BibTex RIS Cite

-

Year 2013, Issue: 29, 109 - 132, 26.06.2014

Abstract

 History  of  Missionary  Activities  in  Diyarbakır  Diyarbakır   and   its   surrounding   area   is   an   important   strategic   region.   As   in   the   past,   today  missionary  activities  are  in  progress  in  the  region.  Firstly  Roman  Catholics  and  later  Protestant  missio-­‐‑naries   have   worked   in   the   city.   In   today,   however,   Evangelical   Christians   have   been   making   their  missionary  works.  This  region  is  in  the  basin  of  Tigris-­‐‑Euphrates  which  is  believed  as  the  holy  “promi-­‐‑sed  lands”  by  the  Evangelical  Christians  and  Jews.  Therefore,  Diyarbakır  is  always  an  important  center  in  Turkey  for  missionary  activities  of  Evangelical  missionaries.  Christian  minorities,  Alawis  and  Kurds  who  live  in  the  region  are  target  of  missionaries.    Key  Words:  Mission,  Diyarbakır,  Evangelical  Christians,  Anglican  Church,  American  Board.                                                                                                                            *   Yrd.  Doç.  Dr.,  Bozok  Üniversitesi,  İlahiyat  Fakültesi,  irresul@gmail.com.  

References

  • Açıkses,  Erdal,  Amerikalıların  Harput’taki  Misyonerlik Faaliyetleri, Türk  Ta-­‐‑ rih  Kurumu  Basımevi,  Ankara  2003.
  • Albayrak,  Kadir,  Keldaniler  ve  Nasturiler,  Vadi  Yayınları,  Ankara  1997. Anderson,  Rufus,  History  of  the  Missions  of  the  American  Board  of  Commis-­‐‑ sioners   for   Foreign   Missions   to   the   Oriental   Churches,   Volume   I,   Congregational   Publishing  Society,  Boston 1872.
  • Atalay,  Talip,  “Diyarbakır  ve  Mardin’de  Misyonerlik  Faaliyetleri”,  Dinler   Tarihçileri   Gözüyle   Türkiye’de   Misyonerlik,   Dinler   Tarihi   Araştırmaları   V,   Türkiye   Dinler  Tarihi  Derneği  Yayınları,  Ankara  2005,  (141–150).
  • Atiya,  Aziz  S., Doğu  Hıristiyanlığı  Tarihi,  (Çev.  Nurettin  Hiçyılmaz),  Doz   Yayınları,  İstanbul  2005.
  • Bali,   Rıfat   N.   “Diyarbakır   Yahudileri”,   Diyarbakır:   Müze   Şehir,   (Haz.   Ş.   Beysanoğlu-­‐‑M.  S.  Koz-­‐‑E.  N.  İşli),  YKY,  İstanbul 1999,  (367-­‐‑389).   Bayzan,  Ali  Rıza,  Türkiye’de  Amerikan  Misyonerleri,  Bilgi  Yayınevi,  Anka-­‐‑ ra  2006.
  • Bayzan,  Ali  Rıza,  Küresel  Vaftiz,   3.  Baskı,   IQ  Kültür  Sanat  Yayıncılık,   İs-­‐‑ tanbul  2007.
