Ebeveyn Tutum Ölçeği’nin (ETÖ) 7-11 Yaş Çocuklarının Ebeveynleri için Geçerlik Sınama Çalışması

Year 2023, , 467 - 498, 25.12.2023

Telat Gül Şendil , Duygu Akyüz , Büşra Aktaş

https://doi.org/10.26650/SP2022-1114227

Abstract

Çocukların sosyalleşme alanları değiştikçe anne babaların sergiledikleri tutumların odaklandığı alanlar da değişmektedir. Orta çocukluk dönemi de çocukların fiziksel, bilişsel ve sosyalleşme alanlarında değişimler yaşadığı özel bir gelişimsel süreçtir. Ancak orta çocukluk döneminde ebeveyn tutumlarının daha nadir çalışıldığı görülmektedir. Alanyazında ebeveyn tutumlarını ölçen çeşitli ölçme araçları bulunmaktadır. Orta çocukluk dönemindeki ebeveyn tutumlarını ölçmek üzere ülkemizde kullanılan ölçekler incelendiğinde bu ölçeklerin genellikle demokratik, otoriter ve izin verici boyutları ölçmeye odaklandıkları; giderek artan sayıda çalışmanın konusu olan aşırı koruyucu tutum boyutunu içermedikleri göze çarpmaktadır. Türkçe alanyazında, aşırı koruyucu tutum boyutunu demokratik, otoriter ve izin verici boyutlarıyla birlikte değerlendiren tek ölçeğin erken çocukluk döneminde ebeveynlerin tutumlarını ölçmek üzere geliştirilen Ebeveyn Tutum Ölçeği (ETÖ) olduğu bilinmektedir. Bu nedenle bu çalışmada, orta çocukluk döneminde çocuğu olan ebeveynlerin tutumlarını ölçmek üzere, ETÖ'nün psikometrik açıdan uygun bir ölçek olup olmadığının değerlendirilmesi hedeflenmiştir. Araştırmaya toplam 392 kişi (260 anne, 121 baba, 11 cinsiyet belirtmemiş katılımcı) katılmıştır. Doğrulayıcı faktör analizi sonucunda demokratik, otoriter, izin verici ve aşırı koruyucu olmak üzere 42 maddeden oluşan dört boyutlu yapı desteklenmiştir. Boyutlar arası korelasyon analizi sonuçları, demokratik-otoriter ve demokratik-izin verici arasında olumsuz yönde, izin verici-otoriter ve izin verici-aşırı koruyucu arasında olumlu yönde anlamlı ilişki olduğunu göstermiş; aşırı koruyucudemokratik arasında anlamlı ilişki bulunmamıştır. Ölçüm değişmezliği analizini sınamak amacıyla yapılan biçimsel, metrik ve ölçek değişmezliği testleri sonuçları, ölçeğin her iki ebeveyne de uygulanabileceğini göstermiştir. Ölçümün güvenirlik analizleri kapsamında elde edilen Cronbach Alfa iç tutarlık ve test-tekrar test durağanlık katsayıları da güvenirlik düzeyinin istenir düzeyde olduğunu desteklemiştir. Elde edilen sonuçlar ETÖ’nün 7-11 yaş arası çocuğu olan ebeveynlere uygulanabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğuna dair kanıtlar sunmuştur.

Keywords

Ebeveyn tutumları, orta çocukluk, okul çağı çocuğu, ebeveyn tutum ölçeği, ebeveyn-çocuk ilişkileri

A Validity Testing Study of Parent Attitude Scale (PAS) for the Parents Who Have Children Between 7 and 11

