Dokuma Aletleri: Tezgâhlar

Abstract

El dokuma tezgahları temalarını içeren banknot görselleri, üretim ya da zanaatla ilgili temsiller olmalarının yanı sıra kültürel miras ve ulus-devletin ideolojik anlatısının bir parçası olmaları açısından da özel bir yere sahiptir. Geleneksel dokuma gibi temsilleri banknotlara taşıyan devletler hem üretime dayalı bir toplumsal düzeni meşrulaştırmakta hem de ulus-devlet ideolojilerini görselleştirmektedir. Bu çalışmada, 19. Yüzyıldan itibaren, dünyanın farklı ülkelerinde tedavüle girmiş, görsel teması geleneksel el dokuma tezgâhlarını içeren banknotlar ele alınmaktadır. Bu çerçevede altı Asya ülkesine ait toplam 11 adet banknotun üzerlerinde el dokuma tezgâhı teknolojilerine ilişkin görseller hem betimsel hem de taşıdığı yan anlamlar açısından analiz edilmektedir. Bu görsel örnekler incelenerek, üzerlerinde yer alan tezgâh türleri betimlenmekte, ürettikleri kumaşlar ve kullanım alanlarıyla ilgili dokümanların da desteğiyle, dokuma sanatı üzerinden toplumların kültürel, sosyal ve ideolojik yapılarını belirlemede bir belgeleme aracı olarak banknotların rolü belirlenmektedir. Bu çalışma, banknot araştırmaları alanına farklı bir boyut kazandırmayı amaçlamaktadır. İlgili literatür incelendiğinde bu çalışmanın kapsamı ile örtüşen benzer bir çalışma bulunmadığı görülmektedir. Çalışmada Panofsky’nin ikonografik analiz yöntemi kullanılmıştır. Çalışma sonuçları, banknot görsellerinde yer alan el dokuma tezgâhlarının, toplumların sosyo-kültürel ve ideolojik yapılarının önemli bir göstergesi olarak yorumlanabileceklerini göstermektedir.

Keywords

banknot görselleri , döküman analizi, , ulusal semboller, , el dokuma tezgahı teması , ikonografik analiz yöntemi.

References

• Abdul Razak, M. R., Harun, A., Md. Zain, D. H., & Hussin, S. N. (2019). The evolution of visual on Malaysian banknotes design. International Journal of INTI, 23(2), 116–123.
• Abrahart, E. N., & Whewell, C. S. (2025, July 1). Dyeing and printing. Encyclopædia Britannica. 15 Haziran 2025 tarihinde https://www.britannica.com/topic/textile/Dyeing-and-printing/ adresinden erişildi.
• Abrams, R. K. (1995). The design and printing of bank notes: Considerations when introducing a new currency. IMF Working Paper No. 95/26.
• Agricultural Bank of China. (2014, September 1). 金融知识普及（三）——人民币 [Financial knowledge popularization (3) – Renminbi]. 10 Mart 2025 tarihinde https://www.abchina.com/cn/branch/cq/fwgg/201409/t20140901_871744.htm adresinden erişildi.
• Al Abbas, J. H. (2024). النسيج صناعة [Textile industry]. الجريش سنوات [Sanawat Al-Jareesh]. 10 Şubat 2025 tarihinde https://www.jasblog.com/wp/?p=4857 adresinden erişildi.
• Al-Jamri, M. (2010). Shia and the state in Bahrain: Integration and tension. Alternative Politics, (1), 1–24.
• Altun, E. (2019). Banknotlardan politikayı okumak: Cumhuriyet dönemi banknotlarına dair bir değerlendirme. Eğitim Bilim Toplum, 17(68), 51–72.
• Amelia, H. R., Novita, Y., Saputra, H., Fatmawati F., & Helmi, D. (2023). Eksistensi tenun pandai sikek ve sumatera barat. El-Jughrafiyah, 03(01), 32–37. https://doi.org/10.24014/jej.v3i1.21264
• Anderson, B. (2006). Imagined communities: Reflections on the origin and spread of nationalism (Revised ed.). Verso.
