DEVLET VE VAKIF ÜNİVERSİTELERİ HALKLA İLİŞKİLER VE REKLAMCILIK PROGRAMLARINDA YAPAY ZEKÂ: BİR MÜFREDAT İNCELEMESİ

Yıl 2025, Cilt: 3 Sayı: 12, 33 - 46, 30.07.2025

Özlem Duğan , Nida Damla Gürsu

Öz

Halkla İlişkiler ve Reklamcılık uygulama alanlarında yapay zekânın kullanılması bu alandaki öğrencilerin eğitiminde dönüşüm ihtiyacını ortaya çıkarmaktadır. Bu alandan mezun öğrencilerin eğitim dönemlerinde yapay zekâ alanındaki gelişmeleri yakından takip etmeleri ve bu alanda donanımlı olmaları sektörde iş bulmaları açısından önemli görülmektedir. Dolayısıyla yapay zekânın eğitimdeki yerinin belirlenmesi ve ihtiyaca yönelik derslerin müfredata eklenmesi iş hayatında çalışacak öğrencilerin eğitiminde önemli yer tutmaktadır. Çalışmada Türkiye’de ‘Halkla İlişkiler ve Tanıtım’, ‘Halkla İlişkiler ve Reklamcılık’, ‘Reklamcılık’ programlarının ders müfredatlarında yapay zekâ ile ilgili derslerin dağılımları, bu dağılımların devlet ve vakıf üniversitelerinde farklılık gösterip göstermediği ortaya konulmaya çalışılmıştır. İçerik analizi tekniği kullanılarak yapılan çalışmada veriler, üniversite web sayfaları, Bologna bilgi paketleri ve mail yoluyla ilgili kurumlardan talep edilerek toplanmıştır. Çalışma çerçevesinde devlet üniversitesinde 27 Halkla İlişkiler ve Tanıtım programı, vakıf üniversitesinde 10 Halkla İlişkiler ve Tanıtım programı, devlet üniversitesinde 16 Halkla İlişkiler ve Reklamcılık programı, vakıf üniversitesinde 20 Halkla İlişkiler ve Reklamcılık programı, devlet üniversitesinde 4 Reklamcılık programı, vakıf üniversitesinde 6 Reklamcılık programı tespit edilmiştir. Çalışmada devlet ve vakıf üniversitelerinin müfredatlarında yapay zekâ derslerine yeterince yer vermediği ancak devlete göre vakıf üniversitelerinin sayısal açıdan daha öne çıktığı olduğu tespit edilmiştir. Devlet ve vakıf üniversiteleri Halkla İlişkiler ve Tanıtım, Halkla İlişkiler ve Reklamcılık, Reklamcılık ders programlarında ders müfredatlarında bulunan yapay zekâ derslerinin benzerlik gösterdiği belirlenmiştir. Halkla İlişkiler ve Reklamcılık programları için daha fazla yapay zekâya yönelik zorunlu ve uygulamalı derslerin eklenmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Üniversite , Halkla İlişkiler , Reklamcılık , Yapay zeka , Müfredat.

Proje Numarası

1919B012403073

ARTIFICIAL INTELLIGENCE IN PUBLIC RELATIONS AND ADVERTISING PROGRAMS OF STATE AND FOUNDATION UNIVERSITIES: A CURRICULUM STUDY

Öz

The application of artificial intelligence in public relations and advertising reveals the need for transformation in the education of students in these fields. It is considered essential for students graduating from this field to closely follow developments in artificial intelligence during their education and to be well-equipped in this field to secure a job in the sector. Therefore, determining the place of artificial intelligence in education and adding courses to the curriculum according to the needs have an important place in the education of students who will work in business life. In the study, an attempt was made to reveal the distribution of courses related to artificial intelligence in the course curricula of “public relations and promotion”, “public relations and advertising”, and “advertising” programs in Turkey, and whether these distributions differ in state and foundation universities. In the study conducted using the content analysis technique, data were collected from university web pages, Bologna information packages, and by requesting them from relevant institutions via e-mail. Within the scope of the study, 27 public relations and promotion programs were identified in state universities, 10 public relations and promotion programs in foundation universities, 16 public relations and advertising programs in state universities, 20 public relations and advertising programs in foundation universities, 4 advertising programs in state universities, and 6 advertising programs in foundation universities. In the study, it was determined that state and foundation universities did not include artificial intelligence courses in their curricula sufficiently, but foundation universities were numerically more prominent than state universities. It was determined that the artificial intelligence courses in the public relations and promotion, public relations and advertising, and advertising course programs of state and foundation universities were similar. It is recommended that more AI-focused mandatory and applied courses be added to public relations and advertising programs.