Abstract

As children’s socialization changes, the areas on which parents’ attitudes focus also change. Middle childhood (age 7–11 years) is a special developmental period in which children experience changes in their physical, cognitive, and socialization aspects. However, few studies have investigated parental attitudes toward middle childhood. There are various measurement tools for parental attitudes. In our country, these tools are generally used to measure authoritative, authoritarian, and permissive dimensions, but not the overprotective dimension, which is the subject of an increasing number of studies. In Turkish literature, the only scale used to evaluate the overprotective dimension in addition to the authoritative, authoritarian and permissive dimensions is the Parent Attitude Scale (PAS). In this study, we aimed to evaluate whether PAS is a psychometrically adequate scale to measure the parental attitudes toward middle childhood. A total of 392 participants (260 mothers, 121 fathers, and 11 participants of unspecified gender) were included. Results of the confirmatory factor analysis revealed that a four-dimensional structure consisting of 42 items encompassing the authoritative, authoritarian, permissive, and overprotective dimensions was supported. Meanwhile, the results of the interdimensional correlation analysis showed that authoritative–authoritarian was negatively correlated to authoritative– permissive, while permissive–authoritarian was positively correlated to permissive–overprotective; no significant relationship was found with overprotective–authoritative. The results of the formal, metric, and scale invariance tests showed the applicability of PAS to both parents. Cronbach’s Alpha internal consistency coefficients, correlations between dimensions and test–retest results obtained within the scope of the reliability analysis also supported that the reliability level of the scale was at a desirable level. In conclusion, PAS is a valid and reliable scale applicable to parents with children aged 7–11 years.

Keywords

Parental attitudes, middle childhood, school-aged children, parent attitude scale, parent-child relationship

