TÜRKİYE EKONOMİSİ'NDE İHRACATA DAYALI BÜYÜME HİPOTEZİNİN YAPISAL KIRILMALI BİRİM KÖK VE EŞBÜTÜNLEŞME TESTLERİ İLE İNCELENMESİ

Year 2012, Volume: 62 Issue: 2, 373 - 396, 06.09.2013

Muhammed Tıraşoğlu

Abstract

Gelişmiş ve gelişmekte olan ülke ekonomilerinin en önemli konularından
biri olan ekonomik büyüme ile ilişkili belirli kavramlar vardır. Ülkelerin
gelişmesinin göstergelerinden biri, o ülkede yaşayan insanların
yaşam standartlarının sürekli olarak yükselmesidir. Ülkede üretilen mal ve
hizmetlerin belirli dönemlerde artması, o ülke için ekonomik büyümenin
gerçekleşmesini sağlayacaktır. Yapılan bu çalışmada, farklı zaman serisi
methodları kullanılarak, 1998:01-2011:04 dönemini kapsayan üçer aylık
veriler ile Türkiye’de ihracata dayalı büyüme hipotezinin geçerli olup olmadığının
ortaya konulması amaçlanmıştır. Yapılan analizde klasik birim
kök testleri, klasik eşbütünleşme testi ve nedensellik testleri yanısıra yapısal
kırılmanın varlığı halinde geliştirilen birim kök testi ve eşbütünleşme testleri
kullanılmıştır. Hem klasik eşbütünleşme testi hem de yapısal kırılmaların
varlığına izin veren eşbütünleşme testi sonucunda uzun dönemli bir ilişki
olduğu tespit edilmiştir. Nedensellik analizi sonucuna göre ise, ihracat ve
büyüme arasında çift yönlü nedensel bir ilişki söz konusudur. Elde edilen
sonuçlar, Türkiye için daha önce yapılan çalışmalara ilişkin bulgular ile
karşılaştırılarak değerlendirilmiştir.

Keywords

Ekonomik Büyüme, İhracata dayalı büyüme, Nedensellik, Yapısal kırılmalı birim kök testi, Yapısal kırılmalı eşbütünleşme testi