Anahtar Kelimeler

University , Public Relations , Advertising , Artificial Intelligence , Curriculum.

Proje Numarası

1919B012403073

Kaynakça

• Arief, N.N., ve Gustomo, A. (2020). Analyzing the impact of big data and artificial intelligence on the communications profession: A case study on public relations (PR) practitioners in Indonesia. International Journal on Advanced Science Engineering and İnformation Technology, 10(3), 1066-1071.
• Baker, R. S. J. d., ve Yacef, K. (2009). The state of educational data mining in 2009: A review and future visions. Journal of Educational Data Mining, 1(1), 3-17. https://doi.org/10.5281/zenodo.3554657
• Canöz, K., İrez, B., ve Kaya, K. K. (2023). Halkla ilişkiler, yapay zekâ ve hegemonya: Eleştirel bir değerlendirme. Karatay Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11, 335-352. https://doi.org/10.54557/karataysad.1312694
• Chen, X., Zou, D., Xie, H., Cheng, G., ve Liu, C. (2022). Two decades of artificial intelligence in education. Educational Technology & Society, 25(1), 28-47. https://www.jstor.org/stable/48647028
• Chiu, T. K., Sun, J. C. Y., ve Ismailov, M. (2022). Investigating the relationship of technology learning support to digital literacy from the perspective of self-determination theory. Educational Psychology, 42(10), 1263-1282. https://doi.org/10.1108/LHT-10-2022-516
• Del Rosso, T., Haught, M. J. & Malone, K. S. M. (2020). Accreditation, curriculum, and ethics: Exploring the public relations education landscape. Journal of Public Relations Education, 6(3), 4-28.
• Dişli, M., ve Yılmaz, B. (2020). Türkiye’deki bilgi ve belge yönetimi bölümleri ders programlarının düşünce özgürlüğü eğitimi açısından değerlendirmesi. Türk Kütüphaneciliği, 34(4), 638-662. https://doi.org/10.24146/tk.777559
• Fıske, J. (1996). İletişim çalışmalarına giriş. (S. İrvan, Çev.). Bilim ve Sanat Yayınları.
• Galloway, C., ve Swiatek, L. (2018) Public relations and artificial intelligence: It’s not (just) about robots. Public Relations Review, 44, 734-740. https://doi.org/10.1016/j.pubrev.2018.10.008
• George, A. S. (2023). Preparing students for an AI-driven world: Rethinking curriculum and pedagogy in the age of artificial intelligence. Partners Universal Innovative Research Publication, 1(2), 112-136. https://doi.org/10.5281/zenodo.10245675
• Gökçe, O. (2006). İçerik analizi kurumsal ve pratik bilgiler. Siyasal Kitabevi.
• Gül, S. S., ve Nizam, Ö. K. (2021). Sosyal bilimlerde söylem ve içerik analizi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 42, 181-198. https://doi.org/10.30794/pausbed.803182
• Iyer, P., & Bright, L. F. (2024). Transformation of the Advertising Industry: Big Data and AI Make a Case for a Revised Advertising Curriculum. Journal of Advertising Education, https://doi.org/10.1177/10980482251345467
• Jaakkola, H., Aramo-Immonen, H., Henno, J., ve Makela, J. (2016). The digitalization push in universities. 39th international convention on information and communication technology. Electronics and Microelectronics, 1025-1031. http://doi.org/10.1109/MIPRO.2016.7522290
• Kamahina, R. S., Yakovenko, T. V., ve Daibova, E. V. (2019). Teacher’s readiness to work under the conditions of educational space digitalization. International Journal of Higher Education, 8(7), 79-83. https://doi.org/10.5430/ijhe.v8n7p79.
• Karasar, N. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri. Nobel Akademik Yayıncılık.
