TÜRK TEKSTİL VE HAZIR GİYİM SEKTÖRLERİNİN ULUSLARARASI PİYASALARDAKİ REKABET GÜCÜ ÜZERİNE BİR İNCELEME

Year 2012, Volume: 62 Issue: 1, 103 - 125, 12.07.2012

Yrd. Doç. Dr. Nazire Yılmaz Yrd. Doç. Dr. Hacer Karaalp

Abstract

Gelişmiş ülkelerin birçoğunda sanayileşme hareketlerini başlatan ve
kalkınmalarında önemli rol oynayan tekstil ve hazır giyim sanayileri, günü­müzde oluşturdukları istihdam kapasitesi, üretim hacmi ve ihracat gelirleriyle
gelişmekte olan ülkelerin ekonomik kalkınmalarında da önemli rol oynamaktadır.
Bu iki sektör aynı şekilde Türkiye'nin sanayileşmesinde özellikle
son otuz yılda önemli bir paya sahip olmuş ve ülke ekonomisinin itici gücü
haline gelmiştir. Türkiye, özellikle 1980 yılından itibaren girdiği ihracata
dayalı büyüme stratejisi ile birlikte, dünya pazarında önde gelen tekstil ve
hazır giyim ihracatçısı ülkelerden biri haline gelmiştir. 2010 yılında dünya
tekstil ve hazır giyim ihracatının % 3,6'sı Türkiye'den sağlanırken, AB-27'nin
tekstil ve hazır giyim ürünlerinin sırasıyla %8'i ve %5'i Türkiye'den ithal
edilmiştir. Bu çalışma, Türkiye ekonomisinin ve ihracatının önemli yapı
taşlarından olan tekstil ve hazır giyim sanayilerinin dünya pazarındaki
rekabet edebilirliğini, Porter'ın "Elmas" modeli, Balassa'nın Açıklanmış
Karşılaştırmalı Üstünlük İndeksi ve Vollrath'ın Rekabet Gücü İndeksleri
bazında değerlendirmiş araştırmaları inceleyen bir literatür taramasıdır.

Keywords

Porter "Elmas" modeli, Açıklanmış karşılaştırmalı üstünlük (AKÜ), Vollrath indeksi, Hazır giyim, Tekstil, Türkiye

