19 MAYIS 2011 KÜTAHYA-SİMAV DEPREMİNİN (Mw=5.8) DALGA ŞEKLİ TERS ÇÖZÜM YÖNTEMİYLE İNCELENMESİ

Year 2012, Volume: 25 Issue: 1, 25 - 40, 17.04.2013

Özlem Karagöz

Abstract

19 Mayıs 2011 tarihinde Türkiye’nin batısında yer alan Ege Bölgesindeki Kütahya il sınırları içinde kalan Simav

Fay Zonunda (SFZ) büyüklüğü ve derinliği farklı sismoloji merkezleri (KRDAE: Mw=5.7, Ml=5.9 h=8 km; AFAD:

Mw=5.8, Ml=5.7 h=25 km; USGS Mw=5.8 h=7 km; IRIS (Incorporated Research Institutions for Seismology)

Mw=6.0 h=4.6 km) tarafından farklı açıklanmış olan bir deprem meydana gelmiştir. Depremin dış merkez üssü

ülkemizin önemli deprem kuşaklarından biri olan Batı Anadolu’nun açılma rejimi içerisindeki en büyük çöküntü

alanlarından Gediz grabeninin kuzeybatısındaki SFZ üzerinde yer almaktadır. SFZ, depremsellik açısından aktif,

diri listrik fayların bulunduğu, Batı Kuzeybatı-Doğu Güneydoğu doğrultulu yaklaşık 15-20 km. uzunlukta ve 2-3

km genişliğinde bir zondur (JMO, 2011). Bu çalışmada, uzak alan cisim dalgalarından faydalanılarak, Kikuchi ve

Kanamori (1991) tarafından geliştirilen dalga şekli ters çözüm yöntemi kullanılmış ve açılma bölgesindeki sığ bir

depremin oluşum mekanizması hakkında bilgi edinilmeye çalışılmıştır. Faylanmanın doğrultusu, eğim ve kayma

açıları sırasıyla 271°, 51° -100° olarak belirlenmiştir. Depremin kırılma süreci yaklaşık 3 sn olarak belirlenmiştir.

Kırılma hızı 2.5 km/sn ve iki yönlü olarak düşünülecek olursa toplam kırılma boyu yaklaşık 15 km olduğu tahmin

edilebilir. Telesismik cisim dalgalarının sonlu fay modellemesi sonucunda Kütahya-Simav depreminin fay düzlemi

boyutlarının 15 x 10 km olduğu tespit edilmiştir. Ancak, fay düzlemi boyunca sismik moment serbestlenmesinin

oldukça heterojen olduğu görülmektedir. Elde edilen sonuçlar, faylanmanın biri normal diğeri oblik (sağ yönlü

doğrultu atım bileşeni içeren normal) iki fay segmenti üzerinde meydana geldiğini göstermektedir. Ana şoktan

sonra bölgede büyüklükleri 1 ≤ Ml ≤ 5 arasında değişen yoğun bir artçı şok etkinliği gözlenmiştir. Depremin nokta

kaynak çözümü sonucunda 2011 Kütahya-Simav (Mw=5.8) depreminin tek bir şoktan meydana geldiği ve farklı

sismoloji merkezlerinin faylanma çözümü ile uyumlu olduğu ancak büyüklük ve derinlik hesaplamalarında farklılıklar

olduğu görülmüştür. Bölgede ana şok sonrası bozulan gerilme dengesi, devam eden artçı şok etkinliği ile

tekrar eski haline gelmiştir.

Keywords

Dalga şekli ters çözüm, kaynak mekanizması çözümü

References

• Taymaz, T., Jackson, J., & McKenzie, D. (1991), Active tectonics of the North and central Aegean sea. Geophys. J. Int., 106, 433–490.