• Kavak, M., ve Emir, O. (2023). Turist rehberliği alanındaki ön lisans, lisans ve lisansüstü programların müfredatlarının teknoloji ve dijitalleşme açısından incelenmesi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 11(4), 3055-3076. https://doi.org/10.21325/jotags.2023.1331
• Kocaman Karoğlu, A., Bal Çetinkaya, K., ve Çimşir, E. (2020). Toplum 5.0 sürecinde Türkiye’de eğitimde dijital dönüşüm. Üniversite Araştırmaları Dergisi, 3(3), 147-158. https://doi.org/10.26701/uad.815428
• McCusker, C., ve Babington, D. (2018). The 2018 digital university. Publicsector.
• Özarslan, Z. (2019). Türkiye’de lisans düzeyindeki yeni medya eğitimi ve sektör beklentileri üzerine bir değerlendirme. Moment Dergisi, 6(1), 150-175. https://doi.org/10.17572//mj2019.1.150175
• Palea, A., & Buciuman, C. (2024). The impact of artificial intelligence (Al) on teaching public relations (PR). Emerging Technologies, Challenges and Opportunities in Education and Research. EDEN 2024 Research Workshop Proceedings. Politehnica University Timisoara, 16-18 Octobor 2024, Romania.
• Pambudi, M. I., Winarno, M. E., ve Dwiyogo, W. D. (2019). Perencanaan dan pelaksanaan pembelajaran pendidikan jasmani olahraga kesehatan. Jurnal Pendidikan: Teori, Penelitian, dan Pengembangan, 4(1), 110-116.
• Panda, G., Upadhyay, A., ve Khandelwal, K. (2019). Artificial intelligence: A strategic disruption in public relations. Journal of Creative Communications, 14(3), 196-213. https://doi.org/10.1177/0973258619866585
• Pedersen, I., & Duin, A.H. (2022). AI agents, humans and untangling the marketing of artificial intelligence in learning environments. Proceedings of the 55th Hawaii International Conference on System Sciences. https://hdl.handle.net/10125/79332
• Polat, H. (2023). Halkla ilişkiler eğitiminde dijitalleşme eğilimleri: Müfredat üzerine bir içerik analizi. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 11(2), 1748-1764.
• Quesenberry, K. A. (2020). Social media strategy: Marketing, advertising, and public relations in the consumer revolution: Rowman & Littlefield Publishers.
• Rettig, C., & Mickeleit, T. (2023). There is no shortcut to Al. Or is there? How German communications professionals are navigating the Al revolution: Insights from a focus group discussion of the members of AG CommTech. (pp. 63-72). Artificial Intelligence in public relations and communications: cases, reflections and predictions. (Ed. Ana Adi). Quadriga University of Applied Sciences Quadriga Hochschule Berlin.
• Seo, K., Tang, J., Roll, I., Fels, S., ve Yoon, D.(2021). The impact of artificial intelligence on learner–instructor interaction in online learning. International journal of educational technology in higher education, 18, 1-23. https://doi.org/10.1186/s41239-021-00292-9
• Sheehan, K. B. (2018). Crowdsourcing research: Data collection with Amazon’s Mechanical Turk. Communication Monographs, 85(1), 140-156. https://doi.org/10.1080/03637751.2017.1342043
• Stewart, J. C., Davis, G. A., ve Igoche, D. A. (2020). AI, IoT, and AIoT: Definitions and impacts on the artificial intelligence curriculum. Issues in Information Systems, 21(4), 135-142. https://doi.org/10.48009/4_iis_2020_135-142
• Şahin Başfırıncı, Ç., ve Koç, N. (2023). İletişim alanındaki mesleklerde yapay zekâ uygulamaları: mevcut durum analizi ve alan yazın taraması. Karadeniz İletişim Araştırmaları Dergisi, 13(1), 121-148. https://doi.org/10.53495/e-kiad.1265999
