TÜRKİYE-AVRUPA BİRLİĞİ MALİ İŞBİRLİĞİ KAPSAMINDA BÖLGESEL KALKINMA PROGRAMLARININ ETKİNLİĞİ

Year 2012, Volume: 62 Issue: 2, 355 - 371, 06.09.2013

Burcu Kılınç Savrul

Abstract

Avrupa Birliği özellikle genişleme sürecinde, bölgeler arasındaki farklılıkları azaltmaya yönelik politikalara daha da önem vermeye başlamıştır. Katılım Öncesi Mali Yardım Programı ile 2007-2013 dönemi için, kendisine aday ve potansiyel aday olan ülkelere, bölgesel kalkınma politikaları çerçevesinde yardımda bulunmaya başlamıştır. Bu amaç doğrultusunda AB, Türkiye için de 2003 yılından itibaren Bölgesel Kalkınma Programları uygulamasına başlamıştır. Diğer yandan Türkiye'nin AB katılım öncesi fonlarından yararlanabilmesi için de, ülkede AB normlarına uygun projelerin hazırlanması gerekmektedir. Bu çerçevede Türkiye'de Katılım Öncesi Mali Yardım Fonları'ndan yararlanan Düzey 2 Bölgeleri arasından en geri kalmış olan 10 bölgeyi kapsayan 5 Kalkınma Programı ile 2 Sınır Ötesi İşbirliği Programı başlatılmıştır. Bu programlar Doğu Anadolu Kalkınma Programı; TR82, TR83, TRA1 Düzey 2 Bölgesel Kalkınma Programı; TRA2, TR72, TR52, TRB1 Düzey 2 Bölgesel Kalkınma Programı; TR 90 Düzey 2 Bölgesel Kalkınma Programı; Yunanistan-Türkiye Sınır Ötesi İşbirliği Programı ve Türkiye- Bulgaristan Sınır Ötesi İşbirliği Programı'dır. Çalışmada öncelikli olarak Bölgesel Kalkınma Programlarının içeriği ve hedefleri ele alınacak, daha sonra ise programların sonuçlarının etkinliği üzerinde durulacaktır.

Keywords

Bölgesel kalkınma, Bölgesel Kalkınma Programları, AB hibeleri, tarım ve kırsal kalkınma

References

• Akkahve, Deniz, “AB Destekli Bölgesel Kalkınma Programlarının Yönetimi ve Yapısal Fonlara Hazırlık”, Bölgesel Kalkınma ve Yönetişim Sempozyumu, 7-8 Eylül, 2006, Ankara, s.161-196.
• Çakmak, Erol, “Sürdürülebilir Beşeri Kalkınma Çabası Olarak Doğu Anadolu Kalkınma Programı (DAKAP)”, Bölgesel Kalkınma ve Yönetişim Sempozyumu, 7-8 Eylül, 2006, Ankara, s.359-374.
• Dinler, Zeynel, Bölgesel İktisat, Ekin Yayınları, Bursa, 2008.
• DPT, TR90 Düzey 2 Bölgesi (Artvin, Giresun, Gümüshane, Ordu, Rize ve Trabzon) Kalkınma Programı Hibe Projesi Uygulama Rehberi, DPT Yayını, Ankara, s.4-5.
• DPT, Doğu Anadolu Kalkınma Programı, DPT Yayını, Ankara (2).
• DPT, “Doğu Anadolu Kalkınma Programı”, (Çevrimiçi), http://www2.
• dpt.gov.tr/bgyu/abbp/ Programlar/SKE_bilgi.html, 02,06,2012 (3).
• Erkut, Gülden, Mete Başar Baypınar vd., “Batı Marmara Bölgesi’nde Stratejik Gelişme ve Sınırötesi İşbirliği”, İTÜDergisi/a Mimarlık, Planlama, Tasarım, Cilt:7, Sayı:2, Eylül 2008, s.114-127.
• Göymen, Korel, “Güneydoğu Anadolu’ya İlişkin Olarak Bölgesel Kalkınmada Yerel İdareciliğin Rolü”, Devlet Reformu, Yoksulluk, Bölgesel Gelişme ve Kırsal Yoksulluk, Kent Yoksulluğu, TESEV Yayınları 21, İstanbul, 2000, s.53-69.
• Kayasü, Serap, Suna S. Yaşar, “Avrupa Birliği’ne Üyelik Sürecinde Kalkınma Politikaları: Yasal ve Kurumsal Dönüşümler”, Bölgesel Kalkınma ve Yönetişim Sempozyumu, 7-8 Eylül, 2006, Ankara, s.199-213.
• Kibaroğlu, Ayşegül, “Küresel İklim Değişikliğinin Sınıraşan Su Kaynakları Politikasına Etkileri”, TMMOB 2. Su Politikaları Kongresi, 20-22 Mart, Ankara, 2008, s.347-355.
• Menteş, Gökhan, “Kültürel Mirasın Korunması ve Turizmin Geliştirilmesi İçin Bir Yönetişim Modeli: Güneydoğu Anadolu Örneği”, Bölgesel Kalkınma ve Yönetişim Sempozyumu, 7-8 Eylül, 2006, Ankara, s.319-337.
• Ökten, Şevket, Hüseyin Çeken, “GAP Projesi’nin Türkiye’nın Kırsal Kalkınma Politikaları İçindeki Yeri ve Önemi”, Tarım Ekonomisi Dergisi, 14 (1), 2008, s.13-22.
• Reeves, Teresa, “AB ve Türkiye’de Bölgesel Kalkınma”, TEPAV Bölgesel Kalkınma ve Yönetişim Sempozyumu, Bölgesel Kalkınma ve Yönetişim Avrupa Perspektifi, 2006, s.39-48.
• Sayın, Meral, “Yerel Ekonomik Kalkınma Modeli Olarak GAP-GİDEM Projesi”, TEPAV Bölgesel Kalkınma ve Yönetişim Sempozyumu, Bölgesel Kalkınma ve Yönetişim Avrupa Perspektifi, 2006, s.345-357.
• Seymen Oskay Cansel, Yeşim Kubar, “Avrupa Birliğine Uyum Sürecinde Türkiye’de Bölgesel Kalkınmanın Finansmanında Kalkınma Ajansları”, Selçuk Üniversitesi Karaman İ.İ.B.F. Dergisi, Yerel Ekonomiler Özel Sayısı, Mayıs 2007, s.204-214.
• Şen, Ali, “Bölgesel Kalkınma ve Hibe Programları”, TEPAV Yayınları No:45, 3. Bölgesel Kalkınma ve Yönetişim Sempozyumu, “Planlamadan Uygulamaya”, 27-28 Kasım, Mersin, 2008, s.363-378.
• T.C.Kalkınma Bakanlığı, “TR90 Düzey 2 Bölgesi Kalkınma Programı” (Çevrimiçi) http://www.dokap. org.tr/TR90/ Default. aspx, s.1, 24.04.2012.
• Turan, Menaf, “Bölgesel Kalkınma Programları”, Bölge Kalkınma Ajansları Nedir? Ne Değildir?, Pargraf Yayınevi, Ankara, 2005, s.159-180.
• Varol, Çiğdem, Tanyel Özelçi Eceral, “Türkiye’de Bölgesel Kalkınma Çalışmalarının Uygulanma/Uygulanamama Süreçleri”, TEPAV Yayınları No:45, 3. Bölgesel Kalkınma ve Yönetişim Sempozyumu, “Planlamadan Uygulamaya”, 27-28 Kasım, Mersin, 2008, s.255-282.