Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi ve LAZUTİM Ltd. Şti.
FYL-2017-784
Projemize destek veren RTEÜ Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi ve LAZUTİM Gıda, Tarım ve Hayvancılık şirketine teşekkür ederiz.
Evsel kökenli yemek atıkların
değişik yöntemlerle geri kazanılması bir yandan çevrenin korunması; diğer
yandan ulusal ekonomiler için çok büyük bir öneme sahiptir. Bu çalışmada,
demlenmiş çay atığı ve evsel yemek atıkları ile beslemenin Kırmızı Kalifornia
solucanından elde edilen katı solucan gübresindeki (vermikompostaki) bazı besin
elementlerine etkisi araştırılmıştır. Bu amaçla, altı farklı besi ortamında
rastgele yönteme göre üç tekrarlı deneme deseni kurulmuştur. Denemelerin her
birine başlangıç ağırlıkları belirlenen besi ortamları ve bu besi ortamlarının
içine ağırlıkları tespit edilen 30’ar adet solucan eklenmiştir. 1 ay arayla
deneme kaplarındaki solucanlar sayılmış, ağırlıkları belirlendikten sonra
tekrar deneme kaplarına bırakılmıştır. Sekiz haftadan (besi yemleri tamamen
gübreye dönüştükten sonra) sonra solucan gübreleri alınmış ve hava kurusu hale
getirildikten sonra analiz edilmiştir.
Araştırma sonucunda en yüksek solucan sayısı ve ağırlığına % 50
demlenmiş çay atığı + % 50 inek gübresi besi ortamı karışımından elde edilen
solucan gübresinde rastlanmıştır. Yemek atıklarının ≥ % 50 olduğu besi
ortamlarında (B, C, F) solucanların öldüğü belirlenmiştir. Besi ortamlarından
elde edilen solucan gübresindeki en yüksek azot değerine (% 2,16) % 100
demlenmiş çay atığından elde edilen solucan gübresinde, en yüksek fosfor,
potasyum, kalsiyum, çinko, bakır, demir, magnezyum ve pH değerlerine % 50
demlenmiş çay atığı + % 50 inek gübresinden elde edilen solucan gübresinde, en
yüksek mangan değerine % 40 demlenmiş çay atığı + % 40 yemek atığı + % 20 inek
gübresinden elde edilen solucan gübresinde rastlanmıştır. Yemekte kullanılan malzemelerin üretimlerinde
farklı tip pestisidlerin kullanılması, bu atıklardaki solucanların ölmesine
neden olduğu düşünülmektedir. Evsel kökenli yemek atıklarına değişik oranlarda
demlenmiş çay atığı ve fermente olmuş inek gübresi atığının eklenmesi sonucu
elde edilen vermikomposttaki besin maddesi içerikleri değişmektedir. Farklı
besi ortamı olarak tercih edilen evsel kökenli yemek atıklarının kompoze
süresinin solucan ağırlığı, sayısı ve meydana gelen solucan gübresinin bazı
besin elementlerine etkisi olduğu söylenebilmektedir. Ancak bu etkinin somut
biçimde ortaya konulabilmesi için evsel kökenli yemek atıklarında farklı
fermentasyon yöntemi ve fermentasyon süresi gibi faktörlerin nasıl bir etkiye
sahip olduğu yeni araştırmalarla ortaya konulmalıdır. Böylece besin elemenleri
bakımından en yüksek içeriğin elde edilmesi için atıklardaki en ideal
fermentasyon yöntemi, süresi ve ideal besi karışım oranı somut biçimde ortaya
konulmuş olur
FYL-2017-784
Primary Language | Turkish |
---|---|
Journal Section | Articles |
Authors | |
Project Number | FYL-2017-784 |
Publication Date | August 31, 2019 |
Submission Date | July 3, 2019 |
Acceptance Date | August 19, 2019 |
Published in Issue | Year 2019 Volume: 4 Issue: 2 |