• Türksoy, N. (2022). The future of public relations, advertising and journalism: How artificial Intelligence may transform the communication professsion and why society care?. Turkish Review of Communication Studies, 40, 394-410. https://doi.org/10.17829/turcom.1050491
• Üçler, N., ve Büyükçelikok, T. Ö. (2021). İletişim fakültesi müfredatlarının medya sektörü iş ilanları üzerinden sektörel beklentileri karşılama yeterliğinin incelenmesi. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 20(3), 1245-1269. https://doi.org/10.21547/jss.879093
• Xu, J. J., ve Babaian, T. (2021). Artificial intelligence in business curriculum: The pedagogy and learning outcomes. The International Journal of Management Education, 19(3), 100550. https://doi.org/10.1016/j.ijme.2021.100550
• Virmani, S., ve Gregory, A. (2021). The AI and big data readiness report, assessing the public relations profession’s preparedness for an AI future. Chartered Institute of Public Relations.
• Vrana J., ve Singh R. (2021). Digitization, digitalization, and digital transformation. İçinde N. Meyendorf, N. Ida, R. Singh, & J. Vrana (Eds.), Handbook of Nondestructive Evaluation 4.0. (pp. 1-17) Springer.
• Yang, A. (2025). Preparing public relations’ practitioners for the AI era: Advancing pedagogical principles in public relations’ artificial intelligence education. Journalism & Mass Communication Educator, 80(1), 3-24. https://doi.org/10.1177/10776958241277682
• Yaşa, H. (2021). Türkiye’de iletişim fakültelerinde lisansüstü eğitim düzeyinde doktora programları ve derslerinin incelenmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23(3), 1042-1065. https://doi.org/10.32709/akusosbil.826390
• Yeniceler Kortak, İ. (2024). İletişim ve medya çalışmalarında yeni gelişmeler: Yapay zekâ ve gazetecilik araştırmalarına dair bibliyometrik bir analiz. Hacettepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Kültürel Çalışmalar Dergisi, 11(1), 81-108. https://doi.org/10.17572/mj2024.1.81-108
• Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (10. Baskı). Seçkin Yayınevi.
• Zerfass, A., Vercic, D., Verhoeven, P., Moreno, Â., ve Tench, R. (2019). European communication monitor 2019. Exploring trust in profession, transparency, artificial intelligence and new content strategies. Results of a Survey in 46 Countries, Brussels: EUPRERA.
• İNTERNET KAYNAKLARI
• Aitrends, the business and technology enterprise (2018a). Emotion tracking AI for autonomous vehicle drivers launched by Affectiva. https://www.aitrends.com/emotion-recognition/emotion-tracking-ai-for-autonomous-vehicle-drivers-launched-by-affectiva/
• Aitrends, the business and technology enterprise AI (2018b). AI is powering the growing emotional intelligence business. https://www.aitrends.com/emotion-recognition/ai-powering-growingemotional-intelligence-business/
• Gregory, A. (2018). Professor of PR voices concerns over robots and AI taking over PR. University of Huddersfield News: https://www.hud.ac.uk/news/2018/ april/professorofprvoicesconcernsoverrobotsandaitakingoverpr/
• Hansell, G. (2023). 13 Ways AI Will Impact Public Relations Over The Next Decade. SLXMarketing.http://slx.marketing/ai-for-marketing/13-ways-ai-will-impact-public-relations-over-the-next-decade/
• Ibm.com. (2022). How AI is changing advertising. https://www.ibm.com/watsonadvertising/thought-leadership/how-ai-is-changing-advertising.
• YÖK, (2024). https://www.yok.gov.tr/Sayfalar/Haberler/2024/yapay-zekâ-dijitallesme-buyuk-veri-yeni-programlar.aspx