HASAN ALİ TOPTAŞ’IN ROMANLARINA GERÇEKLİK BAĞLAMINDA OKUR MERKEZLİ BİR YAKLAŞIM

Year 2020, Volume: 8 Issue: 17, 63 - 94, 21.12.2020

Beyza Ertem

Abstract

Gerçeklik, bir kavram olarak, tarih boyunca felsefenin ve sanatın temel meselelerinden biri olmuştur. Dolayısıyla, edebi metinleri şekillendiren unsurlardan biri de yazarın gerçeğe yaklaşım tarzıdır. Çağımızın önde gelen yazarlarından biri olan Hasan Ali Toptaş’ın romanlarında yer alan meselelerin birçoğu doğrudan gerçeklik algısıyla ilişkilidir. Bu nedenle bu metinler, gerçeklik odağında farklı yaklaşımlara açık metinlerdir. Toptaş’ın romanlarında yer alan gerçeklik algısının incelendiği bu çalışmada, yazarın yedi romanı üzerine, karşılaştırma metodu kullanılarak değerlendirmeler yapılmıştır. Gerçeklik kavramı söz konusu olduğunda, metinlerde yer alan tüm meseleler bir şekilde çalışmanın konusu olmaktadır. Bu nedenle bu çalışmada, metinlerde ortak bir şekilde yer alan ve tekrar eden meseleler esas alınmıştır. Kurmaca ile gerçeklik ilişkisi irdelenirken sanat ve edebiyat tarihinde gerçeklik ve gerçekçilik hakkındaki türlü yönelimler göz önünde tutulmuştur. Her roman, kendi muhtevasına ve yapısına uygun bir sistemle ele alınmıştır. Elde edilen veriler ışığında, yazarın romanlarında yer alan gerçeklik algısıyla ilişkili meseleler, üç ana başlık belirlenerek ve bu başlıklar altında yazarın romanlarından öne çıkan örnekler verilerek özetlenmiştir. Yapılan değerlendirmelerin akabinde, Hasan Ali Toptaş’ın romanlarında kurmaca ile gerçeklik arasındaki ilişki ağının okurun zihninde çözmesi gereken bir mesele/bir bilmece olarak yer aldığı, yazarın metinlerarasılık, üstkurmaca, oyun gibi ögeleri gerçeklik algısıyla ilişkili bir biçimde metinlerinde sıklıkla kullandığı sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca belirsizliğin, yazarın birçok romanında doğrudan kurguyu şekillendirdiği saptanmıştır. Sonuç kısmında, elde edilen verilerin analizi yapılmış ve yazarın romanları hakkında çalışma yapmak isteyen araştırmacılara önerilerde bulunulmuştur.

Keywords

Gerçeklik, Kurmaca, Roman, Okur, Hasan Ali Toptaş

References

• Referans1 Aristoteles. (2016). Poetika: Şiir Sanatı Üstüne. Samih Rifat (Çev.), İstanbul: Can.
• Referans2 Arslan, R. Asıl Kahraman Her Daim Metnin Kendisidir. Mesut Varlık (Ed.), Başlarken Yalnızsın, Bitirdiğinde Daha da Yalnız (s. 242-251). İstanbul: Everest.
• Referans3 Augustinus. (2010). İtiraflar. Çiğdem Dürüşken. (Çev.) İstanbul: Kabalcı.
• Referans4 Brecht, B. (1980). Sosyalist Gerçekçilik ve Toplum. Ahmet Cemal, Kayahan Güven (Çev.), İstanbul: Altın Kitaplar.
• Referans5 Ecevit, Y. Roman Yazan Bir Şair. Mesut Varlık (Ed.), Başlarken Yalnızsın, Bitirdiğinde Daha da Yalnız (s. 156-165). İstanbul: Everest.
• Referans6 Ecevit, Y. (2016). Türk Romanında Postmodernist Açılımlar. İstanbul: İletişim.
• Referans7 Erbaş, Ş. (2017). Başlarken Yalnızsın Bitirdiğinde Daha da Yalnız. Mesut Varlık (Ed.), Başlarken Yalnızsın, Bitirdiğinde Daha da Yalnız (s. 11-20). İstanbul: Everest.
• Referans8 Kaplan, K. (2017). Uykuların Doğusu. Mesut Varlık (Ed.), Başlarken Yalnızsın, Bitirdiğinde Daha da Yalnız (s. 83-87). İstanbul: Everest.
• Referans9 Kundera, M. (1987). Roman Sanatı. İsmail Yerguz (Çev.), İstanbul: Afa.
• Referans10 Talaslı, G. (2017). Grinin Ara Sokakları. Mesut Varlık (Ed.), Başlarken Yalnızsın, Bitirdiğinde Daha da Yalnız (s. 48-55). İstanbul: Everest.
• Referans11 Tekin, L. (2017). Dilin Müziği, Dilin Kokusu. Mesut Varlık (Ed.), Başlarken Yalnızsın, Bitirdiğinde Daha da Yalnız (s. 27-47). İstanbul: Everest.
• Referans12 Toptaş, H.A. (2014). Heba. İstanbul: İletişim.
• Referans13 Toptaş, H.A. (2016). Bin Hüzünlü Haz. İstanbul: Everest.
• Referans14 Toptaş, H.A. (2017a). Gölgesizler. İstanbul: Everest.
• Referans15 Toptaş, H.A. (2017b). Kayıp Hayaller Kitabı. İstanbul: Everest.
• Referans16 Toptaş, H.A. (2017c). Kuşlar Yasına Gider. İstanbul: Everest.
• Referans17 Toptaş, H.A. (2017d). Sonsuzluğa Nokta. İstanbul: Everest.
• Referans18 Toptaş, H. A. (2017e). Uykuların Doğusu. İstanbul: Everest.