İLKÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNİN PROBLEM ÇÖZMEYE YÖNELİK YANSITICI DÜŞÜNME BECERİLERİ İLE FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ AKADEMİK BAŞARILARI ARASINDAKI İLİŞKİNİN YAPISAL EŞİTLİK MODELİ İLE İNCELENMESİ

Year 2013, Volume: 10 Issue: 2, 1 - 12, 19.12.2013

Gökhan Baş

Abstract

Bu araştırmanın amacı, ilköğretim öğrencilerinin problem çözmeye yönelik yansıtıcı düşünme becerileri ile fen ve teknoloji dersindeki akademik başarıları arasındaki ilişkiyi yapısal eşitlik modeli ile incelemektir. Araştırmada, ilişkisel tarama modeli kullanılmış olup, araştırma betimsel bir çalışmadır. Araştırmanın örneklemini, Niğde ilinden tesadüfî örnekleme yöntemine göre beş okuldan seçilen toplam 254 ilköğretim öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmanın problem cümlesine cevap arayabilmek için, çalışmada veriler “problem çözmeye yönelik yansıtıcı düşünme becerisi ölçeği” (Kızılkaya ve Aşkar, 2009) ile toplanmıştır. Ayrıca, araş­tırmada öğrencilerin akademik başarı puanlarının belirlenmesinde güz dönemindeki karne notları dikkate alınmıştır. Araştırmada değişkenler arasında yapısal modelin kurulmasında LISREL 8.51 programından yaralanılmıştır. Araştırmada elde edilen bulgulara göre, model-veri uyum indeksleri yeterli düzeyde bulunmuştur [χ2/sd=1.49; GFI=0.93; CFI=0.95; AGFI=0.89; RMSEA=0.050; RMR=0.064; SRMR=0.048; NFI=0.88; NNFI=0.94]. Regresyon analizinde ise, problem çözmeye yönelik yan­sıtıcı düşünme becerileri ölçeğinin sorgulama, nedenleme ve değerlendirme alt boyutlarının öğrencilerin fen ve teknoloji dersindeki akademik başarılarının önemli bir yordayıcısı olduğu saptanmıştır.

Keywords

Problem çözmeye yönelik yansıtıcı düşünme becerileri, fen ve teknoloji dersi başarısı, ilköğretim öğrencileri