References

• Altay, Oğuzhan N. ve Aydanur Gacaner (2003), "Tekstil ve Konfeksiyon Sektörü Rekabet Gücünün Karşılaştırmalı Analizi", ERC/METU VI. Uluslararası Ekonomi Kongresi, Ankara.
• Atılgan, Turan (2006), "The Effects of the Textile and Clothing Sector on the Economy of Turkey", Fibres & Textiles in Eastern Europe, 14 (4), ss.16-20.
• Aynagöz Çakmak, Özlem (2005), "Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlükler ve Rekabet Gücü: Türkiye Tekstil ve Hazır Giyim Endüstrisi Üzerine Bir Uygulama" Ege Akademik Bakış 5(1), ss.65-76
• Balassa, Bela (1965), "Trade Liberalization and 'Revealed' Comparative Advantage", The Manchester School of Economics and Social Studies, 33, ss.99-123.
• Birleşmiş Milletler Ticari İstatistikleri Veri Tabanı (UNComtrade), "Database", http://comtrade.un.org/db/, (Er.Tar: 10.10.2011)
• Chi, Ting ve Peter Kilduff (2006), "An Assessment of Trends in China's Comparative Advantages in Textile Machinery, Man-Made Fibers, Textiles And Apparel", Journal of the Textile Institute, 97( 2), ss.173 - 191. Competitive Advantage of Turkey (CAT), http://www.competitiveturkey.org/version3/catentr.html, 10,09,2010
• Çoban, Orhan ve Recep Kök (2005), "Türkiye Tekstil Endüstrisi Ver Rekabet Gücü:Ab Ülkeleriyle Karşılaştırmalı Bir Analiz Örneği,1989-2001", İktisat, İşletme ve Finans, 20( 228), ss.68-81.
• Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ), (2012), Statistics Database- Merchandise trade by commodity, http://stat.wto.org/StatisticalProgram/WSDBViewData.aspx?Language=E, (Er. Tar: 06.01.2012).
• Düzen, Berna (2008), "Analitik Ağ Süreci ve Porter Elmas Modeli İle Ulusal Rekabet Analizi: Türk Hazır Giyim Sektöründe Bir Uygulama", Galatasaray Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Basılmamış Yüksek lisans tezi, Haziran 2008.
• Eraslan, İ. Hakkı, Abdülmecit Karataş ve Hüseyin Kaya (2007), "Türk plastik sektörünün rekabetçilik analizi", İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(11), ss.203-219.
• Eraslan, İ. Hakkı, İsmail Bakan ve Aslı D. Helvacıoğlu Kuyucu (2008), "Türk Tekstil ve Hazır Giyim Sektörünün Uluslararası Rekabetçilik Dü­ zeyinin Analizi", İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(13), ss.265-300
• Avrupa Komisyonu (2011), Trade Industrial Goods, Textile and Footwear, http://ec.europa.eu/trade/creating-opportunities/economic-sectors/ industrial-goods/textiles-and-footwear/ , (Er. Tar: 06.01.2012).
• Ferman, Murat, Sedef Akgüngör ve Ahmet H. Yüksel (2004), "Türkiye'nin Rekabetçiliği ve Bunun Sürdürülebilirliği: AB Pazarında Türkiye ve Rakip Ülkeler Yönünden bir Mukayese", 2004 Türkiye Ekonomi Kongresi, 5-9 Mayıs 2004, İzmir, 4-29.
• Fertö, Imre ve Lionel J. Hubbard (2003), "Revealed Comparative Advantage and Competitiveness in Hungarian Agri-Food Sectors", The World Economy, 26(2), ss:247-259
• Havrila, Inka ve Pemasiri Gunawardana (2003), "Analyzing Compara¬ tive Advantage and Competitiveness: An Application to Australia's Textile and Clothing Industries", Australian Economic Papers, 42(1), ss.103-117.
• Heckscher, Eli H. ve Bertil Ohlin (1991), Heckscher-Ohlin Trade Theory, Cambridge MA: the MIT Press.
• İstanbul Tekstil ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği (İTKİB) (2009a), Turkish Textile Industry, http://www.İTKİB.org.tr/english/about/sectors/textile/textile_info.pdf, (Er. Tar: 06.10.2010).
• İstanbul Tekstil ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği (İTKİB) (2009b), Turkish Clothing Industry, http://www.İTKİB.org.tr/english/about/sectors/ ready/readygarment_info.pdf, (Er. Tar: 06.10.2010).
• Karaalp, Hacer S. ve Nazire D. Yılmaz (2012), "An Assessment Of Trends In Comparative Advantage And Competitiveness Of Turkish Textile And Clothing Industries In The Enlarged EU Market", Fibres & Textiles of Eastern Europe, 20, 3(92), ss:8-11.
• Karaalp, Hacer S. (2011), "Competitiveness of Turkey in Eurasia: A Comparison with CIS Countries". China-USA Business Review, 10(9), ss:727-744.
• Karakaya, Etem ve Ferhat B. Özgen (2002), "Economic Feasibility of Turkey's Economic Integration with the EU : Perspectives from Trade Creation and Trade Diversion" METU VI. International Conference in Economics, September 11-14, Ankara.
• Öz, Özlem (2002), "Assessing Porter's Framework for National Advantage: The Case of Turkey", Journal of Business Research, 55(6), ss:509-515.