  • Bıyık,  Mustafa,  Armagedon  ve  Tanrı  Krallığı,  Aziz  Andaç  Yayınları,  Anka-­‐‑ ra  2008.
  • Çatalbaş,  Resul,  “Jerry  Mattix  ile  Misyonerlik  ve  Türkiye’deki  Protestan-­‐‑ lar   Üzerine   Bir   Söyleşi”,   C.   6,   S.   11,   Toplum   Bilimleri   Dergisi,   Ankara   Ocak-­‐‑ Haziran,  2012,  (231-­‐‑240).
  • Çatalbaş,  Resul,  “Anglikan  (İngiliz)  misyoner  teşkilatlar”,  C.  2,  S.  2, Bozok   Üniversitesi  İlahiyat  Fakültesi  Dergisi,  Yozgat  Haziran-­‐‑Aralık 2012,  (121-­‐‑138).
  • Danacıoğlu,   Esra,   “Diyarbakır’da   Amerikan   Misyonerleri”, Diyarbakır:   Müze  Şehir,  (Haz.  Ş.  Beysanoğlu-­‐‑M.  S.  Koz-­‐‑E.  N.  İşli),  YKY,  İstanbul 1999,  (165– 175).
  • Darkot,   Besim,   “Diyarbakır”,   İslam   Ansiklopedisi,   C.   3,   Milli   Eğitim   Basımevi,  İstanbul  1977.
  • Doğan,  Cabir, “1843-­‐‑1846  Nasturi  Olayları  ve  Bedirhan  Bey”,  S.  22,  SDÜ   Fen  Edebiyat  Fakültesi  Sosyal  Bilimler  Dergisi,  Isparta  Aralık  2010,  (1-­‐‑18).
  • Eddy,   David   Brewer,  What   Next   in   Turkey;   Glimpses   of   the   American   Bo-­‐‑ ard’s  Work  in  the  Near  East,  The  American  Board,  Boston 1913.
  • Göyünç,   Nejat,   “Diyarbakır”, Türkiye   Diyanet   Vakfı   İslam   Ansiklopedisi (DİA),  C.  9,  Türkiye  Diyanet  Vakfı  Yayınları,  İstanbul  1994.
  • Grant,   Asahel,   The   Nestorians;   The   Lost   Tribes,   John   Murray,   London 1841.
  • Güngör,  Ali İsra,  Hıristiyanlıkta  Evanjelik  Hareket,  Aziz  Andaç  Yayınları,   Ankara  2005.
  • Kallek,  Cengiz,  “Badger,  George  Percy”,  DİA,  C.  4,  TDV  Yayınları,  İstan-­‐‑ bul  1991.
  • Kieser,   Hans-­‐‑Lukas,   Nearest   East:   American   Millennialism   and   Mission   to   the  Middle  East,  Temple  University  Press,  Pennsylvania  2010.
  • Korkusuz,  M.  Şefik,  Seyahatnamelerde  Diyarbakır,  Kent  Yayınları,  İstanbul   200
  • Küçük,   Abdurrahman,   Misyonerlikten   Diyaloğa   Türkiye,   Aziz   Andaç  Yayınları,  Ankara  2008.
  • Mattix,  Jerry,  Son  Günler,  GDK,  İstanbul  2012.
  • Mutlu, Şamil,  Osmanlı  Devleti’nde  Misyoner  Okulları,  Gökkubbe  Yayınları,   İstanbul  2005.
  • Noel,  E.  W.  C.,  Kürdistan  1919  (Binbaşı  Noel’in  Günlüğü),  (Çev.  Bülent  Bi-­‐‑ rer),  Avesta, İstanbul  1999.
  • Öke,  Mim  Kemal,  İngiltere’nin  Güneydoğu  Anadolu  Siyaseti  ve  Binbaşı  E.  W.   C.  Noel’in  Faaliyetleri  (1919),  Türk  Kültürünü  Araştırma  Enstitüsü  Yayını,  Anka-­‐‑ ra 1988.