• Arifa, S. N. (2021, September 22). Mengenal perbedaan alat tenun gedog dan ATBM. Good News From Indonesia. 13 Kasım 2024 tarihinde https://www.goodnewsfromindonesia.id/2021/09/22/mengenal-perbedaan-alat-tenun-gedog-dan-atbm adresinden erişildi.
• Asia InCH International Journal of Living Heritage. (n.d.). Weaving on Laos: Textiles, weaving, spinning, khadi. 9 Mayıs 2024 tarihinde https://www.globalinch.org/craft/textiles-of-laos/ adresinden erişildi.
• Bank Note Museum. (2025). World banknote images. 9 Haziran 2024 tarihinde http://www.banknote.ws adresinden erişildi.
• Bank of Russia Museum. (n.d.). Как менялось производство банкнот на протяжении трёх веков [How banknote production changed over three centuries]. Museum of the Bank of Russia. 12 Temmuz 2024 tarihinde https://museum.cbr.ru/articles/kak-menyalos-proizvodstvo-banknot-na-protyazhenii-trekh-vekov/ adresinden erişildi.
• Benzaquen-Gautier, S. (2021). The relational archive of the Khmer Republic (1970–1975): Re-visiting the “coup” and the “civil war” in Cambodia through written sources. South East Asia Research, 29(4), 450–468. https://doi.org/10.1080/0967828X.2021.1989987
• Bibliothèque Nationale de France. (n.d.). Tableaux du labourage et du tissage. 28 Ağustos 2024 tarihinde https://essentiels.bnf.fr/fr/image/9069ff59-73d2-42e3-bf74-3669071381f6-tableaux-labourage-et-tissage-4 adresinden erişildi.
• Bogoslovskaya, I., & Gollender, B. (2009). Хорезмийские шелковые деньги [Khwarezm silk money]. San'at Journal of The Academy of Arts of Uzbekistan, No:4 6256. https://sanat.orexca.com/2009-rus/2009-4-2/bogoslovskaya_golender/
• Buckley, C. (2017). Looms, weaving and the Austronesian expansion. A. Acri, R. Blench, & A. Landmann (Ed.), Spirits and ships: cultural transfers in early monsoon Asia (s. 273–324) içinde. ISEAS–Yusof Ishak Institute.
• Calhoun, R. D. (2013). Seeds of destruction: The globalization of cotton as a result of the American Civil War [Yayımlanmamış doktora tezi, Kansas State University] https://core.ac.uk/download/pdf/10652841.pdf
• Çakan, V. (2023). Tarihte ve bugün Doğu Türkistan meselesi. Asya Araştırmaları Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 7(Cumhuriyet’in 100. Yılına Armağan Özel Sayısı), 1–6. https://doi.org/10.58640/asyar.1409222
• Çakı, C., & Fidan, Y. (2020). Çin propagandasında Çin-Tayvan ilişkilerinin sunumu: Mao Zedong dönemi üzerine inceleme. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 185–202. https://doi.org/10.17336/igusbd.549639
• Çalışkan, E. (2022). Çin’in tek Çin politikası: Tayvan ve Hong Kong (Tez No. 755232) [Yüksek Lisans Tezi, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi ].
• Depner, K. (2016). Die Ikonografie des nation-building am beispiel von banknoten Afrikanischer länder. S. Hartmann & C. Thiel (Ed.), Der schöne Schein Symbolik und Ästhetik von Banknoten (s. 175-193) içinde. Gietl Verlag GmbH.
• Dupuy, W. A. (1927). Money (1st ed.). Heath and Company.
• Elma, S. N. (2022, 12 Ekim). US currency notes are made of cotton and linen. Bangladesh Textile Today eMagazine. 12 Mart 2024 tarihinde https://www.textiletoday.com.bd/us-currency-notes-made-cotton-linen adresinden erişildi.
