Perakende Olarak Satışa Sunulan Bebek Mamalarında Benzo(a)piren Varlığı

Year 2013, Volume: 39 Issue: 2, 218 - 224, 10.03.2013

Hilal Çolak , Hamparsun Hampikyan Enver Bingöl Ömer Çetin Meryem Akhan

Abstract

ÖZET

Polisiklik aromatik hidrokarbon (PAH)'lar, gıda ve çevre kontaminantları arasında yer alan, iki veya daha fazla aromatik halka içeren organik bileşikler içerisinde geniş bir gruptur. PAH'lar, çevrede oldukça yaygın olarak bulunurlar ve bu bileşiklerin bazılarının karsinojenik ve mutajenik özellikleri kanıtlanmıştır. Bu bileşiklerden benzo(a)piren, en iyi bilinen PAH bileşiği olup, gıdalarda benzo(a)piren varlığı, karsinojenik PAH seviyeleri açısından iyi bir belirteç olarak kabul edilmektedir. Bu çalışma, İstanbul'da satışa sunulan bebek mamalarında benzo(a)piren mevcudiyetini araştırmak ve elde edilen sonuçları Türk Gıda Kodeksi'ne göre değerlendirerek sağlık açısından risk taşıyıp taşımadığını belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bu amaçla, İstanbul'daki çeşitli marketlerden temin edilen toplam 88 adet bebek maması (33 adet bebek formülü, 29 adet devam formülü, 26 adet bebek ve küçük çocuk ek gıdası) HPLC aracılığıyla benzo(a)piren mevcudiyeti açısından analiz edilmiştir. Bebek maması örneklerinin 51'inde (%58,0) benzo(a)piren tespit edilemezken; 37 adet (%42,0) örnekte ise 0,05-0,81 µg/kg arasında değişen seviyelerde saptanmıştır. Örneklerde tespit edilen ortalama benzo(a)piren miktarları, bebek formüllerinde 0,14 µg/kg, devam formüllerinde 0,24 µg/kg ve bebek ve küçük çocuk ek gıdalarında ise 0,39 µg/kg olarak saptanmıştır. Elde edilen bulgulara göre, analiz edilen örneklerdeki benzo(a)piren seviyelerinin Türk Gıda Kodeksi'nde bildirilen limit değerin (1,0 µg/kg) altında olduğu belirlenmiştir. Örneklerdeki benzo(a)piren miktarlarının yasal limitlere uygun olması tüketici sağlığı açısından olumlu bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler: Polisiklik aromatik hidrokarbonlar (PAH), benzo(a)piren, bebek maması

ABSTRACT

PRESENCE OF BENZO(A)PYRENE IN BABY FOODS SOLD IN RETAIL

Polycyclic aromatic hydrocarbons (PAH) are a large group of organic compounds containing two or more aromatic rings and belonging to food and environment contaminants. PAHs have a widespread distribution in the environment and carcinogenicity and mutagenicity of some of these compounds have been proven. Benzo-a-pyrene is the most known member of the PAH and it is a good marker of carcinogenic PAH levels in food. This study was performed to investigate of benzo(a)pyrene presence in baby foods sold in Istanbul and to evaluate the obtained results according to Turkish Food Codex. For this purpose, a total of 88 baby food samples (33 infant formulas, 29 follow-on formulas, 26 infant and young children foods) were obtained from different supermarkets in Istanbul and the presence of benzo(a)pyrene in the samples was analyzed by means of HPLC. While benzo(a)pyrene could not be detected in 51 (58.0%) baby food samples, it was determined in 37 (42.0%) samples ranging from 0.05 to 0.81 µg/kg. The mean benzo(a)pyrene levels determined in infant formulae, follow-on formulae and infant and young children food samples were 0.14 µg/kg, 0.24 µg/kg and 0.39 µg/kg, respectively. According to the obtained results, the levels of benzo(a)pyrene in analyzed samples did not exceeded the limit (1.0 µg/kg) set in Turkish Food Codex. This result was considered to be positive for consumer health.

Key Words: Polycyclic aromatic hydrocarbons (PAH), benzo(a)pyrene, baby food

Keywords

-