References

• Ahmad, J. (2021). Children’s fears and its relation to parenting style and demographic variables of children and parents. Early Child Development and Care, 191(6), 963-976. doi: 10.1080/03004430.2019.1655735 google scholar
• Akaroğlu, G. (2022). Parental attitudes and social emotional well-being predict digital game addiction in Turkish children. The American Journal of Family Therapy, 37-56. doi: 10.1080/01926187.2022.2117249 google scholar
• Aküzüm, C., Boğa-Baran, E. ve Çelebi, S. (2022). Okul öncesi dönemde ebeveyn tutumları ile dijital oyun bağımlılığı eğilimi arasındaki ilişki. Turkish Studies, 17(3), 427-458. doi: 10.7827/ TurkishStudies.61958 google scholar
• Arı, R. ve Şahin-Seçer, Z. (2003). Farklı anne baba tutumlarının çocukların psikososyal temelli problem çözme becerilerine etkisinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10, 451-464. google scholar
• Avcı, E. ve Sak, R. (2018). The relationship between parenting styles and fourth graders’ levels of empathy and aggressiveness. Current Psychology, 40, 510-522. doi: 10.1007/s12144-018-9959-7 google scholar
• Aydın, H. ve Ayhan, D., (2021). Annelerin çocuk yetiştirme tutumlarının çocukların tüketim davranışına yansıması. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 35(3), 977-995, doi: 10.16951/ atauniiibd.863623 google scholar
• Aytaç, B., Çen, S. ve Yüceol, G. P. (2018). Ebeveyn-çocuk ilişkisi ölçeğinin Türkçe uyarlaması: Geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 25(3), 209-221. google scholar
• Azimi, A. L., Vaziri, S. ve Kashani, F. L. (2012). Relationship between maternal parenting style and child’s aggressive behavior. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 69, 1276-1281. doi: 10.1016/j.sbspro.2012.12.062 google scholar
• Bagozzi, R. P., Yi, Y. ve Phillips, L. W. (1991). Assessing construct validity in organizational research. Administrative Science Quarterly, 36(3), 421-458. doi: 10.2307/2393203 google scholar
• Baumrind, D. (1966). Effects of authoritative parental control on child behavior. Child Development, 37(4), 887-908. doi: 10.2307/1126611 google scholar
• Baumrind, D. (1971). Current patterns of parental authority. Developmental Psychology Monograph, 4(1), 1-103. doi: 10.1037/h0030372 google scholar
• Begde, Z. ve Özyürek, A. (2016). Öğretmen ve anne-baba tutumlarının okul öncesi dönem çocuklarının problem çözme becerilerine etkisi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 204-232. doi:10.17539/aej.07642 google scholar
• Brown, T. A. (2006). Confirmatory Factor Analysis for Applied Research. Guilford. google scholar
• Browne, M. W. ve Cudeck, R. (1992). Alternative ways of assessing model fit. Sociological Methods & Research, 21(2), 230-258. doi: 10.1177/0049124192021002005 google scholar
• Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Pegem Akademi. google scholar
• Carlo, G., White, R. M., Streit, C., Knight, G. P. ve Zeiders, K. H. (2018). Longitudinal relations among parenting styles, prosocial behaviors, and academic outcomes in USMexican adolescents. Child Development, 89(2), 577-592. doi: 10.1111/cdev.12761 google scholar
• Cheung, G. W. ve Rensvold, R. B. (2002). Evaluating goodness-of-fit indexes for testing measurement invariance. Structural Equation Modeling, 9(2), 233-255. doi: 10.1207/S15328007SEM0902_5 google scholar
• Cheung, G. W. ve Rensvold, R. B. (1999). Testing factorial invariance across groups: A reconceptualization and proposed new method. Journal of Management, 25, 1- 27. doi: 10.1177/014920639902500101 google scholar
• Cohen, J. (1988). Statistical power analysis for the behavioral sciences (2nd ed.) Lawrence Erlbaum Associates. google scholar
• Collins, W. A., Madsen, S. D. ve Susman-Stillman, A. (2002). Parenting during middle childhood. M. H. Bornstein (Ed.), Handbook of parenting volume 1: Children and parenting (1. baskı) içinde (s. 73-101). Lawrence Erlbaum Associates, Publishers. google scholar
• Colman, R. A., Hardy, S. A., Albert, M., Raffaelli, M. ve Crockett, L. (2006). Early predictors of self-regulation in middle childhood. Infant and Child Development, 15(4), 421-437. doi: 10.1002/ icd.469 google scholar
• Çekiç, A., Türk, F., Buğa, A. ve Hamamcı, Z. (2018). Alabama Ebeveyn Davranışları Ölçeği’nin Türkçe’ye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 17(66), 728-743. doi: 10.17755/esosder.355515 google scholar
• Çiftci, Y. (2018). Anne-baba tutumlarının 5-6 yaş çocukların sosyal problem çözme becerisi ile olan ilişkisinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Doğu Akdeniz Üniversitesi. google scholar
