Turhan Baytop'un (1920-2002) Anadolu gezileri ve bitki koleksiyonu

Year 2011, Volume: 13 Issue: 1, 1 - 10, 01.12.2011

Asuman Baytop

Abstract

Prof.Turhan Baytop (1920-2002), İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi
Eczacı Okulu mezunudur. Meslek konuları ile yakından ilgilenmiş olmakla
beraber, eczacılık yapmamış, Üniversite'de kalmış, Farmakognozi dalında
ilerlemiştir. Araştırmalarını Türkiye florası ve başlıca jeofitleri, tıbbi ve zehirli
bitkiler, faydalı olanlar, bitkilerin yerli adları ve kullanılışları konularında
yapmış, bu nedenle Anadolu'da çok gezmiştir. Gezileri çok verimli olmuş,
araştırma sonuçlarını kitaplar halinde yayımlamıştır (Baytop, 1984, 1997, 1999,
2001). Bitki koleksiyonu, İstanbul Üniversitesi Eczacılık Fakültesi
Herbaryumu'nda (ISTE) saklıdır. Burada 10750 örneği vardır. Jeofit
örneklerinin sayısı 2200 kadardır. Flora of Turkey'de 950 örneği kayıtlıdır. Biri
İstanbul’dan, bir diğeri Trakya'dan ve geri kalanı Batı, Doğu, Orta ve Güney
Anadolu'dan toplanmış 32 tipörneğin toplayıcısıdır. Bundan başka, Doğu
Anadolu bahçelerinden topladığı bir eski bahçe gülüne onun adı verilmiştir
(Tan et Zielinski 2010). 5 takson, bilim için yeni olmamakla beraber, yalnızca
onun toplamaları sayesinde, Flora of Turkey’de yer almıştır. ISTE dışında, E,
EGE, G, K, ISTF ve Hb.Hub.-Mor.'da da örnekleri vardır. Gezilerde topladığı
bitkilerle, bahçesinde canlı bir bitki koleksiyonu oluşturmuştur. Bugün
gerilemiş durumda olan bu bahçe, en verimli zamanında 266’sı jeofit olmak
üzere 500’den fazla bitki türü barındırmıştır (Baytop 2003). Av hayvanları ile
de ilgilenmiş ve Anadolu’nun iki Panthera türü hakkında iki makale
yayımlamıştır (Baytop 1973, 1974).

Keywords

Türkiye florası, bitki toplamaları, toplayıcılar, Turhan Baytop, botanik tarihi.

The Anatolian expeditions of Turhan Baytop (1920-2002) and his plant collection

Abstract

Prof.Dr. Turhan Baytop (1920-2002) graduated from the School of
Pharmacy of Istanbul University. He chose to stay at the University as an
assistant in the Department of Pharmacognosy, where eventually he was to
become the director. Prof. T. Baytop concentrated his research on the Turkish
flora, especially on the geophytes, and the medicinal, poisonous and other
indigenous plants, their vernacular names and uses. He travelled widely in
Turkey, and his expeditions proved immensely rewarding. His findings were
published in a series of volumes (Baytop 1984, 1997, 1999, 2000). Turhan
Baytop’s plant collection which counts 10750 specimens, with geophytes
numbering 2200, is currently housed in the Herbarium of the Faculty of
Pharmacy of Istanbul University (ISTE). He also has specimens in other
herbaria: E, EGE, G, K, ISTF, Hb.Hub.-Mor. Flora of Turkey (1965-2001) cites
950 of his specimens, including 32 types. Most of these types were collected
from West, East, Central and Southern Anatolia, except two which were
collected from Istanbul and Thrace. He is the type collector of an old garden
rose of E. Anatolia, named Rosa ‘Professor Turhan Baytop’. Five
internationally recognized taxa, that were new to Turkey entered in the Flora of
Turkey thanks to T. Baytop’s specimens. He cultivated the bulbs he gathered
during his travels in his own garden, and his personal herbarium comprised, at
its full extent, more than 500 species, of which 266 belonged to bulbous plants
(Baytop 2003). Prof. T. Baytop was also interested in wild animals, and wrote
two articles on the Panthera species of Anatolia (Baytop, 1973, 1974)

Keywords

Turkish flora, botanical collections, collectors, Turhan Baytop, history of botany

References

• -