Türk Tıp Tarihine İmtisal Bir Eser: Kafkas Cephe-i Harbinde Lekeli Humma

Year 2017, Volume: 18 Issue: 2, 134 - 137, 01.06.2017

Şeref Etker

Abstract

  Dr. Server Kamil Tokgöz’ün 1917’de Sıvas’ta bastırdığı Doğu Anadolu ile Kafkas cephesindeki tifüs salgınını ve korunma çalışmalarını anlattığı kitapçığının tıpkıbasımı,1 çeviriyazısı ile birlikte yeniden yayımlanmıştır. Yeni yayını hazırlayanlar bu çalışmalarıyla ‘şu anda büyük bir boşluk yaşayan ve ilgi bekleyen tıp tarihi konularına araştırmacıların ilgisini yöneltip bu alandaki boşluğu doldurmayı da amaçla[dıklarını]’ belirtmişlerdir (Önsöz, s.8). Yayının giriş bölümünde (s. 12-22) Kafkas cephesinde görülen başlıca salgın hastalıklar (tifüs, humma-i racia, çiçek, kolera ve tifo) hakkında basit, ansiklopedik bilgiler verilmiştir. Bu kısa bölümler, Tevfik Sağlam’ın Büyük Harpte 3. Orduda Sıhhi Hizmet (1941) adlı raporundan alınan istatistiklerle tamamlanmıştır. Hastalıklar konusunda verilen bilgilerin çoğunun – bitlere karşı DDT ve benzeri maddeler kullanılması önerisi, gibi – miadı geçmiştir. Doğruluğu araştırılmadan, ‘5 yaşından küçük çocuklar tifoya dirençlidir’ benzeri cümlelerin kullanılması da yanlış olmuştur.2 

Keywords

Kitap tanıtımı, Meriç Aybar, İbrahim Caner Türk

References

• Aybar, Meriç. Türk Tıp Tarihine İmtisal Bir Eser: Kafkas Cephe-i Harbinde Lekeli Humma, Bakteriyolog Server Kamil. Hazırlayan İbrahim Caner Türk. İstanbul: Arı Sanat Yayınları, 2016.