Abstract
The Bashkir LanguageThe Bashkir language is one of the official languages of Bashkortostan. It belongs to the Altaic language family of Kipchak branch of the Turkic group of languages. The greatest relationship of the Bashkir language is with Tatar, Kazakh, Nogai languages, it also has a lot of common features with the Eastern Turkic languages (, Altai, Khakas, etc.). In addition, in the Bashkir language we can find traces of interactions with the Mongolian, Tungus-Manchurian, Finno-Ugric and Iranian languages. It has borrowed from Arabic borrowing and over the last century it has been deeply affected by Russian. The total number of speakers of the Bashkir language, according to the census in 2002, is 1 057 000 people. The language is spoken (taking into account the population density) in the Republic of Bashkortostan, in some areas in the Perm, Chelyabinsk, Orenburg, Sverdlovsk, Kurgan, Samara, Saratov, Tyumen Oblast and the Republic of Tatarstan, Udmurtia, as well as in places of geographical dispersion of the Bashkirs in Russia, and in far and near east countries.On February 5, 1999 the National Assembly of the Republic of Bashkortostan, Qurultay adopted the Law “On languages of the Republic of Bashkortostan.” The law recognized the official status of the Bashkir language, along with Russian. Of course, the adoption of a specific law of language, the development of state programs for the preservation, research and development of the languages of the peoples of the Republic of Bashkortostan between 2000-2005 and 2006-2010, amendments to the Constitution of the Republic of Bashkortostan, the law “On education”, more than 30 regulations on language policies have altogether created favorable conditions for the development of the Bashkir language, the expansion of its social functions and prestige.The modern alphabet of the Bashkir language, based on the Cyrillic alphabet, consists of 42 letters. In addition to 33 letters common with Russian language, 9 more letters were adopted to denote the specific sounds of the Bashkir language.
Abstract
Башкирский язык – один из государственных языков Башкортостана. Он относится к кыпчакской ветви тюркской группы языков, входящей в алтайскую языковую семью. Наибольшее родство у башкирского языка с татарским, казахским, ногайским языками, множество общих черт обнаруживаются также с восточными тюркскими (, алтайским, хакаским и др.). Кроме того, в башкирском языке фиксируются следы взаимодействий с монгольскими, тунгусо-манчжурскими, финно-угорскими и иранскими языками, имеются арабские заимствования, за последние столетия прочно утвердились русизмы. Общая численность говорящих на башкирском языке, по переписи 2002 г., составляет 1 млн. 057 тыс. человек. Язык распространен (при учете компактного расселения носителей) в Республике Башкортостан, в отдельных районах Пермского края, Челябинской, Оренбургской, Свердловской, Курганской, Самарской, Саратовской, Тюменской областей и Республик Татарстан, Удмуртия, а также в местах дисперсного расселения башкир в России, странах ближнего и дальнего зарубежья.
5 февраля 1999 г. Государственным собранием-Курултаем Республики Башкортостан был принят Закон «О языках народов Республики Башкортостан». Закон признал государственный статус башкирского языка, наряду с русским. Безусловно, принятие специального языкового закона, разработка Государственных программ сохранения, изучения и развития языков народов Республики Башкортостан на 2000-2005 гг. и 2006-2010 гг., внесение изменений в Конституцию Республики Башкортостан, Закон Республики Башкортостан «Об образовании», разработка более 30 подзаконных актов по языковой политике
создали благоприятные условия для развития башкирского языка, расширения
его общественных функций, поднятия престижа.
Современный алфавит башкирского языка, основанный на кириллице,
состоит из 42 букв. Кроме 33 общих с русским языком букв, приняты еще 9 букв
для обозначения специфических звуков башкирского языка.
Özet
Başkurt Dili
Başkurt dili Başkortostan’ın devlet dillerinden biridir. Türk grubu dillerinin Kıpçak
kolunun Altay dil ailesine girer. Başkurtça en çok Tatarca, Kazakça, Nogaycayla
akrabadır keza Doğu Türk dilleri (Altayca, Hakasça vd.) ile de çok ortak özelliklere
sahiptir. Bunlardan başka Başkurt dilinde Moğolca, Mançu-Tunguz, Fin-Ugur ve İran
dilleriyle de karşılıklı etkileşimin izleri tespit edilmiştir. Arapça kelimeler kullanılır, son
asırlarda Rusizm sağlam bir şekilde yer edindi. Başkurt dilini konuşanların sayısı 2002
yılı verilerine göre yaklaşık 1 milyon 057 bin kişidir. Başkurt dili, nüfus yoğunluğu
dikkate alındığında Başkurdistan/Başkortostan Cumhuriyeti’nde, Perm bölgesinin
bazı yerlerinde, Çelyabinsk, Orenburg, Sverdlov, Kurgan, Samara, Saratov, Tyumen
bölgelerinde ve Tataristan, Udmurtiya Cumhuriyetlerinde, Rusya’nın Başkurtların
çoğunlukla yaşadığı yerlerde, yakın ve uzak doğu ülkelerinde konuşulur.
5 Şubat 1999 yılında Başkurdistan Cumhuriyeti Devlet Meclisi - Kurultayı
tarafından “Başkurdistan Cumhuriyeti Halklarının Dilleri” hakkındaki kanun kabul
edildi. Kanun Rusçayla beraber Başkurt dilinin devlet statüsünü tanıdı. Özel dil
kanunun kabul edilmesi, Başkurdistan Cumhuriyeti halklarının dillerinin korunması,
öğrenilmesi ve gelişimine yönelik 2000-2005 ve 2006-2010 yıllarında hazırlanan
devlet programları, Başkurdistan Cumhuriyeti anayasasında yapılan değişiklikler,
Başkurdistan Cumhuriyeti’nin “Eğitim hakkındaki” kanunu, dil politikasına
yönelik düzenlenen 30’dan fazla düzenleme Başkurt dilinin gelişimi ve toplumsal
fonksiyonlarının gelişmesi, prestijinin artması için uygun şartları sağlamıştır şüphesiz.
Başkurt dilinin Kiril alfabesine dayanan günümüz alfabesi 42 harften oluşuyor. Rus
diliyle ortak 33 harften başka Başkurt dilinin spesifik sesleri için 9 harf daha alındı.
Details
| Primary Language | Russian |
|---|---|
| Journal Section | Makaleler |
| Authors | |
| Publication Date | August 27, 2014 |
| Published in Issue | Year 2013 Volume: 2 Issue: 2 |