References

• Baş, G., & Kıvılcım, Z. S. (2012). Lise öğrencilerinin problem çözmeye yönelik yansıtıcı düşünme becerileri ile matematik ve geometri derslerindeki akademik başarıları arasındaki ilişki. 27-30 Haziran. X. Ulusal fen bilimleri ve matematik eğitimi kongresi, Niğde Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Niğde.
• Brown, T. A. (2006). Confirmatory factor analysis for applied research. New York: Guilford Publications.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak Kılıç, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem A Yayınları.
• Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2000). Research methods in education. London: Routledge Falmer.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Dewey, J. (1933). How we think: A restatement of the relation of reflective thinking to the educative process. Boston: D. C. Heath Publication.
• Epstein, A. S.(2003) How planing and reflection develop young children’s thinking skills Young Children, . [Online]: Retrieved on 2011, at http://www.journal.naeyc.org/btj/200309/ Planning&Reflection.pdf.
• Erginel, S. Ş. (2006). Yansıtıcı düşünen öğretmen yetiştirme: Hizmet öncesi öğretmen eğitiminde yansıtıcı düşünmenin algısı ve geliştirilmesi üzerine bir çalışma. Yayımlanmamış doktora tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. Francisco, J. M.. & Maher, C. A. (2005). Conditions for promoting reasoning in problem solving: Insights from a longitudinal study. Journal of Mathematical Behavior, 24, 361 3
• Gama, C. (2004). Integrating metacognition instruction in interactive learning environments. Yayımlanmamış doktora tezi, University of Sussex the Graduate School of Education, Sussex.
• Hoffman, B., & Spatariu, A. (2008). The influence of self-efficacy and metacognitive prompting on math problem-solving efficiency. Contemporary Educational Psychology, 33, 875-893.
• Hooper, D., Coughlan, J., & Mullen, M. (2008). Structural equation modeling: Guidelines for determining model fit. The Electronic Journal of Business Research Methods, 6(1), 5311 Jöreskog, K. G., & Sörbom, D. (1993). LISREL 8: Structural equation modeling with the simplis command language. Lincolnwood: Scientific Software International, Inc. Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi (15. baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Keskinkılıç, G. (2010). İlköğretim 7. sınıf fen ve teknoloji dersinde uygulanan yansıtıcı düşünmeye dayalı etkinliklerin bilimsel süreç becerilerinin gelişimine ve başarıya etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya. Kızılkaya, G. (2009). Yansıtıcı düşünme etkinlikleri ile desteklenmiş web tabanlı öğrenme ortamlarının problem çözme üzerine etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Kızılkaya, G.. & Aşkar, P. (2009). Problem çözmeye yönelik düşünme becerisi ölçeğinin geliştirilmesi. Eğitim ve Bilim, 34(154), 82-92.
• King, A. (1991). Effects of training in strategic questioning on children’s problem-solving performance. Journal of Educational Psychology, 83(3), 307-317.
• Kline, R. B. (2005). Principles and practice of structural equation modelling. New York: Guilford Publications, Inc.
• Kuhn, D. (1990). Developmental perspectives on teaching and learning thinking skills. New York: Jossey-Bass.
• Loughran, J. J. (1996). Developing reflective practice: Learning about teaching and learning through modelling. London: The Falmer Press.
• Mahnaz, M. (1997). Content and nature of reflective teaching: A case of an experiment middle school science teacher. Clearing House, 70(3), 143-151.
• McMillan, J. H.. & Schumacher, S. (2006). Research in education: Evidence-based inquiry. Boston: Pearson Education.
• Meissner, H. (1999). Creativity and mathematics education. July 15-19. Creativity and mathematics education of the international conference, Muenster, Germany.
• Özsoy, G. (2007). İlköğretim beşinci sınıfta üstbiliş stratejileri öğretiminin problem çözme başarısına etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Özsoy, G. (2002). İlköğretim 5. sınıfta matematik dersi genel başarısı ile problem çözme becerisi arasındaki ilişki. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Schön, D. (1987). Educating the reflective practitioner: Toward a new design for teaching and learning in the professions. San Francisco: Jossey Bass Publications.
• Schumacker, R. E.. & Lomax, R. G. (1996). A beginner’s guide to structural equation modeling. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates, Inc.
• Sümer, N. (2000). Yapısal eşitlik modelleri. Türk Psikoloji Yazıları, 3(6), 49-74.
• Sünbül, A. M. (2010). Öğretim ilke ve yöntemleri (4. baskı). Konya: Eğitim Akademi Yayınları.
• Şen, H. Ş. (2011). İlköğretim öğrencilerinin problem çözmeye dayalı yansıtıcı düşünme becerileri. 4-8 Ekim. I. Uluslararası eğitim programları ve öğretim kongresi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Eskişehir.
• Tabachnick B. G., & Fidell, L. S. (2001). Using multivariate statistics (4th ed.). MA: Allyn and Bacon.
• Thompson, B. (2004). Exploratory and confirmatory factor analysis: Understanding concepts and applications. Washington: American Psychological Association.
• Tok, Ş. (2008). Fen bilgisi dersinde yansıtıcı düşünme etkinliklerinin öğrencilerin akademik başarılarına ve fen bilgisi dersine yönelik tutumlarına etkisi. İlköğretim Online, 7(3), 557-568.
• Ünver, G. (2003). Yansıtıcı düşünme. Ankara: Pegem A Yayınları.
• Üstünoğlu, E. (2006). Üst düzey düşünme becerilerini geliştirmede bilişsel soruların rolü. Çağdaş Eğitim Dergisi, 331, 17-24.
• Wilson, J., & Jan, L. W. (1993). Thinking for themselves developing strategies for reflective learning. Australia: Eleanor Curtain Publishing.
• Wopereis, I., Brand-Gruwe, S., & Vermetten, Y. (2007). The effect of embedded instruction on solving information problems. Computers in Human Behavior, 24(3), 738-752.
• Yıldız, G. (2010). İlköğretim 7. sınıf öğrencilerinin matematik başarıları, bilişüstü stratejileri, düşünme stilleri ve matematik özkavramları arasındaki ilişkiler. Yayımlanmamış doktora tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Yorulmaz, M. (2006). İlköğretim I. kademesinde görev yapan sınıf öğretmenlerinin yansıtıcı düşünmeye ilişkin görüş ve uygulamalarının değerlendirilmesi (Diyarbakır ili örneği). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.