• Öz, Özlem (1999), The Competitive Advantage of Nations: The Case of Turkey, Ashgate, Aldershot.
• Özben, Oğuzhan, Melih Bulut ve Î. Hakkı Eraslan (2004), Turkish Textile and Clothing Industry After 2005: A Future Projection, II. International Istanbul Textile Congress, 22-24 APRIL 2004, Istanbul, ss:1-11
• Özçelik, Emre, Erol Taymaz ve Ozan Eruygur (2004), "Tekstil ve Hazır Giyim Sanayilerinde Uluslar Arası Rekabet," iktisat isletme ve Finans, 19(217), ss: 5-23.
• Parrish, Erin D., Nancy L. Cassill, William Oxenham ve Michelle R. Jones (2004). "Modeling of Niche Market Behavior of US Textile and Apparel Firms", Journal of Textile and Apparel, Technology and Management, 4(2), ss:1-14.
• Porter, Michael E. (1990), Competitive Advantage of Nations, New York: Free Press
• Porter, Michael E. (1998), Competitive Advantage of Nations, (2nd Ed.), New York: Free Press
• Posner, Michael V. (1961), "International Trade and Technical Change", Oxford Economic Papers, 13(3), ss:323-341.
• Ricardo, David (1817), The Principles of Political Economy and Ta- xation, London: Everyman's Library.
• Saatçioğlu, Cem ve Betül Gür (2005), "Tekstil ve Hazır Giyim Anlaşması'nın Sona Ermesi Sürecinde Çin'in Türk Tekstil ve Konfeksiyon Ticaretine Etkisi", Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(1), ss. 149-170.
• Sanayi ve Ticaret Bakanlığı (STB) (2010), Tekstil Hazır Giyim Deri ve Deri Ürünleri Sektörleri Raporu, Sanayi Genel Müdürlüğü, Sektörel Raporlar ve Analizler Serisi, 2010 Yılı Değerlendirme Raporu.
• Tamer, Meral (2009a), Rekabet Gurusu Michael Porter, Türkiye'yi Masaya Yatırdı, Milliyet Gazetesi, http://www.milliyet.com.tr/rekabetgurusu-michael-porter--turkiye-yi-masaya-yatirdi/meral-tamer/ekonomi/ yazardetayarsiv/18.10.2009/1151547/default.htm, (Er. Tar: 06.01.2012).
• Tamer, Meral (2009b), Türkiye İçten İçe Çürüyen Ulu Bir Çınar, Milliyet Gazetesi, http://www.milliyet.com.tr/turkiye--icten-ice-curuyenulu-bir-cinar/meral-tamer/ekonomi/yazardetayarsiv/22.10.2009/1153206/ default.htm, (Er. Tar: 06.01.2012).
• Tamer, Meral (2009c), Dünya İnovasyon Haritasında Nal Topluyoruz, Milliyet Gazetesi, http://www.milliyet.com.tr/dunya-inovasyon-haritasindanal-topluyoruz/meral-tamer/ekonomi/yazardetayarsiv/21.10.2009/1152749/ default.htm, (Er. Tar: 06.01.2012).
• Tekinay, N. Aslı (2003), Porter Ekibinden Rekabet Analizi, Capital, http://www.urak.org/BASIN_URAK/pdfler/yagil_weinberg_capital_interview.pdf, (Er. Tar: 06.01.2012).
• TÜİK (2012), Dış Ticaret İstatistikleri, http://www.tuik.gov.tr/disticaretapp/menu.zul (Er. Tar: 06.01.2012).
• Ulagay, Osman (2009). M. Porter 'Türkiye hissesi' Satın Alır mı?, Milliyet Gazetesi, http://www.milliyet.com.tr/m--porter--turkiye-hissesi~ satin-alir-mi-/osman-ulagay/ekonomi/yazardetayarsiv/20.10.2009/1152249/ default.htm, (Er. Tar:06.01.2012).
• Utkulu, Utku ve Hayriye İmer (2009), "Türk Tekstil ve Konfeksiyon Sektörünün Avrupa Birliği Tekstil ve Konfeksiyon Sektörü Karşısındaki Rekabet Gücünün Alt Sektörler Düzeyinde Ölçülmesi", Rekabet Dergisi, 36, ss:3-43
• Utkulu, Utku ve Dilek Seymen (2004), "Revealed Comparative Advantage and Competitiveness: Evidence for Turkey vis-à-vis the EU/15", European Trade Study Group 6th Annual Conference, ETSG 2004, Nottingham.
• Vernon, Raymond (1966), "International Investment and International Trade in the Product Cycle", The Quarterly Journal of Economics, 80(2), ss:190-207.
• Vollrath, Thomas L. (1991), "A Theoretical Evaluation of Alternative Trade Intensity Measures of Revealed Comparative Advantage", Weltwirtschaftliches Archiv, 130, ss:265-279.
• Yılmaz, Bahri (2003), "Turkey's Competitiveness in the European Union: A Comparison with Five Candidate Countries - Bulgaria, The Czech Republic, Hungary, Poland, Romania - and the EU15", Ezoneplus Working Paper, No.12, Şubat.
• Yılmaz, Nazire D., Hacer S. Karaalp ve Sıla Akgül (2011), "Trends in Global Textile and Clothing Market: Comparative Advantage of Nations", XI International Scientific Conference IMTEX'2011, 7-8 November 2011, Lodz, Polonya. ss.125-128,
• Yılmaz, Nazire D., Nancy L. Cassill ve Nancy B. Powell (2007), "Turkish Towel's Place in the Global Market ", Journal of Textile and Apparel, Technology and Management, 5(4), ss:1-24.