  • Özcan,   Azmi,   “İngiltere’de   Hilafet   Tartışmaları   (1873-­‐‑1909)”,   İslam   Araştırmaları  Dergisi,  İstanbul  1998, (49-­‐‑71).
  • Özdemir,   Bülent,   “Süryani   Toplumunda   Dinsel   Farklılaşma   ve   Misyo-­‐‑ nerlik   Faaliyetleri”,   Osmanlı’dan   Cumhuriyet’e   Diyarbakır,   (Ed.   B.   Yediyıldız-­‐‑K.   Tomenandal), C.  3,  Diyarbakır  Valiliği  Yayınları,  Ankara  2008,  (687–704).
  • Parry,  Oswald  H.,  Six  Months   In   A   Syrian  Monastery,  Horace   Cox,   Lon-­‐‑ don 1895.
  • Pınar,   İlhan,   “Gezginlerin   Gözüyle   Diyarbakır   (1701-­‐‑1924)”,   Diyarbakır:   Müze  Şehir,  (Haz.  Ş.  Beysanoğlu-­‐‑M.  S.  Koz-­‐‑E.  N.  İşli),  YKY,  İstanbul 1999,  (146-­‐‑ 158).
  • Şimşek,  Mehmet,  “Diyarbakır  ve  Çevresindeki  Süryanilere  Yönelik  Mis-­‐‑ yonerlik  Faaliyetleri”,  Osmanlı’dan  Cumhuriyet’e  Diyarbakır,  (Ed.  B.  Yediyıldız-­‐‑K.   Tomenandal),  C. 3,  Diyarbakır  Valiliği  Yayınları,  Ankara  2008,  (783–807).
  • Taşğın,  Ahmet,   “Süryani   Kadim  Ortodoks   Kilisesinde  Yenileşme   Çaba-­‐‑ ları:  Deyru’l-­‐‑Zafaran  Manastırında  Patriklik  Matbaası”,  Süryaniler  ve  Süryanilik,   (Haz.   Ahmet   Taşğın-­‐‑Eyyüp   Tanrıverdi-­‐‑Canan   Seyfeli),   IV.   Kitap,   Orient   Yayınları,  Ankara  2005,  (1-­‐‑26).
  • Tejirian,   Eleanor   Harvey-­‐‑Reeva   Spector   Simon,   Conflict,   Conquest   and   Conversion,  Columbia  University  Press,  New  York  2012.
  • Tezokur,  M.  Hadi,  “Diyarbakır  İncil  Topluluğu  ve  Misyonerlik”,  C.  20,  S.   2,  İslami  Araştırmalar  Dergisi,  Ankara  2007,  (192-­‐‑205).
  • Yıldız,   Hatip,   “II.   Abdülhamid   Döneminde   Diyarbakır   Vilayeti’nde   Açılan  Yetimhaneler  ve  Vali  Mehmed  Halid  Bey’in  Vilayette  Misyonerliği  Ön-­‐‑ leme  Çabaları”,   S.   14,  Dicle  Üniversitesi  Ziya  Gökalp  Eğitim   Fakültesi  Dergisi,  Di-­‐‑ yarbakır  Ocak  2010,  (103-­‐‑118).
  • Report  of  the  American  Board  of  Commissioners  For  Foreign  Missions  Presen-­‐‑ ted  At  The  Thirty-­‐‑Fourth  Annual  Meeting,  Held  in  the  City  of  Rochester,  New  York,   September  12-­‐‑15,  1843,  Printed  For  The  Board,  By  Crocker  and  Brewster,  Boston   1843.
  • http://diyarbakirkilisesi.com/yeni/tarihcemiz/  (01.03.2013).
  • http://www.joshuaproject.net/people-­‐‑profile.php?peo3=12877&rog3=TU   (21.02.2013).
  • Habertürk   Gazetesi,   “Diyarbakır’da   Hıristiyan   Derneği   Kuruldu”   08   Ağustos  2011.

