An Analysis of Religious Education Experience of Syrians under Temporary Protection in Turkey

Year 2022, Volume: 11 Issue: 4, 2242 - 2266, 31.12.2022

Öznur Kalkan Açıkgöz Ahmet Yemenici

https://doi.org/10.15869/itobiad.1138106

Abstract

Migration is a social phenomenon as old as human existence that also affects the futures of nations. Although Turkey had already encountered such a reality on occasion, it hosted one of the biggest waves of migration in the 21st century. Therefore, it becomes inevitable to examine the various impacts of such a mass movement. This study aims to analyze the religious education of Syrian migrants under temporary protection in Turkey based on their own perspectives, aspiring to present how they experience both formal and non-formal religious education. Specifically, the analysis builds on how religious education falls into their worldview as they encounter it. Within this context, a phenomenological method is preferred in accordance with the subject matter. Our research took place in the Ulubey and Önder neighborhoods of Ankara's Altındağ district, informally named "Little Aleppo," where large populations of Syrian migrants live. The sample is generated by purposeful sampling, using a most-diverse approach. The data was collected through in-depth interviews with 24 individuals, consisting of adults, children, and educators. 19 subthemes (codes) emerge from 4 main dimensions: 1) War, Migration, and Religion, 2) Being a Syrian in Turkey, 3) Experiences of Formal Education, and 4) Experiences of Religious Education in Turkey. In conclusion, religious education has a significant effect on the adaptation of Syrian migrants, considering the various hardships that migration causes for both migrants and citizens of Turkey. It is observed that, while some religious educators that migrants encounter represent a turning point in the lives of some migrants in a positive manner, uninformed and biased approaches complicate social cohesion and increase the tendency of mutual rejection. The study establishes that it is essential for both formal and non-formal religious education to understand the situation of Syrian adults, youth, and children, and to be aware of their losses.

Keywords

Migration, War, Religious Education, Syrian, Phenomenology

Türkiye’de Bulunan Geçici Koruma Statüsündeki Suriyelilerin Türkiye’deki Din Eğitimi Deneyimlerinin Değerlendirilmesi

Abstract

Evrensel bir gerçeklik olan göç, insanlığın varoluşundan bu yana ülkelerin geleceklerini etkileyen sosyal bir vakıa olmuştur. Türkiye bu tarihi gerçeklik ile zaman zaman yüzleşse de 2011 yılı itibariyle 21.yy’nin en ciddi göç hareketliliğine kapılarını açmıştır. Dolayısıyla, bu kitlesel göç hareketinin Türkiye’ye birçok etkisinden söz etmek kaçınılmaz olmuş ve göçün etkilerini incelemek büyük önem arz etmiştir. Bu çalışmada ülkemize zorunlu göç yapmış olan geçici koruma statüsündeki Suriyelilerin aldıkları din eğitiminin onların gözünden irdelenmesi hedeflenmiş, Türkiye’ de verilen din eğitimini örgün ve yaygın boyutlarıyla ne şekilde deneyimlediklerinin ve din ile ilgili deneyimledikleri bu eğitimin onların anlam dünyasında nelere karşılık geldiğinin ortaya koyulması amaçlanmıştır. Makalemizde yöntem olarak, savaş ve göçü yaşamış bireylerin tecrübelerini derinlemesine anlamak adına ve bu tecrübelerin derinlerinde oluşturduğu ihtiyacı belirlemek için fenomenolojik yöntem kullanılmıştır. Araştırmamız, Ankara’nın Altındağ İlçesi – Ulubey ve Önder mahallelerinde Suriyeli mültecilerin yoğun bir şekilde yaşadığı “Küçük Halep” olarak da adlandırılan bölgede gerçekleşmiştir. Çalışmamızda amaçlı örneklem türlerinden maksimum çeşitlilik örneklem ile çalışma grubu oluşturulmuştur. Yetişkin, çocuk ve eğitimcilerden oluşan 24 Suriyeli ile derinlemesine mülakatlar yapılarak veriler toplanmıştır. Veriler üzerinde yapılan çözümlemelerden; 1. Savaş, Göç ve Din, 2. Türkiye’ de Suriyeli Olmak, 3. Örgün Eğitim Deneyimleri, 4. Türkiye’de Din Eğitimi Deneyimleri olmak üzere dört ana boyuta ulaşılmış, 19 alt tema- kodlama oluşturulmuştur. Sonuç olarak, hem mülteciler hem de ülke vatandaşları açısından pek çok zorluğu beraberinde getiren göç olgusu karşısında, Suriyeli mültecilerin aldıkları din eğitiminin Türkiye’ye uyumlarında önemli etkisinin olduğu tespit edilmiştir. Yaygın din eğitiminde karşılaştıkları bazı din görevlilerinin hayatlarında olumlu yönde dönüm noktası oluşturduğu, buna karşın öz veriye dayanmayan ve önyargı barındıran yaklaşımların ise Suriyeli bireylerin topluma uyumlarını zorlaştırdığı, karşılıklı olarak uyumu reddetme eğilimini arttırdığı görülmüştür. Suriyeli yetişkin, genç ve çocukları anlamanın ve verdikleri kayıplarının farkında olmanın örgün ve yaygın eğitim için son derece belirleyici olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Keywords