• Enmufida, E., Turmudi, T., & Hidayat, A. (2021). Study ethnomathematics: Revealing mathematics ideas on Minangkabau traditional weaving songkets in Pandai Sikek. Journal of Physics: Conference Series, 1806(1), 1–7. https://doi.org/10.1088/1742-6596/1806/1/012054
• Esterik, P.V. (1999), Fabricating national identity: Textiles in Lao PDR. Museum Anthropology, 23(1), 47–55. https://doi.org/10.1525/mua.1999.23.1.47
• Feng, G. (2019, 30 Ağustos). 南京云锦 ——云锦的织造工艺 [Nanjing Brocade—Nanjing Brocade—the weaving technology of brocade]. Sohu. 18 Aralık 2024 tarihinde https://www.sohu.com/a/337611200_822468 adresinden erişildi.
• Gupta, P. (2023, January 5). The grass weaving craft of Vietnam. Outlook Traveller. 29 Aralık 2024 tarihinde https://www.outlooktraveller.com/explore/culture/the-grass-weaving-craft-of-vietnam adresinden erişildi.
• Hadylaya, M. (2023). Female representation on banknotes: A semiotic analysis of 2022 Indonesia Banknotes. Jurnal ASPIKOM, 8(1), 109–122. https://doi.org/10.24329/aspikom.v8i1.1253
• Heij, H. (2012). Designing banknote identity (DNB Occasional Studies, 10(3), 1–395. De Nederlandsche Bank. https://www.docslib.org/doc/6275081 / designing-banknote-identity-dnb-occasional-studies
• Hewitt, V. (1999). A distant view? Imagery and imagination in the paper currency of the British Empire, 1800-1960. E. Gilbert & E. Helleiner (Ed.), Nation-States and money: The past, the present and the future of national currencies (s. 97–116) içinde. Routledge.
• Hooper, L. (1915). The loom and spindle: Past, present, and future. In Annual report of the Board of Regents of the Smithsonian Institution for the year ending June 30, 1914 (s. 629–679). U.S. Government Printing Office.
• Ireson, C. (1996). Field, forest and family: Women's work and power in rural Laos. Westview Press.
• Kahin, G. McT. (1952). Nationalism and revolution in Indonesia. Cornell University Press.
• Kangxi, E. O. C., & Chinese Rare Book Collection. (1723). Yu Zhi Geng Zhi Tu [Manuscript/Mixed Material]. 20 Mart 2024 tarihinde https://www.loc.gov/item/2014514379/ adresinden erişildi.
• Karlı, İ., & Dondurucu, Z. B. (2022). Erken Cumhuriyet döneminde modernleşme ve ulus kimliği inşa sürecinde paranın sembolik değeri. Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi (UKSAD), 8(1), 163–177. https://doi.org/10.46442/intjcss.1108181
• Katz (2025). N° 283 | China Sinkiang Commercial & Industrial Bank 100 Yuan 1939. Katz Auction. https://katzauction.com/lot/558132
• Katz (2025). N° 82 | Endonezya 25 Rupiah 1958. Katz Auction. https://katzauction.com/lot/593983
• Koster, J. (1979). Handloom construction: A Practical guide for the non-expert. Volunteers in Technical Assistance. https://www.researchgate.net/publication/233992032_Handloom_Construction_A_Practical_Guide_for_the_Non-Expert
• Köybaşı, S. (2012). Arpaçay ve çevresindeki havlı dokumalar (Tez No. 755232) [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi Atatürk Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi .
• Kral, B. (2020). Nitel bir veri analizi yöntemi olarak doküman analizi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 170–189.
• Kul, Ö., & Tuncer, T. (2015). XX. asırda Doğu Türkistan’da göçler. N. Sarıahmetoğlu & İ. Kemaloğlu (Ed.), Türk dünyasında sürgün ve göç (s. 193–231) içinde. Türk Kültürüne Hizmet Vakfı Yayını.
