International Law, Colonialism and Primitive Accumulation

Year 2024, Volume: 6 Issue: 2, 126 - 139, 31.12.2024

Burak Güneş

https://doi.org/10.47899/ijss.1573464

Abstract

This study aims to bring together the process of ‘primitive accumulation’ proposed by Karl Marx in Capital and international law in a critical crucible. For this purpose, the study first analyses the emergence of capitalism and the ways of overcoming ‘crises of overaccumulation’ in the historical process. In doing so, the similarities between Karl Marx's conceptualisation of the process of ‘primitive accumulation’ and David Harvey's conceptualisation of ‘accumulation by dispossession’ and the relationship between international law and colonialism will be revealed. The aim here is to reveal the fact that the ‘secret’ in ‘primitive accumulation’ is similar to the ‘secret’ in the colonial past of international law. This study seeks to determine whether there is a process of primitive accumulation that leads to the emergence of international law. If such a process exists, should it be reduced to a single historical moment? Alternatively, is this process of primitive accumulation, which is believed to exist, a process that is repeated? In order to achieve this, the following concepts will first be defined: 'primitive accumulation', 'international law', 'colonialism' and 'accumulation by dispossession'. These will then be applied in order to reach a conclusion regarding the relationship between colonialism and the emergence of international law. It will be argued that colonialism can be considered a process of 'primitive accumulation' which enables the emergence of international law. This process is not a single moment in history, but rather a process which reproduces itself.

Keywords

Primitive accumulation, colonialism, international law, accumulation by dispossession, capitalism

Ethical Statement

Bu çalışmada ele alınan hususlar, 2017 senesinde “Mediterranean International Conference on Social Sciences” ta (Karadağ-Podgoritsa) yapmış olduğum “Uluslararası Hukuk ve İlkel Sermaye Birikimi: Meta-Teorik Bir Yaklaşım” başlıklı sözlü sunumdan esinlenilerek ele alınmıştır. Eldeki makale, söz konusu konferansta yapmış olduğum sunumun genişletilip, detaylandırılıp makale haline getirilmiş şeklidir.

Uluslararası Hukuk, Sömürgecilik ve İlksel Birikim

Abstract

Bu çalışmada, Karl Marx’ın Kapital’de öne sürdüğü “ilksel birikim” süreci ile uluslararası hukuku, eleştirel bir potada bir araya getirmek amaçlanmıştır. Bunun için çalışmada ilk önce, kapitalizmin ortaya çıkışı ve tarihsel süreç içerisinde “aşırı birikim krizlerinin” aşılmasında başvurulan yollar masaya yatırılmıştır. Bu yapılırken, esas itibariyle, Karl Marx’ın “ilksel birikim” sürecini ele alışı ile David Harvey’in “el koyarak birikim” kavramsallaştırmaları çerçevesinde, uluslararası hukukun sömürgecilikle ilişkisinin benzeştiği ortaya konulacaktır. Bundaki amaç ise “ilksel birikim” deki gizin, uluslararası hukukun sömürgeci geçmişindeki “giz” ile benzer olduğu gerçeğinin dışa vurulmasıdır. Bu çalışmada, “Uluslararası hukukun ortaya çıkmasını sağlayan bir ilksel birikim süreci var mıdır? Var ise, bu süreç tek bir tarihsel ‘an’a mı indirgenmelidir? Yoksa var olduğu düşünülen bu ilksel birikim süreci, kendisini tekrar eden bir süreç midir?” gibi sorulara cevap aranmaktadır. Bu yapılırken “ilksel birikim”, “uluslararası hukuk”, “sömürgecilik” ve “el koyarak birikim” gibi kavram setleri önce tanımlanacak ve akabinde bu kavram setleri masaya yatırılacaktır. Nihayetinde varılmak istenen sonuç; sömürgeciliğin, uluslararası hukukun -kapitalizmin ortaya çıkması sürecindeki gibi- meydana gelmesini sağlayan “ilksel birikim” süreci olarak kodlanabileceği ve bu sürecin tarihin tek bir anında olup bitmeyen, aksine yeniden kendisini üreten bir süreç olduğudur.

Keywords

İlksel birikim, sömürgecilik, uluslararası hukuk, el koyarak birikim, kapitalizm

Ethical Statement

Bu çalışmada ele alınan hususlar, 2017 senesinde “Mediterranean International Conference on Social Sciences” ta (Karadağ-Podgoritsa) yapmış olduğum “Uluslararası Hukuk ve İlkel Sermaye Birikimi: Meta-Teorik Bir Yaklaşım” başlıklı sözlü sunumdan esinlenilerek ele alınmıştır. Eldeki makale, söz konusu konferansta yapmış olduğum sunumun genişletilip, detaylandırılıp makale haline getirilmiş şeklidir.