• Demir, T., Ocak-Karabay, Ş. ve Şahin Ası, D. (2017). 5 yaş çocuklarının sosyal duygusal uyumları ile ebeveynlerinin tutumları arasındaki ilişki. Disiplinlerarası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1 (2), 1-14. google scholar
• Doğan, K. (2020). Okul öncesi dönemde çocuğun saldırganlığının ebeveyn tutumları açısından incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Yakın Doğu Üniversitesi. google scholar
• Eldeleklioglu, J. (2007). The relationships between aggressiveness, peer pressure and parental attitudes among Turkish high school students. Social Behavior and Personality, 35(7), 975-986. doi: 10.2224/ sbp.2007.35.7.975 google scholar
• Erdoğan, Ö. ve Uçukoğlu, H. (2011). İlköğretim okulu öğrencilerinin anne-baba tutumu algıları ile atılganlık ve olumsuz değerlendirilmekten korkma düzeyleri arasındaki ilişkiler. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(1), 51-72. google scholar
• Faleschini, S., Matte-Gagne, C., Luu, T. M., Cöte, S., Tremblay, R. E. ve Boivin, M. (2020). Trajectories of overprotective parenting and hyperactivity-impulsivity and inattention among moderate-late preterm children: A population-based study. Journal of Abnormal Child Psychology, 48, 15551568. doi: 10.1007/s10802-020-00704-w google scholar
• Gölcük, M. ve Berument, S. K. (2021). The relationship between negative parenting and child and maternal temperament. Current Psychology, 40, 3596-3608. doi: 10.1007/s12144-019-00307-9 google scholar
• Grusec, J. E. ve Sherman, A. (2011). Prosocial behavior. M. K. Underwood, L. H. Rosen (Ed.), Social development: Relationships in infancy, childhood, and adolescence içinde (s. 491-509), Wiley. google scholar
• Gülay-Ogelman, H. ve Özyürek, A. (2021). Anne-Baba Tutum Ölçekleri (4-12 Yaş): Geliştirilmesi, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Uluslararası Eğitim Bilim ve Teknoloji Dergisi, 7(1), 1-16. doi: 10.47714/uebt.847581 google scholar
• Gündüz, Z. B. ve Özyürek, A. (2018). Lise öğrencilerinin okul tükenmişlik düzeyleri ve anne-baba tutum algıları arasındaki ilişki. İlköğretim Online, 17(1), 384-395. doi: 10.17051/ilkonline.2018.413786 google scholar Hampshire, C., Mahoney, B. ve Davis, S. K. (2022). Parenting styles and disordered eating among youths: A rapid scoping review. Frontiers in Psychology, 12(802567). doi: 10.3389/fpsyg.2021.802567 google scholar Hetherington, E. M. ve Clingempeel, W. G. (1992). Coping with marital transitions: A family systems perspective. Monographs of the Society for Research in Child Development , 57(2/3), 1-238. doi: 10.2307/1166050 google scholar
• Holden, G. W. (1997). Parents and the dynamics of child rearing. Westview Press. google scholar
• Holden, G. W. ve Miller, P. C. (1999). Enduring and different: A meta-analysis of the similarity in parents’ child rearing. Psychological Bulletin, 125(2), 223-254. doi: 10.1037//0033-2909.125.2.223 google scholar
• Hu, L. ve Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 6(1), 1-55. doi: 10.1080/10705519909540118 google scholar
• İkiz, S. ve Öztürk-Samur, A. (2016). Okul öncesi dönem çocuklarında fiziksel ve ilişkisel saldırganlığın ebeveyn tutumları açısından incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(35), 159-175. google scholar
• Jöreskog, K. G. ve Sörbom, D. (1993). LISREL 8: Structural equation modeling with the SIMPLIS command language. Scientific Software International: Lawrence Erlbaum Associates, Inc. google scholar
• Kağıtçıbaşı, Ç. (2012). Benlik, aile ve insan gelişimi: Kültürel psikoloji (3. baskı). Koç Üniversitesi Yayınları. google scholar
• Kapçı, E. G. ve Erdinç-Demirci S. (2009, Ekim). Ana-baba tutum ölçeğinin 3-13 yaş aralığında çocuğu bulunan annelerde değerlendirilmesi [Sözlü sunum]. 18. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, İzmir, Türkiye. google scholar
• Karabulut-Demir, E. ve Şendil, G. (2008). Ebeveyn tutum ölçeği (ETÖ). Türk Psikoloji Yazıları, 11 (21), 15-25. google scholar
• Kerns, K. A., Schlegelmilch, A., Morgan, T. A. ve Abraham, M. M. (2005). Assessing attachment in middle childhood. K. A. Kerns ve R. A. Richardson, (Ed.), Attachment in middle childhood içinde (s. 46-70). Guilford. google scholar
• Kesici, Ş. (2007). Ortaöğretim öğrencilerinin anne baba tutumlarının ve rehberlik ihtiyaçlarının mesleki karar verme zorluklarını yordaması. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18, 329-339. google scholar