Göç, Savaş, Din Eğitimi, Suriyeli, Fenomenoloji, War, Religious Education, Syrian, Phenomenology

References

• Açıkalın, B. (2017). Suriyeli mültecilerin Kur’ an-ı Kerim ile ilgilerinin moral ve motivasyonlarına etkisi: Kilis örneği. Sosyal Bilimler Dergisi, 7(14):251-272.
• Apak H. (2014). Suriyeli Göçmenlerin Uyumu ve Gelecek Beklentileri: Mardin Örneği, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyoloji Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Mardin: Mardin Artuklu Üniversitesi.
• Ayten, A. ve Sağır, Z. (2014). Dindarlık, Dini Başa Çıkma ve Depresyon İlişkisi: Suriyeli Sığınmacılar Üzerine Bir Araştırma. Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 47(6): 5-18.
• Baltacı, A., Coşkun, M.K. ve Ceylan, İ. (2019). İmam Hatip Liselerindeki Suriyeli Öğrencilerin Din Eğitimi Sorunları: Çözüme Yönelik Nitel Bir Analiz. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 60(2): 307-336.
• Baltacı A, Coşkun MK, Ceylan İ. (2019). İmam Hatip Liselerindeki Suriyeli Öğrencilerin Din Eğitimi Sorunları: Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenleri Üzerine Nitel Bir Araştırma, Darulfunun ilahiyat, 30(2): 383–405
• Baş, T. ve Akturan, U. (2008). Nitel araştırma yöntemleri: Nvivo ile nitel veri analizi, örnekleme, analiz, yorum. Seçkin Yayınları, 12-48.
• Börü, N. ve Boyacı, A. (2016). Göçmen öğrencilerin eğitim-öğretim ortamlarında karşılaştıkları sorunlar: Eskişehir ili örneği. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 11(14): 123-158. Doi: 10,7827/TurkishStudies.9818
• Creswell, J. (2016). Nitel araştırma yöntemleri beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni. Çeviri: Bütün M, Demir SB. 3. Baskı. Siyasal Yayın Dağıtım.
• Çapcıoğlu, F. ve Öznur, K.A. (2018). Nitel araştırmalarda kullanılan araştırma teknikleri. Güngör Ö (Ed.). Bilimsel araştırma süreçleri yöntem teknik ve etiğe giriş, 1. Baskı. Grafiker Yayınları, 203-223.
• Çinemre, S. ( 2022). Kitlesel göç, diyanet, din eğitimi -Suriyeli göçmenlere has Kur’an kursları. Sonçağ Akademi yayınları.
• Döner, H. (2016). Suriyeli göçmenlerle yaşanan sorunlar üzerine sosyolojik bir araştırma: Hatay ili örneği. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyoloji Ana Bilim Dalı, Yüksek lisans tezi, Fırat Üniversitesi.
• Emin, M.N. (2016). Türkiye’ deki Suriyeli çocukların eğitimi temel eğitim politikaları. Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı. Turkuvaz Yayıncılık, 10-55.
• Erbaş, H. (2018). Suçlular/nedenler, mağdurlar ve biz: Göç ve göçmenliğe tarihsel ve bütüncül bir bakış. 29th International Congress on Crea-tive Drama in Education, 25-28 October 2018 Ankara/TURKEY. 8 – 18.
• Güllüpınar, F. (2017). Suriyelilerin eğitimine Suriyelilerin gözünden bakmak: Eskişehir’ de Suriyelilerin toplumla bütünleşme perspektifleri üzerine değerlendirmeler. Göç Konferansı 2017 Seçilmiş Bildiriler, 3: 153–162. Transnational Press London.
• İnce, C. (2019). Göç Kuramları ve Suriye Göçü Üzerine Bir Değerlendirme. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 11(18): 2579-2615. DOI: 10.26466/opus.546737