References

• Aksar, Y. (2017). Temel Metinler ve Davalarla Uluslararası Hukuk. Ankara: Seçkin.
• Aldcroft D. H. (2006). Europe's Third World: The European Periphery in the Interwar Years. Aldershot: Ashgate Publishing.
• Amin, S. (2000). Economic globalism and political universalism: conflicting issues? Journal of world-systems research, 6(3), 582-622.
• Anghie, A. (2004). Imperialism, sovereignty and the making of international law. New York: Cambridge University Press.
• Aybay, R. ve Oral, E. (2016). Kamusal Uluslararası Hukuk. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Beaud, M. (2003). Kapitalizmin Tarihi. Ankara: Dost Kitabevi.
• Best, A. et.al., (2012). 20. Yüzyılın Uluslararası Tarihi. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Brewer, A. (2001). Marxist Theories of Imperialism: A Critical Survey. London and New York: Routledge & Kegan Paul.
• Büyük, M. E. (2022). Machiavelli’den Grotius’e Egemenlik Kuramının ve Modern Devletler Hukukunun Gelişimi. İstanbul Hukuk Mecmuası, 80(1), 299-356.
• Campbell, D. (2013). Post-Structuralism. Milja Kurki, Steve Smith ve Tim Dunne (Ed.), International Relations Theories: Discipline and Diversity. New York: Oxford University Press.
• Carr, E. H. (2010). Yirmi Yıl Krizi (1919-1939). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Chimni, B. S. (2007). The past, present and future of international law: a critical third world approach. Melbourne journal of international law, 8(2), 499-515.
• Collins, R. O., & Burns, J. M. (2007). A History of Sub-Saharan Africa: Cambridge University Press.
• De Angelis, M. (2001). Marx and primitive accumulation: The continuous character of capital’s ‘enclosures’. The commoner, 2(1), 1-22.
• De Leon, D. (1886). The Conference at Berlin on the West-African Question. Political Science Quarterly, 1(1), 103–139.
• Demirkol, A., & Kırdım, Ş. E. (2021). Marksizm ve uluslararası hukuk: Teori mi eleştiri mi?. GSÜHFD, 2021(1): 417-454.
• Denk, E. (2015). Uluslararası Örgütler Hukuku: Birleşmiş Milletler Sistemi. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Dobb, M. (2007). Kapitalizmin Gelişimi Üzerine İncelemeler Geçiş Tartışmaları. İstanbul: Belge Yayınları.
• Gathii, J. T. (1999). Neoliberalism, colonialism and international governance: Decentering the international law of governmental legitimacy. Mich. L. Rev., 98, 1996.
• Giddens, A. (2012). Sosyoloji. İstanbul: Kırmızı Yayınları.
• Grant, J. P., Barker J. C. (2009). Parry & Grant Encyclopædıc Dictionary Of International Law. New York: Oxford University Press.
• Harvey, D. (2005). A Brief History of Neoliberalism. New York: Oxford University Press.
• Harvey, D. (2008). Yeni Emperyalizm. İstanbul: Everest.
• John P. Grant, J. C. B. (2009). Parry & Grant Encyclopædıc Dictionary Of International Law. New york: Oxford University Press.
• Keskin, F. (2013). Vesayet Konseyi. Özgür Tonus ve Çınar Özen (Ed.), Uluslararası Örgütler. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Kırdım, Ş. E. (2021). TWAIL’i Anlamak: Uluslararası Hukuka Eleştirel Bir Yaklaşım. Public and Private International Law Bulletin, 41(1), 129-158.
• Koponen, J. (1993). The Participation of Africa: A Scramble for a Mirage?. Nordic Journal of African Studies, 2(1), 19-19.
• Koskenniemi, M., & Leino, P. (2002). Fragmentation of international law? Postmodern anxieties. Leiden Journal of International Law, 15(3), 553-579.
• League of Nations, Covenant of the League of Nations, 28 Nisan 1919, https://www.refworld.org/legal/constinstr/lon/1919/en/17145 [Erişim Tarihi: 24 Ekim 2024].
• Martin, E. A. (2003). A Dictionary of Law. New York: Oxford University Press.
• Marx, K. (2010). Kapital: Ekonomi Politiğin Eleştirisi. İstanbul: Yordam Yayınevi.
• Mickelson, K. (1997). Rhetoric and rage: Third World voices in international legal discourse. Wisconsin International Law Journal, 16 (2), 353-419.
• Murphy, J. F. (2004). The United States and the Rule of Law in International Affairs. New York: Cambridge University Press.
• Mutua, M. (2020). TWAIL (Milletlerarası Hukuka Üçüncü Dünya Yaklaşımları) Nedir? (Çev. Muhammed Beheşti Çelik, MuharremAydoğan Public and Private International Law Bulletin, 40(1), 613-624.
• Nikitin, P. (1973). Ekonomi Politiğin İlkeleri. İstanbul: Yar Yayınları.
• Anievas, A., Nişancıoğlu, K. (2020). Batı'nın Egemenliği Nasıl Kuruldu? İstanbul: Yordam Kitabevi.
• Özuğurlu, M. (2003). Marksizm ve İlkel Sermaye Birikimi. In B. Ünlü (Ed.), Marksizm ve. Ankara: İmge Kitabevi.
• Pazarcı, H. (2007). Uluslararası Hukuk. Ankara: Turhan Kitabevi.
• Polat, N. (1999). Ahlak, Siyaset, Şiddet: Bir Kuram Olarak Uluslararası Hukuk. İstanbul: Kızılelma.
• Rüma, İ. (2014). Uluslararası Örgütler. E. Balta (Ed.), Küresel Siyasete Giriş: Uluslararası İlişkilerde Kavramlar, Teoriler, Süreçler. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Uygur, E., ve Uygur, F. (2013). Fransız Sömürgecilik Tarihi Üzerine Bir Araştırma. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 17(3), 273-286.
• Vitoria, F. D. (2017). Dersler. (A. Dokuzlu. Çev.) Ankara: Dost Kitabevi.
• Wacks, R. (2016). Hukuk Kuramını Anlamak: Hukuk Felsefesi ve Hukuk Kuramına Giriş. Ankara: Astana Yayınları.
• Yüksel, M. (2002). Modernite, Postmodernite ve Hukuk. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Zabcı, F. Ç. (2002). Dünya Bankası'nın küresel pazar için yeni stratejisi: Yönetişim. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 57(3), 151-179.
• Zabcı, F. Ç. (2003). Sosyal Riski Azaltma Projesi: Yoksulluğu Azaltmak mı, Zengini Yoksuldan Korumak mı? Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 58(01), 215-239.