• Kılınç, F. E. ve Aral, N. (2016). Çocuk yetiştirme tutum ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(1), 199-222. doi: 10.11616/basbed.vi.455800 google scholar
• Kol, S. (2016). The effects of the parenting styles on social skills of children aged 5-6. The Malaysian Online Journal of Educational Sciences, 4(2), 49-58. google scholar
• Kuppens, S. ve Ceulemans, E. (2019). Parenting styles: A closer look at a well-known concept. Journal of Child and Family Studies, 28, 168-181. doi: 10.1007/s10826-018-1242-x google scholar
• Kuzgun, Y ve Eldeleklioğlu, J. (1999). Ana baba tutum ölçeğinin geliştirilmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 69-77. google scholar
• Lamborn, S. D., Mounts, N. S., Steinberg, L. ve Dornbusch, S. M. (1991). Patterns of competence and adjustment among adolescents from authoritative, authoritarian, indulgent, and neglectful families. Child Development, 62(5), 1049-1065. doi: 10.1111/j.1467-8624.1991.tb01588.x. google scholar
• LeCompte, G., LeCompte, A. ve Özer, S. A. (1978). Üç sosyoekonomik düzeyde, Ankaralı annelerin çocuk yetiştirme tutumları: Bir ölçek uyarlaması. Psikoloji Dergisi, 1 (1), 5-9. google scholar
• Levy, D. M. (1943). Maternal overprotection (2. Baskı). Columbia University Press. google scholar
• Li, F., Cao, E. ve Ma, M. (2023). The mediator role of empathy ability in the relationship between parenting style and sense of security in 3-6-year-old Chinese children. International Journal of Early Childhood. 55, 261-277. doi: 10.1007/s13158-021-00310-x google scholar
• Lieberman, M., Doyle, A. B. ve Markiewicz, D. (1999). Developmental patterns in security of attachment to mother and father in late childhood and early adolescence: Associations with peer relations. Child Development, 70(1), 202-213. doi: 10.1111/1467-8624.00015 google scholar
• Maccoby, E. E. (1984). Socialization and developmental change. Child Development, 55, 317-328. doi: https://doi.org/10.2307/1129945 google scholar
• Maccoby, E. E. (2002). Parenting effects: Issues and controversies. J. G. Borkowski, S. L. Ramey ve M. Bristol-Power (Ed.), Parenting and the child’s world: Influences of academic, intellectual, social-emotional development (1. baskı) içinde (s. 35-46). Lawrence Erlbaum Associates, Publishers. google scholar
• Maccoby, E. E. ve Martin, J. A. (1983). Socialization in the context of family: Parent-child interaction. E. M. Hetherington ve P. H. Mussen (Ed.), Handbook of child psychology: Socialization, personality, and social development (4. baskı) içinde (s. 1-101). Wiley. google scholar
• Mah, V. K. ve Ford-Jones, E. L. (2012). Spotlight on middle childhood: Rejuvenating the ‘forgotten years’. Paediatrics & Child Health, 17(2), 81-83. doi:10.1093/pch/17.2.81 google scholar
• Meredith, W. (1993). Measurement invariance, factor analysis and factorial invariance. Psychometrika, 58(4), 525-543. doi: 10.1007/BF02294825 google scholar
• Meyer, A., Kegley, M. ve Klein, D. N. (2022). Overprotective parenting mediates the relationship between early childhood ADHD and anxiety symptoms: Evidence from a cross-sectional and longitudinal study. Journal of Attention Disorders, 26(2), 319-327. doi: 10.1177/1087054720978552 google scholar
• Önder, A. ve Gülay, H. (2009). Reliability and validity of parenting styles & dimensions questionnaire. Procedia Social and Behavioral Sciences 1, 508-514. doi: 10.1016/j.sbspro.2009.01.092 google scholar
• Öner, N. (2008). Türkiye’de kullanılan psikolojik testlerden örnekler: Bir başvuru kaynağı (Genişletilmiş 2. baskı). Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi. google scholar
• Özen-Altınkaynak, Ş. ve Akman, B. (2019). Okul öncesi dönemdeki çocukların okula uyum becerilerine anne baba tutumlarının etkisi. Toplum ve Sosyal Hizmet, 30(1), 19-36. doi: 10.33417/tsh.516679 google scholar
• Özyürek, A. (2017a). Okul öncesi çocuğa sahip anne-babalara yönelik “çocuk yetiştirmeye ilişkin anne-baba görüşleri ölçeği” ve “anne-baba tutum ölçeği” geliştirme çalışması. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi, 2(1), 26-38. google scholar
• Özyürek, A. (2017b). İlkokul dönemi çocuğa sahip anne-babalara yönelik “eşlerin çocuk yetiştirme tutumlarını değerlendirme ölçeği” geliştirme çalışması. H. Yalap (Ed.), 1.Uluslararası İpekyolu Akademik Çalışmalar Sempozyumu (ISSAS) Bildiri Tam Metin Kitabı içinde (s. 39-45). Nevşehir. google scholar