• Karasu, M.A. (2016). Şanlıurfa'da yaşayan Suriyeli sığınmacıların kentle uyum sorunu. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21: 995-1012.
• Kızılabdullah, Y. ve Yürük, T. (2018). The contribution of the religious culture and ethics course on the integration of children of Syrians in Adana, Turkey. Religious Education, 113(3): 289-301. Doi: 10.1080/00344087.2018.1456067
• Kiremit, R.F., Akpınar, Ü. ve Tüfekçi Akcan, A. (2018). Suriyeli öğrencilerin okula uyumları hakkında öğretmen görüşleri, Kastamonu Eğitim Dergisi, 26(6): 2139-2149. Doi:10.24106/kefdergi.428598.
• Okumuş, E. (2006). Toplumsal değişme ve din. İnsan Yayınları.
• Özer, Y., Komsuoğlu, Y.A. ve Ateşok, Z.Ö. (2016). Türkiye’deki Suriyeli çocukların eğitimi: Sorunlar ve çözüm önerileri, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(37): 76-110.
• Saldana, J. (2019). Nitel Araştırmacılar İçin Kodlama El Kitabı. Çeviri. Akcan A. T., Şad S.N. Pegem Akademi Yayınları.
• Sarıkaya, M.E. (2019). Sosyolojik açıdan göç ve kültürler arası etkileşim: Suriyeli göçmenler örneği. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Yıldırım Beyazıt Üniversitesi.
• Seydi, A.R. (2013). Türkiye’deki Suriyeli akademisyen ve eğitimcilerin görüşlerine göre Suriye’deki çatışmaların Suriyelilerin eğitim sürecine yansımaları, SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 30: 217-241.
• Soylu, A., Kayısılı, A. ve Sever M. (2020). Mülteci çocuklar ve okula uyum: Öğretmenlerin kültüre duyarlılıkları üzerinden bir çözümleme. Eğitim ve Bilim, 45(201): 313-334. DOI: 10.15390/EB.2020.8274
• Tanrıkulu, F. (2017). Türkiye’de Yaşayan Suriyeli Çocukların Eğitim Sorunu ve Çözüm Önerileri. Liberal Düşünce Dergisi, 22(86): 27-144.
• Taştan, C. ve Çelik, Z. (2017). Türkiye’de Suriyeli çocukların eğitimi: Güçlükler ve öneriler. Ankara: Eğitim-Bir-Sen Stratejik Araştırmalar Merkezi.
• Türker, R.N. ve Tokur, B. (2019). Savaş mağduru sığınmacı çocuklarda hayat ve tanrı algısı: 7-12 Yaş Arası Suriyeli Çocuklar. Eskiyeni, 39: 367-389.
• Tosun, A., Yorulmaz, A., Tekin, İ. ve Yıldız, K. (2018). Mülteci öğrencilerin eğitim sorunları, eğitim ve din eğitiminden beklentileri: Eskişehir örneği. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(1):107-133.
• Urk, M. (2010). Göç olgusu bağlamında mülteciler, sığınmacılar ve insan hakları. Sosyal Bilimler Enstitüsü, İnsan Hakları Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Maltepe Üniversitesi.
• Vesek, S. (2020). Türkiye’de Suriyeliler ve göç: Gitme ve kalma konusunda karar alma süreçlerini etkileyen faktörler. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyoloji Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi.
• Yaralıoğlu, Y. (2019). Suriyeli sığınmacıların dini sosyalleşmesi Kilis örneği. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Yıldırım Beyazıt Üniversitesi.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. 9. Baskı. Seçkin Yayıncılık, 264-274.