PROPAGANDANIN HALKLA İLİŞKİLER VE REKLAMA GÖRE YAPI, İŞLEYİŞ AÇISINDAN FARKLILIKLARI

Yıl 2006, Sayı: 27 - İletişim Fakültesi Hakemli Dergisi, - , 16.01.2012

Süleyman Karaçor

Öz

İçerisinde bulunduğumuz dönemi ifade eden bilgi çağı kitlelerin tutum ve davranışlarını belirlemede iletişim teknik ve araçların rolünü giderek artırmakta, belirleyici olmaktadır. Bu tekniklerden günümüzde yaygın olarak kullanılanlar propaganda, reklam ve halkla ilişkilerdir. Kitleleri etkileme, kontrol altında tutabilme ve yönlendirme amacı çerçevesinde önemli rolleri olan bu üç araç yapı ve işleyiş açısından ise farklılıklar arz etmektedir. Yirminci yüzyılın başından günümüze özellikle kitle iletişim araçlarında ve bilgi teknolojilerinde meydana gelen hızlı gelişmeler sonucu önemini giderek artıran ancak, henüz kesin bir tanım ile ifade edilemeyen propaganda, grupların tutum ve davranışları üzerinde kontrol kurmayı ve değiştirmeyi amaçlayan bir iletişim tekniği olarak ifade edilmektedir. Halkla ilişkiler kavramı hususunda da benzer durum söz konusu olup, halkla ilişkilerin tarihsel süreç içerisinde geçirdiği değişim, çok sayıda alanla olan ilişkisi ve halkla ilişkilerin birçok alanda uygulanabilirliği gibi sebeplerden dolayı ortak bir tanıma ulaşılamamıştır. Ancak bu kısıta rağmen halkla ilişkiler kitleleri memnun kılacak ve diyalog oluşturacak bütünsel araç niteliğindedir. Her iki alanda yaşanan bu sorunların yansıması özellikle propaganda ile halkla arasında ve propaganda ile reklam arasındaki ayrımın ortaya konulması gerekliliğini kendiliğinden ortaya çıkartmaktadır. Çünkü halkla ilişkiler ile propaganda ve reklam ile propaganda çoğu durumda birbirlerine karıştırılmaktadır. Çalışmada öncelikle propaganda kavramının geçirdiği aşamalar tarihsel bir süreç içerisinde irdelenerek propaganda kavramının yapı ve işleyişi ortaya konulmaktadır. Daha sonra propaganda olgusunun halkla ilişkiler ve reklama göre yapı ve işleyiş açısından benzer yada farklılıkları ortaya konulmaktadır.
Çalışma; giriş, propaganda kavramının anlam ve işleyişi, propagandanın yapı, işleyişi bakımından halkla ilişkiler ve reklamla karşılaştırıl¬ması ve sonuç olmak üzere üç başlıktan oluşmaktadır.
Anahtar sözcükler: Propaganda, reklam, halkla ilişkiler.

Abstract: Differences of propaganda from the Public Relations and Advertisement in terms of function and process
Mass media means and techniques have increasingly been determining attitudes, behavior, and habits of ordinary people in the age of information. The major available techniques that have been commonly used by means of communication include propaganda, public relations and advertisement. Despite the fact that all three of these techniques are used to influence, control or manipulating the masses in the modern age, they display fundamental differences in terms of function, structure and process. As a special type of communication, propaganda has gained importance in the 20th century with the revolutionary development of information technologies. In the process of propaganda which aims at influencing the opinions or behavior of people instead of impartiality, provided information can be deliberately misleading or use some false argument to influence the targeted population. On the other hand, public relations are functionally different in the sense that the aim here is establishing.
Constructive dialog with the targeted people. However, many times public relations and advertisement are used interchangeably. This paper aims to clarify the concept of propaganda by comparing it with the public relations and divertissement.
Key words: Propaganda, advertisement, public relations.

Anahtar Kelimeler

-