• Özyürek, A. (2018). Anne-baba çocuk yetiştirme tutumları ve üç farklı ölçek geliştirme çalışması. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 22(2), 659-676. google scholar
• Parlak, A. G. (2020). Ebeveynin bağlanma biçimi ile ebeveyn tutumu arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. İnönü Üniversitesi. google scholar
• Paterson, G. ve Sanson, A. (1999). The association of behavioural adjustment to temperament, parenting and family characteristics among 5-year-old children. Social Development, 8(3), 293-309. doi: 10.1111/1467-9507.00097 google scholar
• Pinquart, M. ve Fischer, A. (2022). Associations of parenting styles with moral reasoning in children and adolescents: A meta-analysis. Journal of Moral Education, 51(4), 463-476. doi: 10.1080/03057240.2021.1933401 google scholar
• Pinquart, M. (2016). Associations of parenting styles and dimensions with academic achievement in children and adolescents: A meta-analysis. Educational Psychology Review, 28(3), 475-493. doi: 10.1007/s10648-015-9338-y google scholar
• Reed, K., Duncan, J. M., Lucier-Greer, M., Fixelle, C., & Ferraro, A. J. (2016). Helicopter parenting and emerging adult self-efficacy: Implications for mental and physical health. Journal of Child and Family Studies, 25, 3136-3149. doi: 10.1007/s10826-016-0466-x google scholar
• Robinson, C. C., Mandleco, B., Olsen, S. F. ve Hart, C. H. (2001). The parenting styles and dimensions questionnaire (PSDQ). B. F. Perlmutter, J. Touliatos, ve G. W. Holden (Ed.), Handbook of family measurement techniques: Vol. 3. Instruments & index (1. baskı) içinde (s. 319 - 321). Sage. google scholar
• Rosseel, Y., Jorgensen, T. D., Rockwood, N., Oberski, D., Byrnes, J. Vanbrabant, L., Savalei, V., Merkle, E., Hallquist, M., Rhemtulla, M., Katsikatsou, M., Barendse, M., Scharf, F. ve Du, H. (2018). Lavaan: Latent Variable Analysis. [R package]. https://cran.r-project.org/package=lavaan google scholar
• Sabat, C., Burke, M. M. ve Arango, P. (2021). Parental styles and attitudes of fathers of children and adolescents with intellectual disability: Do parental styles and attitudes impact children’s adaptive behaviour? Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities, 34, 1431-1441. doi: 10.1111/ jar.12885 google scholar
• Sağlam, M. ve Ünal, M. (2019). Investigating the correlation of parental attitudes with eating behaviours of children in the early childhood period. Research in Pedagogy, 9(2), 151-166. doi: 10.17810/2015.98 google scholar
• Sahithya, B. R., Manohari, S. M. ve Vijaya, R. (2019). Parenting styles and its impact on children - A cross cultural review with a focus on India. Mental Health, Religion & Culture, 22(4), 357-383. doi: 10.1080/13674676.2019.1594178 google scholar
• Schaefer, E. S. ve Bell, R. Q. (1958). Development of a parental attitude research instrument. Child Development, 29, 339-361. doi: 10.2307/1126348 google scholar
• Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H. ve Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of Psychological Research Online, 8(2), 23-74. google scholar
• Schiffrin, H. H., & Liss, M. (2017). The effects of helicopter parenting on academic motivation. Journal of Child and Family Studies, 26, 1472-1480. doi: 10.1007/s10826-017-0658-z google scholar
• Schiffrin, H. H., Liss, M., Miles-McLean, H., Geary, K. A., Erchull, M. J., & Tashner, T. (2014). Helping or hovering? The effects of helicopter parenting on college students’ well-being. Journal of Child and Family Studies, 23, 548-557. doi: 10.1007/s10826-013-9716-3 google scholar
• Segrin, C., Woszidlo, A., Givertz, M., Bauer, A. ve Taylor-Murphy, M. (2012). The association between overparenting, parent-child communication, and entitlement and adaptive traits in adult children. Family Relations, 61, 237-252. doi: 10.1111/j.1741-3729.2011.00689.x google scholar
• Sevgili, S. (2021). Okul öncesi dönem çocuklarında ebeveyn tutumu ile duyusal profilin ilişkisinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Hacettepe Üniversitesi. google scholar
• Smetana, J. G., Robinson, J. ve Rote, W. M. (2015). Socialization in adolescence. J. E. Grusec ve P. D. Hastings (Ed.), Handbook of socialization theory and research (2. baskı) içinde (s. 60-84).The Guilford Press. google scholar
• Sümer, N. ve Güngör, D. (1999). Çocuk yetiştirme stillerinin bağlanma stilleri, benlik değerlendirmeleri ve yakın ilişkiler üzerindeki etkisi. Türk Psikoloji Dergisi, 14(44), 35-58. google scholar