DİYARBAKIR’DA MİSYONERLİK FAALİYETLERİNİN TARİHİ

Year 2013, Issue: 29, 109 - 132, 26.06.2014

Abstract

Diyarbakır ve çevresi hem coğrafi hem de stratejik öneme sahip bir bölgedir. Burada geçmişte olduğu gibi günümüzde de misyoner faaliyetler aktif bir şekilde devam etmektedir. Önce Katolik sonra Protestan misyonerler şehirde çalışmalar yapmıştır. Günümüzde ise Evanjelik Hıristiyanlar, faaliyet göstermektedir. Bu bölge, Evanjelik Hıristiyanların ve Yahudilerin kutsal kabul ettiği “vaat edilmiş” topraklar olan Dicle-Fırat havzası içerisinde yer almaktadır. Bu sebeple Diyarbakır, Evanjelik misyonerlerin Türkiye’de yürüttükleri misyonerlik faaliyetleri içerisinde her zaman daha önemli bir merkez konumundadır. Söz konusu bölgede yaşayan başta alevi ve kürt vatandaşlarımız olmak üzere Hıristiyan azınlıklar misyoner faaliyetlerin hedefindedir.

References

  • Açıkses,  Erdal,  Amerikalıların  Harput’taki  Misyonerlik Faaliyetleri, Türk  Ta-­‐‑ rih  Kurumu  Basımevi,  Ankara  2003.
  • Albayrak,  Kadir,  Keldaniler  ve  Nasturiler,  Vadi  Yayınları,  Ankara  1997. Anderson,  Rufus,  History  of  the  Missions  of  the  American  Board  of  Commis-­‐‑ sioners   for   Foreign   Missions   to   the   Oriental   Churches,   Volume   I,   Congregational   Publishing  Society,  Boston 1872.
  • Atalay,  Talip,  “Diyarbakır  ve  Mardin’de  Misyonerlik  Faaliyetleri”,  Dinler   Tarihçileri   Gözüyle   Türkiye’de   Misyonerlik,   Dinler   Tarihi   Araştırmaları   V,   Türkiye   Dinler  Tarihi  Derneği  Yayınları,  Ankara  2005,  (141–150).
  • Atiya,  Aziz  S., Doğu  Hıristiyanlığı  Tarihi,  (Çev.  Nurettin  Hiçyılmaz),  Doz   Yayınları,  İstanbul  2005.
  • Bali,   Rıfat   N.   “Diyarbakır   Yahudileri”,   Diyarbakır:   Müze   Şehir,   (Haz.   Ş.   Beysanoğlu-­‐‑M.  S.  Koz-­‐‑E.  N.  İşli),  YKY,  İstanbul 1999,  (367-­‐‑389).   Bayzan,  Ali  Rıza,  Türkiye’de  Amerikan  Misyonerleri,  Bilgi  Yayınevi,  Anka-­‐‑ ra  2006.
  • Bayzan,  Ali  Rıza,  Küresel  Vaftiz,   3.  Baskı,   IQ  Kültür  Sanat  Yayıncılık,   İs-­‐‑ tanbul  2007.
  • Bıyık,  Mustafa,  Armagedon  ve  Tanrı  Krallığı,  Aziz  Andaç  Yayınları,  Anka-­‐‑ ra  2008.
  • Çatalbaş,  Resul,  “Jerry  Mattix  ile  Misyonerlik  ve  Türkiye’deki  Protestan-­‐‑ lar   Üzerine   Bir   Söyleşi”,   C.   6,   S.   11,   Toplum   Bilimleri   Dergisi,   Ankara   Ocak-­‐‑ Haziran,  2012,  (231-­‐‑240).
  • Çatalbaş,  Resul,  “Anglikan  (İngiliz)  misyoner  teşkilatlar”,  C.  2,  S.  2, Bozok   Üniversitesi  İlahiyat  Fakültesi  Dergisi,  Yozgat  Haziran-­‐‑Aralık 2012,  (121-­‐‑138).
  • Danacıoğlu,   Esra,   “Diyarbakır’da   Amerikan   Misyonerleri”, Diyarbakır:   Müze  Şehir,  (Haz.  Ş.  Beysanoğlu-­‐‑M.  S.  Koz-­‐‑E.  N.  İşli),  YKY,  İstanbul 1999,  (165– 175).
  • Darkot,   Besim,   “Diyarbakır”,   İslam   Ansiklopedisi,   C.   3,   Milli   Eğitim   Basımevi,  İstanbul  1977.
  • Doğan,  Cabir, “1843-­‐‑1846  Nasturi  Olayları  ve  Bedirhan  Bey”,  S.  22,  SDÜ   Fen  Edebiyat  Fakültesi  Sosyal  Bilimler  Dergisi,  Isparta  Aralık  2010,  (1-­‐‑18).
  • Eddy,   David   Brewer,  What   Next   in   Turkey;   Glimpses   of   the   American   Bo-­‐‑ ard’s  Work  in  the  Near  East,  The  American  Board,  Boston 1913.
  • Göyünç,   Nejat,   “Diyarbakır”, Türkiye   Diyanet   Vakfı   İslam   Ansiklopedisi (DİA),  C.  9,  Türkiye  Diyanet  Vakfı  Yayınları,  İstanbul  1994.
  • Grant,   Asahel,   The   Nestorians;   The   Lost   Tribes,   John   Murray,   London 1841.
  • Güngör,  Ali İsra,  Hıristiyanlıkta  Evanjelik  Hareket,  Aziz  Andaç  Yayınları,   Ankara  2005.