• Kummetz, A. (2018). Lao weaving as cultural heritage: A cross-curricular storytelling project for primary school (Wissenschaftliche Arbeit). Pädagogische Hochschule Karlsruhe. https://www.thelaosexperience.com/wp-content/uploads/2021/01/Ariane-Kummetz-2018-Lao-Weaving-as-cultural-heritage.pdf
• Kütükçüoğlu, T. A. (2014, 29 Mart). Diktatör Suharto modeli: İslamcı talan ekonomisi (Endonezya). https://tuncaliku.wordpress.com/2014/03/29/ diktator-suharto-modeli-islamci-talan-ekonomisi-endonezya/
• Lorimer, J. G. (1908). Jamrah (Bani). Gazetteer of the Persian Gulf, Oman and Central Arabia, Vol. II: Geographical and Statistical (s. 221) içinde. Government Printing Press. https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.206964/page/n5/mode/2up
• Maki, R. (2025). Beyond Western fashion sustainability: A case study of the Bahraini, Arab Gulf context [Yayınlanmamış doktora tezi, University of the Arts London]. https://ualresearchonline.arts.ac.uk/id/eprint/24118/
• Mezoff, R. (2018, 3 Mayıs). Silk reeling and a drawloom made of string and sticks. https://rebeccamezoff.com/blog/2018/5/2/silk-reeling-and-a-drawloom-made-of-string-and-sticks
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2011). Kirkitli dokuma tezgâhları. https://megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf/Kirkitli%20Dokuma%20Tezg%C3%A2hlar%C4%B1.pdf
• Morgan, T.V. (2016). Sociocultural materials and visual art: A functional analysis of Nigerian banknotes, 1973–2009. Cogent Arts & Humanities, 3(1), 1–15. https://doi.org/10.1080/23311983.2015.1121036
• Montague, T. (2003). Money of the Kingdom of Bahrain. BBC Homepage. Retrieved 15 Nisan 2024 tarihinde https://www.bbc.co.uk/dna/mb6music/A1063577 adresinden erişildi.
• Munar, L., & Gacha, S. (2017). Alegorías, ornamentaciones y heroínas: La presencia de las representaciones femeninas en los billetes colombianos y su aporte al imaginario nacional. In S. Schuster, S & Q. Hernández, (Eds), Imaginando América Latina: Historia y cultura visual,siglos XIX al XXI (pp. 209-246). Editorial Universidad del Rosario. https://books.scielo.org/id/cw5zr/pdf/schuster-9789587389456-09.pdf
• Mwangi, W. (2002). The lion, the native and the coffee plant: Political imagery and the ambiguous art of currency design in Colonial Kenya. Geopolitics, 7(1), 31–62. https://doi.org/10.1080/714000898
• Oyman Büken, N. R. (2010). El dokumacılığının ve el dokuma tezgâhının tarihçesi, el dokuma tezgâhı çeşitleri. Sanat Dergisi, 8, 63–84.
• Özgen Keleş, B., & Yılmaz, E. (2022). Dokuma teknolojileri ve uygulamaları. İksad Yayınevi.
• Primal Trek. (2024, 16 Eylül). Chinese paper money: Introduction to Chinese paper currency. Primal Trek. 29 Ekim 2024 tarihinde https://primaltrek.com/chinesepapermoney.html adresinden erişildi.
• Roi, P., & Girard, T. (2013). Le métier à tisser vertical et le système vestibulaire. La Théorie Sensorielle. I - Les Analogies Sensorielles (s. 101–116) içinde. Design Publishing.
• Roth. H. L. (1918). Studies in primitive looms. F. King & Sons, Ltd.
• Reportase Trans TV. (2022, 19 Mart). Mengunjungi pusat penenun kain songket Pandai Sikek, Tanah Datar. https://20.detik.com/spot-wisata/20220318-220319025/mengunjungi-pusat-penenun-kain-songket-pandai-sikek-tanah-datar
• Rupa, I. W., Suarsana, I. M., Yufiza, Sumerta, I. M., & Ariani, N. L. (2017). Kain tenun Pringgasela Kabupaten Lombok Timur Provinsi Nusa Tenggara Barat. Balai Pelestarian Nilai Budaya Bali.
