Salarha Havzası Akarsuları Fiziko-Kimyasal Su Kalitesinin Araştırılması

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 2, 188 - 200, 31.08.2019

Bülent Verep , Büşra Taşpınar Ölmez Tanju Mutlu

https://doi.org/10.35229/jaes.548286

Cited By: 2

Öz

Bu çalışmada, yoğun
yerleşim nedeniyle evsel atıksular ve tarımsal uygulamalar nedeniyle yüzeysel
akış ve çay-gıda işleme fabrikaları atıksuları etkisindeki Salarha havzası
akarsularının fiziko-kimyasal su kalitesinin belirlenmesi amaçlanmış olup; su
sıcaklığı 15,4 °C (6,9-23,4 ºC), pH 7,78 (4,8-9,7), çözünmüş oksijen 9,5 mg/L
(7,09-11,48 mg/L), bulanıklık 15,66 NTU (5,6-13,7 NTU), iletkenlik 134,55 µS/cm
(48,1-1504 µS/cm) ve askıda katı madde 45,03 mg/L (0-389 mg/L) olarak
ölçülmüştür.  Diğer taraftan toplam
sertlik 41,7 mg/L (18-115 mg/L), toplam alkalinite 65,42 mg/L (1,3-366 mg/L),
BOI₅ 1,64 mg/L (0,1-5 mg/l), NO₂-N 0,033 mg/L (0-0,91
mg/L), NO₃-N 1,73 mg/L (0,1-8,3 mg/L), NH₄-N 0,33 mg/L
(0,01-5,11 mg/L) ve o-PO₄ 1,47 mg/L (0.02-13,7 mg/L) olacak şekilde
değişmişlerdir. Çalışma sonuçlarına göre, Salarha havzasındaki akarsularda su
kalite değişimleri ve su kirliliği problemlerinin mevcut olduğu söylenebilir.
Askıda katı madde veya bulanıklık gibi fiziksel parametreler dışında, inorganik
kirlilik parametrelerinden azotlu (nitrit, nitrat ve amonyum azotu) ve fosfatlı
bileşikler bakımından su kalite bozulması havzada, evsel ve kanalizasyon
atıklarının, endüstriyel tesisler ve fabrika atık sularının ve tarımsal
gübreleme nedeniyle oluşan yüzeysel akış sularındaki gübre kalıntılarının
Salarha havzası akarsularını etkileyebileceğini göstermektedir. 

Anahtar Kelimeler

Salarha havzası, fiziko-kimyasal, su kalitesi

Investigation of Physico-chemical Water Quality of Salarha Basin Streams

Öz

In this
study, it is aimed to determine the physico-chemical water quality of Salarha
basin streams due to dense settlements, domestic wastewater, surface flow due
to agricultural practices and wastewaters of tea-food processing factories. In
Salarha basin; water temperature 15.4 ºC (6.9-23.4 ºC), pH 7.78 (4.8-9.7),
dissolved oxygen 9.5 mg/L (7.09-11.48 mg/L), turbidity 15.66 NTU (5.6-13.7 NTU),
electrical conductivity 134.55 µS/cm (48.1-1504 µS/cm) and suspended solid
matter 45.03 mg/L (0-389 mg/L) were measured. Total hardness 41,7 mg/L (18-115
mg/L), total alkalinity 65.42 mg/L (1.3-366 mg/L), BOI₅ 1.64 mg/L
(0.1-5 mg/l), NO₂-N 0.033 mg/L (0-0.91 mg/L), NO₃-N 1.73
mg/L (0.1-8.3 mg/L), NH₄-N 0.33 mg/L (0.01-5.11 mg/L) and o-PO₄
1.47 mg/L (0.02-13.7 mg/L) were changed along the year. According to the
results, it can be said that there are water quality changes and water
pollution problems in the rivers in the Salarha basin. Apart from physical
parameters such as suspended solids or turbidity, water quality degradation in
terms of nitrogenous (nitrite, nitrate and ammonium nitrogen) and phosphate
compounds from inorganic pollution parameters in the basin, shall be shows that
fertilizer residues can affect the Salarha basin streams.

 

Anahtar Kelimeler

Salarha basin, physico-chemical, water quality

Kaynakça

• Anonim (2004). T.C. Resmi Gazete Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği. 25687, 31.12.2004,6s.
• Anonim (2012). Ankara Tabip Odası, Aski-Sukader, Zıraat Mühendisleri Odası, Halk Evleri, İnşaat Mühendisleri Odası, Tüketici Dernekleri Federasyonu.
• Anonim (2013). T.C. Kalkınma Bakanlığı Doğu Karadeniz Projesi Bölge Kalkınma Dairesi Başkanlığı, Rize İl Raporu.
• Anonim (2014). Türkiye Su Ayak İzi Raporu, Su, Üretim ve Uluslar Arası Ticaret İlişkisi.
• A.P.H.A. (1998). Standard Methods for the Examination of Water and Wastewater, American Public Health Association, Washington, DC, USA, 1325.
• Fevzioğlu, S. ve Urçuk, H. (2007). Salarha Havzasında Fizikokimyasal Su Kalitesi Üzerine Bir Araştırma, Rize Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi, Lisans Bitirme Tezi.
• Gedik, K., Verep, B., Terzi, E. ve Fevzioğlu, S. (2010). Fırtına Deresi (Rize)'nin Fiziko-Kimyasal Açıdan Su Kalitesinin Belirlenmesi, Ekoloji Dergisi, 19, 76, 25-35.
• Kalyoncu, H., Yorulmaz, B. ve Barlas, M. (2008). Aksu Çayı'nın Su Kalitesi ve Fizikokimyasal Parametrelerinin Makroomurgasız Çeşitliliği Üzerine Etkisi, Fırat Üniv. Fen ve Müh. Bil. Dergisi Science and Eng. J of Fırat Univ. 20 (1), 23-33, 2008.
• Serdar, S. (2015). Doğu Karadeniz Havzası Akarsularının Mevsimsel Fiziko-Kimyasal su Kalitesi Değişiminin İncelenmesi, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
• Selim, S. (2011). Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 15-2, 94-101.
• Verep, B., Serdar, O., Turan, D. ve Şahin, C. (2005). İyidere (Trabzon)'nin Fiziko-Kimyasal Açıdan Su Kalitesinin Belirlenmesi, Ekoloji Dergisi, 14, 57, 26-35.