  • Kallek,  Cengiz,  “Badger,  George  Percy”,  DİA,  C.  4,  TDV  Yayınları,  İstan-­‐‑ bul  1991.
  • Kieser,   Hans-­‐‑Lukas,   Nearest   East:   American   Millennialism   and   Mission   to   the  Middle  East,  Temple  University  Press,  Pennsylvania  2010.
  • Korkusuz,  M.  Şefik,  Seyahatnamelerde  Diyarbakır,  Kent  Yayınları,  İstanbul   200
  • Küçük,   Abdurrahman,   Misyonerlikten   Diyaloğa   Türkiye,   Aziz   Andaç  Yayınları,  Ankara  2008.
  • Mattix,  Jerry,  Son  Günler,  GDK,  İstanbul  2012.
  • Mutlu, Şamil,  Osmanlı  Devleti’nde  Misyoner  Okulları,  Gökkubbe  Yayınları,   İstanbul  2005.
  • Noel,  E.  W.  C.,  Kürdistan  1919  (Binbaşı  Noel’in  Günlüğü),  (Çev.  Bülent  Bi-­‐‑ rer),  Avesta, İstanbul  1999.
  • Öke,  Mim  Kemal,  İngiltere’nin  Güneydoğu  Anadolu  Siyaseti  ve  Binbaşı  E.  W.   C.  Noel’in  Faaliyetleri  (1919),  Türk  Kültürünü  Araştırma  Enstitüsü  Yayını,  Anka-­‐‑ ra 1988.
  • Özcan,   Azmi,   “İngiltere’de   Hilafet   Tartışmaları   (1873-­‐‑1909)”,   İslam   Araştırmaları  Dergisi,  İstanbul  1998, (49-­‐‑71).
  • Özdemir,   Bülent,   “Süryani   Toplumunda   Dinsel   Farklılaşma   ve   Misyo-­‐‑ nerlik   Faaliyetleri”,   Osmanlı’dan   Cumhuriyet’e   Diyarbakır,   (Ed.   B.   Yediyıldız-­‐‑K.   Tomenandal), C.  3,  Diyarbakır  Valiliği  Yayınları,  Ankara  2008,  (687–704).
  • Parry,  Oswald  H.,  Six  Months   In   A   Syrian  Monastery,  Horace   Cox,   Lon-­‐‑ don 1895.
  • Pınar,   İlhan,   “Gezginlerin   Gözüyle   Diyarbakır   (1701-­‐‑1924)”,   Diyarbakır:   Müze  Şehir,  (Haz.  Ş.  Beysanoğlu-­‐‑M.  S.  Koz-­‐‑E.  N.  İşli),  YKY,  İstanbul 1999,  (146-­‐‑ 158).
  • Şimşek,  Mehmet,  “Diyarbakır  ve  Çevresindeki  Süryanilere  Yönelik  Mis-­‐‑ yonerlik  Faaliyetleri”,  Osmanlı’dan  Cumhuriyet’e  Diyarbakır,  (Ed.  B.  Yediyıldız-­‐‑K.   Tomenandal),  C. 3,  Diyarbakır  Valiliği  Yayınları,  Ankara  2008,  (783–807).
  • Taşğın,  Ahmet,   “Süryani   Kadim  Ortodoks   Kilisesinde  Yenileşme   Çaba-­‐‑ ları:  Deyru’l-­‐‑Zafaran  Manastırında  Patriklik  Matbaası”,  Süryaniler  ve  Süryanilik,   (Haz.   Ahmet   Taşğın-­‐‑Eyyüp   Tanrıverdi-­‐‑Canan   Seyfeli),   IV.   Kitap,   Orient   Yayınları,  Ankara  2005,  (1-­‐‑26).
  • Tejirian,   Eleanor   Harvey-­‐‑Reeva   Spector   Simon,   Conflict,   Conquest   and   Conversion,  Columbia  University  Press,  New  York  2012.
  • Tezokur,  M.  Hadi,  “Diyarbakır  İncil  Topluluğu  ve  Misyonerlik”,  C.  20,  S.   2,  İslami  Araştırmalar  Dergisi,  Ankara  2007,  (192-­‐‑205).
  • Yıldız,   Hatip,   “II.   Abdülhamid   Döneminde   Diyarbakır   Vilayeti’nde   Açılan  Yetimhaneler  ve  Vali  Mehmed  Halid  Bey’in  Vilayette  Misyonerliği  Ön-­‐‑ leme  Çabaları”,   S.   14,  Dicle  Üniversitesi  Ziya  Gökalp  Eğitim   Fakültesi  Dergisi,  Di-­‐‑ yarbakır  Ocak  2010,  (103-­‐‑118).
  • Report  of  the  American  Board  of  Commissioners  For  Foreign  Missions  Presen-­‐‑ ted  At  The  Thirty-­‐‑Fourth  Annual  Meeting,  Held  in  the  City  of  Rochester,  New  York,   September  12-­‐‑15,  1843,  Printed  For  The  Board,  By  Crocker  and  Brewster,  Boston   1843.
  • http://diyarbakirkilisesi.com/yeni/tarihcemiz/  (01.03.2013).
  • http://www.joshuaproject.net/people-­‐‑profile.php?peo3=12877&rog3=TU   (21.02.2013).
  • Habertürk   Gazetesi,   “Diyarbakır’da   Hıristiyan   Derneği   Kuruldu”   08   Ağustos  2011.
There are 37 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Journal Section Articles
Authors

