XIX. Yüzyılın İkinci Yarısında Osmanlı Devleti'ne İskan Olunan Çerkes Toplumunda Sosyal Sınıflaşma ve Kölelik

Year 2012, Volume: 1 Issue: 2, 99 - 138, 08.05.2013

Ömer Karataş

Abstract

1859'da Şeyh Şamil'in Rusya'ya teslimi, 21 Mayıs 1864'te son Çerkes direnişinin, Kbaade  mevkisinde,  son  bulmasıyla  Rusya  Kafkasya'nın  işgalini  tamamlamıştır. Rusya Kafkasya'daki halkları uyguladığı siyasetten dolayı zorunlu ve kitlesel göçe mecbur etmiştir. Rus işgali sonucunda vatanlarını zorunlu olarak terk eden Çerkes toplulukları işgal öncesi “feodal” bir düzen içinde yaşamlarını idame etmekteydi.

Çerkes topluluklarının idare olunduğu feodal sistem içerisinde sosyal bir sınıflaşma bulunmaktadır. Bu sosyal sınıf içerisinde Pışı, Vork, Lekoltaş, Thollkotl, Pışıll, Vineut yer almaktadır. Kafkasya'dan Osmanlı Devleti topraklarına zorunlu bir şekilde gelen

Çerkes göçmenleri iskan yerlerinde Osmanlı topraklarında sosyal sınıflarını devam ettirmişlerdir. Göç sonrasında Çerkes kabilelerinin Osmanlı topraklarında sosyal sınıflarına devam etmesi hem bazı asayişsizlik olaylarına sebep olmuş hem göçmenlerin yerleşimlerinde etkili olmuş hem de Osmanlı makamlarını meşgul etmiştir. Bu yüzden

çalışmamızda, Osmanlı Devleti'ne iskan olunan Çerkes sosyal sınıfı içinden köleliği ele alacağız.

 

Abstract

 Social Stratification and Slavery in Circassian Community Inhabited in Ottoman Empire in the Second Half of  XIXth Century

Russia completed the occupation of the Caucasus with the end of the last of Circassian resistance in Kbaa region, on May 21, 1864 and Sheikh Shamil's delivery to Russia in 1859. Russia compelled the people of the Caucaus to mandotary and mass migration because of the applied Russian politics. Circassian communities who left their homeland as a result of the Russian invasion, used to live in “fedual” layout system in pre-invasion period. In feudal system which administrated Circassian communities had a social stratification. The Kitty, Vork, Lekoltaş, Thollkotl, Pışıll, Vineut are included in this social class. Circassian immigrants who had to migrate in a mandatory way from the Caucasus to Ottoman Empire continued their social classes in their inhabited places in the Ottoman territory. After the migration, as Circassian tribes continued their social classes in the Ottoman territories, this caused some disorder/unrest. It was also effective in immigrants' settlements. Therefore, in our study, we will deal with “slavery” in the Circassian social classes settled in the Ottoman Empire.

Keywords

-