• Sak, R., Şahin Sak, İ. T., Öneren Şendil, Ç., & Nas, E. (2021). Bir araştırma yöntemi olarak doküman analizi. Kocaeli Üniversitesi Eğitim Dergisi, 4(1), 227–250. https://doi.org/10.33400/kuje.843306
• Sarah. (2020, 16 Kasım). Fakta gadis pengrajin tenun pada gambar uang 5000 rupiah.UangIndonesia.com. https://uangindonesia.com/fakta-gadis-pengrajin-tenun-pada-gambar-uang-5000-rupiah/
• Shouxi Shoucang. (2021, 8 Mart).钱币上女性掠影: 代表民族形象 堪称真正女神 [The image of women on coins: A representative national image, truly a goddess]. Sohu. https://www.sohu.com/a/454704000_299492
• Steir, K. (2016, 28 Mart). Women's work: Depictions of idealized women and labor on paper currency. Smithsonian National Museum of American History Behring Center. http://americanhistory.si.edu/blog/womens-work-depictions-idealized-women-and-labor-paper-currency
• Suardanaa, I. W., Muka, I. K., Suparta, I. M., Suardina, I. N., Laba, I. N., Seramasara, I. G. N., Sugiartha, I. G. A., Gulendra, I. W., Tirta Ray, D. A., Duija, I. N., Mertanadi, I. M., Sidia, I. M., & Karja, I. W. (2019). Sejarah tenun Gianyar. Dinas Perdagangan dan Perindustrian Kabupaten Gianyar & Institut Seni Indonesia Denpasar. https://repo.isi-dps.ac.id/4371/1/BUKU%20SEJARAH %20TENUN%20GIANYAR
• The Daily Tribune News of Bahrain. (2020, 25 Aralık). Bani Jamra gets new textile factory. 2 Şubat 2025 tarihinde https://www.newsofbahrain.com/bahrain/68999.html adresinden erişildi.
• The International Banknote Society. (2022). The IBNS introductions to banknotes & banknote collecting. 25 Kasım 2024 tarihinde https://www.theibns.org/intro-to-banknotes/Introduction-To-Banknotes-And-Banknote-Collecting.pdf adresinden erişildi.
• Thiel, C. (2016). Banknoten im Blickpunkt der Wissenschaft: Fragen – Perspektiven – Desiderata. S. Hartmann & C. Thiel (Ed.), Der schöne Schein: Symbolik und Ästhetik von Banknoten (s. 45–76) içinde. Battenberg Gietl Verlag GmbH.
• Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası. (t.y.). Terimler sözlüğü. 24 Haziran 2024 taihinde https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/tr/tcmb+tr /main+menu/banka+hakkinda/egitim-akademik/terimler+sozlugu/ adresinden erişildi.
• Tschoegl, A. E. (2004). Change the regime – change the money: Bulgarian banknotes, 1885-2003. Balkanologie, VIII(2), 7–31. https://doi.org/10.4000/balkanologie.533
• Wang, P. (2016). L’ avenir est dans le plastique. Finances & Développement, 53(2), 42–43.
• Wang, H. (2022). The fabric of banknotes: Textiles in and on paper money. F. Zhao & M.-L. Nosch (Ed.), Textiles and clothing along the Silk Roads (s. 335–346) içinde. United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO).
• Yousef, S., Hamdy, M., Tatariants, M., Tuckute, S., El-Abden, S. Z., Kliucininkas, L., & Baltusnikas, A. (2019). Sustainable industrial technology for recovery of cellulose from banknote production waste and reprocessing into cellulose nanocrystals. Resources, Conservation and Recycling, 149, 510–520. https://doi.org/10.1016/j.resconrec.2019.06.026.
• Zhong, M., Huang, Y., & Wang, X. (2021, 30 Haziran). 建党百年红色货币展”讲述红色金融故事 [“Red Currency Exhibition” tells the story of red finance]. Nanjing Morning Post. https://news.qq.com/rain/a/20210701A007NF00