• Sümer, N., Gündoğdu-Aktürk, E. ve Helvacı, E. (2010). Anne-baba tutum ve davranışlarının psikolojik etkileri: Türkiye’de yapılan çalışmalara toplu bakış. Türk Psikoloji Yazıları, 13(25), 42-59. google scholar
• Sümer, N. ve Şendağ, M. A. (2009). Orta çocukluk döneminde ebeveynlere bağlanma, benlik algısı ve kaygı. Türk Psikoloji Dergisi, 24(63), 86-101. google scholar
• Şenol, F. B. ve Karaca, N. H. (2020). Okul öncesi dönem çocuklarının benlik kavramı ve ebeveyn tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 54, 01-19. doi: 10.21764/maeuefd.606614 google scholar
• Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2007). Multivariate normality. Using multivariate statistics, (6. Baskı) içinde (s. 253). Pearson. google scholar
• Taner-Derman, M., Türen, Ş. ve Buntürk, T. (2020). Okul öncesi çocukların empati bölümleri ile annelerinin ebeveyn tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 4(3), 336-368. doi: 10.24130/eccd-jecs.1967202042188 google scholar
• The jamovi project (2019). Jamovi. (Version 1.0) [Computer Software]. https://www.jamovi.org google scholar
• Timpano, K. R., Carbonella, J. Y., Keough, M. E., Abramowitz, J. ve Schmidt, N. B. (2015). Anxiety sensitivity: An examination of the relationship with authoritarian, authoritative, and permissive parental styles. Journal ofCognitive Psychotherapy, 29(2), 95-105. doi: 10.1891/0889-8391.29.2.95 google scholar
• Torun, A. (1989). A preliminary form of a scale on mother attitudes toward highly competitive school entrance examsforfifth grade students [Yayımlanmamışyüksek lisans tezi]. Boğaziçi Üniversitesi. google scholar
• Uykan, E. ve Akkaynak, M. (2019). Ebeveyn tutumları ile çocukların öz düzenlemeleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi, 6(3), 1620-1644. google scholar
• Van Der Horst, K. ve Sleddens, E. F. C. (2017). Parenting styles, feeding styles and foodrelated parenting practices in relation to toddlers’ eating styles: A cluster-analytic approach. Plos One, 12(5), 1-16. doi: 10.1371/journal.pone.0178149 google scholar
• Van Petegem, S., Antonietti, J-P., Nunes, C. E., Kins, E. ve Soenens, B. (2020). The relationship between maternal overprotection, adolescent internalizing and externalizing problems, and psychological need frustration: A multi-informant study using response surface analysis. Journal of Youth and Adolescence, 49, 162-177. doi: 10.1007/s10964-019-01126-8 google scholar
• Vasquez, A. C., Patall, E. A., Fong, C. J., Corrigan, A. S. ve Pine L. (2016). Parent autonomy support, academic achievement, and psychosocial functioning: A meta-analysis of research. Educational Psychology Review, 28, 605-644. doi: 10.1007/s10648-015-9329-z google scholar
• Widaman, K. F. ve Reise, S. P. (1997). Exploring the measurement invariance of psychological instruments: Applications in the substance use domain. K. J. Bryant, M. Windle ve S. G. West (Ed.), The science of prevention: Methodological advances from alcohol and substance abuse research içinde (s. 281-324). American Psychological Association. google scholar
• Wong, T. K., Konishi, C. ve Kong, X. (2021). Parenting and prosocial behaviors: A meta-analysis. Social Development, 30(2), 343-373. doi:10.1111/sode.12633 google scholar
• Wu, A. D., Li, Z. ve Zumbo, B. D. (2007). Decoding the meaning of factorial invariance and updating the practice of multi-group confirmatory factor analysis: A demonstration with TIMSS data. Practical Assessment, Research, and Evaluation, 12(1), 3. doi: 10.7275/mhqa-cd89 google scholar
• Yağmurlu, B. ve Sanson, A. (2009). Parenting and temperament as predictors of prosocial behaviour in Australian and Turkish Australian children. Australian Journal of Psychology, 61(2), 77-88. doi: 10.1080/00049530802001338 google scholar
• Yıldız, D. ve Yalçın, S. S. (2023). Change in screen time of preschool children according to parental attitudes during the COVID-19 pandemic with an online survey. International Journal of Environmental Health Research. 14, 1-10. doi: 10.1080/09603123.2023.2179027 google scholar
• Yıldızbaş, C. E. ve Şahin-Sak, İ. T. (2020). Okul öncesi dönem çocuklarının saldırganlık yönelimleri ile ebeveynlerinin anne baba tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39, 64-92. google scholar
• Yılmaz, A. (1999). Çocuk yetiştirme tutumları: Kuramsal yaklaşımlar ve görgül çalışmalar. Türk Psikoloji Yazıları, 1(3), 99-118. google scholar
• Yılmaz, A. (2000). Anne-baba tutum ölçeğinin güvenirlik ve geçerlik çalışması. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 7(3), 160-173. doi: 10.2307/1131151 google scholar