Resul Çatalbaş This is me

Publication Date June 26, 2014
Published in Issue Year 2013 Issue: 29

Cite

APA Çatalbaş, R. (2014). DİYARBAKIR’DA MİSYONERLİK FAALİYETLERİNİN TARİHİ. Journal of Istanbul University Faculty of Theology(29), 109-132.
AMA Çatalbaş R. DİYARBAKIR’DA MİSYONERLİK FAALİYETLERİNİN TARİHİ. Journal of Istanbul University Faculty of Theology. June 2014;(29):109-132.
Chicago Çatalbaş, Resul. “DİYARBAKIR’DA MİSYONERLİK FAALİYETLERİNİN TARİHİ”. Journal of Istanbul University Faculty of Theology, no. 29 (June 2014): 109-32.
EndNote Çatalbaş R (June 1, 2014) DİYARBAKIR’DA MİSYONERLİK FAALİYETLERİNİN TARİHİ. Journal of Istanbul University Faculty of Theology 29 109–132.
IEEE R. Çatalbaş, “DİYARBAKIR’DA MİSYONERLİK FAALİYETLERİNİN TARİHİ”, Journal of Istanbul University Faculty of Theology, no. 29, pp. 109–132, June 2014.
ISNAD Çatalbaş, Resul. “DİYARBAKIR’DA MİSYONERLİK FAALİYETLERİNİN TARİHİ”. Journal of Istanbul University Faculty of Theology 29 (June 2014), 109-132.
JAMA Çatalbaş R. DİYARBAKIR’DA MİSYONERLİK FAALİYETLERİNİN TARİHİ. Journal of Istanbul University Faculty of Theology. 2014;:109–132.
MLA Çatalbaş, Resul. “DİYARBAKIR’DA MİSYONERLİK FAALİYETLERİNİN TARİHİ”. Journal of Istanbul University Faculty of Theology, no. 29, 2014, pp. 109-32.
Vancouver Çatalbaş R. DİYARBAKIR’DA MİSYONERLİK FAALİYETLERİNİN TARİHİ. Journal of Istanbul University Faculty of Theology. 2014(29):109-32.