References

• Ağayev, Seymur (2011), “İhracat ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: 12 Geçiş Ekonomisi Örneğinde Panel Eşbütünleşme ve Panel Nedensellik Analizleri”, Ege Akademik Bakış, Cilt:11, Sayı:2, s.241-254.
• Akbar, M., Naqvi, Z.F. (2000), “Export Diversification and the Structural Dynamics in the Growth Process: The Case of Pakistan”, The Pakistan Development Review, Volume:39, Number:4, pp.573-589.
• Awokuse, Titus O. (2005), “Export-Led Growth and the Japanese Economy: Evidence from VAR and Directed Acyclic Graphs”, Applied Economics Letters, Volume:12, Issue 14, pp.849-858.
• Bahmani-Oskooee, M.,Alse, J. (1993), “Export Growth and Economic Growth: An Application of Cointegration and Error-Correction Modelling”, The Journal of Developing Areas, Volume:27, pp.535-542.
• Bahmani-Oskooee, M., Domaç, İ. (1995), “Export Growth and Economic Growth in Turkey: Evidence from Cointegration Analysis”, METU Studies in Development, Volume:22(1), pp. 67-77.
• Balassa, Bela (1978), “Exports and Economic Growth: Further Evidence”, Journal of Development Economics, Volume:5, Issue:2, pp.181-189.
• Begum, Shamshad , Shamsuddin, Abul F.M. (1998), “Exports and Economic Growth in Bangladesh”, Journal of Development Economics, Volume:35, Issue:1, pp.89-114.
• Bilgin, Cevat, Şahbaz, Ahmet (2009), “Türkiye’de Büyüme ve İhracat Arasındaki Nedensellik İlişkileri” Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Volume:8(1), s.177-198.
• Colombatto, Enrico (1990), “An Analysis of Exports and Growth”, Kyklos, Volume:43, Issue:4, pp.579-597.
• Dinler, Zeynel (2002), İktisada Giriş, Ekin Kitabevi Yayınları, Sekizinci Baskı, Bursa.
• El-Sakka, Mohammed Ibrahim, Al-Mutairi, Naief Hamad (2000), “Exports and Economic Growth: The Arap Experience”, The Pakistan Development Review, Volume:39, Issue:4, pp.153-169.
• Eusuf, M. A., Ahmed, M. (2007), “Causality between Export and Growth: Evidence from South Asian Countries” MPRA, Paper No. 21027.
• Ghartey, Edward E. (1993), “Causal Relationship between Exports and Economic Growth: Some Empirical Evidence in Taiwan, Japan, and the US”, Applied Economics, Volume:25, Issue:8, pp.1145-1152.
• Gregory, A. W. ve Hansen, B. E. (1996), “Residual-Based Tests for Cointegration in Models With Regime Shifts”, Journal of Econometrics, 70(1): 99-126.
• Güriş, Selahattin, Çağlayan, Ebru (2000), Ekonometri- Temel Kavramlar, Der Yayınları, İstanbul.
• Gürlesel, Fuat, Alkin, Kerem (2010), Türkiye İçin Yeni Bir Büyüme Modeli, İstanbul Ticaret Odası Yayınları, Yayın No:2010-21.
• Halicioğlu, Ferda (2007), “A Multivariate Causality Analysis of Export and Growth for Turkey” MPRA, Paper No. 3565.
• Hatemi-J, Abdulnasser (2008), “Tests for Cointegration with Two Unknown Regime Shifts with an Application to Financial Market Integration”, Empirical Economics, Volume:35, pp. 497-505.
• Heller, P. S., Porter, R. C. (1978), “Exports and Growth: An Empirical Re-investigation”, Journal of Development Economics, Volume:5, Isue:2, pp.191-193.
• Henriques, I., Sadorsky, P. (1996), “Export-led Growth or Growth-Driven Exports? The Canadian Case”, Canadian Journal of Economics, Volume: 29, Issue:3, pp:541-555.
• Hsiao, Mei-Chu W., (1987), “Test of Causalty and Exogenity between Exports and Economic Growth: The Case of Asian NICs”, Journal of Economic Development, Volume:12, pp.143-159.
• Jung, Woo S., Marshall, Peyton J. (1985), “Exports, Growth and Causality in Developing Countries”, Journal of Development Economics, Volume:18, Issue:1, pp.1-12.
• Kösekahyaoğlu, Levent, Şentürk, C. (2006), “İhracata Dayalı Büyüme Hipotezinin Testi: Türkiye ve Yeni Gelişen Ekonomiler Üzerine Bir İnceleme” Süleyman Demirel Üniversitesi S.B.E. Dergisi, Cilt:2, Sayı:4, s.23-45.
• Kwan, A.C.C., B. Kwok (1995), “Exogenity and the Export-led Growth Hypothesis: The Case of China”, Southern Economic Journal, Volume:61, Number:8, pp.1158-1166.
• Lee, J. ve Strazicich, M. C. (2004), “Minimum LM Unit Root Test with One Structural Break”, Appalachian State University Working Papers. No.04-17: 1-15.
• MacKinnon, James G. “Critical Values for Cointegration Tests” (Çevrimiçi) http://qed.econ.queensu.ca/working_papers/papers/qed_wp_1227.pdf
• Maneschıöld, Per-Ola (2008), “A Note on the Export-Led Growth Hypothesis: A Time Series Approach”, Cuadernos De Economia, Volume:45, pp.293-302.
• Michaely, Michael (1977), “Export and Growth: An Emprical Investigation”, Journal of Development Economics, Volume:4, Issue:1, pp.49-53. Orhan, Osman Z., Erdoğan, Seyfettin (2010), Genel Ekonomi, Umuttepe Yayınları, İkinci Baskı, Kocaeli.
• Özel, Saruhan (2000), Türkiye’de Enflasyon Devalüasyon ve Faiz, Alkım Yayıncılık, İstanbul. Panas, E., Vamvoukas, G. (2002), “Further Evidence on the Export-Led Growth Hypothesis”, Applied Economics Letters, Volume:9, pp.731-735.
• Parikh, Ashok, Stirbu, Corneliu (2004), “Relationship between Trade Liberalisation, Economic Growth and Trade Balance: An Econometric Investigation”, HWWA Discussion Paper, Number:282, pp.1-50.
• Romer, David (2006), Advanced Macroeconomics, McGraw-Hill Irwin, Third Edition, New York-ABD.
• Saygılı, Şeref, Cihan, Cengiz (2008), Türkiye Ekonomisinin Büyüme Dinamikleri, Tüsiad Yayınları, Yayın No: TÜSİAD-T/2008-06/462.
• Sevüktekin, Mustafa, Nargeleçekenler, Mehmet (2010), Ekonometrik Zaman Serileri Analizi- Eviews Uygulamalı, Nobel Yayın Dağıtım, Üçüncü Baskı, Ankara.
• Shirazi, Nasım Shah, Abdul Manap Turkhan Ali (2005), “Export-led Growth Hypothesis: Further Econometric Evidence from South Asia”, The Developing Economies, Volume: 43, Issue:4, pp.472-488.
• Şimşek, Muammer (2003), “İhracata Dayalı Büyüme Hipotezinin Türkiye Ekonomisi Verileri ile Analizi, 1960-2002” D.E.Ü. İ.İ.B.F. Dergisi, Cilt:18, Sayı:2, s.43-63.
• Taban, Sami, Aktar, İsmail (2008), “An Empirical Examination of the Export-led Growth Hypothesis in Turkey” Journal of Yasar University, Volume: 3(11), pp.1535-1551.
• Tyler, William G. (1981), “Growth and Export Expansion in Developing Countries: Some Empirical Evidence” Journal of Development Economics, Volume:9, Issue:1, pp.121-130.
• Ülgen, Gülden (2002), İktisat Bilimine Giriş, Der Yayınları, İstanbul. Yang, Jie (2008), “An Analysis of So-Called Export-led Growth”, IMF Working Paper, WP/08/220.
• Yılancı, Veli, Öztürk, Zehra Ayça (2010), “Türkiye ile En Büyük Beş Ticaret Ortağının Hisse Senedi Piyasaları Arasındaki Entegrasyon İlişkisinin Analizi: Yapısal Kırılmalı Birim Kök ve Eşbütünleşme Analizi”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Volume:36, s.261-279.
• Yılmazer, Mine (2010), “Doğrudan Yabancı Yatırımlar, Dış Ticaret ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Üzerine Bir Deneme”, Sosyal Bilimler Dergisi, Volume:8, Issue:1, pp.241-260.
• Young, Alwyn (1991), “Learning by Doing and the Dynamic Effects of International Trade”, The Quarterly Journal of Economics, Volume:106, Issue:2, pp.369-405